Cytryniec chiński to roślina, która od tysiącleci stosowana jest w dolegliwościach wątroby i na wsparcie układu odpornościowego - wreszcie dodarła też do Europy i my również możemy skorzystać z jej dobrodziejstwa!
Jasnota purpurowa – Jest trująca czy jadalna? Właściwości, działanie, zastosowanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 30.01.2023
Roślina ta przypominająca pokrzywę jest niesłusznie uważana wyłącznie za chwast. Jasnota purpurowa (Lamium purpureum) jest rośliną pospolicie występującą na terenie całej Polski. Nazywana jest także: jasnota szkarłatna lub pokrzywa kwitnąca. Jest w pełni jadalna i słynie z licznych właściwości leczniczych i dobroczynnego wpływu na nasz organizm. Wpływa stymulująco na wydzielanie soku żołądkowego, poprawia trawienie białek, łagodzi nadmierne krwawienia miesiączkowe, zmniejsza napięcie mięśni szkieletowych, ma działanie uspokajające, łagodzi bóle głowy i obniża ciśnienie krwi.
Napary z jasnoty purpurowej mogą pomóc w gojeniu się ran, dzięki działaniu przeciwzapalnemu i przeciwbakteryjnemu rośliny. Poznajmy wszystkie sekrety jasnoty purpurowej i jej właściwości zdrowotne.
Jasnota purpurowa to roślina lecznicza z rodziny jasnotowatych. Rośnie jako roślina jednoroczna lub dwuletnia na glebach żyznych, osiągając wysokość od 20 do 50 cm. Wydziela charakterystyczny nieprzyjemny zapach (stosuje się ją np. na odstraszanie moli).
Jasnota purpurowa jest często uprawiana jako roślina ozdobna, ponieważ jest łatwa w uprawie i odporna na suszę. Jest rośliną miododajną, zatem jej kwiaty są atrakcyjne dla owadów, takich jak pszczoły i trzmiele. Uważa się ją za gatunek leczniczy, dlatego jest stosowana w medycynie tradycyjnej na różne dolegliwości, takie jak bóle głowy, infekcje dróg moczowych, bóle stawów. W niektórych krajach jest również używana jako przyprawa do potraw.
W starożytności lamium purpureum była uważana za roślinę magiczną i stosowano ją w rytuałach związanych z uzdrawianiem. W starożytnej Grecji i Rzymie była stosowana w leczeniu różnych dolegliwości bólowych i infekcjach. W Anglii jasnota purpurowa była stosowana w leczeniu chorób kobiecych. W Europie Środkowej tego przedstawiciela rodziny jasnotowatych uważano za roślinę broniącą przed złymi siłami i traktowano jako talizman chroniący przed urokami.
Skąd pochodzi ten gatunek? Uważa się, że z rejonu Azji Mniejszej, ale roślina rozprzestrzeniona została wraz z uprawami w całej Europie, w północno-zachodniej Afryce i zachodniej Azji.
Czy jasnota purpurowa jest jadalna czy trująca?
Ziele jasnoty purpurowej jest jadalne. Można konsumować zarówno świeże liście rośliny, jak i gotowane. Jasnota jest rośliną pospolitą i niegdyś była częstym składnikiem w kuchni, jako dodatek do zup i sałatek. Lamium purpureum posiada charakterystyczny smak podkreślający potrawę (kwiaty są delikatnie słodkie).
W jej składzie znajdują się różne prozdrowotne substancje i składniki mineralne: kwas chinowy, flawonoidy, związki irydoidowe, kwas hydroksycynamonowy, kwas kawowy, kwas chlorogenowy, olejek eteryczny, śluzy, sole mineralne.
Jak wygląda jasnota purpurowa?
Wyglądem zdecydowanie przypomina pokrzywę lub też miętę. Posiada liście pokryte delikatnym meszkiem i łodygę o kanciastych brzegach. Jej liście są duże, jajowate, zielone, z białymi plamami i czerwonymi żyłkami. Purpurowe kwiaty są małe, wyrastają skupione po 4–18 w nibyokółkach.
