Shatavari to „kobiece” zioło pozytywnie wpływające na płodność i regulujące gospodarkę hormonalną. Dodaje też sił witalnych, wzmacnia, odstresowuje i spowalnia proces starzenia.
Mniszek lekarski – Właściwości, działanie i przeciwwskazania. Zastosowanie syropu.
- Opublikowano: 11.08.2022 - Aktualizacja: 07.10.2022
Mniszek lekarski (mniszek pospolity) to roślina jadalna, która wykazuje ogromny potencjał prozdrowotny. Od wieków jest wykorzystywany w w medycynie ludowej i ziołolecznictwie w celu łagodzenia wielu dolegliwości oraz zapobiegania im. Jest wykorzystywany do produkcji naturalnych preparatów leczniczych – szczególne uznanie ma syrop. Jakie są właściwości lecznicze oraz zastosowanie mniszka lekarskiego?
Mniszek lekarski (mniszek pospolity, z łac. Taraxacum officinale) znany jest pod wieloma innymi nazwami, np. dmuchawiec, mlecznik, mnich, wole oczy. Warto przy tym podkreślić, że mniszek lekarski nie jest mleczem, dlatego nie można traktować go jako chwastu. Wręcz przeciwnie, warto zdecydować się na jego zbiory, aby w pełni wykorzystać jego prozdrowotny potencjał, skrywany w liściach, kwiatach czy korzeniu.
Mniszek należy do rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae Dum.), które naturalnie występują na terenie całej Europy, Azji, a nawet w Ameryce Północnej i Południowej. Rośnie dziko – zwykle na łąkach, przydrożnych trawnikach, pastwiskach. Może występować również w naturalnych ogrodach.
Wszystkie elementy tej rośliny stanowią cenne bogactwo składników aktywnych. I tak:
korzeń dostarcza m.in. triterpeny, fitosterole, kwasy organiczne, cholinę, substancje żywicowe;
pąki kwiatowe – stanowią bogactwo fitoestrogenów, zawierają olejek eteryczny;
liście dostarczają sole mineralne, witaminy z grupy B, flawonoidy, karotenoidy.
Czy się różni mniszek lekarski od mlecza polnego?
Chociaż wiele osób mniszka lekarskiego nazywa mleczem, są to dwie inne rośliny. Czym się różnią?
Mlecz polny (Sonchus arvensis L.), mimo że należy do rodziny astrowatych, nie jest rośliną leczniczą. To chwast charakteryzujący się występowaniem tylko jednej grubej łodygi pokrytej listkami, od której odchodzą boczne pędy.
Natomiast mniszek lekarski może mieć kilka łodyg, wyrastających z jednego systemu korzeniowego. Łodyga mniszka lekarskiego jest pozbawiona liści.
Zastosowanie syropu z mniszka lekarskiego
Mniszek lekarski jest wykorzystywany do produkcji naturalnych preparatów leczniczych, spośród których ogromną popularnością cieszy się syrop. Surowcami niezbędnymi do jego produkcji są: kwiaty, korzeń i łodygi.
Syrop z mniszka lekarskiego wykazuje szereg cennych właściwości prozdrowotnych. Wspomaga leczenie infekcji dróg oddechowych. Poprzez to, że wykazuje działanie moczopędne, wspiera leczenie chorób układu moczowego. Wspomaga także układ pokarmowym – wzmaga wydzielanie soku żołądkowego. Stanowi wsparcie w leczeniu chorób wątroby i woreczka żółciowego, usprawniając przepływ żółci.
Warto podkreślić, że syrop z mniszka lekarskiego, z uwagi na dużą zawartość cukru, nie jest polecany cukrzykom. Osoby zmagające się z cukrzycą powinny wybrać inną formę jego spożywania. Podobnie w przypadku pacjentów cierpiących na wrzody żołądka, nadkwaśność żołądka.
Mniszek lekarski – właściwości
Mniszek lekarski stanowi bogactwo cennych składników aktywnych, które przekładają się na właściwości lecznicze tej rośliny. Chociaż zawartość substancji jest różna w zależności od części rośliny, dostarcza m.in.:
witaminy z grupy B – wspomagają pracę wątroby poprzez usuwanie zbędnych składników;
witamina A, witamina C, witamina E – wykazujące właściwości antyoksydacyjne;
flawonoidy – wspomagają działanie antyoksydacyjne, przyczyniając się do neutralizowania negatywnej aktywności wolnych rodników;
kwasy polifenolowe – wspomagają proces przemiany materii, zmniejszają ryzyko rozwoju miażdżycy (z uwagi na przeciwdziałanie stresowi oksydacyjnemu);
sole mineralne – wspomagają układ pokarmowy, odpornościowy, nerwowy;
garbniki – wspierają działanie przeciwzapalne, charakteryzują się właściwościami antybakteryjnymi.
