Chcesz dowiedzieć się, jak odróżnić bluszczyk kurdybanek od podobnych roślin? Poznaj kluczowe cechy i co zrobić w razie pomyłki. Zyskaj wiedzę, która zabezpieczy Twoje zdrowie!
Drapacz lekarski – Na co może pomóc? Właściwości, działanie, zastosowanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 15.05.2023
Drapacz lekarski to pochodząca z basenu Morza Śródziemnego roślina o zbawiennym wpływie na układ pokarmowy. Intensywnie pobudza wydzielanie soków trawiennych, przez co jest skutecznym sposobem na dokuczliwe objawy, które wielu osobom towarzyszą po posiłkach, takie jak wzdęcia, odbijanie czy dyskomfort w jamie brzusznej. Zioło to jest także niezastąpioną pomocą przy spowolnionej przemianie materii, zaburzeniach łaknienia i wielu innych przypadłościach. Docenią je także rekonwalescenci oraz osoby osłabione i wyczerpane pod względem fizycznym i psychicznym. Zobacz, jak wykorzystać drapacz lekarski.
Drapacz lekarski, inaczej knikus benedyktyński (Centaurea benedicta L. lub Cnicus benedictus L.) to roślina z rodziny astrowatych będąca w dawnych latach jednym z najpowszechniej stosowanych ziół. Jej inne nazwy to: oset lekarski, chaber lekarski, benedyktynek i oset błogosławiony. Jest rośliną jednoroczną i dorasta do 60-70 cm. Z wyglądu przypomina popularny oset. Ma rozgałęzioną, pokrytą włoskami łodygę, jasnozielone, zakończone kolcami liście i rurkowate, rosnące na szczytach pędów, żółte kwiaty.
Drapacz lekarski występuje naturalnie w krajach śródziemnomorskich, ale uprawiany jest również w wielu innych rejonach, w tym w Polsce. Zaobserwować go można głównie na plantacjach zielarskich i w ogrodach. W stanie dzikim pojawia się na terenach nadmorskich. Najlepiej drapacz lekarski czuje się na stanowiskach słonecznych i żyznej, wapiennej, ciepłej, niezbyt suchej glebie. Surowcem leczniczym rośliny jest ziele i liście.
Drapacz lekarski – właściwości
Drapacz lekarski zyskał sławę głównie jako środek oczyszczający krew, napotny, pomocny w szybszym zażegnywaniu infekcji oraz wykazujący niezwykle dobroczynny wpływ na trawienie. Zioło to ma jednak również wiele innych atutów, przy czym na szczególną atencję zasługują jego właściwości antyoksydacyjne i pozytywne oddziaływanie na gospodarkę hormonalną kobiet.
Najważniejsze właściwości lecznicze drapacza lekarskiego:
chroni błony śluzowe żołądka i jelit,
przeciwdziała nadmiernej fermentacji jelitowej,
zwiększa wydzielanie żółci,
poprawia perystaltykę jelit,
wspomaga pracę wątroby i trzustki, chroni miąższ wątroby przed uszkodzeniami,
działa wiatropędnie,
wykazuje działanie moczopędne, napotne i odtruwające,
reguluje przemianę materii,
działa wykrztuśnie,
przeciwdziała zaburzeniom odżywiania, wzmaga apetyt, pobudza wydzielanie soku żołądkowego i śliny,
działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, antywirusowo i przeciwpasożytniczo,
ma właściwości przeciwbólowe,
korzystnie wpływa na pracę mięśnia sercowego,
jest pomocny w przywracaniu równowagi hormonalnej w organizmie,
wykazuje właściwości antyoksydacyjne i antynowotworowe,
wzmaga laktację,
wspiera układ nerwowy, przeciwdziała zaburzeniom depresyjnym i nerwicowym, normuje nastrój, niweluje niepokój i lęk, przeciwdziała atakom paniki.
Jakie substancje aktywne zawiera drapacz lekarski
Ziele drapacza lekarskiego obfituje w wysoce aktywną knicynę, czyli substancję goryczową, dzięki której intensywnie pobudza wydzielanie soków żołądkowych i niweluje dolegliwości trawienne. Również inne zawarte w nim składniki, takie jak śluzy i flawonoidy, pozytywnie wpływają na układ pokarmowy. W składzie rośliny znajdziemy też substancje antybiotyczne, garbniki i inne związki pomocne w zwalczaniu infekcji, a także całą gamę składników zapewniających nam ochronę antyoksydacyjną.
Substancje aktywne drapacza lekarskiego:
triterpeny,
seskwiterpeny,
olejek eteryczny,
fitosterole,
garbniki,
gorycze, w tym laktony seskwiterpenowe (knicyna),
witaminy (głównie witaminy z grupy B),
sole mineralne (magnez, jod, potas, wapń),
lignany,
dodekadienotetraina,
flawonoidy,
śluzy.
