Melisa lekarska jest wykorzystywana na szeroką skalę w ziołolecznictwie. Słynie z właściwości uspokajających, ale drzemie w niej znacznie większy potencjał. Poznaj jej działanie.
Andrographis – Właściwości, działanie, zastosowanie i skutki uboczne
- Opublikowano: 19.08.2022 - Aktualizacja: 06.10.2022
Andrographis paniculata (brodziuszka wiechowata) to mało popularne u nas zioło obdarzone specyficznymi właściwościami. Jako jedno z nielicznych wykazuje działanie krętkobójcze, między innymi zabija krętki Borelii, dlatego jest jednym z podstawowych ziół stosowanych w leczeniu boreliozy. Ta niecodzienna roślina lecznicza, znana ze swojego bardzo gorzkiego smaku, posiada również całą gamę innych właściwości. Poprawia pracę układu immunologicznego, a tym samym wzmacnia odporność organizmu, pomaga w zaburzeniach trawienia, ochrania jelita i stanowi cenne wsparcie w walce z różnorodnymi infekcjami. Dowiedz się więcej o Andrographis i poznaj największe atuty tego zioła.
Andrographis paniculata, czyli brodziuszka wiechowata, to jednoroczna roślina należąca do rodziny akantowatych. Pochodzi z krajów Azji Południowej i Wschodniej, głównie z Chin, Sri Lanki i Indii. Największe jej uprawy znajdziemy dziś w Tajlandii, Chinach i Indiach. Ze względu na swój niezwykle gorzki smak brodziuszka wiechowata nazywana jest też królem goryczy lub królem gorzkich ziół.
Andrographis jest krzewem dorastającym do 50 cm wysokości (w rzadkich przypadkach dorasta do 1 m) i charakteryzującym się silnym rozgałęzieniem. Wyposażony jest w lancetowate, wąskie, naprzeciwlegle rosnące liście, małe, białawe kwiaty z purpurowymi akcentami, drobne owoce przypominające jagody oraz nagą, ciemnozieloną łodygę. Roślina łatwo przystosowuje się do zaistniałych warunków środowiskowych, ale preferuje miejsca zaciemnione i wilgotne.
Andrographis obfituje w cenne dla naszego organizmu składniki aktywne, w tym związki diterpenowe i saponiny, dzięki którym jest pomocna w zwalczaniu wielu przypadłości, a także poprawianiu pracy układu odpornościowego.
Mimo swych zalet zioło to nie cieszy się u nas jeszcze zbyt dużą popularnością. W przeciwieństwie do krajów azjatyckich, gdzie od wieków jest stosowane jako remedium na rozmaite infekcje czy gorączkę. Z uwagi na silne i wszechstronne działanie prozdrowotne zajmuje ważne miejsce w takich znamienitych systemach leczenia jak ajurweda czy tradycyjna medycyna chińska.
Andrographis – właściwości
Korzystny wpływ na układ odpornościowy to jedna z najważniejszych cech Andrographis paniculata. Zioło aktywizuje przeciwciała i makrofagi oraz stymuluje odpowiedź immunologiczną w przypadku napotkania patogenów. Pozwala to na ich szybką neutralizację, a co za tym idzie uniknięcie ich dalszego rozprzestrzeniania się w organizmie i rozwoju zakażenia.
Bardzo ważnym aspektem działania jest też przeciwdziałanie boreliozie. Pośród licznych drobnoustrojów, które likwiduje Andrographis, są także krętki Borelii. Niszcząc je, zapobiega wielu przykrym objawom tej choroby, takim jak ból głowy, gorączka, ból mięśni i stawów, chroniczne zmęczenie, splątanie. Co ważne, brodziuszka wiechowata oprócz zwalczania zwykłych symptomów, redukuje neurologiczne aspekty boreliozy, takie jak mrowienie twarzy, zaburzenia widzenia, opadanie kącika ust.
Składniki aktywne zawarte w Andrographis to:
sterole,
saponiny,
taniny,
flawonoidy,
andografin,
panikolina,
panikulidy,
związki diterpenowe, takie jak neoangrafolid i andrografolid.
Ten ostatni element jest odpowiedzialny za gorzki smak zioła i to właśnie on stanowi najcenniejszą obecną w nim substancję biologicznie czynną.
Dzięki wysokiej zawartości substancji aktywnych, w tym tych spełniających rolę antyoksydantów, Andrographis wykazuje silne działanie przeciwzapalne, pobudza układ odpornościowy, zwalcza wirusy i wszelkie szkodliwe mikroby oraz neutralizuje wolne rodniki, zapobiegając stresowi oksydacyjnemu komórek. Ma też dodatni wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Dzięki wysokiemu stężeniu antyoksydantów brodziuszka wiechowata wykazuje też właściwości przeciwnowotworowe.
