Czy picie mięty jest szkodliwe? Przeciwwskazania, które warto wziąć pod uwagę. Sprawdź 9 negatywnych efektów picia mięty.
Prawoślaz lekarski – Właściwości, działanie, zastosowanie, przeciwskazania i jak stosować
- Opublikowano: 23.01.2023
Któż z nas nie słyszał o syropie prawoślazowym na kaszel? To jeden z popularniejszych preparatów, który pomaga w uporaniu się z infekcjami górnych dróg oddechowych. Okazuje się jednak, że roślina, z której jest on przygotowywany (prawoślaz lekarski), może mieć szereg innych dobroczynnych dla człowieka właściwości. Prawdopodobnie świetnie sprawdzi się również jako wsparcie na problemy skórne oraz w chorobach przewodu pokarmowego. Nie każdy jednak może bezpiecznie ją stosować. Zobacz, w jakich okolicznościach warto sięgnąć po prawoślaz lekarski, na co uważać i jakie są przeciwwskazania.
Prawoślaz lekarski (Althaea officinalis L.) to roślina, która w naturalny sposób pochodzi z terenów Morza Śródziemnego. Prawoślaz obecnie uprawiany jest również w Europie, Azji Mniejszej i Ameryce Północnej. W Polsce rośnie dziko, ale bywa też uprawiany w przydomowych ogródkach. Dorasta do 1,5 metra wysokości. Należy do rodziny ślazowatych. Ma mocną łodygę, która pokryta jest szarosrebrzystymi włoskami, karbowane liście i bladoróżowe kwiaty. Może nieco przypominać naszą polską malwę. Okres kwitnienia przypada na lipiec i sierpień.
Kwiaty prawoślazu lekarskiego mogą być surowcem zielarskim, choć znacznie częściej sięga się po korzeń prawoślazu (althaeae radix) i liście (althaeae folium). Dzieje się tak dlatego, że to właśnie korzeń prawoślazu zawiera najwięcej substancji śluzowych odpowiedzialnych za jego właściwości lecznicze. Znaleźć w nim można między innymi pektyny, pektyny, sole mineralne, skrobię, aminokwasy, flawonoidy, kwasy organiczne i kumaryny.
Prawoślaz – właściwości lecznicze
Właściwości lecznicze prawoślazu lekarskiego (Althaea officinalis L.) sprowadzają się najczęściej do jego wspierania w infekcjach górnych dróg oddechowych. Warto jednak wiedzieć, że choć to jego główne działanie, to nie jedyne. Jeżeli chodzi o drogi oddechowe, to syrop prawoślazowy sprawdza się głównie w infekcjach, które przebiegają z suchym kaszlem lub wydzieliną, która zalega w oskrzelach.
Z uwagi związki śluzowe, roślina może mieć właściwości osłaniające i łagodzące. W związku z tym może wspomagać przy dolegliwościach bólowych czy podrażnieniach śluzówki w przełyku. Może też przynieść ulgę w przypadku zgagi, nieżytu żołądka, nadkwaśności czy w kłopotach z dwunastnicą. Może wspierać trawienie, pomagać w zaparciach i usprawniać perystaltykę jelit.
Okazuje się, że prawoślaz lekarski może też być stosowany zewnętrznie. Wówczas wykazuje się właściwościami gojącymi, przeciwzapalnymi i antyseptycznymi. Może złagodzić podrażnienia, przyspieszyć gojenie ran, owrzodzeń, ropni, czyraków czy oparzeń.
Jakie składniki zawiera prawoślaz lekarski?
Opisane powyżej właściwości wynikają prawdopodobnie ze składników, znajdujących się w roślinie. A co można w niej znaleźć?
Są to przede wszystkim substancje śluzowe. Mięsiste korzenie prawoślazu lekarskiego zawierają specjalne komórki śluzowe. Ponadto w korzeniu znaleźć można również:
pektynę (jest to roślinna substancja żelująca);
skrobię;
substancje śluzowe (35%).
