Odkryj moc wyciągu z kasztanowca. Dowiedz się, jak może pomóc w walce z żylakami, hemoroidami i więcej. Przeczytaj i zadbaj o swoje zdrowie.
Kolagen – Właściwości, działanie, zastosowanie i efekty suplementacji
- Opublikowano: 23.06.2022 - Aktualizacja: 13.07.2022
Stosowanie ziół to uświęcone tradycją podejście do wzmacniania organizmu i leczenia chorób. Jednakże zioła zawierają składniki, które mogą wywoływać skutki uboczne i wchodzić w interakcje z innymi ziołami, suplementami lub lekami. Z tych powodów należy je przyjmować ostrożnie, najlepiej pod nadzorem lekarza posiadającego kwalifikacje w dziedzinie medycyny botanicznej.
Kolagen jest jednym z najważniejszych białek ludzkiego organizmu. Jest to jego główne białko budulcowe, co przekłada się na fakt, że stanowi ono jedną trzecią wszystkich białek w organizmie. Tak duży poziom kolagenu świadczy również o tym, że pełni on bardzo ważne funkcje, więc utrzymanie go na właściwym poziomie ma kluczowe znaczenie dla zachowania zdrowia.
Kolagen to białko pochodzenia naturalnego, które występuje we wszystkich organizmach zwierzęcych, w tym również u człowieka. Bierze udział w budowaniu licznych tkanek i narządów. Jest odpowiedzialne za regenerację i gojenie ran. Bywa określane białkiem młodości, ponieważ dzięki niemu skóra dłużej zachowuje swój młody i zdrowy wygląd.
Kolagen bierze udział w licznych procesach komórkowych, spowalnia procesy starzenia, utrzymuje skórę napiętą, elastyczną i naprężoną oraz poprawia stan włosów i paznokci.
Jest jednym z głównych składników tkanki łącznej. Stanowi budulec skóry, kości, zębów, ścięgien, chrząstek, naczyń krwionośnych i rogówki oka.
Wyróżnia się około 30 rodzajów kolagenu, a każdy z nich pełni w organizmie inną funkcję, między innymi bierze udział w syntezie włókien kolagenowych.
Produkowany jest samodzielnie przez organizm, ale z wiekiem, poziom produkcji spada i zaczyna go brakować. Gdy zapotrzebowanie jest większe niż możliwości produkcyjne, mówimy wówczas o niedoborach kolagenu, które są bardzo łatwo zauważalne. Szczególnie widać to na skórze twarzy i szyi.
Budowa kolagenu
Białka kolagenowe tworzą bardzo charakterystyczne struktury, które niekiedy określane są jako liny. Są to prawoskrętne superhelisy. Powstają one poprzez nawinięcie wokół jednej wspólnej osi trzech lewoskrętnych, pojedynczych łańcuchów polipeptydowych.
Każdy taki łańcuch składa się z ponad tysiąca aminokwasów. Głównym z nich jest glicyna. Tak powstała cząsteczka jest podstawową jednostką strukturalną kolagenu. Nazywa się ja tropokolagenem. Włókna kolagenu są elastyczne i bardzo wytrzymałe.
Owoce głogu znajdują się w mieszankach witaminowych o działaniu wzmacniającym. Natomiast wyciąg z kwiatu głogu jest jednym z głównych składników środków stosowanych przy urazach i obrzękach zagrażających zakrzepowym zapaleniem żył.
Rodzaje kolagenu
Jak wspomniano wcześniej, istnieje blisko trzydzieści rodzajów kolagenu w organizmie, a każdy pełni odmienną funkcję w organizmie. Różnią się nie tylko zadaniami, ale również strukturą i poziomem nasycenia nimi tkanek i narządów. Nie wszystkie odmiany zostały jednakowo zbadane i poznane. Obecnie najlepiej znany jest kolagen typu I i kolagen typu II.
Kolagen typu I obecny jest w skórze, tkance podskórnej, ścięgnach, kościach, tętnicach, rogówce, a także w tkance, która tworzy blizny. Bierze udział w procesie gojenia się ran.
Natomiast kolagen typu II znajduje się w chrząstkach, ciałku szklistym i rogówce.
Właściwości kolagenu
Kolagen wykazuje wiele różnorodnych właściwości, wśród których warto wymienić chociaż kilka. Przede wszystkim niektóre rodzaje kolagenu mogą syntezować włókna kolagenowe, co pozwala na spajanie ran i złamań oraz szybsze gojenie zranień. W ten sposób realizowana jest funkcja regeneracyjna tego białka.
Jednak jego podstawową i najważniejszą funkcją jest utrzymanie integralności wszystkich tkanek i narządów. Zapewnia im elastyczność, sprężystość i sztywność. Dzięki temu są one odporne na różnorodne uszkodzenia mechaniczne.
