Cierpisz na ból żołądka? Poznaj skuteczne, domowe metody łagodzenia dolegliwości. Przeczytaj nasz artykuł już teraz i zobacz zalecenia i przeciwwskazania do stosowania domowych metod.
Anyż – Właściwości, działanie, zastosowanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 01.08.2022 - Aktualizacja: 10.10.2022
Anyż gwiaździsty oraz biedrzeniec anyż to rośliny, które znane są przede wszystkim z kuchni. Okazuje się jednak, że ich cenne właściwości znajdują swoje zastosowanie także w medycynie oraz kosmetyce. Okazują się być nieocenioną pomocą w zwalczaniu wielu kłopotliwych dolegliwości, a jednocześnie wspierają także zdrowy wygląd skóry i włosów. W jakich sytuacjach warto stosować anyżek oraz badian? Kto skorzysta z prozdrowotnego działania tych przypraw?
Anyż lub anyżek (Pimpinella anisum) to popularne określenia rośliny o nazwie biedrzeniec anyż. Należy ona do rodziny selerowatych i pochodzi z obszarów Syrii, Turcji oraz Libanu. Owoce anyżu rosną na niewysokich łodygach, mają szarawo-zielony kolor i swoim kształtem przypominają kminek.
Biedrzeniec anyż mylony jest często z inną rośliną, której nazwa ma bardzo podobne brzmienie, a mianowicie z anyżem gwiaździstym (badian właściwy). Warto pamiętać, że chociaż pod wieloma względami są do siebie podobne, to jednak istnieje też wiele cech, które wyraźnie te rośliny odróżniają.
Badian właściwy (Ilicium verum) – spotykany także pod nazwą anyż gwiaździsty lub anyż gwiazdkowy — stanowi owoc wiecznie zielonego drzewa, które pochodzi z terenów południowych Chin oraz Wietnamu. Owoce badianu po zebraniu zmieniają kolor z zielonego na brązową.
Jak wygląda anyż gwiazdkowy?
Kwiaty badianu właściwego mają zabarwienie białe, z delikatnym dodatkiem zieleni i żółci. Po zapyleniu powstają z nich owoce anyżu gwiazdkowego, które posiadają ośmioramienne strączki i swoim wyglądem przypominają gwiazdę — stąd też nazwa przyprawy. W przeciwieństwie do rośliny o nazwie biedrzeniec anyż, nasiona anyżu gwiazdkowego są koloru brunatnego.
Biedrzeniec anyż — działanie i zastosowanie
Biedrzeniec anyż dostarcza owoców, które są wykorzystywane jako cenny surowiec w medycynie naturalnej. Dodaje się je do syropów wykrztuśnych, stosowane są także jako środek rozkurczowy, moczopędny i przeciwdziałający wzdęciom. Anyżek podaje się też czasami w celu pobudzenia laktacji oraz jako preparat antybakteryjny.
Olejek anyżowy ze względu na swój bogaty aromat oraz liczne właściwości lecznicze znalazł swoje zastosowanie w przemyśle spożywczym, kosmetycznym oraz farmaceutycznym. Może być stosowany zewnętrznie na skórę w celu jej odkażenia lub jako środek odstręczający owady.
Anyż — właściwości
Surowcem o leczniczych właściwościach są owoce anyżu oraz olejek anyżowy zawierający anetol, estragol, dianetol, sterole, węglowodory terpenowe, aldehyd anyżowy oraz furanokumaryny. Poza olejkami eterycznymi anyż zawiera także inne cenne substancje zdrowotne. Są to: flawonoidy, sterole i proteiny.
Zastosowanie anyżu jest różnokierunkowe. Biedrzeniec anyż wykazuje działanie wykrztuśne — zmienia konsystencję wydzieliny zalegającej w płucach na bardziej płynną, dlatego stosowany jest często jako naturalna pomoc przy zwalczaniu uciążliwego kaszlu. Anyż ma także działanie wiatropędne i spazmolityczne, co reguluje wydzielanie soków żołądkowych i wykorzystywane jest przy problemach związanych z układem pokarmowym, a zwłaszcza przy wzdęciach, kolkach jelitowych i schorzeniach w obrębie jelit i żołądka.
Anyżek podawany jest także matkom, które mają problemy z produkcją pokarmu. Zgodnie z opinią naukowców, anetol występujący w olejku anyżowym jest chemicznie podobny do dopaminy, która w warunkach naturalnych stymuluje wydzielanie prolaktyny odpowiadającej za laktację.
