Karczoch, znany już w starożytności, ceniony przez smakoszy z całego świata. Jedząc go, skutecznie zadbasz o swoje zdrowie, serce, układ krążenia i wątrobę, a nawet schudniesz.
Perz właściwy – Właściwości, działąnie, zastosowanie, stosowanie i skutki ubocze
- Opublikowano: 18.05.2023 - Aktualizacja: 08.08.2023
Perz właściwy (elymus repens) to roślina, którą nie trudno spotkać. Jest byliną, która powszechnie uważana jest za uciążliwy chwast. Faktycznie, trudno jest się go pozbyć, gdy już gdzieś się zadomowi. Warto jednak wiedzieć, że poza swoją niepochlebną opinią chwasta, ma też wiele zalet. Wśród nich znajdują się jego nieocenione właściwości lecznicze. Okazuje się, perz może przynieść wiele pozytywnych zmian w Twoim organizmie. Zobacz, jak i na co działa oraz co robić, by przyjmować go w sposób bezpieczny.
Perz właściwy (Elymus repens) jest to gatunek byliny. Znany jest też jako perz pełzający, korzenica, pernica, pyrnik, pszenica perz i zagłuszyć. Niektórzy nazywają go również psią paszą. Jest wieloletnią rośliną rozłogową należącą do rodziny wiechlinowatych.
Perz porasta Amerykę Północną, Europę i Azję. Można go spotkać na polach uprawnych i przydomowych ogródkach. Ponadto porasta ugory, zarośla i skraje lasów.
Jeżeli chodzi o surowiec zielarski, to w przypadku perzu właściwego jest nim kłącze perzu o jasnożółtym kolorze i błyszczącej powierzchni. Przekrój kłącza perzu właściwego ma walcowaty kształt. Kłącze jest rozgałęzione i odchodzą od niego liczne rozłogi. Co ciekawe, grubość kłącza nie przekracza 3 mm, ale za to jego długość może dorastać nawet do 1 m. Nie ma zapachu, ale jest o lekko słodkim smaku.
Z kłącza perzu właściwego wyrasta długa i naga łodyga. Dorasta ona nawet do 150 cm wysokości. Nie jest pokryta żadnymi włoskami, ale u podstawy może mieć małe zgięcie kolankowe. Roślina wykształca długie i wąskie liście o szorstkiej powierzchni. Są zielone lub szarozielone.
Roślina kwitnie od czerwca do sierpnia, a jej kwiaty tworzą kłosy na szczycie łodygi. Po kwitnieniu przychodzi czas owocowania. Owocem perzu właściwego jest ziarniak, który przyjmuje szarobiały lub żółtawy kolor. Nasiona perzu mają kształt eliptyczny, a ich barwa waha się od jasnożółtej do brązowej.
Perz właściwy – właściwości
Perz właściwy wykazuje liczne właściwości lecznicze. Przede wszystkim przypuszcza się, że może mieć właściwości moczopędne oraz przeciwdrobnoustrojowe. Do tego, ze względu na znajdujące się w nim substancje aktywne i związki chemiczne może wykazywać właściwości:
przeciwzapalne;
przeciwmiażdżycowe (obniża poziom złego cholesterolu);
wykrztuśne;
odtruwające;
ochronne;
przeciwgrzybicze;
żółciopędne;
przeciwwrzodowe.
Na tym jednak nie koniec. Przypuszcza się, że stosowanie perzu właściwego może przyczynić się do obniżenia poziomu cukru we krwi oraz przyspieszenia przemiany materii. Prawdopodobnie może też zwalczać objawy gruźlicy.
Jakie składniki zawiera perz właściwy?
Powyższe właściwości lecznicze perzu właściwego wynikają przede wszystkim ze znajdujących się w nim substancji.
Co można znaleźć w kłączu? To przede wszystkim roślinne substancje aktywne takiej jak:
inulina;
saponiny;
olejki eteryczne (zwierające kapilen);
kwasy organiczne;
substancje śluzowe;
substancje gumowe;
flawonoidy;
fenolokfwasy;
kwas krzemowy;
cenne składniki mineralne;
związki białkowe.
Ponadto zawiera w sobie krzemionkę, duże ilości węglowodanów (trycytyny, glukoza, fruktoza), związki mineralne (głównie potas i żelazo) oraz witaminę C. W jego składzie znaleźć można alkohole cukrowe (inozytol, mannitol). Wszystkie te składniki cechują się szerokim działaniem mającym wpływ na prawidłową pracę ludzkiego organizmu.