Wśród istotnych właściwości kolagenu znajduje się również zdolność do wiązania wody. Dzięki temu utrzymuje się nawilżenie skóry, co poprawia jej sprężystość i elastyczność.
Jednocześnie jest to białko, które zapewnia lepsze wchłanianie składników mineralnych. To przekłada się na utrzymanie prawidłowej gęstości kości. Jego obecność w tkance chrzęstnej chroni ją oraz wspiera zachodzące w niej procesy naprawcze. Neutralizuje też aktywność enzymów odpowiedzialnych za stany zapalne i uczucie bólu.
Kolagen wpływa też na elastyczność naczyń krwionośnych, przez co usprawnia przepływ krwi w organizmie.
Jak działa kolagen? — Wpływ na organizm
Wymienione powyżej właściwości powodują, że kolagen ma bardzo duże znaczenie i wpływ na organizm człowieka.
Przede wszystkim wpływa na proces gojenia ran i zrastania się kości. Dzięki temu, że produkowane są włókna kolagenowe, dochodzi do wiązania rozerwanych tkanek. W miejscu połączenia przerwanej tkanki powstaje blizna. Jeżeli zranienie nie jest duże, to z czasem blizna staje się mniej widoczna. Jednakże niekiedy zostaje na bardzo długo.
Zdolność do wiązania wody powoduje, że kolagen wpływa na utrzymanie właściwego nawilżenia skóry. Zapobiega jej wysuszeniu. Zapewnia elastyczność skóry, jej sprężystość i napięcie. Znacznie wolniej postępują więc procesy starzenia się skóry. Zmarszczki nie są tak widoczne i głębokie.
Ta właściwość wpływa też pozytywnie na stawy. Znacznie później rozpoczynają się procesy degeneracyjne i długo utrzymuje się prawidłowa ruchomość stawów.
Kolagen działa również na naczynia krwionośne. Przede wszystkim oczyszcza je z tłuszczu. Sprawia, że stają się bardziej elastyczne, a to pozwala regulować ciśnienie krwi. W efekcie poprawia jakość krążenia i zapobiega występowaniu chorób tego układu.
W obrębie metabolizmu kolagen korzystnie wpływa na przemianę glukozy w energię. A w ramach układu trawiennego uszczelnia ściany jelit, zabezpieczając przez przedostawaniem się toksyn do ustroju.
Warto również wspomnieć, że kolagen zmniejsza aktywność enzymów odpowiedzialnych za uczucie bólu i występowanie stanów zapalnych.
Zastosowanie kolagenu
Naturalny kolagen znalazł szerokie zastosowanie w kosmetyce, medycynie estetycznej i farmacji. Stał się składnikiem kremów, maści, leków, ale i suplementów diety, których zadaniem jest wyrównanie niedoborów i poprawienie kondycji całego organizmu.
Co ciekawe, z kolagenu wytwarza się nici chirurgiczne, kompresy i gąbki do leczenia ran. Wykorzystuje się go w chirurgii stomatologicznej i ortopedycznej oraz w leczeniu rogówki.
Medycyna estetyczna i kosmetologia wykorzystuje go na trzy różne sposoby. Jeden to wypełnianie tkanek za pomocą specjalnych iniekcji z kolagenu. Stosuje się go głównie do wyrównania i wypełnienia zmarszczek i bruzd, wymodelowania owalu twarzy lub kształtu ust.
Drugi to suplementy diety zawierające kolagen, które stosuje się doustnie. Tak podawany działa na cały organizm, nie tylko miejscowo. W efekcie dochodzi nie tylko do poprawy wyglądu skóry włosów i paznokci, ale również wpływa na kondycję stawów, kości, naczyń krwionośnych.
Kolagen pomaga w zmniejszeniu stresu oksydacyjnego, opóźnia efekty starzenia i redukuje rozstępy.
Znalazł też zastosowanie w kosmetykach aplikowanych na skórę. Można go znaleźć w kremach, żelach, maseczkach na twarz i dłonie, w serum i wielu innych preparatach. Tak użytkowany działa jednak miejscowo, a przy regularnym stosowaniu efekty są zauważalne.
Na co pomaga kolagen?
Kolagen pomaga więc na wiele różnorodnych potrzeb organizmu. Począwszy od kluczowych układów, jak krwionośny, trawienny czy układ ruchu (wsparcie stawów i gęstość kości) poprzez gojenie ran i zrastanie się kości aż po aspekty kosmetyczne, estetyczne, czyli wygładzenie zmarszczek, poprawianie owalu twarzy, modelowanie ust, wypełnianie bruzd i ogólne spowalnianie procesów starzenia, w tym również starzenia się skóry.
Suplementacja kolagenem pomaga uchronić się przed chorobami układu krwionośnego poprzez zachowanie elastyczności naczyń krwionośnych oraz usuwanie cząsteczek tłuszczu.
