Borówkę brusznicę wykorzystuje się w medycynie alternatywnej i kosmetyce. Wspomaga walkę z infekcjami układu moczowego. Pomaga pozbyć się przebarwień. Poznaj więcej właściwości.
Drapacz lekarski – Na co może pomóc? Właściwości, działanie, zastosowanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 15.05.2023
Drapacz lekarski to pochodząca z basenu Morza Śródziemnego roślina o zbawiennym wpływie na układ pokarmowy. Intensywnie pobudza wydzielanie soków trawiennych, przez co jest skutecznym sposobem na dokuczliwe objawy, które wielu osobom towarzyszą po posiłkach, takie jak wzdęcia, odbijanie czy dyskomfort w jamie brzusznej. Zioło to jest także niezastąpioną pomocą przy spowolnionej przemianie materii, zaburzeniach łaknienia i wielu innych przypadłościach. Docenią je także rekonwalescenci oraz osoby osłabione i wyczerpane pod względem fizycznym i psychicznym. Zobacz, jak wykorzystać drapacz lekarski.
Drapacz lekarski, inaczej knikus benedyktyński (Centaurea benedicta L. lub Cnicus benedictus L.) to roślina z rodziny astrowatych będąca w dawnych latach jednym z najpowszechniej stosowanych ziół. Jej inne nazwy to: oset lekarski, chaber lekarski, benedyktynek i oset błogosławiony. Jest rośliną jednoroczną i dorasta do 60-70 cm. Z wyglądu przypomina popularny oset. Ma rozgałęzioną, pokrytą włoskami łodygę, jasnozielone, zakończone kolcami liście i rurkowate, rosnące na szczytach pędów, żółte kwiaty.
Drapacz lekarski występuje naturalnie w krajach śródziemnomorskich, ale uprawiany jest również w wielu innych rejonach, w tym w Polsce. Zaobserwować go można głównie na plantacjach zielarskich i w ogrodach. W stanie dzikim pojawia się na terenach nadmorskich. Najlepiej drapacz lekarski czuje się na stanowiskach słonecznych i żyznej, wapiennej, ciepłej, niezbyt suchej glebie. Surowcem leczniczym rośliny jest ziele i liście.
Drapacz lekarski – właściwości
Drapacz lekarski zyskał sławę głównie jako środek oczyszczający krew, napotny, pomocny w szybszym zażegnywaniu infekcji oraz wykazujący niezwykle dobroczynny wpływ na trawienie. Zioło to ma jednak również wiele innych atutów, przy czym na szczególną atencję zasługują jego właściwości antyoksydacyjne i pozytywne oddziaływanie na gospodarkę hormonalną kobiet.
Najważniejsze właściwości lecznicze drapacza lekarskiego:
chroni błony śluzowe żołądka i jelit,
przeciwdziała nadmiernej fermentacji jelitowej,
zwiększa wydzielanie żółci,
poprawia perystaltykę jelit,
wspomaga pracę wątroby i trzustki, chroni miąższ wątroby przed uszkodzeniami,
działa wiatropędnie,
wykazuje działanie moczopędne, napotne i odtruwające,
reguluje przemianę materii,
działa wykrztuśnie,
przeciwdziała zaburzeniom odżywiania, wzmaga apetyt, pobudza wydzielanie soku żołądkowego i śliny,
działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, antywirusowo i przeciwpasożytniczo,
ma właściwości przeciwbólowe,
korzystnie wpływa na pracę mięśnia sercowego,
jest pomocny w przywracaniu równowagi hormonalnej w organizmie,
wykazuje właściwości antyoksydacyjne i antynowotworowe,
wzmaga laktację,
wspiera układ nerwowy, przeciwdziała zaburzeniom depresyjnym i nerwicowym, normuje nastrój, niweluje niepokój i lęk, przeciwdziała atakom paniki.
Jakie substancje aktywne zawiera drapacz lekarski
Ziele drapacza lekarskiego obfituje w wysoce aktywną knicynę, czyli substancję goryczową, dzięki której intensywnie pobudza wydzielanie soków żołądkowych i niweluje dolegliwości trawienne. Również inne zawarte w nim składniki, takie jak śluzy i flawonoidy, pozytywnie wpływają na układ pokarmowy. W składzie rośliny znajdziemy też substancje antybiotyczne, garbniki i inne związki pomocne w zwalczaniu infekcji, a także całą gamę składników zapewniających nam ochronę antyoksydacyjną.
Substancje aktywne drapacza lekarskiego:
triterpeny,
seskwiterpeny,
olejek eteryczny,
fitosterole,
garbniki,
gorycze, w tym laktony seskwiterpenowe (knicyna),
witaminy (głównie witaminy z grupy B),
sole mineralne (magnez, jod, potas, wapń),
lignany,
dodekadienotetraina,
flawonoidy,
śluzy.