Drapacz lekarski – zastosowanie
Ziele drapacza lekarskiego zbierane jest przed kwitnieniem, czyli w okolicach czerwca-lipca. Suszy się je w sposób naturalny, w specjalnych, dobrze wentylowanych, przewiewnych pomieszczeniach. Po ususzeniu surowiec można wykorzystać na wiele dolegliwości, a także w celu wzmocnienia organizmu, oczyszczenia ciała z toksyn i zyskania lepszej kondycji psychofizycznej.
W jaki sposób można stosować ziele drapacza lekarskiego? Przeważnie przyrządza się z niego lecznicze napary, zalewając szklanką wrzątku i parząc pod przykryciem 15 minut. Można też robić z niego odwary, zalewając letnią wodą i gotując na małym ogniu przez około 10 minut. Inny sposób spożycia drapacza to zmielenie go w młynku i stosowanie po 1 g dwa lub trzy razy dziennie (popijając szklanką wody).
Knikus benedyktyński może być również wykorzystany jako składnik wieloelementowej mieszanki ziołowej. W służbie dobrego trawienia warto łączyć go z takimi ziołami jak: dziurawiec, mięta, rumianek, koper włoski, rdest ptasi, kocanka piaskowa, boldo.
Jak działa drapacz lekarski i na co może pomóc?
Drapacz lekarski intensywnie stymuluje wydzielanie śliny (która jest jednym z soków trawiennych odpowiedzialnym m.in. za wstępny rozkład węglowodanów), przez co wspomaga procesy trawienne już w chwili rozpoczęcia jedzenia.
Knikus benedyktyński równie silnie pobudza wydzielanie innych soków trawiennych: soku żołądkowego, soku trzustkowego, żółci i soku jelitowego. W ten sposób drapacz lekarski usprawnia proces trawienia również w dalszych etapach. Jeśli chodzi o usuwanie wzdęć, gazów, niestrawności, uczucia pełności w jamie brzusznej i innych dolegliwości gastrycznych, szczególnie tych występujących po jedzeniu, drapacz lekarski nie ma sobie równych.
Zwiększając produkcję śliny, benedyktynek przyczynia się też do pobudzenia apetytu i ułatwia konsumpcję pokarmów. Dzięki tej właściwości rekomendowany jest osobom cierpiącym na zaburzenia łaknienia, osobom z anoreksją, osobom osłabionym oraz osobom borykającym się z obniżonym apetytem ze względu na przebyte choroby lub problemy żołądkowo-jelitowe.
Co również warto podkreślić, regularnie spożywane napary z drapacza lekarskiego sprawiają, że śluzy zawarte w tej roślinie stają się skuteczną osłoną dla delikatnych błon śluzowych przewodu pokarmowego. Chronią przed wpływem czynników podrażniających oraz przeciwdziałają bólom brzucha i zaburzeniom wypróżniania.
Drapacz lekarski okaże się pomocny w:
zaparciach, wzdęciach, gazach jelitowych, nieregularnym cyklu wypróżnień, uczuciu pełności i ciężkości w brzuchu, niestrawności, zgadze i odbijaniu,
bólach i skurczach żołądka i jelit,
nadmiernej fermentacji jelitowej,
zaburzonej przemianie materii,
zaburzeniach odżywiania,
kumulacji toksyn w organizmie,
zaburzeniach pracy wątroby i dróg żółciowych,
dolegliwościach ze strony nerek i dróg moczowych,
hemoroidach,
wyczerpaniu na tle nerwowym, huśtawkach nastrojów, wzmożonym odczuwaniu stresu,
okresie rekonwalescencji,
reumatyzmie i dnie moczanowej,
anemii,
niedoborach żywieniowych,
przeziębieniach, stanach zapalnych dróg oddechowych, grypie,
infekcjach pasożytniczych przewodu pokarmowego,
bólach różnego pochodzenia,
wahaniach poziomu hormonów żeńskich w organizmie,
migrenach,
bolesnym miesiączkowaniu,
gruźlicy,
półpaścu,
ospie,
osłabieniu mięśnia sercowego,
odmrożeniach,
dolegliwościach skórnych (m.in. owrzodzeniach, czyrakach, wysypkach, trądziku, trudno gojących się ranach).
Jak stosować drapacz lekarski – dawkowanie
Drapacz lekarski można spożywać w formie zmielonej albo wypijać w postaci naparów lub odwarów. Za bezpieczną dawkę przyjmuje się 4-5 g surowca na dobę (w podzielonych porcjach). Możemy też wypróbować ekstrakty z ziela drapacza lekarskiego w kapsułkach. Dzienna dawka to w tym przypadku 400-450 mg ekstraktu.
