Psianka słodkogórz, toksyczna roślina mająca jednocześnie cenne właściwości, korzystna dla zdrowia, kiedy używamy jej w ściśle określonych, zalecanych przez ekspertów dawkach.
Czy bluszcz jest trujący dla dorosłego człowieka, dzieci i zwierząt domowych? – Składniki toksyczne, szkodliwe dawki, objawy zatrucia i jak go uniknąć
- Opublikowano: 06.03.2024
Bluszcz pospolity (Hedera helix) jest trujący. Wszystkie jego części, szczególnie owoce, zawierają toksyczne substancje, które mogą wywołać wymioty, biegunkę, bóle brzucha, oraz podrażnienie skóry i błon śluzowych. Dowiedz się więcej o składnikach trujących, objawach i sposobach postępowania po zatruciu
Tak, bluszcz jest trujący. Bluszcz pospolity (Hedera helix), będący zimozielonym pnączem z rodziny araliowatych, zawiera substancje czynne, takie jak saponiny, które mogą być szkodliwe zarówno dla ludzi, jak i zwierząt. Spożycie części tej rośliny, szczególnie owoców bluszczu, może prowadzić do objawów zatrucia, w tym do biegunki, wymiotów, bólu brzucha oraz podrażnienia żołądka i jelit. Kontakt ze skórą może wywołać kontaktowe zapalenie skóry, co objawia się swędzeniem, pieczeniem, a nawet wysypką.
Zatrucia bluszczem trującym, mimo iż rzadkie, mogą być poważne, szczególnie u małych dzieci, zwierząt domowych oraz osób z obniżoną odpornością. Dlatego zaleca się ostrożność przy obchodzeniu się z tą rośliną, unikając jej spożycia i kontaktu z sokiem roślinnym, który znajduje się w liściach i gałęziach bluszczu.
Czy bluszcz jest trujący dla dzieci?
Dzieci są szczególnie narażone na zatrucie bluszczem, ponieważ mają naturalną tendencję do badania otoczenia poprzez dotykanie i próbowanie różnych przedmiotów, w tym roślin, do ust. Owoc bluszczu, ze względu na swój atrakcyjny wygląd, może przyciągać uwagę dzieci, które mogą go pomylić z jadalnymi jagodami.
Spożycie nawet niewielkiej ilości owoców bluszczu lub innych części rośliny może prowadzić do objawów zatrucia, takich jak pieczenie i obrzęk jamy ustnej i gardła, trudności w oddychaniu, wymioty, biegunka, a w poważniejszych przypadkach drgawki lub zaburzenia koordynacji ruchowej. Dzieci, ze względu na mniejszą masę ciała i rozwijający się układ odpornościowy, są bardziej wrażliwe na toksyczne substancje zawarte w bluszczu, takie jak saponiny. Dlatego ważne jest, aby rodzice i opiekunowie zachowali czujność i nie pozwalali dzieciom bawić się bluszczem lub zbierać jego owoców, a także edukowali je na temat potencjalnych zagrożeń płynących z niektórych roślin.
Czy bluszcze jest trujący dla kota i psa?
Tak, bluszcz jest trujący dla kota i psa. Spożycie liści bluszczu, zarówno przez koty, jak i psy, może prowadzić do poważnych objawów zatrucia. Wśród objawów zatrucia bluszczem u zwierząt domowych mogą wystąpić wymioty, biegunka, nadmierne ślinienie, bóle brzucha, a nawet zatrzymanie oddechu oraz halucynacje. Trujące właściwości bluszczu, szczególnie obecne w jego liściach i owocach, stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia zwierząt.
W przypadku, gdy zwierzę spożyje części tej rośliny, należy jak najszybciej skontaktować się z weterynarzem. Bluszcz doniczkowy, uprawiany w przydomowych ogródkach lub w domu, może być szczególnie niebezpieczny dla zwierząt, które mają tendencję do podgryzania roślin. Dlatego ważne jest, by zapobiegać dostępowi zwierząt do bluszczu i monitorować ich zachowanie w pobliżu tej rośliny.
Jakie składniki trujące zawiera w sobie bluszcz?