Andrographis to jedna z najsilniejszych roślin leczniczych pomocnych w eliminacji patogenów i toksyn z organizmu. Zwalcza bakterie, wirusy, pierwotniaki, pasożyty, grzyby. Redukując stan zapalny i zapobiegając namnażaniu szkodliwych mikroorganizmów, hamuje rozwój infekcji. Wykazuje właściwości odtruwające, stymuluje usuwanie wszelkich szkodliwych substancji z ustroju, usprawnia proces detoksykacji wątroby.
Warto także zwrócić uwagę na korzystny wpływ brodziuszki na funkcjonowanie układu pokarmowego i pracę wątroby. Zioło poprawia proces trawienia, stymuluje wydzielanie żółci, śliny i soku żołądkowego. Dodatnio wpływa na pracę jelit, łagodzi dolegliwości trawienne (m.in. biegunki, niestrawność, zaparcia).
Wspiera regenerację wątroby, stymuluje do pracy enzymy wątrobowe i pomaga chronić organ przed toksynami. Zapewnia też lepszą kontrolę apetytu i pomaga ograniczyć skłonność do spożywania zbyt obfitych porcji oraz podjadania między posiłkami.
Andrographis wykazuje:
właściwości przeciwnowotworowe,
właściwości przeciwzapalne,
działanie przeciwdrobnoustrojowe i przeciwwirusowe,
działanie immunostymulujące,
właściwości osłonowe (m.in. chroni wątrobę i żołądek),
właściwości przeciwzakrzepowe,
właściwości kardioprotekcyjne,
właściwości neuroprotekcyjne,
działanie przeciwbólowe,
właściwości przeciwgorączkowe,
właściwości wykrztuśne,
właściwości detoksykujące.
Andrographis – skutki uboczne i działania niepożądane
Zastosowanie ekstraktów z Andrographis, które zawierają więcej niż 20%-30% andrografolidu, może przyczynić się do wystąpienia pewnych efektów ubocznych. Do najczęstszych zaliczamy: podrażnienia skóry, zmęczenie, bóle głowy, zaburzenia czynności węzłów chłonnych, problemy trawienne (np. biegunki, wymioty, bóle brzucha), świąd skóry.
Długotrwałe i zbyt intensywne użytkowanie Andrographis może też przynieść skutki uboczne w postaci podrażnień żołądka i podwyższenia aktywności enzymów wątrobowych.
Żeby uniknąć negatywnych efektów ubocznych, spożycie Andrographis powinno być dostosowane do zalecanych przez producenta danego preparatu dawek. Warto też zawsze korzystać z surowca wysokiej jakości i z zaufanego źródła.
Jak działa andrographis i na co pomaga?
Andrographis wielotorowo oddziałuje na nasz organizm. Między innymi blokuje aktywność mediatorów reakcji zapalnych, wygaszając w ten sposób stany zapalne w obrębie organów i tkanek. Badania wykazały, że dzięki właściwościom przeciwzapalnym Andrographis wspomaga leczenie przeziębień, zapalenia oskrzeli, zapalenia zatok i grypy.
Usprawnia pracę układu odpornościowego, wymiata szkodliwe wolne rodniki z ustroju, chroni komórki przed uszkodzeniami. Wykazuje działanie ochronne na większość kluczowych organów (np. serce, wątrobę, mózg), pomaga normować ciśnienie krwi i chroni mięsień sercowy. Stymuluje wydzielanie soków trawiennych potrzebnych do sprawnego trawienia tłuszczów i innych składników pokarmowych.
Kiedy warto sięgnąć po Andrographis?
W przypadku osłabienia odporności, w celu zwiększenia zdolności obronnych organizmu przed bakteriami, wirusami i innymi patogenami.
W przypadku boreliozy i ukąszeń przez kleszcze.
W stanach zapalnych stawów.
W profilaktyce i przebiegu przeziębień, grypy i infekcji górnych dróg oddechowych.
W celu spowolnienia procesów starzenia i w celu ochrony mózgu przed chorobami neurodegeneracyjnymi.
Dla poprawy zdrowia układu krążenia.
W problemach trawiennych i zaburzeniach łaknienia.
W celu unormowania poziomu glukozy we krwi.
W celu oczyszczenia organizmu z toksyn i pasożytów.
W przypadku braku sił witalnych, wyczerpania, wysokiej podatności na zakażenia i alergie.
Andrographis – zastosowanie
Andrographis paniculata zwalcza różne dolegliwości, a z drugiej strony prewencyjnie chroni nasze zdrowie. Tradycyjna medycyna rekomenduje, aby sięgać po to fenomenalne zioło między innymi w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych i przy obniżonej odporności. Sprawdzi się również w celu zapobiegania wystąpieniu zapalenia zatok, kataru, kaszlu, bólu gardła czy anginy (np. w sezonie jesienno-zimowym).