Liście mają nieco inny skład. Przede wszystkim mniejsza jest ilośc substancji śluzowych, bo jedynie 5%, a ponadto zawierają:
flawonoidy;
olejki eteryczne;
garbniki.
Prawoślaz – zastosowanie
To wszystko sprawia, że prawoślaz lekarski znalazł dla siebie zastosowanie w ziołolecznictwie i znany jest od lat w medycynie ludowej.
Przede wszystkim prawoślaz lekarski może być stosowany w infekcjach górnych dróg oddechowych, którym towarzyszy męczący kaszel suchy. Może też być wykorzystywany do łagodzenia dolegliwości w przebiegu anginy, w zapaleniu krtani i na ból gardła. Substancje śluzowe powlekające błony śluzowe jamy ustnej i gardła tworzą specyficzną warstwę ochronną. Co ciekawe, syrop prawoślazowy może też być stosowany w infekcjach, w których dochodzi do zalegania wydzieliny w oskrzelach. W takich sytuacjach pomaga w jej odrywaniu i wykrztuszaniu.
Śluz zawarty w roślinie sprawia, że może być ona pomocna również w problemach z układem pokarmowym. Stosuje się ją w przypadku zgagi, w chorobie wrzodowej i przy zaparciach. Z uwagi na to, że pozostawia na długo uczucie sytości, może być uzupełnieniem diety odchudzającej. Dzięki temu osoba, która przyjmuje prawoślaz lekarski ma mniejszą ochotę na podjadanie między posiłkami.
Okazuje się, że napar z prawoślazu lekarskiego może też być wykorzystywany w stanach zapalnych pochwy (w formie nasiadówki), do przemywania suchych oczu, do przemywania miejsc z widocznymi żylakami oraz do łagodzenia skutków oparzeń słonecznych.
Znane też jest zewnętrzne stosowanie prawoślazu lekarskiego. Tutaj wykorzystuje się przede wszystkim jego działanie łagodzące podrażnienia. Napar z prawoślazu lekarskiego może być wykorzystany do przemywania skóry z wypryskami, rankami oraz do cery, która produkuje zbyt duże ilości sebum. Sprawdzić się tu może również jego antyseptyczne działanie, które sprawia, że zmiany skórne zostają oczyszczone i dzięki temu szybciej się goją.
Jak działa prawoślaz i na co może pomóc?
Tak duża różnorodność właściwości leczniczych prawoślazu lekarskiego powoduje, że jego działanie również jest zróżnicowane. Warto mu się przyjrzeć nieco bliżej.
Zanim jednak to nastąpi, warto wiedzieć, że najczęściej stosowany jest syrop na bazie prawoślazu lekarskiego, ale również można korzystać z odwarów i naparów. Wiele zależy od tego, na jakie dolegliwości jest planowane stosowanie prawoślazu lekarskiego, czy będzie to wykorzystanie zewnętrzne czy wewnętrzne oraz jaka kuracja została zalecona przez lekarza.
To jak działa prawoślaz lekarski na poszczególne obszary ludzkiego organizmu?
Prawoślaz i choroby układu oddechowego
W przypadku chorób układu oddechowego, prawoślaz lekarski sprawdzi się przede wszystkim na górne drogi oddechowe. Może mieć właściwości lecznicze i łagodzące podrażnienia. Obecność śluzu tworzy warstwę ochronną błon śluzowych, a to może pomagać leczyć kaszel suchy i męczący.
Może się okazać pomocny w leczeniu zapalenia krtani, bólu gardła, strun głosowych i anginy. W przypadku kaszlu mokrego również może być stosowany, ponieważ prawdopodobnie pomaga w odkrztuszaniu wydzieliny zgromadzonej w oskrzelach. Prawdopodobnie odpowiadają za to substancje upłynniające zalegającą wydzielinę. Najczęściej stosowany jest jako syrop prawoślazowy, który jest dostępny bez recepty. Nie zaleca się jednak samodzielnego leczenia infekcji. Warto zawsze skonsultować się z lekarzem.