Perz właściwy – zastosowanie
Z uwagi na opisany powyżej skład i właściwości lecznicze perzu właściwego, znalazł on dla siebie szerokie zastosowanie. Przede wszystkim wykorzystywany jest w zielarstwie i medycynie naturalnej. Coraz częściej jednak staje się też składnikiem produktów, które dostępne są w aptekach. Co ciekawe, perz staje się również coraz częściej składnikiem kosmetyków, których zadaniem jest regeneracja i nawilżenie skóry.
Kłącza perzu można wykorzystywać do zaparzenia herbaty o działaniu moczopędnym. Jej przygotowanie jest bardzo proste. Wykorzystuje się do tego pół łyżeczki perzu, które zalewa się 200 ml chłodnej wody. Całość należy podgrzewać do momentu wrzenia, a następnie gotować na wolnym ogniu przez pięć minut. Ważne, by garnek był przykryty. Po tym czasie całość należy odstawić na kilkanaście minut. Potem przecedzić i pić maksymalnie 3 razy w ciągu doby.
Alternatywą jest wyciąg z kłącza perzu. Stanowi on składnik kropli, które mogą być stosowane przez osoby z cukrzycą. Wyciąg z kłącza prawdopodobnie zmniejsza stężenie cukru we krwi.
Inną formą, w jakiej perz może być stosowany jest napar. Najczęściej wykorzystuje się go do płukania jamy ustnej, by w ten sposób zneutralizować występujący tam stan zapalny.
Ciekawy zastosowaniem kłącza perzu jest wykorzystywanie go w celu wspomagania kuracji odchudzającej. W tym celu stosowane są tabletki z kłączem. Ważne jednak, by dawkować je zgodnie z zaleceniem producenta preparatu.
Jak działa perz właściwy i na co może pomóc?
Perz właściwości lecznicze zawdzięcza przede wszystkim znajdującym się w nim substancjom. To właśnie im zawdzięcza swoje właściwości. W medycynie wykorzystuje się przede wszystkim kłącze perzu z uwagi na dużą zawartość wartościowych substancji roślinnych i soli mineralnych.
Dzięki temu, że może działać moczopędnie i przeciwdrobnoustrojowi, może być stosowany w leczeniu dny i innych chorób układu moczowego. Wskazuje się na jego zastosowanie w stanach zapalnych dróg moczowych, pęcherza moczowego, cewki moczowej, w trakcie zakażeń układu moczowego czy w zespole pęcherza nadreaktywnego. Dodatkowo można go wykorzystać w stanach zapalnych gruczołu krokowego i łagodnego przerostu prostaty.
Wodne wyciągi perzu mogą mieć korzystne działanie na układ krwionośny, ponieważ przypuszcza się, że obniżają poziom lipidów, głównie cholesterolu i triglicerydów. Ponadto mogą również obniżać poziom cukru we krwi.
Perz zawiera w sobie substancje śluzowe, a te mogą mieć istotne znaczenie w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych. Substancje śluzowe mogą bowiem działać powlekająco na błony śluzowe.
Obecne w roślinie polisacharydy i mannitol wykazują się szerokim działaniem mającym wpływ na perystaltykę jelit. To zaś powoduje, że perz może się okazać pomocny również w przypadku zaparć.
Perz w różnorodnych kremach może mieć działanie łagodzące na skórę, łagodzi przekrwienie i obrzęki.
Czy kłącze perzu może wspomagać odchudzanie?
Kłącze perzu zalecane jest w przypadku kuracji odchudzającej. Dlaczego? Jednym z powodów jest fakt, że zawarte w nim substancje pobudzają jelita do pracy, a tym samym przyspieszony zostaje proces przemiany materii. Dodatkowo, kłącze perzu zwiększa swoją objętość w przewodzie pokarmowym, a to również wpływa na sprawniejszą prace jelit.
Wspomniano już wcześniej, że roślina może mieć działanie oczyszczające i odtruwające. Pomaga w usuwaniu toksycznych składników przemiany materii, pomaga w usuwaniu mocznika, a to również przyczynia się do bardziej wydajnej i efektywnej pracy całego organizmu. To również przyczynia się do utraty kilku zbędnych kilogramów.
Na koniec warto dodać, że niektórzy wskazują również na lekko przeczyszczające właściwości perzu. To też może wpływać na redukcję kilogramów.
Jak stosować perz właściwy – dawkowanie
Dawkowanie perzu uzależnione jest w dużym stopniu od tego w jakiej formie i w jakiej postaci jest on przyjmowany. Napar można spożywać trzy razy dziennie po jednej filiżance świeżego napoju.
