Poznajmy zalety zdrowotne bielunia - niezwykłej rośliny, która z jednej strony jest trująca, a z drugiej słynie z działania psychoaktywnego, uśmierzającego i przeciwzapalnego.
Świetlik lekarski – Jak stosować, jak działa i na co może pomóc – Właściwości, działanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 12.05.2023
Świetlik łąkowy lub świetlik lekarski to niepozorna roślina o wielkiej mocy. Jej dobroczynne właściwości znane są już od starożytności. Stosowana była jako sposób na wzmocnienie wzroku i oczyszczenie skóry. Przez lata zajmowała ważne miejsce w medycynie naturalnej i ludowej. Jej botaniczna nazwa to euphrasia officinalis. Nic dziwnego. Euphrasia to po grecku radość, a roślina, gdy kwitnie wygląda naprawdę bardzo pogodnie.
Świetlik łąkowy to niewielka roślina. Dorasta zaledwie do 30 cm wysokości. Łodyga rośliny w całości jest pokryta włoskami. Świetlik kwitnie, a jego kwiaty są białe lub różowe. Każdy ozdobiony jest specyficzną żółtą plamką.
Naturalnie występuje na łąkach i torfowiskach i stamtąd też jest zbierany. Bywa, że zamieszkuje również brzegi lasów. Jego miejscem bytowania są korzenie innych roślin, na których pasożytuje, dlatego nie zakłada się plantacji świetlika. Odtworzenie warunków, w których roślina występuje naturalnie mogłoby być bardzo trudne. Roślina należy do rodziny trędownikowatych. Występuje zarówno pod nazwą świetlika łąkowego, jak i świetlika lekarskiego.
Początkowo świetlik łąkowy stosowany był wyłącznie w chorobach oczu i na skórę. Dziś wiemy, że jego znaczenie i zastosowanie ziela świetlika lekarskiego może być szersze.
Zobacz, jakie właściwości ma ta niewielka roślinka.
Surowcem farmaceutycznym jest ziele świetlika.
Świetlik lekarski – właściwości
Ziele świetlika lekarskiego to prawdziwy skarb natury o licznych właściwościach prozdrowotnych. Okazuje się bowiem, że jest to roślina o właściwościach ściągających, przeciwzapalnych, przeciwalergicznych i przeciwbakteryjnych. Przypuszcza się również, że może wpływać na uszczelnianie ścian naczyń krwionośnych.
Świetlik może być stosowany zarówno zewnętrznie jak i wewnętrznie.
W naturalnej medycynie ludowej wewnętrznie stosowano go na bóle głowy i bezsenność. Dodatkowo wykorzystywany był w przypadku alergii, kaszlu czy przeziębień. Może też mieć pozytywny wpływ w przypadku wystąpienia chrypki czy na podrażnienie gardła.
Zewnętrznie natomiast wykorzystywany był (i jest nadal) w leczeniu chorób oczu, takich jak zapalenie spojówek, jęczmień, podrażnienie brzegów powiek czy zmęczenie.
Przypuszcza się, że świetlik może pozytywnie wpływać rownież na układ trawienny. Prawdopodobnie pobudza wydzielanie soków żołądkowych i żółci, co przekłada się na zmniejszenie kłopotów z trawieniem.
Jakie substancje chemiczne zawiera świetlik?
Powyższe właściwości wynikają w dużej mierze ze składników i substancji chemicznych, jakie zawiera w sobie ziele świetlika lekarskiego.
Jest ono zbierane ze stanowisk naturalnych na początku kwietnia. Głównymi składnikami czynnymi rośliny są :
irydoidy glikozydowe – aukubina, katalpol, katalpozyd;
flawonoidy;
kwasy fenolowe: kwas kawowy, kwas ferulowy, kwas galusowy, kwas chlorogenowy, kwas gentyzynowy;
lignany;
garbniki;
fitosterole;
olejek eteryczny;
aminokwasy.
Świetlik lekarski – zastosowanie
Taki skład i wynikające z niego właściwości powodują, że świetlik znalazł dla siebie zastosowanie lecznicze i kosmetyczne.
