Poznaj cechy charakterystyczne derenia trującego i dowiedz się, jak go rozpoznać oraz odróżnić od innych roślin. Zdobądź wiedzę niezbędną do uniknięcia niebezpiecznych pomyłek i zapewnienia bezpieczeństwa w ogrodzie.
Kolendra – Właściwości, zastosowanie, działanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 20.09.2022
Kolendra coriandrum sativum l jest rośliną, która znana jest przede wszystkim ze swojego charakterystycznego smaku. To właśnie on sprawił, że jest coraz chętniej wykorzystywaną przyprawą w kuchniach świata, szczególnie do dań orientalnych. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę, że stosowanie kolendry jest świetnym sposobem nie tylko na poprawienie smaku potraw, ale również własnego zdrowia. Okazuje się bowiem, że pomaga ona w obniżeniu poziomu cholesterolu i bardzo dobrze wpływa na serce. W czym jeszcze pomaga zielona kolendra i jakie ma właściwości? Kiedy należy wykorzystać jej nasiona, a kiedy liście? Oto kilka najważniejszych informacji.
Roślina wywodzi się z Bliskiego Wschodu. Jest to roślina jednoroczna, która charakteryzuje się bardzo wyrazistym smakiem, który delikatnie różni się zależnie od tego, gdzie jest uprawiana, a obecnie jej uprawy objęły już Europę, Azję i Afrykę Północną. I tak gruzińska wersja kolendry jest ostrzejsza, syryjska ma łagodniejszy, słodkawy smak, a kolendra pochodząca z Etiopii jest bardziej aromatyczna i ma orientalny smak. Zapach kolendry też jest bardzo specyficzny.
W czasie zgłębiania informacji na temat rośliny można zauważyć, że istnieją dwie odmiany kolendry: kolendra siewna i dzika.
Roślina może być wykorzystywana w całości. W kuchni najczęściej stosuje się zielone liście kolendry, ale zastosowanie znalazły też kuliste i ostro zakończone nasiona oraz łodygi.
Kolendra – zastosowanie i do czego jej używać?
Z uwagi na skład i właściwości kolendry, znalazła ona bardzo szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej i nie tylko. Kolendra wykorzystywana jest w kuchni, medycynie naturalnej oraz kosmetyce. Dla wielu niektóre z aspektów jej działania mogą być zaskakujące. Okazuje się jednak, że ta przypominająca polską natkę pietruszki roślina jest niezwykle wartościowa.
– Kolendra jako przyprawa
W kuchni kolendra może być wykorzystywana na różne sposoby. Najczęściej wykorzystuje się zielone liście kolendry. W kuchni azjatyckiej jest tak popularna, jak u nas natka pietruszki. Jest też ważnym składnikiem meksykańskiego sosu guacamole.
Zmielone dojrzałe nasiona kolendry mają lekko pomarańczowy aromat i można je znaleźć w mieszance przypraw indyjskich curry. Nasiona kolendry stosuje się również do przyprawiania ryb i mięsa. Można je znaleźć w różnych zestawach mieszanek ziołowych.
Olejek z kolendry świetnie sprawdza się do przygotowywania deserów i alkoholi.
Kolendrę można dodawać do sałatek i zup. Pasuje do dań z roślin strączkowych: czarnej fasoli, soczewicy, ciecierzycy, a także do batata i bakłażana.
– Kolendra w kosmetyce
Olejek z kolendry znalazł zastosowanie przede wszystkim w przemyśle kosmetycznym, głównie perfumeryjnym. W połączeniu z olejkiem z szałwii, bergamotki, bzu i kwiatu jabłoni tworzy bardzo ciekawą kompozycję zapachową.
Stosowany jest też jako składnik zapachowy mydeł, kremów i balsamów. Można go też wykorzystywać w aromaterapii. Zewnętrzne stosowanie olejku z kolendry działa złuszczająco na martwy, zrogowaciały naskórek. Do tego ma właściwości przeciwbakteryjne i przecigrzybiczne. Przyspiesza gojenie ran, podrażnień i oparzeń. Może być też stosowana do płukania jamy ustnej. Korzystnie wpływa na zapach z ust.