Drapacz lekarski – zastosowanie
Ziele drapacza lekarskiego zbierane jest przed kwitnieniem, czyli w okolicach czerwca-lipca. Suszy się je w sposób naturalny, w specjalnych, dobrze wentylowanych, przewiewnych pomieszczeniach. Po ususzeniu surowiec można wykorzystać na wiele dolegliwości, a także w celu wzmocnienia organizmu, oczyszczenia ciała z toksyn i zyskania lepszej kondycji psychofizycznej.
W jaki sposób można stosować ziele drapacza lekarskiego? Przeważnie przyrządza się z niego lecznicze napary, zalewając szklanką wrzątku i parząc pod przykryciem 15 minut. Można też robić z niego odwary, zalewając letnią wodą i gotując na małym ogniu przez około 10 minut. Inny sposób spożycia drapacza to zmielenie go w młynku i stosowanie po 1 g dwa lub trzy razy dziennie (popijając szklanką wody).
Knikus benedyktyński może być również wykorzystany jako składnik wieloelementowej mieszanki ziołowej. W służbie dobrego trawienia warto łączyć go z takimi ziołami jak: dziurawiec, mięta, rumianek, koper włoski, rdest ptasi, kocanka piaskowa, boldo.
Jak działa drapacz lekarski i na co może pomóc?
Drapacz lekarski intensywnie stymuluje wydzielanie śliny (która jest jednym z soków trawiennych odpowiedzialnym m.in. za wstępny rozkład węglowodanów), przez co wspomaga procesy trawienne już w chwili rozpoczęcia jedzenia.
Knikus benedyktyński równie silnie pobudza wydzielanie innych soków trawiennych: soku żołądkowego, soku trzustkowego, żółci i soku jelitowego. W ten sposób drapacz lekarski usprawnia proces trawienia również w dalszych etapach. Jeśli chodzi o usuwanie wzdęć, gazów, niestrawności, uczucia pełności w jamie brzusznej i innych dolegliwości gastrycznych, szczególnie tych występujących po jedzeniu, drapacz lekarski nie ma sobie równych.
Zwiększając produkcję śliny, benedyktynek przyczynia się też do pobudzenia apetytu i ułatwia konsumpcję pokarmów. Dzięki tej właściwości rekomendowany jest osobom cierpiącym na zaburzenia łaknienia, osobom z anoreksją, osobom osłabionym oraz osobom borykającym się z obniżonym apetytem ze względu na przebyte choroby lub problemy żołądkowo-jelitowe.
Co również warto podkreślić, regularnie spożywane napary z drapacza lekarskiego sprawiają, że śluzy zawarte w tej roślinie stają się skuteczną osłoną dla delikatnych błon śluzowych przewodu pokarmowego. Chronią przed wpływem czynników podrażniających oraz przeciwdziałają bólom brzucha i zaburzeniom wypróżniania.
Drapacz lekarski okaże się pomocny w:
zaparciach, wzdęciach, gazach jelitowych, nieregularnym cyklu wypróżnień, uczuciu pełności i ciężkości w brzuchu, niestrawności, zgadze i odbijaniu,
bólach i skurczach żołądka i jelit,
nadmiernej fermentacji jelitowej,
zaburzonej przemianie materii,
zaburzeniach odżywiania,
kumulacji toksyn w organizmie,
zaburzeniach pracy wątroby i dróg żółciowych,
dolegliwościach ze strony nerek i dróg moczowych,
hemoroidach,
wyczerpaniu na tle nerwowym, huśtawkach nastrojów, wzmożonym odczuwaniu stresu,
okresie rekonwalescencji,
reumatyzmie i dnie moczanowej,
anemii,
niedoborach żywieniowych,
przeziębieniach, stanach zapalnych dróg oddechowych, grypie,
infekcjach pasożytniczych przewodu pokarmowego,
bólach różnego pochodzenia,
wahaniach poziomu hormonów żeńskich w organizmie,
migrenach,
bolesnym miesiączkowaniu,
gruźlicy,
półpaścu,
ospie,
osłabieniu mięśnia sercowego,
odmrożeniach,
dolegliwościach skórnych (m.in. owrzodzeniach, czyrakach, wysypkach, trądziku, trudno gojących się ranach).
Jak stosować drapacz lekarski – dawkowanie
Drapacz lekarski można spożywać w formie zmielonej albo wypijać w postaci naparów lub odwarów. Za bezpieczną dawkę przyjmuje się 4-5 g surowca na dobę (w podzielonych porcjach). Możemy też wypróbować ekstrakty z ziela drapacza lekarskiego w kapsułkach. Dzienna dawka to w tym przypadku 400-450 mg ekstraktu.