Napary i odwary z drapacza lekarskiego przyrządzamy w proporcji 1 łyżka ziela na 1 szklankę wody. W przypadku stosowania kompozycji kilku różnych ziół, stosujemy 1-2 łyżki mieszanki na około 250-300 ml wody. Ziele drapacza najlepiej spożywać około 30 minut przed posiłkami.
Drapacz lekarski – przeciwwskazania
Nie zawsze spożywanie drapacza lekarskiego jest wskazane. Przy niektórych schorzeniach, w tym przy ciężkich schorzeniach jelit i nerek, nieżycie żołądka, nadkwasocie, ostrych stanach zapalnych przewodu pokarmowego, chorobie Leśniowskiego-Crohna, a także przy chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, nie zaleca się stosowania tego zioła.
Należy też unikać drapacza w okresie ciąży i zachować ostrożność w przypadku karmienia piersią, ponieważ nie ma wystarczających badań w tym kierunku. Chociaż drapacz lekarski to zioło pobudzające laktację, kobiety karmiące piersią powinny przed zastosowaniem drapacza skonsultować się z lekarzem.
Przeciwwskazaniem do stosowania drapacza lekarskiego jest też alergia na rośliny z rodziny astrowatych.
Drapacz lekarski – skutki uboczne i działania niepożądane
W przypadku drapacza lekarskiego bardzo ważne jest stosowanie się do zalecanych dawek zioła, czyli 5 g na dobę. Spożycie większej ilości może skutkować całą gamą efektów ubocznych takich jak:
biegunki,
nudności,
wymioty,
kolka,
ból brzucha,
reakcje alergiczne,
podrażnienie nerek.
Dlaczego warto stosować drapacz lekarski?
Drapacz lekarski to jedno z najefektywniejszych ziół w pobudzaniu procesów trawienia pokarmów i niwelowaniu zaburzeń łaknienia, a jednocześnie to niezwykle skuteczny środek na eliminację patogenów i toksyn z organizmu. Co istotne, działa niezwykle szybko i sprawnie, stąd też obdarzony został mianem „błogosławiony”.
Z uwagi na bogaty i zróżnicowany skład, systematyczne picie naparów lub odwarów z drapacza lekarskiego to skuteczny sposób na wyregulowanie trawienia, pozbycie się dolegliwości gastrycznych, oczyszczenie wątroby i poprawę czynności całego układu pokarmowego. Z uwagi na działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, drapacz stanowi również wsparcie w szybszym eliminowaniu wielu schorzeń zakaźnych.
Drapacz lekarski może być również cennym ziołowym nabytkiem dla kobiet, szczególnie tych, które zmagają się z bolesnymi menstruacjami, borykają się z nieregularnym cyklem miesiączkowym lub są w okresie przedmenopauzalnym albo w samej menopauzie. Niwelując wahania hormonalne, zioło przyczynia się do mniejszego odczuwania dokuczliwych objawów, takich jak: wahania nastroju, drażliwość, stany depresyjne, osłabienie, uderzenia gorąca, migreny.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Odkryj tajemnice syropu prawoślazowego. Czy łagodzi kaszel, wspiera odporność, jakie są dawki dla dzieci? Wszystko w jednym miejscu. Kliknij i poznaj więcej.
Szczodrak krokoszowaty, roślina o właściwościach adaptogennych, doskonale radząca sobie ze skutkami stresu i innymi dolegliwościami, kompleksowo wspierająca osłabione zdrowie.
Polecane dla Ciebie
Zobacz jak dawkować MSM - Poznaj zalecenia co do dawkowania i najlepsze praktyki związane z przyjmowaniem MSM. by uniknąć skutków ubocznych.
Jeśli chcesz wyregulować rytm dobowy i wysypiać się jak dziecko - sprawdź, jakie właściwości ma tryptofan, który wpływa korzystnie na problemy jelitowe oraz poprawę samopoczucia.
Zestaw witamin wyłącznie dla kobiet - czy to ma sens? Te witaminy sprzyjają urodzie i poprawiają odporność. Zobacz gdzie ich szukać!
Poznaj tajemnice tauryny! Dowiedz się, jak ten kluczowy aminokwas wpływa na Twoje zdrowie, wytrzymałość i umysł. Przeczytaj nasz artykuł już teraz
Dowiedz się, co sprawia, że l karnityna jest popularna wśród osób odchudzających się i dlaczego jest tak istotna dla dobrego poziomu cholesterolu oraz testosteronu i tarczycy.