Mniszek lekarski zawiera inulinę – z tego powodu wykazuje nieznaczne właściwości przeciwcukrzycowe. Uważa się więc, że spowalnia wchłanianie cukru.
Niektórzy uważają, że mniszek wykazuje właściwości przeciwnowotworowe. Wiele badań naukowych sugeruje, że roślina ta może pomóc w spowolnieniu rozwoju komórek nowotworowych i wesprzeć zapobieganie powstawanie przerzutów.
Korzeń z mniszka lekarskiego wspomaga prawidłowy przepływ żółci – tym samym działa podobnie jak inne zioła sprzyjające właściwemu funkcjonowaniu pęcherzyka żółciowego. Ponadto usprawnia pracę wątroby.
Mniszek lekarski – zastosowanie
Jako że mniszek słynie ze swoich właściwości leczniczych, ma niezwykle szerokie zastosowanie. W ziołolecznictwie wykorzystuje się nie tylko liście mniszka lekarskiego, ale również jego kwiaty. Ponadto cenione są łodygi mniszka lekarskiego oraz jego system korzeniowy.
Działanie mniszka lekarskiego przekłada się na wsparcie w zwalczaniu wielu dolegliwości. Pomaga na:
Wspomaga wytwarzanie żółci (przyczynia się do usprawnienia jej przepływu).
Pomaga łagodzić dolegliwości żołądkowe.
Ponadto wspomaga procesy trawienia poprzez wsparcie pracy wątroby.
Poszczególne elementy rośliny wykorzystywane są do produkcji syropów, mieszanek ziołowych, a nawet naturalnych kosmetyków. Znajduje więc zastosowanie w medycynie ludowej, jak i kosmetyce.
Na co pomaga korzeń mniszka lekarskiego?
Chociaż wszystkie elementy są surowcami cenionymi w medycynie naturalnej, na szczególne uznanie zasługują korzenie mniszka lekarskiego. Powszechnie uważa się, że jest on najbardziej wartościowy.
W korzeniu mniszka lekarskiego występują m.in. triterpeny, glikozydy, sterole, cholina, lotne olejki, inulina. Są to składniki aktywne, które sprawiają, że spożywanie mniszka lekarskiego wspomaga normalizację całego procesu trawienia. Może być stosowany przy zagrożeniu kamicą żółciową, a także chorobami nerek.
Z korzenia mniszka lekarskiego można przyrządzić zarówno syrop, jak i miód. Popularne są również nalewki i napary.
Mniszek lekarski – przeciwwskazania
Chociaż mniszek lekarski jest rośliną jadalną i wykazuje szerokie spektrum właściwości prozdrowotnych, nie wszyscy mogą skorzystać z drzemiącego w nim potencjału.
Jeśli chodzi o przeciwwskazania mniszek lekarski nie jest odpowiedni dla osób cierpiących na:
niedrożność jelit,
niedrożność dróg żółciowych,
nadmierne wydzielanie soków żołądkowych.
Ropniak pęcherzyka żółciowego także nie jest wskazaniem do stosowania tej rośliny.
Preparaty powstające na bazie mniszka lekarskiego nie są też bezpieczne dla osób z alergią na rośliny należące do rodziny Asteraceae Dum.
Właściwości herbaty z mniszka lekarskiego
Herbatę o cennych właściwościach prozdrowotnych można przyrządzić z kwiatów mniszka lekarskiego. Warto, ponieważ stanowi cenne wsparcie organizmu na wielu płaszczyznach.
Herbatka:
z uwagi na działanie żółciopędne przeciwdziała zastojowi żółci;
wykazuje właściwości moczopędne,
wykazuje właściwości żółciotwórcze.
Ponadto wspomaga regulację gospodarki węglowodanowej i cholesterolowej.
Mniszek lekarski – działanie
Jeśli chodzi o mniszka pospolitego, jego dobroczynne działanie jest potwierdzone licznymi badaniami naukowymi.
Roślina ta wykazuje dobroczynny wpływ na układ pokarmowy. Wspomaga trawienie poprzez pobudzanie wydzielania soku żołądkowego. Ponadto sprawdza się przy zastoju żółci, dlatego zalecany jest nie tylko w przy kamicy żółciowej, ale i przy niedoborze soku żołądkowego.
Składniki aktywne zawarte w mniszku lekarskim wspiera proces oczyszczania organizmu. Ułatwia detoksykację poprzez pomoc w usuwaniu złogów i substancji toksycznych.
Roślina ta wpływa na regulację gospodarki węglowodanowej m.in. poprzez łagodne nasilenie wydzielania insuliny. Jest to zasługą tego, że mniszek zawiera inulinę.