Kolendra – właściwości
Skoro ta roślina ma tak szerokie zastosowania, to warto również poznać właściwości lecznicze, jakimi się charakteryzuje.
Przede wszystkim jest to roślina bogata w witaminy A i C, które są naturalnymi przeciwutleniaczami. Zwalczają więc wolne rodniki, czym spowalniają zachodzące procesy starzenia i łagodzą skutki stresu oksydacyjnego. Ponadto, w kolendrze znaleźć można witaminę B i K. Witamina K jest odpowiedzialna za prawidłowy przebieg procesu krzepnięcia krwi.
Warto wspomnieć, że roślina wspomaga również prawidłową pracę serca oraz reguluje poziom cholesterolu. Jej spożywanie pomaga więc uchronić się przed miażdżycą i innymi chorobami serca. Ziele wpływa też na pobudzenie apetytu i chroni przed rozwojem choroby nowotworowej jelita grubego.
Wśród istotnych właściwości kolendry znajduje się również jej zdolność do detoksykacji organizmu. Z tego względu jest dość popularnym składnikiem diet oczyszczających i odtruwających. Wspiera prawidłową pracę żołądka, jelit i wątroby.
Ciekawostką jest, że stymuluje też laktację u kobiet karmiących piersią.
Ma też właściwości żółciopędne, co przekłada się na jej wpływ na przebieg procesów trawienia.
Jak działa kolendra i na co pomaga?
Najwięcej właściwości zdrowotnych kryją w sobie nasiona kolendry i pozyskiwany z rośliny olejek. Nasiona są źródłem cennych związków chemicznych o zdrowotnym wpływie na człowieka. Chodzi między innymi o kamfen, linalol, geraniol, borneol. Mają one działanie antyoksydacyjne. Ponadto, w nasionach znajdują się duże ilości kwasów tłuszczowych omega 6.
Nasiona kolendry są też bogatym źródłem błonnika pokarmowego. Działają przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybicznie.
Olejek z kolendry ma działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne.
– Kolendra a odchudzanie
Z uwagi na skład i właściwości lecznicze, kolendra może być z powodzeniem stosowana, jako środek wspomagający odchudzanie. Dzieje się tak z uwagi na jej właściwości detoksykacyjne, które usprawniają pracę żołądka, jelit i wątroby. Ponadto, przyspiesza procesy przemiany materii i pozwala na dłużej utrzymać uczucie sytości. Wspiera organizm w usuwaniu nadmiernych ilości wody, co przekłada się na uzyskanie smukłej sylwetki. Chroni przed zaparciami i biegunkami.
– Kolendra na niestrawność
Jej wpływ na układ pokarmowy nie ogranicza się jednak do wspierania odchudzania. Kolendra siewna pobudza procesy trawienne ponieważ powoduje zwiększone wydzielanie soku żołądkowego, a zawarty w jej nasionach olejek nie tylko rozkurcza mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, ale również działa wiatropędnie, co pozwala na uzyskanie ogólnego rozluźnienia, pozbycie się wzdęcia i ewentualnych zaparć. Dlatego świetnie się sprawdza na dolegliwości żołądkowe. Skurcz mięśni, które biorą udział w trawieniu może przyczynić się do niestrawności. Dlatego też ich rozluźnienie przynosi tak zaskakujące efekty. Ponadto, rozluźnienie mięśni gładkich pozwala usprawnić perystaltykę jelit, co również przekłada się na efektywność procesów trawienia. Olejek wpływa łagodząco na zapalenie błony śluzowej żołądka i pomaga w leczeniu biegunek.
– Kolendra przeciwbakteryjnie
Kolendra zawiera w sobie liczne substancje o działaniu przeciwbakteryjnym, co poszerza jej właściwości zdrowotne. Dzięki temu pomaga leczyć stany zapalne między innymi jamy ustnej i wspiera w zwalczaniu nieprzyjemnego zapachu z ust. Jednym z ważniejszych antyseptycznych składników kolendry jest citronellol. Co ciekawe, jest to substancja często dodawana do past do zębów.