Biedrzeniec anyż posiada także delikatne właściwości przeciwbakteryjne i odkażające, można więc dołączyć go do kuracji wspierających leczenie infekcji.
Anyż – zastosowanie w kuchni
Anyż gwiaździsty posiada niezwykle mocny aromat, dlatego do potraw powinien być dodawany w małych ilościach. Wraz z goździkami, kardamonem i imbirem wchodzi w skład przypraw obowiązkowych do przyrządzenia bożonarodzeniowych pierniczków. Anyż często znaleźć można także w świątecznym kompocie oraz grzanym winie. Należy także do słynnej mieszanki chińskiej pięć smaków, do której dodaje się również koper włoski, pieprz syczuański, cynamon i goździki.
Anyż pasuje zarówno do dań wytrawnych, szczególnie często dodaje się go do potraw z wieprzowiną, wołowiną, białymi rybami jak i kurczakiem. Z drugiej strony zapewnia także ciekawą nutę smakową, kiedy znajdzie się w towarzystwie dań owocowych i deserów, zwłaszcza z gruszkami, ananasami, figami, pomarańczami i melonami.
Anyż najlepiej przechowywać w formie niezmielonej — w ten sposób zachowa swój charakterystyczny smak i zapach na długo. Zaleca się przechowywanie anyżu w zamkniętym, szklanym opakowaniu, aby zapobiec niepożądanemu działaniu światła, wilgoci, powietrza oraz wysokiej temperatury.
Anyż – zastosowanie w kosmetyce
Anyż posiada delikatne działanie przeciwbakteryjne, dlatego można go spotkać w składzie kosmetyków przeznaczonych do cery trądzikowej i problematycznej. Ponadto, olejki występujące w anyżu mogą działać wspomagająco dla kosmetyków przeciwdziałających starzeniu się skóry.
Anyż stosuje się w kosmetyce jako cenny składnik wcierek i maseczek do włosów. Pomaga on pobudzić cebulki do zwiększonego wzrostu włosów i zapewnia ochronę przed nadmiernym ich wypadaniem.
Olejek anyżu znalazł swoje zastosowanie również w preparatach na komary lub inne insekty. Wynika to w dużej mierze z jego intensywnego i specyficznego zapachu.
Anyż – przeciwwskazania
Podstawową przeszkodą do stosowania anyżu jest uczulenie na olejek eteryczny, który w nim występuje. Poważnym przeciwwskazaniem jest także przewlekła choroba ze strony układu pokarmowego, a zwłaszcza owrzodzenie żołądka, nieżyt jelit lub żołądka, lub zaburzenia pracy nerek.
Stosowanie anyżu w rozsądnych ilościach nie powinno wywoływać niepożądanych efektów ubocznych u osób, które nie mają na niego alergii. Podobnie w przypadku przyjmowania produktów z anyżem zgodnie z zaleceniami producenta.
Przedawkowanie oleju anyżowego może podziałać drażniąco na przełyk, a rozszerzając naczynia włosowate, mogą doprowadzić do odurzenia, drgawek oraz uszkodzenia nerek. Stosowanie większych dawek anyżu należy skonsultować bezwzględnie z lekarzem.
Anyż – dawkowanie
Dawkowanie anyżu będzie różne w zależności od formy, w jakiej przyjmuje się tę roślinę. Dlatego w większości przypadków najbezpieczniejszym sposobem dozowania anyżu będzie ten, który zaproponował producent.
W przypadku naparów z anyżu najczęściej stosuje się następujące proporcje: 1 łyżka anyżu na 1 pełną szklankę wrzątku. Tego typu napary można pić bez obaw nawet kilka razy dziennie.
Czy można używać anyżu w ciąży?
Nie ma przeciwwskazań co do stosowania anyżu w ciąży. Przyjmowanie biedrzeńca w umiarkowanych ilościach pomoże zwalczyć naturalnie dolegliwości w obrębie przewodu pokarmowego, zredukuje też problemy z gazami i wzdęciami, które uprzykrzają codzienne funkcjonowanie wielu kobietom w II i III trymestrze ciąży. Z racji ograniczonego zasobu farmaceutyków, które ciężarne mogą stosować bezpiecznie, anyż okazuje się często wybawieniem w przypadku męczącego kaszlu.