W jaki sposób spożywać Andrographis? Oto kilka możliwości zastosowania:
nalewka z Andrographis,
odwary z Andrographis,
napary z Andrographis,
suplementy diety z Andrographis (kapsułki, tabletki),
koktajle z blendera z dodatkiem mielonego Andrographis,
krople z Andrographis.
W medycynie ajurwedyjskiej i chińskiej oraz w naszym rodzimym ziołolecznictwie Andrographis stosowany jest w następujących schorzeniach i niedomaganiach zdrowotnych:
dolegliwości ze strony wątroby (powiększenie wątroby, kumulacja toksyn i przeciążenie wątroby, uszkodzenie wątroby spowodowane alkoholem lub lekami itp.),
choroby trzustki i śledziony,
objawy przeziębienia i grypy,
reumatoidalne zapalenie stawów,
choroby układu sercowo-naczyniowego,
infekcje dróg oddechowych, zapalenie oskrzeli, kaszel, katar, zapalenie zatok, zapalenie ucha, angina, ból gardła,
alergie,
zaburzenia trawienia,
wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
anoreksja,
cukrzyca,
nowotwory,
HIV lub AIDS,
choroby skóry, wrzody, ropnie,
ukąszenia owadów,
zakażenia,
choroby dróg moczowych.
Jak stosować andrographis – dawkowanie
Dawkowanie Andrographis jest uzależnione przede wszystkim od formy preparatu (susz, kapsułki, krople itp.). W przypadku suszonego ziela najczęściej zaleca się 1 łyżkę stołową surowca na 1 szklankę wody. Tak napar lub wywar pijemy 1 raz lub 2 razy dziennie.
W przypadku suplementów diety przeważnie rekomendowane jest 200–400 mg ekstraktu z Andrographis. Nalewkę z Andrographis spożywamy po 1 łyżeczce 2 lub 3 razy dziennie.
Warto pamiętać, że żadne suplementy diety nie zastąpią nam racjonalnej, dobrze zróżnicowanej diety i zdrowego trybu życia. Stosowanie Andrographis powinno zatem iść w parze z aktywnością fizyczną, mądrym odżywianiem i dbaniem o zdrowie na inne sposoby.
Andrographis – przeciwwskazania
Głównym przeciwwskazaniem jest ciąża i okres karmienia piersią. Na Andrographis szczególnie uważać powinny również osoby stosujące leki (np. przeciwzakrzepowe, immunosupresyjne), osoby z zaburzeniami płodności, borykające się z chorobami autoimmunologicznymi i chorobami woreczka żółciowego. Składnik nie powinien być też przyjmowany przez dzieci, chyba że po wcześniejszej konsultacji lekarskiej.
Dlaczego warto stosować andrographis?
Andrographis paniculata pośród innych roślin używanych w fitoterapii wyróżnia się wyjątkową siłą działania. Skutecznie zwalcza bakterie, nawet te lekooporne, wirusy i pasożyty, wzmacnia organizm, a równolegle usprawnia pracę organów i chroni je przed procesami degeneracji. Warto po niego sięgnąć, gdy borykamy się z infekcjami i słabą odpornością i gdy w sposób zgodny z naturą chcemy opóźnić proces starzenia.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Ostropest plamisty: naturalny i bezpieczny sposób dla zdrowej wątroby. Jakie są efekty jego stosowania?
Lepiężnik, zioło o szerokich właściwościach prozdrowotnych i bogatym składzie, które warto stosować do leczenia alergii, migreny, zaburzeń trawienia i wielu innych dolegliwości.
Polecane dla Ciebie
Inozytol to substancja produkowana przez organizm, która wspiera jego prawidłowe funkcjonowanie. Wspomaga pracę układu hormonalnego, rozrodczego oraz nerwowego. Sprawdź szczegóły.
Poznaj inulinę - naturalny prebiotyk pełen korzyści! Dowiedz się, jak poprawia zdrowie jelit, wspomaga odchudzanie i obniża cholesterol. Odkryj, jak ją stosować i czy ma skutki uboczne.
Chlorella to niezwykła alga o wyjątkowych właściwościach, wykorzystywanych od wieków w medycynie alternatywnej. Sprawdź, w jaki sposób może wspomóc funkcjonowanie organizmu.
Spirulina to silny antyoksydant, a jego zastosowanie zaczyna się od redukcji tkanki tłuszczowej, poprzez działanie profilaktyczne, aż po zapobieganie nowotworom i chorobom neurodegeneracyjnym.