– Kolendra na zatrucia pokarmowe
Kolendra ma właściwości oczyszczające i odtruwające, dlatego też świetnie sprawdzi się w przypadku zatruć pokarmowych. Wspiera funkcjonowanie wątroby i wzmacnia efekty jej pracy. Pomaga w usuwaniu toksyn i metali ciężkich. Co więcej, kolendra ma działanie moczopędne, czym dodatkowo wspiera oczyszczanie organizmu z substancji szkodliwych.
– Kolendra na detoks
Nasiona kolendry mają właściwości detoksykacyjne. Pomagają w oczyszczeniu organizmu z toksyn i metali ciężkich. Taki proces odtruwania sprawia, że wątroba i żołądek pracują znacznie wydajniej i efektywniej.
– Kolendra na cholesterol i poziom cukru we krwi
Badania prowadzone na szczurach potwierdziły hipotezę, że kolendra obniża poziom cholesterolu i cukru we krwi. Jeżeli chodzi o cholesterol, to kolendra działa na spadek jego ogólnego poziomu, ale przede wszystkim obniża „zły cholesterol”. Ma też działanie hipoglikemiczne, czyli obniża poziom cukru we krwi.
– Kolendra jako antyoksydant
Roślina jest bogatym źródłem antyoksydantów, które spowalniają procesy starzenia oraz niwelują skutki stresu oksydacyjnego. Zwalczanie wolnych rodników skutkuje również ograniczeniem stanów zapalnych i chroni DNA przed uszkodzeniami. Warto zaś wiedzieć, że uszkodzenia DNA, do których dochodzi pod wpływem wolnych rodników są jedną z przyczyn rozwoju chorób nowotworowych.
Wartości odżywcze nasion i liści kolendry
Roślina jest bardzo niskokaloryczna i zawiera w sobie liczne antyoksydanty. Nie są one jednak jedynymi wartościowymi składnikami. Jak wcześniej wspomniano, stanowi ona również źródło witaminy C, A, B i K.
Znajdziemy w niej także:
wapń,
żelazo,
magnez,
potas,
foliany,
beta-karoten,
olejki eteryczne,
węglowodany,
kwasy tłuszczowe,
flawonoidy,
fitosterole,
kwasy polifenolowe,
związki kumarynowe,
związki białkowe.
Jak jeść kolendrę?
Liście kolendry dodaje się do potraw tuż przed ich podaniem na talerz. Chodzi o to, by roślina zachowała swój smak i aromat. Tutaj postępowanie jest bardzo podobne, jak z pietruszką. Zbyt długo gotowana „znika” w potrawie, a wraz z nią „znika” jej smak i aromat.
Z nasionami kolendry postępuje się nieco inaczej. Obróbka cieplna tylko potęguje ich smak i zapach. Najlepszy efekt można uzyskać po podprażeniu nasion na patelni. Nasiona można dodawać do sosów, dań rybnych i mięsnych.
Kolendra – przeciwwskazania
Choć roślina niesie ze sobą wiele pozytywnych efektów, warto wiedzieć, że nie każdy może ją spożywać. Przede wszystkim stronić od kolendry powinny osoby uczulone na samą roślinę lub zawarty w niej linalol. Zewnętrznie nie wolno stosować olejku z kolendry przy uczuleniu kontaktowym na kumaryny i związki terpenowe.
Czy jedzenie kolendry ma jakieś skutki uboczne?
Stosowanie kolendry zwiększa wrażliwość skóry na działanie promieni słonecznych (działanie fotouczulające). Jeżeli planujesz wizytę w solarium lub plażowanie, to dzień wcześniej wstrzymaj się ze spożywaniem kolendry.
Przy długotrwałym stosowaniu kolendry może pojawić się ból głowy i mdłości.
Dlaczego warto stosować kolendrę?