Ziele świetlika lekarskiego stosuje się głównie w schorzeniach oczu. Najczęściej zalecane jest na zapalenie spojówek, podrażnienie brzegów powiek i w zaczerwienieniu oczu – tu również tym, które powstaje na skutek alergii. Świetlik może się okazać również bardzo pomocny na tak zwany „zespół suchego oka” – podrażnienia, które powstaje po zbyt długim wpatrywaniu się w ekrany i monitory oraz przebywaniu w klimatyzowanych pomieszczeniach. Ziele może zmniejszać przekrwienie oczu oraz poprawiać ich nawilżenie. Roślina może być stosowana w przypadku jęczmienia, który pojawia się w okolicy oka oraz ropnych stanów zapalnych.
Okazuje się też, że świetlik może uszczelniać naczynia krwionośne, co sprawdza się w przypadku częstych krwawień z nosa.
Roślina znalazła też dla siebie zastosowanie w kosmetyce. Jako składnik kremów pod oczy rozświetla skórę wokół oczu, zmniejsza obrzęki, redukuje stany zapalne i przynosi ulgę zmęczonym oczom.
Kremy ze świetlikiem lekarskim polecane są również osobom z cerą naczynkową. Dzięki temu, że roślina może uszczelniać naczynia krwionośne, zmniejsza ryzyko pękania naczynek i nasilania objawów. Dodatkowo kremy te działają nawilżająco na skórę przesuszoną.
Napar ze świetlika lekarskiego sprawdzi się jako wsparcie w infekcjach górnych dróg oddechowych. Przypuszcza się, że pomaga złagodzić podrażnienie gardła, chrypę i napady kaszlu. Natomiast herbatka ze świetlika lekarskiego może być pomocna w problemach trawiennych. Ziele świetlika lekarskiego pobudza działalność wydzielniczą układu trawiennego (wydzielanie soków żołądkowych i żółci), a to przekłada się na szybsze i sprawniejsze trawienie.
Jak działa świetlik lekarski i na co może pomóc?
Świetlik działa poprzez znajdujące się w nim substancje aktywne i związki chemiczne. Garbniki na przykład mają właściwości ściągające, a flawonoidy, kwasy fenolowe i sterole to substancje o działaniu przeciwzapalnym.
Zmęczenie, opuchnięcie czy przekrwienie oczu można leczyć za pomocą okładów, smarowania żelami i maściami. Można też skorzystać z kropli do oczu ze świetlikiem. W ten sam sposób można leczyć stany zapalne i bakteryjne, zlikwidować jęczmień i ropień oraz złagodzić objawy alergiczne.
Maście i krople można również wykorzystać do leczenia nawracających krwawień z nosa, a to dlatego, że ziele świetlika może poprawiać szczelność naczyń krwionośnych.
W przypadku problemów z górnymi drogami oddechowymi można wykorzystać napar, herbatkę lub nalewkę ze świetlikiem lekarskim. To pozwala szybciej poradzić sobie z problemami. Herbatka może również wesprzeć w problemach trawiennych, ponieważ może pobudzać działalność wydzielniczą układu trawiennego.
Jak stosować świetlik lekarski – dawkowanie
Świetlik może być stosowany w postaci herbatki, kremów, toników, żelów i okładów. Do sporządzania naparu można korzystać z gotowych torebek typu fix. Można też korzystać z samodzielnie ususzonego ziela. Warto jednak pamiętać, by susz zalać szklanką wrzątku, odstawić do zaparzenia, po czym przecedzić.
Dawkowanie świetlika nie jest szczególnie ograniczone. Jeżeli chodzi o maści, żele i okłady to z reguły stosuje się je według potrzeb. Szczególnie poleca się jednak powtarzanie okładów trzy razy dziennie. Dzięki temu można przynieść ulgę zmęczonym oczom. Na powieki stosuje się żele, maści i okłady. Gdy zaś chodzi o krople, to zaleca się zakroplenie jednej do każdego oka, ale czynność tę można również powtarzać, zależnie od potrzeb. Preparaty ze świetlikiem można też wykorzystywać do przemywania oczu.
Herbatka z suszonego ziela świetlika również nie jest ograniczona. Warto jednak wiedzieć, że zbyt częste picie herbatki nie przyspieszy pojawienia się efektów i nie wpłynie na ich zwiększenie.
Kiedy zbierać ziele świetlika?
Niektóre źródła podają, że świetlik powinien być zbierany na początku kwietnia. Inne natomiast mówią o zbiorach w okresie od czerwca do września, czyli w okresie jego kwitnienia. Zbiera się zarówno kwiaty, jak i pokryte liśćmi łodygi.