Rośnie na wilgotnych, półcienistych miejscach, na przykład w ogrodach skalnych, na skarpach, przybrzeżnych łąkach, w parkach, na cmentarzach, przy drogach. Co ciekawe, nasiona jasnoty roznoszone są przez wiatr i mrówki, dlatego roślina ta bardzo szybko się rozprzestrzenia.
Gatunki podobne to jasnota biała, jasnota pośrednia, jasnota różowa, jasnota plamista.
Jasnota purpurowa – właściwości
Jasnota ma wiele właściwości leczniczych. Roślina ta jest stosowana w medycynie tradycyjnej na różne dolegliwości, takie jak:
Infekcje dróg moczowych: Napary z jasnoty purpurowej mogą pomóc w łagodzeniu objawów infekcji dróg moczowych, takich jak ból i pieczenie podczas oddawania moczu. Roślina ta jest szczególnie skuteczna w leczeniu zapalenia pęcherza moczowego.
Bóle głowy: Napary z jasnoty purpurowej mogą pomóc w łagodzeniu bólu głowy, ponieważ roślina wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe.
Bóle stawów: Napary z jasnoty purpurowej mogą pomóc w łagodzeniu bólu i stanu zapalnego w stawach, dzięki działaniu przeciwzapalnemu i przeciwbólowemu.
Leczenie ran: Napary z jasnoty mogą pomóc w gojeniu się ran, dzięki działaniu przeciwzapalnemu i przeciwbakteryjnemu.
Leczenie zaburzeń trawienia: Napary z jasnoty mogą pomóc w takich dolegliwościach jak biegunka, dzięki działaniu rośliny na układ pokarmowy.
Drżenie mięśni: Jasnota purpurowa jest rośliną, która zmniejsza napięcie mięśni szkieletowych.
Należy jednak pamiętać, że jasnota nie jest zalecana jako jedyny sposób leczenia powyższych dolegliwości. Przed użyciem jakiejkolwiek rośliny leczniczej należy skonsultować się z lekarzem lub specjalistą z dziedziny fitoterapii.
Jasnota purpurowa – zastosowanie
Podsumowując jej przydatność, cała roślina ma szerokie zastosowanie, zarówno w ogrodnictwie, jak i w medycynie tradycyjnej.
Ogrodnictwo: jest często uprawiana jako roślina ozdobna, ponieważ jest łatwa w uprawie i odporna na suszę. Kwiaty są atrakcyjne dla owadów nektarodajnych, takich jak pszczoły i trzmiele.
Medycyna i właściwości lecznicze: Jasnota purpurowa należy do prozdrowotnych gatunków na różne dolegliwości. Podnosi kwasowość soku żołądkowego (poprawia jakość soków żołądkowo-jelitowych), reguluje dolegliwości miesiączkowe i ciśnienie krwi, może działać przeciwbólowo i przeciwzapalnie.
Przyprawa: W niektórych krajach jest również używana jako przyprawa do potraw.
Rytualne: W starożytności była uważana za roślinę magiczną i stosowana w rytuałach związanych z uzdrawianiem.
Jak działa jasnota purpurowa i na co może pomóc?
Jasnota purpurowa a układ trawienny
Zastosowanie jasnoty purpurowej na układ trawienny jest potwierdzone w badaniach naukowych. Składniki rośliny zwiększają wydzielanie enzymów trawiennych (żółci oraz soku trzustkowego). Jasnota zawiera substancje, takie jak taniny, saponiny i flawonoidy, które mogą pomagać w zwiększaniu perystaltyki jelit, zwiększaniu produkcji soków trawiennych i łagodzeniu bólu brzucha.
Jasnota purpurowa na objawy hemoroidów
Właściwości lecznicze jasnota purpurowa ma także w zakresie regeneracji i złagodzeniu objawów w przypadku hemoroidów. To wszystko za sprawą składników, które uszczelniają naczynia krwionośne.