Bluszcz pospolity (Hedera helix) zawiera kilka składników, które są uznawane za trujące i mogą negatywnie wpływać na organizm ludzi i zwierząt. Oto główne substancje trujące obecne w bluszczu wraz z opisem ich działania:
Saponiny trójterpenowe:
- Dlaczego są trujące: Saponiny są to związki chemiczne, które mogą powodować rozpad czerwonych krwinek (hemolizę), a także drażnić błony śluzowe. W organizmie mogą prowadzić do podrażnienia przewodu pokarmowego.
- Jak działają na organizm: Po spożyciu mogą wywoływać symptomy takie jak bóle brzucha, wymioty i biegunkę. W przypadku kontaktu z błonami śluzowymi, na przykład oczami czy skórą, mogą powodować podrażnienia.
Hederagenina:
- Dlaczego jest trująca: Jest to aglikon (część niecukrowa glikozydu) saponin, który ma działanie drażniące na błony śluzowe i może przyczyniać się do objawów zatrucia.
- Jak działa na organizm: Może przyczyniać się do podrażnień przewodu pokarmowego, prowadząc do wymiotów, biegunki oraz bólu brzucha.
Poliacetyleny:
- Dlaczego są trujące: Te związki organiczne mogą działać toksycznie na komórki nerwowe i tkanki, przyczyniając się do stanów zapalnych.
- Jak działają na organizm: Mogą wywoływać stany zapalne skóry i błon śluzowych, a także wpływać negatywnie na układ nerwowy, co może objawiać się bólami głowy, zawrotami głowy oraz w skrajnych przypadkach drgawkami.
Falokarpina:
- Dlaczego jest trująca: Jest to alkaloid, który może działać drażniąco oraz toksycznie na układ nerwowy i przewód pokarmowy.
- Jak działa na organizm: Może prowadzić do objawów neurotoksycznych, takich jak drgawki, a także do wymiotów i biegunki poprzez drażnienie przewodu pokarmowego.
Warto zaznaczyć, że większość przypadków zatruć bluszczem dotyczy spożycia jego owoców, które zawierają wyższe stężenie tych toksycznych substancji niż inne części rośliny.
Ile trzeb zjeść bluszczu aby się zatruć?
Ilość bluszczu potrzebna do wywołania zatrucia może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak wiek i waga osoby, która spożyła roślinę, a także stan jej zdrowia i indywidualna wrażliwość na toksyny zawarte w bluszczu. Należy pamiętać, że wszystkie części bluszczu pospolitego (Hedera helix) zawierają substancje trujące, ale najbardziej toksyczne są jego owoce.
Dla dzieci:
- Owoce: Nawet niewielka ilość spożytych owoców bluszczu (np. kilka jagód) może być szkodliwa dla małego dziecka ze względu na ich małą masę ciała i wyższą wrażliwość na toksyny. Objawy zatrucia mogą pojawić się po spożyciu już 2-3 jagód.
- Liście: Spożycie liści jest mniej powszechne, ale nawet niewielka ilość może wywołać objawy zatrucia u dzieci, takie jak podrażnienie przewodu pokarmowego, wymioty, czy biegunka.
Dla dorosłych:
- Owoce: Dorosły musiałby zjeść większą ilość owoców bluszczu niż dziecko, aby doświadczyć poważnych objawów zatrucia, jednak spożycie nawet kilku jagód może prowadzić do nieprzyjemnych objawów, takich jak wymioty, biegunka, ból brzucha.
- Liście: Podobnie jak w przypadku dzieci, spożycie liści przez dorosłych może wywołać objawy zatrucia, ale wymagana ilość jest zazwyczaj większa niż u dzieci. Objawy te mogą obejmować podrażnienie przewodu pokarmowego i skóry.
Warto zaznaczyć, że nie ma bezpiecznej „minimalnej ilości” bluszczu, którą można by spożyć bez ryzyka zatrucia. Każda ekspozycja na tę roślinę, szczególnie spożycie jej części, powinna być traktowana jako potencjalne zagrożenie dla zdrowia. W przypadku, gdy osoba lub zwierzę spożyje jakąkolwiek część bluszczu, należy jak najszybciej zasięgnąć porady medycznej lub weterynaryjnej.
Jakie są objawy po zatruciu bluszczem?