Warto stosować kolendrę, ponieważ jest to naturalne źródło wielu wartościowych witamin. Roślina wspiera pracę układu trawiennego, działa odtruwająco i oczyszczająco. Ma właściwości przeciwutleniające i przeciwbakteryjne. Pomaga w uzyskaniu świeżego oddechu, pomaga w gojeniu ran i owrzodzeń i zapobiega problemom z układem sercowo – naczyniowym. Ponadto dania z dodatkiem kolendry mają specyficzny smak.
Jak uprawiać kolendrę?
Kolendrę można uprawiać w doniczce lub w gruncie. W doniczkę należy zasadzić kilka nasion i postawić na nasłonecznionym, ciepłym parapecie. Jeżeli chcesz mieć stale świeżą kolendrę w swojej kuchni, wysiew nasion musisz powtarzać co 6 – 8 tygodni.
Do gruntu kolendrę wysiewa się wczesną wiosną, najpóźniej do połowy kwietnia. Po około dwóch tygodniach zaczyna ona kiełkować. Stanowisko uprawy kolendry powinno być ciepłe i nasłonecznione.
Czy można stosować kolendrę w ciąży?
Kobiety w ciąży nie powinny w ogóle stosować kolendry. Jej spożywanie może wywołać niekontrolowane skurcze macicy, a to może doprowadzić do przedwczesnego porodu i poronienia.
Jak przechowywać kolendrę?
Zmielone ziarna kolendry najlepiej przechowywać w suchym i szczelnie zamkniętym pojemniku. Świeże, ścięte liście kolendry najlepiej delikatnie owinąć w ściereczkę i trzymać w lodówce. Warto pamiętać też, żeby nie trzymać jej zbyt długo, ponieważ nawet niska temperatura nie utrzyma na stałe jej świeżości.
Proste przepisy z kolendrą
Z uwagi na właściwości smakowe kolendrę można dodawać do dań indyjskich, meksykańskich i chińskich. Może być składnikiem sosów, dipów, sałatek. Pasuje zarówno do mięs, warzyw, roślin strączkowych i ryb. Pamiętaj, by świeże liście kolendry stosować podobnie do natki pietruszki. Dodawaj je pod koniec gotowania.
Dorsz z kolendrą:
Mleczko kokosowe należy podgrzać w garnku, dodać pokrojonego dorsza i pokrojone na pół pomidorki koktajlowe. Po kilku minutach gotowania lub zapiekania skropić sokiem z cytryny lub limonki i przyprawić liśćmi kolendry. Podawać z ryżem jaśminowym lub basmati.
Salsa z mango:
Mango i awokado pokrój w kostkę, czosnek, cebulę i chili posiekaj. Wszystko wymieszaj z sokiem z cytryny lub limonki. Dodaj posiekaną kolendrę i wymieszaj. Gotowe. Salsa może być dodatkiem do kanapek, mięs lub ryb. Można też stosować ją jako dip do tacos.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Chmiel kojarzony jest głównie jako roślina wspomagająca zasypianie. Tymczasem wspiera też układ moczowy i wykazuje właściwości przeciwzapalne. Dowiedz się więcej o tej roślinie.
Kurkuma to nie tylko naturalny spalacz tłuszczu, ale również silny antyoksydant, zobacz, jak te właściwości wpływają na Twoje zdrowie!
Polecane dla Ciebie
Kolagen to jedno z najważniejszych białek w ludzkim organizmie, odpowiedzialne między innymi za utrzymanie elastyczności skóry. Sprawdź, czy warto stosować kolagen do picia
Kwas hialuronowy to prawdziwy eliksir młodości; nie tylko wygładza zmarszczki i poprawia jędrność skóry, ale również istotnie wpływa na ruchomość stawów i ogólną kondycję organizmu.
Soplówka jeżowata to grzyb, którego składniki aktywne wspierają funkcjonowanie organizmu. Wykazują właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające, wspomagające odporność.
Witamina C spełnia wiele ważnych funkcji w naszym organizmie. W suplementach diety często spotkać można witaminę C w bardzo wysokich dawkach. Czy jej przedawkowanie jest groźne?
Odkryj, jak hipokalcemia wpływa na Twoje zdrowie. Przeczytaj nasz artykuł, by zrozumieć znaczenie wapnia i jak zapobiegać jego niedoborom.