W przypadku pasty, która rozpuszcza się w wodzie i stosuje do płukania jamy ustnej, zalecane dawkowanie to maksymalnie 3 – 4 razy dziennie po 5 g pasty.
Jeżeli zaś chodzi o gotowe preparaty z perzem, które dostępne są w aptekach lub sklepach zielarskich, to należy przestrzegać dawkowania, które znajduje się na opakowaniu produktu. Nie powinno się przekraczać zalecanej porcji, a preparaty często wzbogacone są też innymi roślinami, stąd też ścisłe i rzetelne stosowanie się do zaleconego dawkowania jest tak istotne.
Perz właściwy – przeciwwskazania
Mimo swoich pozytywnych właściwości (szczególnie w zakresie dróg moczowych), perz nie jest przeznaczony dla każdego. Przede wszystkim przeciwwskazaniem jest ciężka niewydolność nerek oraz ciężka niewydolność serca. Do przeciwwskazań należy również niedrożność dróg moczowych, alergia, nietolerancja któregoś ze składników ziela oraz ciąża i karmienie piersią.
Czy można stosować perz właściwy w ciąży?
Wpływ kłącza na płód nie został jednoznacznie zbadany i poznany. Z uwagi na to, że mało jest informacji na temat bezpieczeństwa stosowania tej rośliny w ciąży, zaleca się jej nieprzyjmowanie w tym okresie. Nie wiadomo też, jak ziele może zadziałać na małe dzieci, więc okres karmienia piersią również stanowi przeciwwskazanie.
Perz właściwy – skutki uboczne i działania niepożądane
Kłącze perzu zalecane jest w wielu różnorodnych schorzeniach, na przykład przy kamicy nerkowej czy innych problemach z układem moczowym. Z uwagi na to, że ta roślina z rodziny wiechlinowatych może powodować zwiększoną produkcję i wydalanie moczu w ciągu doby, może dojść do spadku poziomu potasu we krwi. Jest to jedyny udokumentowany skutek uboczny działania tej rośliny, dlatego też uchodzi ona za stosunkowo bezpieczną.
Dlaczego warto stosować perz właściwy?
Jak widać kłącze perzu używane zgodnie z przeznaczeniem i dawkowaniem może być bardzo dobrym wsparciem w drodze do zdrowia układu moczowego czy wsparcia swojej kuracji odchudzającej.
Zwarte w roślinie kwasy organiczne i inne substancje powodują, że właściwości perzu są nie do przecenienia. Roślina może pomóc w przypadku kamicy nerkowej, w czasie infekcji dróg moczowych czy innych zaburzeń ze strony układu moczowego. Wszystko dlatego, że prawdopodobnie działa moczopędnie i przeciwdrobnoustrojowo.
Okłady nasączone naparem działają łagodząco na skórę i łagodzą obrzęki. Roślina znalazła zastosowanie w przemyśle farmakologicznym i ogólnie w medycynie wykorzystuje się ją coraz częściej. Odznacza się pożądanymi właściwościami leczniczymi, a ich źródłem jest sama natura.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Czy wiesz, że Rhodiola rosea wspomoże Cię w zaadaptowaniu się do nowych warunków i obniży poziom odczuwanego stresu? Poznaj bliżej ten fascynujący adaptogen, sposób jego działania i potencjalne niebezpieczeństwa
Zobacz jak działa Ashwagandha. Poznaj 21 obszarów jej pomocy dla organizmu. Odkryj szerokie spektrum zastosowań ashwagandy dla poprawy zdrowia i samopoczucia.
Polecane dla Ciebie
Sprawdź, jak ważną rolę pełni glukozamina w rozwoju oraz utrzymaniu w zdrowiu chrząstki w stawach i dlaczego wykazuje działanie uelastyczniające, regenerujące i przeciwbólowe!
Omułek zielonowargowy ma wiele korzyści dla zdrowia, ale jak każdy suplement, może mieć pewne działania niepożądane. Dowiedz się więcej o jego właściwościach i ryzykach!
Kolagen: Jak dostarczyć go do organizmu, aby zachować jędrną skórę i zdrowe stawy? Lepiej dietą, czy suplementami?
Kwercetyna to jeden z najcenniejszych flawonoidów. Jest nieoceniona w zwalczaniu objawów alergii, wzmacnia odporność i ma zdolność do hamowania rozwoju komórek nowotworowych.
Odkryj moc maści z witaminą F! Zyskaj gładką i zdrową skórę, poznaj jej wszechstronne zastosowanie, korzyści i ewentualne ryzyka. Dowiedz się więcej o witaminie F!