Napary i odwary z drapacza lekarskiego przyrządzamy w proporcji 1 łyżka ziela na 1 szklankę wody. W przypadku stosowania kompozycji kilku różnych ziół, stosujemy 1-2 łyżki mieszanki na około 250-300 ml wody. Ziele drapacza najlepiej spożywać około 30 minut przed posiłkami.
Drapacz lekarski – przeciwwskazania
Nie zawsze spożywanie drapacza lekarskiego jest wskazane. Przy niektórych schorzeniach, w tym przy ciężkich schorzeniach jelit i nerek, nieżycie żołądka, nadkwasocie, ostrych stanach zapalnych przewodu pokarmowego, chorobie Leśniowskiego-Crohna, a także przy chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, nie zaleca się stosowania tego zioła.
Należy też unikać drapacza w okresie ciąży i zachować ostrożność w przypadku karmienia piersią, ponieważ nie ma wystarczających badań w tym kierunku. Chociaż drapacz lekarski to zioło pobudzające laktację, kobiety karmiące piersią powinny przed zastosowaniem drapacza skonsultować się z lekarzem.
Przeciwwskazaniem do stosowania drapacza lekarskiego jest też alergia na rośliny z rodziny astrowatych.
Drapacz lekarski – skutki uboczne i działania niepożądane
W przypadku drapacza lekarskiego bardzo ważne jest stosowanie się do zalecanych dawek zioła, czyli 5 g na dobę. Spożycie większej ilości może skutkować całą gamą efektów ubocznych takich jak:
biegunki,
nudności,
wymioty,
kolka,
ból brzucha,
reakcje alergiczne,
podrażnienie nerek.
Dlaczego warto stosować drapacz lekarski?
Drapacz lekarski to jedno z najefektywniejszych ziół w pobudzaniu procesów trawienia pokarmów i niwelowaniu zaburzeń łaknienia, a jednocześnie to niezwykle skuteczny środek na eliminację patogenów i toksyn z organizmu. Co istotne, działa niezwykle szybko i sprawnie, stąd też obdarzony został mianem „błogosławiony”.
Z uwagi na bogaty i zróżnicowany skład, systematyczne picie naparów lub odwarów z drapacza lekarskiego to skuteczny sposób na wyregulowanie trawienia, pozbycie się dolegliwości gastrycznych, oczyszczenie wątroby i poprawę czynności całego układu pokarmowego. Z uwagi na działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, drapacz stanowi również wsparcie w szybszym eliminowaniu wielu schorzeń zakaźnych.
Drapacz lekarski może być również cennym ziołowym nabytkiem dla kobiet, szczególnie tych, które zmagają się z bolesnymi menstruacjami, borykają się z nieregularnym cyklem miesiączkowym lub są w okresie przedmenopauzalnym albo w samej menopauzie. Niwelując wahania hormonalne, zioło przyczynia się do mniejszego odczuwania dokuczliwych objawów, takich jak: wahania nastroju, drażliwość, stany depresyjne, osłabienie, uderzenia gorąca, migreny.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Wrotycz pospolity: skuteczny sposób na dolegliwości skórne, czy trujące ziele? Zobacz jak korzystać z wrotyczu, aby wykorzystać bezpiecznie jego potencjał!
Blekot pospolity to roślina trująca, która niegdyś była wykorzystwana w medycynie alternatywnej. Obecnie występuje w postaci preparatów homeopatycznych. Poznaj jej właściwości.
Polecane dla Ciebie
Dowiedz się, co sprawia, że l karnityna jest popularna wśród osób odchudzających się i dlaczego jest tak istotna dla dobrego poziomu cholesterolu oraz testosteronu i tarczycy.
Szybsze gojenie ran i powrót do zdrowia po chorobie? To wszystko możliwe jest z l-argininą; zobacz, jakie skutki niosą jej niedobory
Poznaj inulinę - naturalny prebiotyk pełen korzyści! Dowiedz się, jak poprawia zdrowie jelit, wspomaga odchudzanie i obniża cholesterol. Odkryj, jak ją stosować i czy ma skutki uboczne.
Glicyna, aminokwas endogenny, korzystnie wpływający na wiele aspektów zdrowotnych, niezbędny dla funkcjonowania całego organizmu, skutecznie wspomagający leczenie różnych chorób.
Jod to ważny mikroelement, który powinien mieć stałe miejsce w diecie. Jest nieodzowny dla zdrowia tarczycy, reguluje proces wzrostu i dojrzewania komórek, wpływa na odporność.