Objawy po zatruciu bluszczem mogą się różnić w zależności od ilości i części rośliny, która została spożyta, ale istnieje szereg typowych symptomów, które mogą się pojawić. Oto szczegółowy opis objawów:
Podrażnienie przewodu pokarmowego: Najczęściej objawia się bólami brzucha, nudnościami, wymiotami i biegunką. Jest to bezpośrednia reakcja na toksyczne substancje zawarte w bluszczu, które drażnią błonę śluzową żołądka i jelit.
Podrażnienie błon śluzowych: Spożycie bluszczu może prowadzić do pieczenia i obrzęku jamy ustnej, gardła oraz może powodować trudności w połykaniu. Jest to spowodowane działaniem irytującym saponin i innych substancji drażniących.
Reakcje skórne: Kontakt skóry z sokiem bluszczu może wywołać dermatitis kontaktowe, objawiające się zaczerwienieniem, swędzeniem, pieczeniem i pojawieniem się wysypki. W cięższych przypadkach mogą pojawić się pęcherze.
Objawy ogólnoustrojowe: W przypadku spożycia większej ilości bluszczu mogą wystąpić objawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, osłabienie, drgawki, a w bardzo ciężkich przypadkach – zaburzenia świadomości lub paraliż.
Trudności w oddychaniu: U niektórych osób, szczególnie u dzieci, spożycie bluszczu może prowadzić do obrzęku dróg oddechowych, co objawia się trudnościami w oddychaniu, kaszlem lub świszczącym oddechem.
Zaburzenia układu nerwowego: W rzadkich przypadkach, po spożyciu dużych ilości bluszczu, mogą wystąpić objawy neurotoksyczne, takie jak halucynacje, drgawki, nadpobudliwość lub odrętwienie.
Zaburzenia widzenia: Kontakt soku z bluszczu z oczami może prowadzić do silnego podrażnienia, łzawienia, a nawet tymczasowego zaburzenia widzenia
Co robić gdy doszło do zatrucia bluszczem?
W przypadku zatrucia bluszczem, ważne jest podjęcie szybkich i odpowiednich działań, aby zminimalizować skutki toksyczne i zapewnić potrzebną pomoc. Oto kroki, które należy podjąć:
Nie wprowadzaj do wymiotowania: Chociaż intuicja może podpowiadać, że wymiotowanie pomoże usunąć toksyny, nie jest to zalecane bez konsultacji z profesjonalistą medycznym, ponieważ może to pogorszyć stan osoby zatrutej.
Oczyszczenie jamy ustnej: Jeśli do zatrucia doszło poprzez spożycie, należy delikatnie przepłukać usta zatrutej osoby wodą, aby usunąć resztki rośliny. To pomoże zmniejszyć dalsze wchłanianie toksyn.
Zachowaj spokój i zapewnij bezpieczeństwo: Usadź zatrutą osobę w bezpiecznym miejscu i zapewnij jej spokój. W przypadku drgawek lub utraty przytomności, upewnij się, że osoba leży na boku w bezpiecznej pozycji i niczego nie ma w ustach.
Skontaktuj się z Centrum Kontroli Zatruć lub Szpitalnym Oddziałem Ratunkowym: Podaj dokładne informacje o ilości i części rośliny, która została spożyta, oraz o czasie, kiedy do tego doszło. Postępuj zgodnie z otrzymanymi instrukcjami.
Zbierz resztki rośliny: Jeśli to możliwe, zbierz resztki bluszczu, które zostały spożyte. Mogą one być pomocne dla personelu medycznego w ocenie stopnia zatrucia i podjęciu odpowiednich kroków terapeutycznych.
Obserwuj objawy: Monitoruj stan osoby zatrutej i zwróć uwagę na pojawiające się objawy, takie jak trudności w oddychaniu, zmiany w zachowaniu, ból brzucha, wymioty czy drgawki.
Udziel pierwszej pomocy w razie potrzeby: Jeśli osoba zatruta ma trudności z oddychaniem, stosuj techniki pierwszej pomocy odpowiednie dla jej stanu, czekając na przybycie pomocy medycznej.
