Dowiedz się więcej o znanej od setek lat w medycynie chińskiej i ajurwedzie substancji, która obniża poziom cukru we krwi, powoduje utratę wagi i poprawia zdrowie serca!
Kreatyna – 11 możliwych skutków ubocznych, interakcje, bezpieczeństwo, dawkowanie i przeciwwskazania
Strona główna - Blog - Kreatyna – 11 możliwych skutków ubocznych, interakcje, bezpieczeństwo, dawkowanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 10.08.2023
Kreatyna (a w zasadzie to monohydrat kreatyny) jest organicznym związkiem chemicznym. Kreatyna występuje naturalnie w organizmie człowieka. W razie wystąpienia jej niedoborów, można te braki uzupełniać za pomocą odpowiedniej diety i suplementów. Badanie kreatyny przeprowadza się między innym, gdy podejrzewane jest u pacjenta zapalenie mięśni. Warto jednak wiedzieć, że nie dla każdego taka suplementacja kreatyną będzie wskazana i bezpieczna. Istnieją pewne skutki uboczne jej stosowana, a co więcej kreatyna wchodzi w interakcje z niektórymi przyjmowanymi lekami. Zadbaj o swoje bezpieczeństwo i sprawdź, jak możesz przyjmować kreatynę, czy należysz do grupy ryzyka oraz na jakie kwestie należy uważać.
Spis treści
ToggleCzym jest kreatyna?
Kreatyna (monohydrat kreatyny) to, jak wspomniano, organiczny związek chemiczny, który zawiera w sobie cząsteczki azotu. Jej największe ilości znajdują się w mięśniach szkieletowych (tkance mięśniowej) człowieka i zwierząt, dlatego też mięso jest jej najlepszym źródłem. Można ją znaleźć również w owocach morza i rybach, które naturalnie zawierają duże ilości tej substancji.
Średnio dziennie przyjmujemy około 1 – 2 g kreatyny z pożywieniem. Są jednak grupy (np. sportowcy), którzy potrzebują jej w większych ilościach, ale też są grupy, którym przyjmowanie kreatyny może szkodzić.
Zasadniczo kreatyna (monohydrat kreatyny) może przyczyniać się do powiększenia wydolności organizmu oraz poprawy zdolności wysiłkowych. Jej wyższy poziom powoduje, że proces odnowy i regeneracji mięśni między treningami przebiega szybciej i sprawniej. Człowiek zyskuje większą odpornośc an zmęczenie, a także dochodzi do szybszego wzrostu masy mięśniowej.
Jakie są efekty stosowania kreatyny? Może ona spowodować, że u danej osoby dojdzie do wzrostu siły mięśni, zwiększenia wydolności organizmu i wytrzymałości, a regeneracja po treningu będzie zachodziła szybciej. Obserwuje się też zwiększenie beztłuszczowej masy ciała.
Jakie skutki uboczne może mieć spożywanie kreatyny?
Choć suplementacja kreatyną uchodzi za kurację stosunkowo bezpieczną, to nie jest ona pozbawiona skutków ubocznych. Okazuje się bowiem, że stosowanie kreatyny może istotnie wpłynąć na funkcjonowanie Twojego organizmu. Jako najczęściej występujące skutki uboczne kreatyny wymienia się:
wzrost masy ciała;
problem z układem trawiennym;
problemy żołądkowe;
uszkodzenie nerek;
uszkodzenie wątroby;
skurcze mięśni;
nadwyrężenie mięśni;
zwiększone ryzyko naciągnięcia mięśni;
odwodnienie;
zaburzenia nastroju;
problemy z potencją.
Poniżej zostały omówione wszystkie wymienione skutki uboczne.
1. Nadmierny wzrost masy ciała
Z uwagi na to, że kreatyna (monohydrat kreatyny) ma zdolność do wiązania wody, jej wysokie stężenia mogą prowadzić do gromadzenia płynów w mięśniach, a to przekłada się na zwiększenie masy ciała.