Prawdopodobnie może też być stosowany jako preparat, który łagodzi stany zapalne w jamie ustnej oraz do płukania ust i gardła.
Prawoślaz i problemy z przewodem pokarmowym
W leczeniu problemów z przewodem pokarmowym najczęściej korzysta się z korzenia prawoślazu. Zawarte są w nim pektyny, które mogą mieć bardzo dobroczynny wpływ na układ pokarmowy człowieka. Może łagodzić stany zapalne przewodu pokarmowego. Przypuszcza się, że może być pomocny w leczeniu nadkwasoty, zgagi, problemów trawiennych czy wrzodów żołądka. Prawdopodobnie poprawia trawienie, usprawnia ruchy robaczkowe jelit i może zapobiegać wzdęciom. Herbata z prawoślazu lekarskiego może wyregulować cykl wypróżnień.
Prawoślaz i wsparcie w leczeniu chorób skóry
Prawoślaz lekarski może również być stosowany zewnętrznie, a kosmetyki z dodatkiem tej rośliny również mogą mieć wiele właściwości leczniczych. Przede wszystkim odpowiadają za to właściwości przeciwzapalne, antyseptyczne i łagodzące. Może wspomóc w odzyskaniu dobrej kondycji włosów i skóry.
Przypuszcza się, że kosmetyki oparte na prawoślazie lekarskim mogą nawilżać skórę i zmniejszać stan zapalny. Prawdopodobnie prawoślaz lekarski wygładza i regeneruje skórę, jednocześnie usuwając szorstki naskórek. Może wspomagać procesy odnowy naskórka i jego regeneracji. Może zmniejszać zmarszczki i wspierać w problemach ze skórą, takich jak: świąd, ranki, czy podrażnienia. Prawdopodobnie wspiera w walce z łupieżem. Może też być stosowany na trudno gojące się rany.
Jak stosować prawoślaz – dawkowanie
Korzeń i liść prawoślazu lekarskiego mogą być stosowane w postaci odwaru. Dwa gramy surowca zalewa się chłodną wodą i zostawić. Taki godzinny odstęp jest potrzebny, by odwar nabrał swojej mocy. Po tym czasie dorośli mogą go spożywać trzy razy dziennie.
Syrop może być spożywany maksymalnie cztery razy dziennie. Jego ilość zaś jest zależna od wieku. Minimalna dawka to 2,5 ml, a maksymalna 15 ml.
W przypadku suplementów diety należy stosować się do zaleceń producenta produktu. Zdarza się, że w takich preparatach znajdują się też inne surowce i dawkowanie musi być dopasowane do całego składu.
Kosmetyki z prawoślazem stosuje się najczęściej rano i wieczorem.
Napar z prawoślazu – jak go przygotować?
Na problemy trawienne najlepiej sprawdzi się napar z prawoślazu lekarskiego, który można przygotować samodzielnie. Jak przygotować napar? Jedną łyżeczkę suszu z korzenia prawoślazu zalewa się filiżanką letniej wody. Następnie zostawia na godzinę do namoczenia. Po tym czasie całość należy zagotować. Po zagotowaniu odsączyć susz i zostawić napar do ostygnięcia. Można pić trzy filiżanki dziennie lub wykorzystać do robienia kompresów na skórę.
Jak zrobić naturalny syrop na kaszel z prawoślazu?
Syrop z prawoślazu na kaszel można kupić gotowy w aptece, ale można też przygotować go samodzielnie. Trzeba tylko pamiętać, że ten zrobiony samemu musi być przechowywany w lodówce i spożyty w ciągu tygodnia.
Do wyprodukowania 100 g syropu potrzeba 5 g korzenia, 40 g wody oraz 60 g cukru. Korzeń wkładasz do naczynia i zalewasz wodą. Odstawiasz na trzy godziny do namoczenia. Po tym czasie przelewasz wszystko przez sitko do garnka. Dodajesz cukier i podgrzewasz tak, by cukier się w pełni rozpuścił. Syrop powinien być gęsty i lepki o ziołowym zapachu. Należy go przelać do szklanej butelki lub słoiczka. Można go podawać dzieciom od szóstego roku życia.