Zapewnij wsparcie medyczne: Osoba zatruta powinna zostać jak najszybciej poddana profesjonalnej ocenie medycznej. Lekarz może zdecydować o konieczności podania węgla aktywnego, płukania żołądka, podania leków przeciwhistaminowych lub kortykosteroidów w przypadku reakcji alergicznej, a także o dalszym leczeniu objawowym.
Unikaj samoleczenia: Nie podawaj zatrutej osobie żadnych leków bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
Pamiętaj, że szybka reakcja i profesjonalna pomoc medyczna są kluczowe w zarządzaniu zatruciem bluszczem.
Jak uniknąć zatrucia bluszczem?
Pierwszym krokiem w zapobieganiu zatruciu bluszczem jest edukacja. Należy nauczyć się rozpoznawać bluszcz pospolity (Hedera helix) i inne trujące rośliny występujące w swoim otoczeniu. Rodzice i opiekunowie powinni informować dzieci o potencjalnych zagrożeniach związanych z niektórymi roślinami oraz uczyć ich, by unikały ich spożywania lub dotykania.
Bezpieczne projektowanie ogrodu i domu
Jeśli masz dzieci lub zwierzęta domowe, rozważ usunięcie bluszczu z ogrodu lub trzymaj go z daleka od miejsc, gdzie bawią się dzieci i mają dostęp zwierzęta. W domu unikaj umieszczania doniczek z bluszczem w zasięgu dzieci i zwierząt.
Używanie rękawic podczas pracy z roślinami
Podczas przycinania bluszczu lub wykonywania innych prac ogrodowych związanych z tą rośliną zawsze używaj rękawic ochronnych. Zapobiegnie to kontaktowi skóry z toksycznym sokiem roślinnym, minimalizując ryzyko podrażnień skóry.
Działania prewencyjne w domu
Upewnij się, że wszystkie rośliny domowe są bezpieczne dla domowników i zwierząt. Przechowuj rośliny trujące, w tym bluszcz, w miejscach niedostępnych dla dzieci i zwierząt. Regularnie sprawdzaj, czy rośliny nie mają opadłych liści czy jagód, które mogą przyciągnąć uwagę ciekawskich maluchów i zwierząt.
Szybka reakcja na potencjalne zatrucie
W przypadku podejrzenia, że dziecko lub zwierzę domowe mogło mieć kontakt z bluszczem, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem lub weterynarzem. Im szybciej zostaną podjęte odpowiednie kroki, tym mniejsze ryzyko poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Regularna edukacja
Regularnie przypominaj członkom rodziny i opiekunom o potencjalnych zagrożeniach płynących z roślin trujących, w tym z bluszczu. Utrzymywanie wysokiego poziomu świadomości jest kluczowe dla zapobiegania wypadkom.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Cierpisz na ból żołądka? Poznaj skuteczne, domowe metody łagodzenia dolegliwości. Przeczytaj nasz artykuł już teraz i zobacz zalecenia i przeciwwskazania do stosowania domowych metod.
Poznajmy zalety zdrowotne bielunia - niezwykłej rośliny, która z jednej strony jest trująca, a z drugiej słynie z działania psychoaktywnego, uśmierzającego i przeciwzapalnego.
Polecane dla Ciebie
Soplówka jeżowata to grzyb, którego składniki aktywne wspierają funkcjonowanie organizmu. Wykazują właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające, wspomagające odporność.
Dowiedz się wszystkiego o wodzie z brzozy, która w medycynie ludowej jest od lat z sukcesem używana na wzmocnienie odporności, reumatyzm, kamienie nerkowe, anemię czy wrzody.
Spirulina to silny antyoksydant, a jego zastosowanie zaczyna się od redukcji tkanki tłuszczowej, poprzez działanie profilaktyczne, aż po zapobieganie nowotworom i chorobom neurodegeneracyjnym.
Glicyna, aminokwas endogenny, korzystnie wpływający na wiele aspektów zdrowotnych, niezbędny dla funkcjonowania całego organizmu, skutecznie wspomagający leczenie różnych chorób.
Poznaj, jak skutecznie działa zawarty w zielonych warzywach chlorofil, który ma dobroczynny wpływ na nasz organizm, pobudza produkcję krwi oraz przeciwdziała starzeniu!