Pozwala dłużej utrzymać sprawność fizyczną poprzez zapewnienie właściwego nawilżenia chrząstkom i mazi stawowej. Dzięki temu opóźnieniu ulegają procesy degeneracyjne stawów, a dezyaktywacja enzymów powodujących ból i stany zapalne sprawia, że komfort poruszania zostaje zachowany na znacznie dłużej. Można go stosować również na okresowe pobolewanie stawów.
Gdzie znaleźć kolagen
Kolagen produkowany jest przez każdy organizm zwierzęcy. Najwięcej można znaleźć w wieprzowinie, wołowinie, rybach, kałamarnicach i ośmiornicach. Pozyskuje się go najczęściej z chrząstek, kości, skór, skórek i ścięgien i innych tkanek zwierzęcych. Zarówno kolagen rybi, jak i kolagen wieprzowy świetnie sprawdzą się jako suplement diety w razie niedoborów.
W celu odbudowy chrząstki stawowej zaleca się czasami specjalną dietę, w której dużą rolę odgrywają wywary gotowane na kościach lub kurzych łapkach. Takie produkty pochodzenia zwierzęcego doskonale uzupełnią ewentualne niedobory. Można z nich zrobić zupę lub galaretkę. A ponieważ bogate są w żelatynę, która zawiera w sobie duże ilości kolagenu, są jednocześnie jego świetnym źródłem.
Kolagen można też znaleźć oczywiście w kosmetykach i specjalnie opracowanych suplementach diety. Decydując się na wzbogacenie swojej diety przez tego rodzaju preparaty kolagenowe warto dołożyć wszelkich starań, żeby znaleźć te najlepsze i najbezpieczniejsze. Dobrze, jeżeli uzupełnia jest witamina C i kwas hialuronowy. Naturalny kolagen w składzie będzie tutaj szczególnie istotnym elementem.
Skutki niedoboru kolagenu i jak go uzupełnić
Kolagen produkowany jest w sposób naturalny przez organizm. Jednakże z wiekiem, na skutek intensywnego uprawiania sportu, stresu i niektórych leków może dojść do zaburzeń w jego syntezowaniu. W takiej sytuacji naturalna produkcja nie odpowiada zapotrzebowaniu. Pojawiają się więc objawy niedoboru kolagenu w organizmie.
Najbardziej widoczne są one na skórze, która traci nawilżenie, staje się sucha, wiotka, cienka. Traci swoją elastyczność i jędrność. Pojawiają się zmarszki i bruzdy. Zaczyna się wypadanie włosów, stają się łamliwe i cienkie. Podobnie paznokcie. Tracą swoją twardość i stają się cieńsze. Kości stają się kruche i podatne na złamania. Pogarsza się stan chrząstki stawowej. Coraz trudniej się poruszać, a aktywność przynosi ból. Może dojść do żylakwó i zwyrodnień. Wydłuża się proces gojenia ran. Naczynia krwionośne tracą swoją elastyczność i coraz gorzej pracują. To pogrsza jakość krążenia krwi w całym organizmie, co prowadzi do zaburzeń funkcjonowania całego organizmu.
Skutki nadmiaru kolagenu
W niektórych sytuacjach zaburzenia produkcji kolagenu polegają na jego nadmiernym syntezowaniu. To zdecydowanie rzadszy problem, ale również występujący. Nadmiar kolagenu daje bardzo charakterystyczny objaw.
Jest nim powstawanie tzw. bliznowców. To charakterystyczne zmiany skórne, które pojawiają się początkowo w miejscu zranienia, a następnie obejmują również zdrową tkankę. Noszą nazwę keloidów i występują najczęściej u osób poniżej trzydziestego roku życia, kiedy to synteza kolagenu przebiega najbardziej intensywnie.
Kolagen — przeciwwskazania do stosowania
Przed rozpoczęciem przyjmowania kolagenu, warto przeanalizować ewentualne przeciwwskazania. Sam kolagen jest substancją naturalną, a organizm go potrzebuje. Jednakże jako suplement zwykle występuje w towarzystwie innych substancji i to z nimi mogą wiązać się przeciwwskazania.
Nie zaleca się podawania go kobietom w ciąży i podczas karmienia piersią.
Efekty stosowania kolagenu
Jednym z najłatwiej dostrzegalnych efektów jest poprawa kondycji skóry. Bruzdy i zmarszczki stają się mniej głębokie, a kolejne pojawiają się znaczeni wolniej i później. Skóra jest też prawidłwowo nawilżona, a to powoduje, że jest elastyczna i jędrna.
Stawy zyskują większą ruchomość. Lepsze nawilżenie chrząstki stawowej przyczynia się do większego komfortu poruszania. Ból przestaje być dotkliwy lub całkowicie zanika.