Gdy na skutek suplementacji w komórkach mięśniowych zgromadzą się duże ilości kreatyny, wówczas dochodzi do wchłaniania do ich wnętrza wody. Kreatyna jest substancją osmotycznie czynną, oznacza to, że aktywnie wchłania wodę z jej najbliższego otoczenia. Ta właściwość powoduje, że obserwowany przyrost masy ciała to nie przyrost masy mięśniowej , a jedynie efekt zatrzymania wody w organizmie.
Badania prowadzone nad kreatyną potwierdzają obserwacje związane z przyrostem masy ciała. Okazało się, że przyjmowanie przez tydzień dużych dawek tej substancji (ok 20 gramów dziennie) powoduje przyrost masy ciała od 1 do 3 kg.
Analiza, w której pod uwagę wzięto dłuższa perspektywę czasową pokazuje, że masa ciała rośnie nie tylko w ciągu pierwszego tygodnia, ale również później. Przyrost ten wiąże się jednak nie tylko z zatrzymaniem wody w organizmie, ale również jest to przyrost masy mięśniowej.
Wzrost masy mięśniowej może być korzystną zmianą dla osób starszych, chorych lub otyłych. Trzeba jednak pamiętać, że i to powinno mieścić się w pewnych granicach.
2. Odwodnienie
Suplementacja kreatyny może doprowadzić do odwodnienia jeżeli jednocześnie nie przyjmuje się odpowiednich ilości płynów. Nawadnianie organizmu, szczególnie w okresie intensywnych treningów, upałów czy zwiększonego wysiłku fizycznego, może prowadzić do odwodnienia i stanowi stan zagrożenia dla organizmu.
Jeżeli przyjmowane są odpowiednie ilości płynów to kreatyna wręcz pomaga w zachowaniu poprawnej gospodarki elektrolitowej.
3. Dyskomfort żołądkowo-jelitowy
Okazuje się, że na skutek przyjmowania kreatyny (najczęściej jako jabłczan kreatyny) niektórzy mogą doświadczać nieprzyjemności ze strony układu pokarmowego. Do najczęściej występujących objawów zalicza się bóle brzucha, biegunki, nudności czy wzdęcia.
Badania nad działaniem kreatyny sugerują, że do tego rodzaju zjawisk może dojść przy przyjmowaniu jej w zbyt dużych ilościach. U badanych, którzy przyjęli jednorazowo 10 g substancji, ryzyko biegunki wzrosło o 37%. Natomiast u tych, którzy przyjęli jednorazową dawkę w wysokości 5 g nie byli zagrożeni problemami z trawieniem i nie obserwowali ich u siebie.
Na tej podstawie ustalono, że maksymalna bezpieczna dawka kreatyny to od 3 do 5 g jednorazowo. W sytuacjach, gdy niedobory są bardzo znaczące i należy je szybko uzupełnić, zaleca się nadal utrzymanie 5 gramowej porcji jednorazowej, ale zwiększenie częstotliwości jej przyjmowania do 4 razy na dobę. Wszelkie źródła sugerują, by nie przekraczać 5 g kreatyny na porcję.
4. Dysfunkcja nerek
Coraz więcej źródeł donosi, że stosowanie kreatyny (przyjmowanej jako jabłczan kreatyny, czyli połączenie kreatyny i kwasu jabłkowego) długotrwale może doprowadzić do uszkodzenia nerek. Na takie zdarzenia narażone są szczególnie te osoby, które już wcześniej borykały się z różnorodnymi schorzeniami tych organów. Warto wspomnieć jednak, że nie ma na ten temat jednoznacznych informacji. Nie jest jasne ile trwa „długotrwałe” przyjmowanie kreatyny i nadal potrzebne są dodatkowe badania, które rzuciłby więcej światła na to zagadnienie.
5. Skurcze mięśniowe i ciepłowstręty
Przypuszcza się, że stosowanie kreatyny może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia skurczów mięśni oraz ciepłowstrętów. Szczególnie jest to zauważalne w czasie intensywnych treningów, które odbywają się w gorącym otoczeniu.
6. Zaburzenia nastroju
Niektóre źródła podają, że spożywanie kreatyny może wpłynąć nie tylko na mięśnie i masę ciała, ale również na zaburzenia nastroju. Przypuszcza się, że może prowadzić do pojawienia się lęków czy nawet depresji. Nie ma jednak w tym temacie wyczerpujących badań, które by jednoznacznie te przypuszczenia potwierdzały. Warto jednak mieć to na uwadze i w razie zaobserwowania u siebie omówionych objawów, skonsultować się z lekarzem.