Prawoślaz – przeciwwskazania
Choć prawoślaz lekarski jest stosunkowo bezpieczny istnieje kilka przeciwwskazań do jego stosowania. Najważniejsze to ciąża i okres karmienia piersią. Istotne przeciwwskazania dotyczą również wieku. Nie powinno się go podawać dzieciom poniżej 6 roku życia. Alergicy i osoby z nadwrażliwością na roślinę lub jej składniki również powinny zachować ostrożność.
Z uwagi na obecność cukru nie zaleca się go również diabetykom. W razie przyjmowania innych leków zaleca się konsultację z lekarzem.
Prawoślaz – skutki uboczne i działania niepożądane
Duża obecność śluzu powoduje, że stosowanie prawoślazu może wywołać skutki uboczne. Dotyczy to przede wszystko jego długotrwałego stosowania.
Prawoślaz może nadmiernie oblepić błony śluzowe, a to może zmniejszyć przyswajanie witamin i minerałów. Co może poskutkować niedoborami w tym zakresie. Ponadto może ograniczyć wchłanianie leków. Może też wywołać efekt przeczyszczający, nadwrażliwość lub nadmiernie obniżyć poziom cukru we krwi.
Prawoślaz – efekty stosowania
Stosowanie prawoślazu może przyspieszyć leczenie stanów zapalnych górnych dróg oddechowych, pomoże zwalczyć uporczywy i męczący kaszel suchy oraz może zadziałać wykrztuśnie przy wydzielinie zalegającej oskrzela.
Ponadto pomoże wyregulować rytm wypróżnień, może zapobiegać wzdęciom, wesprze w przypadku zgagi, nadkwasoty i wrzodów.
Pomoże załagodzić podrażnienia skóry, usunąć szorstki naskórek i łupież. Może usprawnić procesy regeneracji naskórka, a także nawilży i wygładzi skórę. Pomoże w gojeniu ran, owrzodzeń i podrażnień.
Dlaczego warto stosować prawoślaz?
Warto go stosować, ponieważ jest to naturalny sposób na wsparcie swojego organizmu w walce z infekcjami i zaburzeniami pracy układu pokarmowego. Prawdopodobnie jest stosunkowo łagodny i skuteczny. Przyniesie ulgę w chorobie i złym samopoczuciu związanym z infekcją lub nieprawidłowościami układu pokarmowego. Pomoże w przypadku podrażnień skóry.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Chcesz poprawić pracę układu trawiennego? Możesz sięgnąć po różne zioła. Dobroczynne właściwości wykazują m.in. mięta, koper włoski, rumianek. Dowiedz się o nich więcej.
Poznajmy zalety zdrowotne bielunia - niezwykłej rośliny, która z jednej strony jest trująca, a z drugiej słynie z działania psychoaktywnego, uśmierzającego i przeciwzapalnego.
Polecane dla Ciebie
Kolagen jest bardzo ważnym i znaczącym białkiem w ludzkim organizmie, choć z czasem jego produkcja znacząco spada; zobacz, czy jesteś w grupie, która może czy nie może go suplementować.
Witamina E, nazywana witaminą młodości i płodności, o licznych właściwościach prozdrowotnych i kosmetycznych, łagodząca objawy wielu schorzeń, korzystna dla całego organizmu.
Biotyna czyli witamina h, to składnik znany z dobroczynnego działania na włosy i układ nerwowy, ale czy jest to witamina bezpieczna w stosowaniu? Sprawdź skutki uboczne jakie może powodować
Zioła szwedzkie: regularne stosowanie tej mieszkanki przynosi szereg korzyści dla zdrowia i samopoczucia. Sprawdź czy niezwykłe właściwości ziół szwedzkich działają na każdego!
Odkryj, jak hipokalcemia wpływa na Twoje zdrowie. Przeczytaj nasz artykuł, by zrozumieć znaczenie wapnia i jak zapobiegać jego niedoborom.