Osoba, która stosuje kolagen zyskuje odporność i jest mniej podatna na infekcje.
Skutki uboczne stosowania kolagenu
Mimo tego, że kolagen jest substancją w pełni naturalną i potrzebną człowiekowi, to w przypadku jego suplementowania mogą pojawić się skutki uboczne. Wśród nich najczęściej wymieniana jest alergia na składniki preparatu i nadwrażliwość na substacje odżywcze.
Wskazuje się również:
- ogolne osłabienie;
- bóle mięśni;
- bóle stawów;
- problemy z wypróżnianiem;
- kwaśny oddech;
- nieprzyjemny smak w ustach.
Najczęściej jednak skutki uboczne dotyczą tych osób, które nie przestrzegają zasad związanych z dawkowaniem suplementu. Jeżeli ktoś przekracza zalecane stosowanie, wówczas mogą wystąpić wymienione objawy
Kolagen — przeciwwskazania i dawkowanie
Dawkowanie powinno być uzależnione od tego, jak duży jest niedobór kolagenu. Dawkę można ustalić z lekarzem lub opierać się na zaleceniach producenta. Maksymalnie nie powinno się przekraczać 4000 mg na dobę. Suplementacja kolagenu w większych ilościach nie przyspieszy pojawienia się efektów, a może doprowadzić do różnych sytuacji negatywnych.
Gdzie znaleźć kolagen i jak go suplementować?
Kolagen można znaleźć oczywiście w wielu produktach spożywczych. Bardzo popularny i dobrze tolerowany przez człowieka jest kolagen rybi. Jeżeli jednak niedobór kolagenu jest znaczący wówczas takie naturalne uzupełnianie może nie wystarczyć.
Wtedy konieczna jest suplementacja kolagenu za pomocą różnorodnych preparatów. Można go znaleźć zarówno w aptekach stacjonarnych, jak i internetowych. Warto sprawdzać miejsca, w których planuje się zakupy. Mogą to być też wyspecjalizowane sklepy z suplementami, które swoją działalność koncentrują wokół tego rodzaju produktów.
Jeżeli trzeba wesprzeć produkcję kolagenu, to warto pamiętać, że suplementacja powinna trwać przynajmniej kilka tygodni. Pierwsze efekty są, co prawda, dostrzegalne już po miesiącu poprawia się stan paznokci), ale zdecydowanie więcej pozytywnych rezultatów widać po półrocznej kuracji.
Kolagen w proszku, płynie czy tabletce — który wybrać?
Obecnie na rynku dostępne są różne rodzaje kolagenu do przyjmowania. może to być:
- kolagen bydlęcy (kolagen wołowy);
- kolagen wieprzowy;
- kolagen morski.
Forma jego przyjmowania też jest różnorodna. Mogą to być tabletki, dotępny jest też w proszku i w płynie.
Najczęściej stosowany jest kolagen w proszku. Można go dodawać do napojów, przez co jest bardzo łatwy do spożycia. Nie ma smaku, więc nie wpływa również na smak napoju.
Drugi, pod względem, popularności jest kolagen w płynie. Według badań obydwie te postacie są bardzo dobrze przyswajalne i wchlaniają się już w przewodzie pokarmowym. Wspomagają procesy ochronne i pomagają uzupełnić niedobór kolagenu.
Najrzadziej wybierany jest kolagen w tabletkach, ale jednocześnie jest on bezpieczny dla alergików.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Zobacz jak działa Ashwagandha. Poznaj 21 obszarów jej pomocy dla organizmu. Odkryj szerokie spektrum zastosowań ashwagandy dla poprawy zdrowia i samopoczucia.
Na dolegliwości żołądkowo-jelitowe warto zastosować ziele drapacza lekarskiego. Intensywnie pobudza produkcję soków trawiennych, przez co skutecznie zwalcza niestrawność i wzdęcia.
Polecane dla Ciebie
N-acetylocysteina to substancja znana ze swoich właściwości przeciwutleniających, sprawdź, jak działa NAC i czy warto stosować suplement mający ją w składzie
Kolagen to białko młodości - i choć wiadomo, że świetnie wpływa na stawy, to nawet nie wiesz, jak szerokie ma zastosowanie i jak dobroczynnie działa.
Ziemia okrzemkowa to naturalny sposób na dokładne i efektywne oczyszczenie organizmu ze złogów, toksyn i pasożytów, zobacz, co jeszcze możesz zyskać dzięki diatomitowi.
Grzyby shiitake to azjatycki patent na długowieczność, witalność i wysoką odporność. Oprócz właściwości zdrowotnych mają walory kulinarne. Są też sojusznikiem szczupłej sylwetki.
Sprawdź, co wiesz o zaletach witaminy C, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, przydaje się też w tak różnych dolegliwościach jak rak czy też przeziębienie.