Jasnota purpurowa i działanie przeciwzapalne
Zastosowanie jasnota purpurowa znajduje również na stany zapalne. Roślina zawiera składniki, które mogą hamować zapalenia nie tylko w stawach, w skórze i innych organach, lecz także w razie odczynów alergicznych.
Jasnota purpurowa i działanie przeciwgrzybicze
Od zdrowych jelit w dużej mierze zależy nasza odporność. Jasnota purpurowa zawiera składniki mineralne i substancje, które harmonizują działanie jelit i regulują skład mikrobiomu. Wykazują działanie przeciwgrzybicze i bakteriobójcze.
Jasnota purpurowa i działanie uspokajające
Kwiaty jasnoty purpurowej i cała roślina wykazują działanie rozluźniające i uspokajające, likwidujące skurcze i drżenia. Poleca się przyrządzić napar z jasnoty purpurowej osobom narażonym na stres i napięcia nerwowe.
Jasnota purpurowa dla kobiet
Właściwości lecznicze jasnoty związane z kobiecymi dolegliwościami to przede wszystkim wpływ na nadmierne krwawienia miesiączkowe. Często są one połączone z niemiłym zapachem, który może świadczyć o braku równowagi mikrobiologicznej.
Jak stosować jasnotę purpurową – dawkowanie
Jasnotę przyjmuje się najczęściej pod postacią naparu. By go przygotować, wystarczy 1-2 łyżki jasnoty (ususzonego ziela) zalać szklanką wrzątku i zostawić pod przykryciem na około 15 minut. Stosowanie jasnoty purpurowej polega na piciu go raz, dwa razy dziennie (przechowujemy go w temperaturze pokojowej).
Napar z jasnoty purpurowej
Przygotowując napar, można połączyć zioło z pokrzywą lub rumiankiem. Wzmocni to działanie ziół oraz poprawi smak (można też dodać łyżkę miodu). W takiej wersji można napar podawać nie tylko na wydzielanie kwasu żołądkowego, ale na przeziębienia i kaszel (także u dzieci).
Gdzie i jak zbierać jasnotę purpurową?
Ziele jasnoty purpurowej zbiera się przede wszystkim ze stanu naturalnego. Przed zbiorem pamiętajmy, by wybierać tereny czyste, z dala od ulic i autostrad oraz oprysków. Zrywajmy wyłącznie zdrowe okazy i bądźmy pewni, co do danego gatunku.
Nie wolno zbierać roślin zakażonych grzybicą. Co prawda pleśń łatwo spłukać, ale takiego zioła nie należy spożywać nawet po przetworzeniu.
Jasnota purpurowa – przeciwwskazania
Lamium purpureum jest stosowana głównie w przypadku bólu gardła, kaszlu, infekcji dróg moczowych, a także jako środek przeciwzapalny i przeciwbólowy. Nie ma jednoznacznych przeciwwskazań do stosowania jasnoty purpurowej, jednak niektóre źródła sugerują, że osoby z nadwrażliwością na rośliny z rodziny jasnotowatych powinny jej unikać. W przypadku ciąży i karmienia piersią nie powinno się stosować jasnoty bez konsultacji z lekarzem.
Jasnota purpurowa – skutki uboczne i działania niepożądane
Zastosowanie jasnota purpurowa wykazuje w wielu problemach zdrowotnych, ale może mieć także skutki uboczne, które obejmują:
reakcje alergiczne, takie jak wysypka skórna, swędzenie, obrzęk twarzy, języka lub gardła, duszność,
bóle i zawroty głowy,
nudności,
biegunka,
zaburzenia czynności wątroby.
W przypadku pojawienia się jakichkolwiek objawów niepożądanych należy natychmiast przerwać stosowanie i skontaktować się z lekarzem.