Anyż — ile kosztuje i gdzie go kupić
Anyż w formie sproszkowanej przyprawy można kupić w niemal każdym sklepie stacjonarnym. Cena anyżu w takiej postaci może się różnić w zależności od wielkości opakowania oraz konkretnego producenta i wynosi od kilku do kilkunastu złotych za jedno opakowanie.
Z kolei nasiona anyżu oraz susz z anyżu można zakupić w sklepach zielarskich i internetowych punktach z ekologicznymi produktami. Aby mieć pewność, że zarówno jakość, jak i właściwości otrzymanego produktu będą spełniać najwyższe oczekiwania, warto zawsze sprawdzić dokładny skład preparatu, a także opinie klientów wystawione na podstawie wcześniej dokonanych zakupów.
Przyprawa anyż — do czego jej używać?
Anyż znany i wykorzystywany jest najszerzej jako aromatyczna przyprawa. Biedrzeniec anyż stosowany jest jako dodatek do ciast oraz żytniego pieczywa. Wzbogaca również smak zup, dań rybnych, drobiowych i warzywnych.
Anyż gwiaździsty stosowany jest w formie kształtnych gwiazdek lub jako zmielony proszek. Dodaje charakterystycznego posmaku zarówno w potrawach kuchni europejskiej, jak i orientalnej. Można sięgnąć po niego, doprawiając pieczenie mięsne oraz zupy, ale równie dobrze smakuje ze słodkimi deserami, kompotami i alkoholowymi likierami.
Cukierki anyżowe (anyżki / anżynki) – jak smakują i gdzie je kupić?
Cukierki anyżowe to przysmak, który oprócz olejku anyżowego zawiera w składzie także cukier oraz syrop glukozowy. Czasami dodaje się do nich także inne, ziołowe aromaty. Cukierki mają intensywny, anyżowy posmak i stosowane są przede wszystkim ze względu na swoje walory smakowe. Zdarzają się także przypadki, w których cukierki anyżowe stosowane są przy suchości i podrażnieniach gardła.
Cukierki anyżowe można kupić w wielu spożywczych sklepach stacjonarnych. W różnej wielkości opakowaniach sprzedawane są także online.
Przepis na herbatę z anyżem i cytryną
Anyż może być stosowany na co dzień w postaci jednoskładnikowych naparów lub jako dodatek do esencjonalnych, gorących napojów. Jedną z takich propozycji jest herbata z anyżem i cytryną. Aby przygotować napój potrzebna będzie czarna herbata, kilka plastrów cytryny, 2-3 łyżki miodu, 2 gwiazdki anyżu (lub 1 łyżka sproszkowanych owoców anyżu) oraz opcjonalnie gałązka świeżego rozmarynu. Herbatę i anyż należy zalać wrzącą wodą, a następnie gotować na wolnym ogniu przez ok. 10 minut. Cytrynę i miód najlepiej dodać już do przestudzonego napoju, aby zachować ich cenne właściwości zdrowotne.
Herbata z anyżem i cytryną to świetny sposób na rozgrzanie się w jesienno-zimowych miesiącach. Może również okazać się pomocna przy problemach ze strony układu pokarmowego oraz przy sezonowych infekcjach.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Młody jęczmień to suplement diety, a także ciekawy dodatek do dań. Jest stosowany w celu uzupełnienia ważnych witamin w organizmie. Dowiedz się więcej o młodym jęczmieniu.
Czy zioła mogą na prawdę wspomóc oczyszczanie jelit? Zobacz jakie zioła mają takie właściwości, jak przygotować mieszanki i jak pozostać bezpiecznym będąc świadomym przeciwwskazań.
Polecane dla Ciebie
Ziemia okrzemkowa to naturalny sposób na dokładne i efektywne oczyszczenie organizmu ze złogów, toksyn i pasożytów, zobacz, co jeszcze możesz zyskać dzięki diatomitowi.
Chlorek magnezu to suplement, który pomoże uzupełnić niedobory tego pierwiastka w Twoim organizmie, zobacz, jak działa i jak go bezpieczenie stosować!
Poznaj gotu kolę - zioło długowieczności, które jest podstawą medycyny chińskiej i indyjskiej, bo zwiększa zdolności umysłowe, wspiera leczenie problemów skórnych i żołądkowych!
L-glutamina - źródło zdrowia, odporności i sprawności fizycznej; sprawdź, dlaczego tak jest i jak działa
Węgiel aktywny to doskonały i skuteczny środek na biegunki i zaparcia, sprawdzi się również w przypadku zatruć i może być wsparciem w leczeniu przeziębień.