7. Ryzyko naciągania czy nadwyrężenia mięśni
Stosowanie kreatyny może doprowadzić również do zwiększonego ryzyka naciągnięcia mięśni. Może też powodować nadwyrężenie mięśni. Z tego względu nie zaleca się jej przyjmowania w zbyt dużych ilościach. Naciągnięte lub nadwyrężone mięśnie uniemożliwiają kontynuowanie treningów, a to prowadzi do sytuacji, że kreatyna i tak przestaje być potrzebna.
8. Wpływ na potencję
Prawdopodobnie długotrwała suplementacja kreatyną może prowadzić do zmniejszonej produkcji spermy, a w efekcie nawet do problemów z wytryskiem lub trudnościami w osiagnięciu orgazmu. W tym wypadku długotrwałe przyjmowanie kreatyny określono na kilka lub kilkanaście tygodni stałego przyjmowania. Warto obserwować swoje ciało i reakcje organizmu, a w razie problemów zrezygnować z suplementacji i skonsultować się z lekarzem.
9. Wpływ na erekcję
Do tego przypuszcza się, że kreatyna może też zauważalnie zmniejszać libido wraz z powodowaniem problemów z osiągnięciem erekcji. Źródła podają, że tego rodzaju skutki uboczne ustępują samoistnie w niedługim czasie po odstawieniu suplementu.
10. Nieregularne bicie serca
Według niektórych lekarzy kreatyna (jabłczan kreatyny)może być przyczyną nieregularnego bicia serca oraz wystąpienia szczególnej choroby skórnej zwanej purpurową dermatozą. Ich teorie jednakże nie mają jednoznacznego potwierdzenia w badaniach. Na razie są to wstępne przypuszczenia, które wymagają większej liczby badań dla ich potwierdzenia.
11. Osłabienie naturalnego wytwarzania kreatyny w ciele
Badania nad kreatyną sugerują, że jej przyjmowanie może doprowadzić do ograniczenia jej naturalnej produkcji w organizmie. Takie zjawisko prowadziłoby do wyciszenia procesów, które skutkują wytworzeniem naturalnych zapasów. Trudno jednak stwierdzić, czy może to prowadzić do całkowitego zatrzymania produkcji i jakie będą długofalowe skutki uboczne tego zjawiska.
Jakie interakcje z lekami wywołuje kreatyna?
Przypuszcza się, że kreatyna może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami. Najczęściej wskazuje się tu na niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). W tym gronie znajdują się między innymi ibuprofen i leki wykorzystywane w leczeniu niewydolności nerek. Połączenie kreatyny z tymi lekami może przynieść poważne konsekwencje zdrowotne.
Jak bezpiecznie dawkować kreatynę?
Wiele spośród wskazanych skutków ubocznych występuje na skutek nadmiernego przyjmowania suplementów. Można ich uniknąć lub przynajmniej zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia trzymając się zalecanego dawkowania oraz okresu trwania kuracji.
Na ten moment wiadomo, że ciągłe stosowanie kreatyny jest bezpieczne. Trzeba jednak pamiętać, że organizm powinien od niej od czasu do czasu odpocząć. Sugeruje się, że skuteczna metoda opiera się na przyjmowaniu 0,3 g na kg masy ciała przez okres od pięciu do siedmiu dni. Ma to na celu zbudowanie zapasów kreatyny w mięśniach.
Z badań wynika, że największe wysycenie kreatyny występuje w ciągu pierwszych dwóch lub trzech dni jej stosowania.
Należy też wiedzieć, że lepsze efekty uzyskasz, gdy zastosujesz suplementy diety z kreatyną po treningu. Zmniejszony jest wówczas zapas glikogenu w mięśniach oraz zapas ATP (substancja energetyczna). Jeżeli kreatynę połączysz wówczas z wysokowęglowodanową odżywka, to regeneracja po treningu będzie znacznie szybsza. Takie efekty daje kreatyna stosowana w zaleconych dawkach. Podniesienie poziomu insuliny wpływa na lepsze wchłanianie kreatyny.
