Poznajcie macierzankę, powszechnie używane zioło i smaczną przyprawę, wspomagającą leczenie i łagodzenie wielu schorzeń oraz wydatnie poprawiającą smak Waszych ulubionych potraw.
12 domowych sposobów na biegunkę – Przyczyny, metody, dieta i kiedy skonsultować się z lekarzem
- Opublikowano: 23.04.2024
Biegunka jest stanem, w którym dochodzi do częstych i płynnych wypróżnień, często towarzyszą im bóle brzucha, uczucie parcia oraz niestabilność stanu ogólnego organizmu. Może być spowodowana przez różnorodne czynniki, takie jak infekcje bakteryjne, wirusowe, zatrucia pokarmowe, alergie pokarmowe, a także niektóre choroby przewlekłe, takie jak choroby zapalne jelit. Stan ten, choć zazwyczaj przemijający i niezagrażający życiu, może prowadzić do poważnego odwodnienia, szczególnie u dzieci, osób starszych oraz osób z obniżoną odpornością. Rozpoznanie przyczyny biegunki jest kluczowe dla odpowiedniego postępowania i leczenia, jednak w wielu przypadkach, zwłaszcza gdy ma charakter łagodny i krótkotrwały, można skutecznie zarządzać objawami w warunkach domowych.
Biegunka może być wywołana przez różnorodne przyczyny, które wpływają na funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Oto szczegółowy opis każdej z tych przyczyn:
Infekcje przewodu pokarmowego: Infekcje bakteryjne, wirusowe lub pasożytnicze są jedną z najczęstszych przyczyn biegunki. Bakterie takie jak Escherichia coli, Salmonella czy Campylobacter, wirusy, w tym rotawirusy oraz norowirusy, oraz pasożyty jak Giardia lamblia, mogą prowadzić do biegunki poprzez zakażenie jelit i zakłócenie ich naturalnej flory bakteryjnej oraz uszkodzenie błony śluzowej jelit.
Zatrucia pokarmowe: Spożycie zanieczyszczonego jedzenia lub wody może spowodować zatrucie pokarmowe, co często prowadzi do biegunki. Zatrucia mogą wynikać z obecności bakterii, ich toksyn, jak również zanieczyszczeń chemicznych.
Nietolerancja lub alergia pokarmowa: Nietolerancja pokarmowa, tak jak na laktozę, czy alergie pokarmowe, na przykład na gluten (celiakia) lub inne białka pokarmowe, mogą wywoływać biegunkę. W tych przypadkach, biegunka jest reakcją organizmu na trudności w trawieniu lub reakcję immunologiczną na specyficzne składniki jedzenia.
Choroby w obrębie przewodu pokarmowego: Choroby takie jak choroba Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego są przewlekłymi stanami zapalnymi jelit, które często objawiają się biegunką. Te choroby autoimmunologiczne atakują przewód pokarmowy, prowadząc do jego uszkodzenia i zaburzeń funkcji.
Stany zapalne jelit: Obejmują zarówno infekcyjne, jak i nieinfekcyjne przyczyny zapalenia jelit. Oprócz wspomnianych chorób przewlekłych, ostra biegunka może wynikać z bakteryjnych lub wirusowych zakażeń jelit, które powodują stan zapalny.
Zaburzenia hormonalne: Niektóre zaburzenia hormonalne, jak np. choroba Addisona (niewydolność kory nadnerczy) lub nadczynność tarczycy, mogą prowadzić do biegunki. Hormony te wpływają na metabolizm oraz równowagę wodno-elektrolitową, a ich zaburzenia mogą wpływać na motorykę jelit.
Zespół jelita drażliwego: Jest to zaburzenie funkcjonalne, które może powodować biegunkę oraz inne objawy, takie jak ból brzucha, wzdęcia i uczucie pełności. Zespół jelita drażliwego (IBS) jest często związany ze stresem lub zaburzeniami motoryki jelitowej.