Właściwości antyoksydacyjne i działanie przeciwzapalne sprawiają, że mniszek pospolity może wspomóc układ odpornościowy.
Mniszek lekarski – skutki uboczne
Chociaż roślina ta wspomaga pracę organizmu człowieka, niekiedy może powodować skutki uboczne.
Z uwagi na zawartość gorzkich substancji, jego przyjmowanie może nasilać wydzielanie soku żołądkowego i powodować nadkwaśność.
W przypadku spożycia nadmiernej ilości mniszka, zwiększa się ryzyko biegunki, niestrawności, a nawet zapalenia żołądka.
Możliwe jest także wystąpienie reakcji alergicznych w przypadku uczulenia na rośliny z rodziny Asteraceae Dum. (nie tylko mniszka lekarskiego).
Na co pomaga mniszek lekarski
Mniszek lekarski stanowi panaceum na wiele dolegliwości, które występują w organizmie człowieka. Roślina słynie z tego, że pomaga na:
niestrawność,
niską produkcję żółci magazynowej w pęcherzyku żółciowym,
problemy utrudniające procesy trawienia.
Dodawany do kosmetyków, pomaga zmiękczyć skórę, nadać jej większą sprężystość, a nawet zmniejszyć widoczność przebarwień i złagodzić stany zapalne. Tonik z kwiatów mniszka wspomaga odświeżenie i nawilżenie skóry, a także wspiera walkę z wykwitami skórnymi.
Jak wygląda mniszek lekarski
Mniszek lekarski charakteryzuje się łodygą właściwą ukrytą pod ziemią, z której wyrasta rozeta liści z szypułami. I to właśnie na nich wznoszą się pojedyncze koszyczki osiągające średnicę ok. 5 cm. W kwiatostanach znajdują się żółte kwiaty języczkowe – pojawiają się w okresie do lipca.
W ziołolecznictwie wykorzystywany jest zwykle korzeń mniszka lekarskiego, aczkolwiek cenne właściwości lecznicze wykazują również liście i kwiatostany. W całej roślinie znajduje się piekący sok mleczny.
Jak zbierać mniszek lekarski?
Roślinę najlepiej zbierać wczesną wiosną – w okolicach maja. Mniej więcej w tym okresie kwiaty są już w pełni dojrzałe. Jeśli zerwiesz je w czasie kwitnienia, wówczas mogą zawierać nieprzyjemną gorycz.
Zbieranie świeżych liści najlepiej rozpocząć w momencie, gdy roślina zaczyna wytwarzać pączki kwiatów mniszka.
Natomiast zbieranie korzenia mniszka lekarskiego trzeba odłożyć na jesień. Warto zadbać o to, aby nie były uszkodzone.
Stosowanie mniszka lekarskiego w ciąży
Ze stosowania mniszka lekarskiego warto zrezygnować na czas ciąży. Nie istnieją bowiem badania potwierdzające bezpieczeństwo / szkodliwość tej rośliny na organizm kobiet ciężarnych i płód.
Jeśli jednak chcesz wykorzystać dobroczynny wpływ na procesy trawienia, skonsultuj się z ginekologiem.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Chcesz wiedzieć, co to jest berberyna i jak działa na zdrowie? Zobacz nasz pełny artykuł! Odpowiedzi na 22 pytania od badań naukowych do praktycznych wskazówek.
Odkryj mydlnicę lekarską - roślinę, która od wielu pokoleń chroni i wspomaga organizm w przypadku problemów skórnych, trawiennych czy też związanych z górnymi drogami oddechowymi.
Polecane dla Ciebie
Potas jest niezbędny do prawidłowej pracy organizmu. Wspomaga utrzymanie równowagi elektrolitowej, funkcjonowanie mięśni - w tym serca. Sprawdź, jak zadbać o jego optymalny poziom.
Lecytyna jest substancją chemiczną naturalnie występującą w komórkach ludzkiego organizmu, sprawdź, jak wpływa na Twoje zdrowie i dlaczego warto dbać o utrzymanie jej prawidłowego poziomu.
Jeśli rozglądasz się za silnymi antyoksydantami zapewniającymi długą młodość, wysoką witalność i kompleksową ochronę przed patogenami, astaksantyna powinna zwrócić twoją uwagę!
Kwas kaprylowy, najlepszy na choroby jelit i układu pokarmowego, działający przeciwgrzybiczo i antybakteryjnie. Dostarczając go organizmowi, szybko poprawisz swój stan zdrowia.
Witamina B2 wspomaga prawidłową pracę organizmu. Pomaga ograniczyć migreny, wspomaga układ odpornościowy. Jej niedobór skutkuje wieloma dolegliwościami. Dowiedz się więcej.