Można też włączyć dawkowanie kreatyny przed treningiem. Przy takim podejściu sugeruje się, by planowaną dawkę rozdzielić i przyjąć około 3 -5 g przed aktywnością i 3 – 5 g po aktywności.
Jest jeszcze jeden sposób na skuteczne dawkowanie kreatyny. Przyjmuje się 5 g produktu (monohydrat kreatyny) na czczo w dni bez treningu i 5 g przed i po wysiłku w dni treningowe. Takie stosowanie przyczynia się do przyrostu masy mięśniowej. Niektórzy sportowcy sięgają też po fosforan kreatyny w postaci fosfokreatyny. Badania dowodzą, że jego działanie jest silniejsze niż monohydratu kreatyny, stąd też taki wybór.
Niezależnie od wybranej strategii przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem, który zweryfikuje, czy nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań.
Jakie są przeciwwskazania do stosowanie kreatyny?
Okazuje się bowiem, że istnieją pewne poważne przeciwwskazania do stosowania kreatyny i ich przestrzeganie jest istotne z punktu widzenia Twojego zdrowia i Twojego bezpieczeństwa.
Przede wszystkim do przeciwwskazań należą:
choroby trzustki;
choroby wątroby;
zaburzenia pracy nerek;
przebyte zabiegi hemodialityczne;
choroby serca.
Czy kreatyna jest bezpieczna?
Zasadniczo przyjmuje się, że suplementacja kreatyny (przyjmowanej również jako fosforan kreatyny) nie stanowi zagrożenia i jest procedurą bezpieczną a efekty jakie daje kreatyna są zadowalające. Jednak jak wszędzie i od tego są wyjątki. Nadmierne zwiększenie ilości kreatyny może prowadzić do zatrzymania wody w organizmie, a to może poskutkować nadmiernym przyrostem masy ciała. Są jeszcze inne skutki uboczne kreatyny. Należą do nich zaburzenia libido, wahania nastrojów czy problemy żołądkowe. Biorąc pod uwagę omówione w artykule skutki uboczne, kreatyna powinna być przyjmowana pod nadzorem lekarza, a przynajmniej po przeprowadzeniu z nim konsultacji. Kreatyna szkodzi w bardzo określonych sytuacjach, ale mimo tego, zanim zaczniesz brać kreatynę lepiej to sprawdź lub porozmawiaj z lekarzem.
Choć kreatyna wpływa na masę mięśniową to samo przyjmowanie suplementów kreatyny nie zagwarantuje zmian. Przyrost masy mięśniowej będzie widoczny dopiero po połączeniu kreatyny z treningami. W takim połączeniu rośnie skuteczność treningów, również tych o wysokiej intensywności.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Melatonina to naturalny hormon snu, ale w razie zaburzeń jej wydzielania można skorzystać z syntetycznych odpowiedników, które przywrócą równowagę
Magnez: komu grozi niedobó i jak go rozpoznać? Poznaj proste sposoby na włączenie magnezu do codziennej diety.
Polecane dla Ciebie
Dąbrówka rozłogowa to naturalne wsparcie w leczeniu różnego rodzaju zmian skórnych, a dodatkowo wzmocni serce, układ moczowy i pokarmowy - zobacz, jak może Ci pomóc ta roślina!
Czarnuszka - nie tylko jako kuchenna przyprawa! Czy warto włączyć ją do codziennej suplementacji? Zobacz jakie właściwości może zaoferować czarnuszka.
Wierzba biała wspiera walkę z wieloma dolegliwościami. Pomaga przy stanach zapalnych stawów, wspiera w okresie infekcji, pomaga na bezsenność czy nerwobóle. Sprawdź.
Czy wiesz, że Rhodiola rosea wspomoże Cię w zaadaptowaniu się do nowych warunków i obniży poziom odczuwanego stresu? Poznaj bliżej ten fascynujący adaptogen, sposób jego działania i potencjalne niebezpieczeństwa
Borówkę brusznicę wykorzystuje się w medycynie alternatywnej i kosmetyce. Wspomaga walkę z infekcjami układu moczowego. Pomaga pozbyć się przebarwień. Poznaj więcej właściwości.