Reakcja polekowa: Niektóre leki, w tym antybiotyki, mogą wywoływać biegunkę jako efekt uboczny. Antybiotyki mogą zakłócać równowagę flory bakteryjnej w jelitach, co prowadzi do biegunki. Inne leki, jak np. leki przeciwnowotworowe lub przeciwko tarczycy, również mogą powodować biegunkę jako skutek uboczny.
Zrozumienie specyficznych przyczyn biegunki jest kluczowe dla jej skutecznego leczenia i zarządzania. W zależności od przyczyny, leczenie może obejmować modyfikacje diety, leczenie farmakologiczne lub interwencje medyczne.
12 domowych sposobów na biegunkę
Pij dużo płynów, aby zapobiec odwodnieniu: Biegunka może prowadzić do szybkiej utraty płynów i elektrolitów. Pijąc dużo wody, herbaty, czy roztworów nawadniających, możesz zapobiec odwodnieniu, co jest kluczowe dla zachowania odpowiedniego funkcjonowania organizmu i przyspieszenia procesu zdrowienia.
Stosuj roztwory nawadniające dostępne w aptekach: Specjalistyczne roztwory zawierają odpowiednie proporcje wody, cukrów i elektrolitów, które pomagają szybko uzupełnić płyny i minerały utracone w wyniku biegunki. Są one szczególnie polecane dla dzieci i osób starszych.
Spożywaj lekkostrawną dietę (tzw. dieta BRAT): Dieta BRAT (banany, ryż, jabłkowe musy, tosty) składa się z łatwo strawnych pokarmów, które nie podrażniają przewodu pokarmowego. Pomaga to zredukować częstotliwość i intensywność biegunki.
Zwiększ spożycie pokarmów bogatych w pektyny: Pektyny to rodzaj błonnika rozpuszczalnego, który znajduje się w jabłkach i bananach. Pomaga on stabilizować ruchy jelit przez absorbowanie nadmiaru wody i formowanie bardziej zwartej masy kałowej.
Używaj naparów ziołowych: Zioła takie jak rumianek, mięta, kolendra, nagietek, szałwia, koper włoski, pierwiosnek oraz kora dębu posiadają różne właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i uspokajające. Napary z tych ziół mogą łagodzić objawy biegunki, takie jak ból brzucha i skurcze, oraz wspierać zdrowie jelit.
Wypróbuj napary z korzenia imbiru: Imbir jest znany ze swoich właściwości przeciwzapalnych i przeciwwymiotnych. Napar z imbiru może pomóc w złagodzeniu nudności i uspokojeniu przewodu pokarmowego.
Dodaj do diety jogurty z żywymi kulturami bakterii: Probiotyki obecne w jogurtach mogą wspierać odbudowę zdrowej flory bakteryjnej w jelitach, co jest istotne po zaburzeniach wywołanych biegunką. Pomagają one przywrócić równowagę mikrobiologiczną i mogą skrócić czas trwania biegunki.
Zastosuj ciepłe okłady na brzuch: Ciepło pomaga zmniejszyć ból i skurcze brzucha związane z biegunką. Użycie ciepłych okładów na brzuch może przynieść ulgę i komfort.
Unikaj spożywania produktów, które mogą pogorszyć objawy: Ostre przyprawy, kofeina, alkohol i tłuste jedzenie mogą nasilać biegunkę i podrażniać przewód pokarmowy. Ich unikanie pomoże złagodzić objawy i przyspieszyć proces zdrowienia.
Poczekaj z przyjmowaniem pokarmów stałych, aż objawy zaczną ustępować: Wstrzymywanie się od jedzenia pokarmów stałych na początkowych etapach biegunki może pomóc uspokoić przewód pokarmowy i ograniczyć stymulację ruchów jelit.
Unikaj spożywania mleka i produktów mlecznych: Produkty mleczne mogą być trudne do strawienia podczas biegunki, szczególnie jeśli jest ona spowodowana przez tymczasową nietolerancję laktozy, która może wystąpić po biegunce.