Jasnota purpurowa – efekty stosowania
Jak już pisaliśmy, w ziołolecznictwie jasnota jest skuteczna, ponieważ działa przeciwzapalnie, hamuje rozwój bakterii i grzybów, pobudza wydzielanie soku żołądkowego, żółci oraz soku trzustkowego, chroni wątrobę. Pomaga na bolesne i obfite miesiączki, a także na migrenę i bóle kręgosłupa. Świeże ziele jasnoty działa uspokajająco.
Dlaczego warto stosować jasnotę purpurową?
Jeśli cierpimy z powodów takich problemów, jak zbyt niska kwasowość soku żołądkowego, zastosujmy tę roślinę, bo jej składniki wzmacniają wydzielanie enzymów trawiennych. Jest skuteczna we wszelkich bólach głowy i kręgosłupa, także na podwyższone ciśnienie krwi, bolesne miesiączki oraz w razie stanów zapalnych i bakteryjnych (trądzik, łuszczyca i egzema). Jasnota purpurowa właściwości ma korzystne także w przypadku bólu gardła oraz kaszlu.
Dlaczego rolnicy traktują jasnotę purpurową jako chwast?
Jasnota purpurowa jest sporych rozmiarów rośliną, która bardzo łatwo się rozmnaża i rozprzestrzenia. Rośnie szybko, co pozwala jej na wyparcie innych roślin z pola. Konkuruje przede wszystkim o wodę, w mniejszym stopniu o składniki odżywcze.
Roślina ta jest trudna do usunięcia, ponieważ jej korzenie są głębokie i trudno je wykopać. Niektóre metody usuwania chwastów, takie jak stosowanie herbicydów, czy ręczne wyrywanie, nie zawsze są skuteczne przy jasnocie. Poza tym jasnota jest gospodarzem dla szeregu wirusów, grzybów i bezkręgowców powodujących choroby roślin uprawnych. Z tego względu rolnicy uważają ją za chwast konkurujący z uprawami.
Jak zwalczać jasnotę purpurową na polach użytkowych?
W uprawach gatunek zwalczany jest na kilka sposobów: poprzez dbałość o czystość materiału siewnego, podorywki pożniwne, pielenie upraw (zalecane jest usuwanie roślin po motyczeniu – pamiętajmy, że w przypadku wilgotnej pogody pędy usuniętych z ziemi roślin mogą ponownie się ukorzenić). Jest wrażliwa na herbicydy, takie jak np.: bentazon, fluroksypyr, metazachlor, pirydat, rimsulfuron, sulkotrion, triflusulfuron metylowy.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Forskolina wspomaga metabolizm tłuszczów i węglowodanów oraz hamuje apetyt, przez co przyspiesza proces odchudzania i chroni przed dalszym przyrostem tkanki tłuszczowej.
Zioła na atopowe zapalenie skóry nie wyleczą i nie rozwiążą problemu, ale mogą pomóc w złagodzeniu objawów i ich zneutralizowaniu.
Polecane dla Ciebie
Odkryj, jak hipokalcemia wpływa na Twoje zdrowie. Przeczytaj nasz artykuł, by zrozumieć znaczenie wapnia i jak zapobiegać jego niedoborom.
Tauryna ma bogaty repertuar cennych właściwości. Dodaje energii, zwiększa wydajność mięśni, poprawia pracę mózgu, chroni komórki przed uszkodzeniami, wspiera serce i wątrobę...
Kwas kaprylowy, najlepszy na choroby jelit i układu pokarmowego, działający przeciwgrzybiczo i antybakteryjnie. Dostarczając go organizmowi, szybko poprawisz swój stan zdrowia.
Spirulina to silny antyoksydant, a jego zastosowanie zaczyna się od redukcji tkanki tłuszczowej, poprzez działanie profilaktyczne, aż po zapobieganie nowotworom i chorobom neurodegeneracyjnym.
Melatonina to naturalny hormon snu, ale w razie zaburzeń jej wydzielania można skorzystać z syntetycznych odpowiedników, które przywrócą równowagę