Trzeba pamiętać, by roślina zbierana była wtedy, gdy jest sucho. Dzień więc powinien być słoneczny i ciepły. Nie zbiera się w deszczu i tuż po. Nie należy też zbierać świetlika zbyt wcześnie rano ani zbyt późno wieczorem. O tej porze na roślinie gromadzi się rosa, która powoduje, że roślina nie jest sucha.
Ziele świetlika ścina się tuż przed rozgałęzieniem. Do suszenia nie nadaje się bowiem ta część łodygi, która jest bezlistna. By uzyskać jeden kilogram suszu, należy zebrać trzy i pół kilograma surowca. Ziele suszy się w dużym przewiewie.
Świetlik lekarski – przeciwwskazania
Przed zewnętrznym zastosowaniem świetlika trzeba zweryfikować, czy nie cierpi się na alergię na roślinę lub jeden z jej składników. Jeżeli nie, to nie ma przeciwwskazań do jej stosowania.
Przy wewnętrznym stosowaniu ostrożność powinny zachować osoby, które cierpią na cukrzycę. Przypuszcza się bowiem, że świetlik może obniżać poziom cukru we krwi, co przy leczeniu cukrzycy może doprowadzić do jego zbyt dużego obniżenia.
Świetlik lekarski – skutki uboczne i działania niepożądane
Stosowanie świetlika w formie okładów może prowadzić do wystąpienia określonych skutków ubocznych. Wśród nich najczęściej wymienia się: swędzenie, nadwrażliwość na światło i osłabiony wzrok.
Jeżeli w czasie stosowania ziela świetlika zauważysz u siebie powyższe objawy, zrezygnuj z kuracji i skonsultuj się z okulistą.
Świetlik lekarski – efekty stosowania
Stosowanie świetlika może przynieść liczne efekty zdrowotne, szczególnie w obszarze widzenia. Pomaga leczyć niektóre choroby oczu, jest pomocny w zapaleniu spojówek oraz podrażnieniach oczu na tle alergicznym. Może być stosowany w leczeniu kaszlu i pomaga w sprawniejszym uporaniu się z chrypą oraz podrażnieniem gardła.
Stosowany jako kosmetyk wyrównuje koloryt skóry.
Dlaczego warto stosować świetlik lekarski?
Warto stosować świetlik ponieważ jest bogatym źródłem cennych substancji o prozdrowotnym działaniu na człowieka. Wśród nich znajdują się ważne substancje roślinne (garbniki, kwasy fenolowe itp.) oraz sole mineralne.
Może pomóc w leczeniu infekcji i stanów bakteryjnych oczu. Pomoże w leczeniu jęczmienia, podrażnienia, przesuszenia oczu oraz w stanach ich zmęczenia. Złagodzi też objawy alergiczne.
Pomoże w przeziębieniu, wyrówna koloryt skóry i pomoże odzyskać jej blask. Zmniejszy cienie i worki pod oczami.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Zobacz, jakie przyprawy poprawią smak Twoich potraw i Twoje zdrowie na co dzień!
Zobacz po jakim czasie działa melisa i jak przyspieszyć jej działanie. Dowiedz się jak ją parzyć i co ile godzin ją pić. Wykorzystaj pełną moc melisy na co dzień.
Polecane dla Ciebie
Szybsze gojenie ran i powrót do zdrowia po chorobie? To wszystko możliwe jest z l-argininą; zobacz, jakie skutki niosą jej niedobory
Poznaj gotu kolę - zioło długowieczności, które jest podstawą medycyny chińskiej i indyjskiej, bo zwiększa zdolności umysłowe, wspiera leczenie problemów skórnych i żołądkowych!
Maślan sodu to substancja ciesząca się rosnącą popularnością wśród osób, które borykają się z nadmiernymi kilogramami. Dowiedz się więcej na temat jego o suplementacji.
Soplówka jeżowata to grzyb, którego składniki aktywne wspierają funkcjonowanie organizmu. Wykazują właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające, wspomagające odporność.
Kwas alfa - liponowy to świetne wsparcie kuracji odchudzającej, ale również substancja działająca profilaktycznie przeciwko cukrzycy, miażdżycy stwardnieniu rozsianemu.