Utrzymuj odpowiednią higienę: Regularne mycie rąk i utrzymanie czystości pomaga zapobiegać rozprzestrzenianiu się infekcji, które mogą wywoływać biegunkę, a także chroni przed dalszymi zakażeniami.
Co jeść podczas biegunki?
Podczas biegunki kluczowe jest dostarczenie organizmowi lekkostrawnych i łagodnych pokarmów, które nie podrażnią dodatkowo przewodu pokarmowego.
Do produktów polecanych w tym okresie należą jabłkowe musy, które są bogate w pektyny – błonnik rozpuszczalny łagodzący objawy biegunki poprzez absorbowanie nadmiaru wody.
Banany są kolejnym dobrym wyborem, ponieważ dostarczają potasu, który często ulega utracie podczas biegunki.
Gotowana marchew dostarcza cennych witamin oraz pomaga w regeneracji błony śluzowej jelit.
Kleik ryżowy, dzięki swojej konsystencji i łatwości w trawieniu, stanowi idealne rozwiązanie, wspomagając stabilizację pracy jelit.
Gotowane ziemniaki to również doskonała opcja, gdyż są łatwe do strawienia i mogą pomóc w odbudowie utraconych składników mineralnych.
Wybierając te pokarmy, można skutecznie złagodzić objawy biegunki, jednocześnie odżywiając organizm i wspierając jego regenerację.
Jakie objawy biegunki świadczą o tym, że należy udać się do lekarza?
Podczas występowania biegunki, istnieje szereg objawów, które mogą wskazywać na potrzebę niezwłocznego skonsultowania się z lekarzem.
Gorączka: Jeżeli towarzyszy jej temperatura powyżej 38 stopni Celsjusza, która utrzymuje się przez kilka godzin i nie reaguje na standardowe leki przeciwgorączkowe, może to być znak poważnego zakażenia.
Wymioty: Intensywne wymioty w połączeniu z biegunką mogą szybko prowadzić do odwodnienia. Jeśli są ciągłe i uniemożliwiają przyjmowanie płynów, konieczna jest wizyta u lekarza.
Nasilony ból brzucha: Silny, ciągły ból może świadczyć o poważniejszym stanem, jak zapalenie lub zablokowanie jelit, co wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.
Krew w kale lub śluz: Obecność żywej czerwonej krwi lub bardzo ciemnego koloru stolca wskazuje na możliwe krwawienie w przewodzie pokarmowym, co wymaga diagnozy medycznej.
Biegunka trwająca dłużej niż 10 dni: Długotrwała biegunka może prowadzić do innych komplikacji, w tym znacznego odwodnienia i niedoborów żywieniowych.
Suchość w ustach, zwiększone pragnienie: To typowe objawy odwodnienia. Jeżeli dołącza się do nich zmniejszone oddawanie moczu i sucha skóra, konieczna jest natychmiastowa konsultacja lekarska.
Drżenie mięśni i osłabienie: Mogą świadczyć o niedoborach elektrolitów i innych ważnych składników, które są kluczowe dla funkcjonowania mięśni i całego organizmu.
Gorączka powyżej 38 stopni, utrzymująca się przez kilka godzin: Wysoka gorączka, którą trudno zbić, wskazuje na poważne zakażenie lub stan zapalny.
Intensywne wymioty: Ciągłe wymioty mogą zwiększać ryzyko skrajnego odwodnienia, szczególnie niebezpiecznego dla dzieci i osób starszych.
Sucha skóra, pieczenie oczu, płacz „bez łez”, rzadkie oddawanie moczu: Są to alarmujące sygnały odwodnienia, zwłaszcza u małych dzieci, które wymagają pilnej interwencji medycznej.
Zapadnięte ciemiączko u niemowlęcia: To kolejny poważny sygnał odwodnienia u najmłodszych, który wymaga szybkiej reakcji medycznej.
Objawy neurologiczne: Włączając drgawki, zaburzenia mowy, majaczenie – te objawy mogą wskazywać na ekstremalne odwodnienie lub inne poważne komplikacje, co wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych z biegunką, zwłaszcza gdy towarzyszą jej powyższe objawy, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub udać się do najbliższego szpitala.
Na co uważać przy biegunce u dziecka?
Przy biegunce u dziecka konieczne jest szczególne zwrócenie uwagi na kilka kluczowych aspektów, aby zapewnić odpowiednie wsparcie i reagować na ewentualne komplikacje:
Odwodnienie: Najważniejsze jest monitorowanie objawów odwodnienia, które może wystąpić bardzo szybko u dzieci. Szukaj takich objawów, jak sucha skóra, brak łez podczas płaczu, zmniejszone oddawanie moczu (mniej niż trzy mokre pieluchy na dobę), zapadnięte oczy, senność lub drażliwość.
Prawidłowe nawadnianie: Podawaj dziecku często płyny, najlepiej specjalne roztwory nawadniające dostępne w aptekach, które są zaprojektowane do uzupełniania płynów i elektrolitów utraconych podczas biegunki. Unikaj soków owocowych i napojów zawierających kofeinę, które mogą pogorszyć biegunkę.
Dieta: Stopniowe wprowadzanie łatwostrawnych pokarmów jest zalecane po ustąpieniu najgorszych objawów biegunki. Zaczynaj od płynów, a następnie stopniowo wprowadzaj produkty takie jak banany, ryż, jabłkowe musy i tosty. Unikaj mleka krowiego i innych produktów mlecznych, które mogą być trudne do strawienia podczas i bezpośrednio po biegunce, chyba że lekarz zaleci inaczej.
Monitorowanie gorączki i innych objawów: Jeśli dziecko ma gorączkę, wymioty, silny ból brzucha lub obecność krwi w stolcu, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
Czas trwania biegunki: Jeśli biegunka trwa dłużej niż kilka dni, zwłaszcza jeśli towarzyszą jej objawy odwodnienia lub inne niepokojące symptomy, konieczna jest wizyta u lekarza.
Higiena: Zachowaj ścisłą higienę, regularnie myjąc ręce, szczególnie po zmianie pieluch i przed przygotowywaniem jedzenia, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się infekcji.
Ostrożność z lekami: Nie podawaj dziecku żadnych leków przeciwbiegunkowych bez uprzedniej konsultacji z lekarzem, ponieważ wiele z tych leków nie jest bezpiecznych dla dzieci.
Pamiętaj, że młodsze dzieci i niemowlęta są bardziej narażone na poważne konsekwencje zdrowotne związane z biegunką. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub jeśli objawy wydają się poważne, niezbędne jest skontaktowanie się z lekarzem.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Zioła na hemoroidy mogą znacząco przyspieszyć proces leczenia, podnoszą skuteczność terapii, a dodatkowo mają naturalne pochodzenie, więc nie stanowią zagrożenia
Zastanawiasz się nad chlorellą? Przeczytaj nasz artykuł, by poznać jej korzyści i przeciwwskazania. Bądź świadomy i bezpieczny w suplementacji!
Polecane dla Ciebie
Chrom jest pierwiastkiem, który wspiera prawidłową pracę organizmu. Uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi, pomaga utrzymać aktywność enzymów trawiennych. Sprawdź.
Dowiedz się, jak rozpoznać objawy niedoboru magnezu i dlaczego są ważne. Nasz artykuł pomoże Ci zadbać o zdrowie i zapobiegać poważnym problemom!
Kolagen: Jak dostarczyć go do organizmu, aby zachować jędrną skórę i zdrowe stawy? Lepiej dietą, czy suplementami?
Kwercetyna to jeden z najcenniejszych flawonoidów. Jest nieoceniona w zwalczaniu objawów alergii, wzmacnia odporność i ma zdolność do hamowania rozwoju komórek nowotworowych.
Siarka organiczna na zdrowe stawy i jędrną skórę. Gdzie znaleźć ten cenny związek i jak włączyć go diety? Zobacz dlaczego warto stosować MDM!