Krzem

Krzem – Właściwości, działanie, zastosowanie, źródła w produktach oraz przyczyny i skutki niedoboru

Krzem jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. To pierwiastek życia, który obowiązkowo i w odpowiednich ilościach powinien znaleźć się w diecie każdego dbającego o zdrowie człowieka. Niedobór krzemu w organizmie może mieć bardzo poważne konsekwencje – z deformacją kości i stawów włącznie. Poznaj właściwości tego pierwiastka i dowiedz się, w jakich produktach spożywczych znajduje się go najwięcej.

Krzem to pierwiastek śladowy – w niewielkich ilościach występuje we wszystkich tkankach organizmu ludzkiego. Jest to półmetal, który oznacza się w układzie okresowym pierwiastków symbolem SI – jest to skóry od jego łacińskiej nazwy „silicium”.

Jako pierwszy w XVIII wieku opisał krzem francuski chemik Antoine Lavoisier. Jednak dopiero w XIX wieku szwedzkiemu mineralogowi Jönsowi Jacobowi Berzeliusowi udało się wyodrębnić go z krzemionki.

Krzem to zaraz po tlenie drugi pierwiastek, który najczęściej występuje w przyrodzie. Znajduje się on w piasku, jego źródłem jest skrzyp polny oraz produkty pochodzenia roślinnego bogate w celulozę, a także pędy roślin motylkowatych. Ponadto związki krzemu wchodzą w skład wód termalnych i źródlanych.

Mimo że najczęściej zwraca się uwagę na biologiczne znaczenie krzemu dla człowieka, to ma on szerokie i ważne zastosowanie również w przemyśle. Wykorzystuje się go do produkcji do stali stopowych – zwiększa on ich odporność na korozję. Powstają z niego także soczewki przeznaczone do rozpraszania promieniowania podczerwonego. Oprócz tego stanowi on popularny surowiec w przemyśle elektronicznym.

Krzem

Jaka jest rola krzemu w organizmie?

Pierwiastek ten w ludzkim organizmie występuje w największych ilościach w we włosach i paznokciach. Ponadto krzem znajduje się w nerkach, wątrobie, śledzionie, płucach i we wszystkich kościach.

Jego znaczenie dla ludzkiego organizmu jest ogromne:

  • krzem bierze udział w różnicowaniu komórek kościotwórczych oraz w syntezie kwasu hialuronowego;

  • pierwiastek ten wspomaga utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu;

  • krzem jest niezbędny do tworzenia się tkanki łącznej, która znajduje się w naczyniach krwionośnych, a w tym w aorcie;

  • ten półmetal bierze udział w reakcjach spajających włókna kolagenu i elastyny – dlatego wspomaga on utrzymanie ciągłości, wytrzymałość oraz odporność na uszkodzenia tkanki łącznej;

  • krzem hamuje wchłanianie aluminium – pierwiastka szkodliwego dla ludzkiego zdrowia.

Krzem – właściwości zdrowotne

Krzem jest niezwykle istotnym pierwiastkiem dla ludzkiego organizmu, gdyż nie tylko zapewnia jego prawidłowe funkcjonowanie, ale także pomaga zapobiegać problemom ze zdrowiem. Pierwiastek ten:

  • ma właściwości detoksykujące;

  • wspomaga walkę z infekcjami – pomaga walczyć z bakteriami, grzybami, wirusami – dlatego jego suplementacja bywa zalecana osobom, które skarżą się na nawracające infekcje;

  • wspiera funkcjonowanie układu kostnego – jest on jednym z głównych składników tkanki łącznej. Kiedy wraz z wiekiem jego ilość spada, kości i stawy są bardziej narażone na choroby oraz uszkodzenie. W związku z tym osobom ok. 40 roku życia zaleca się zwiększenie spożycia tego pierwiastka;

  • pomaga zachować w dobrym stanie naczynia krwionośne – krzem jest jednym z pierwiastków, które biorą udział w syntezie kolagenu, elastyny, kwasu hialuronowego – związków, która są odpowiedzialne między innymi za elastyczność naczyń krwionośnych;

  • wspomaga odporność organizmu i zachodzenie procesów regeneracji komórek.

Oprócz tego krzem ma duże znaczenie dla urody i kondycji organizmu. Wspomaga on spowalnianie zachodzenia procesów starzenia. Ponadto pomaga zachować piękne włosy i mocne paznokcie.

Krzem – zastosowanie

Wykorzystuje się go do produkcji suplementów diety w postaci tabletek, kapsułek, a nawet płynów. Produkty te mają wspomagać stan włosów i paznokci, urodę. Ponadto, aby suplementy mogły jeszcze lepiej wspomóc funkcjonowanie organizmu, to oprócz krzemu znajdują się w nich:

  • bor – takie preparaty mają wspomagać zachowanie w dobrym zdrowiu kości i stawów. Dzieje się tak, gdyż bor i krzem wspierają proces przyswajania wapnia;

  • metionina – wraz z krzemem znajduje się ona w produktach, które mają pomóc ograniczyć wypadanie włosów;

  • jod – suplementy diety z krzemem, borem i jodem pomagają w zachowaniu w dobrym stanie skóry, włosów i paznokci

Krzem

Jak działa krzem i na co pomaga?

Krzem ma wszechstronny wpływ na ludzkie zdrowie. Pomaga poprawić wygląd włosów, skóry i paznokci, zwalczać stany zapalne. Wspomaga odporność organizmu, elastyczność tętnic i żył, detoksykację.

Krzem na toksyny

Krzem wspomaga usuwanie toksyn z organizmu. Dzięki jego suplementacji można wesprzeć szybsze pozbywanie się złogów szkodliwych substancji zalegających w tkankach i narządach. Jest to również związane z faktem, że pomaga on usprawnić wydalnicze funkcje nerek.

Krzem na zdrowe kości

Pierwiastek ten uczestniczy w procesach metabolicznych tkanki łącznej i tkanki kostnej. Może one też wspierać profilaktykę osteoporozy. Zbyt mała ilości krzemu w diecie może zaburzyć proces tworzenia się chrząstki stawowej. Tym samym zwiększa się ryzyko zwichnięć stawów i złamań kości.

Krzem dla układu krwionośnego

Ma on duże znaczenie nie tylko dla elastyczności naczyń krwionośnych. Pomaga ona także zapobiegać odkładaniu się w ich wnętrzu blaszki miażdżycowej. W związku z tym suplementując go, można wspomóc profilaktykę miażdżycy.

Krzem na włosy i paznokcie

O tym, że w organizmie znajduje zbyt mało krzemu, zwykle w pierwszej kolejności świadczą cienkie, słabe paznokcie oraz łamliwość włosów. Pierwiastek ten wspiera też cebulki włosowe i pomaga zapobiegać ich wypadaniu.

Jak uzupełnić krzem w organizmie – dawkowanie

Kobieta, która stosuje zbilansowaną, zdrową, dietę dostarcza organizmowi ok. 25 mg krzemu dziennie. Analogicznie mężczyzna spożywa go wtedy ok. 28 mg. Mimo tego bywa, że jadłospis nie jest w stanie zaspokoić zapotrzebowania na ten pierwiastek. Wtedy należy sięgnąć po suplementy diety.

By dostarczyć organizmowi prawidłową ilość krzemu, produkty te trzeba spożywać zgodnie z instrukcją umieszczoną na opakowaniu. Potrzeba suplementacji tego pierwiastka pojawia się zwykle wraz z wiekiem. Dzieje się tak, gdyż w pierwszych etapach życia jego ilość w organizmie oscyluje w granicach ok. 7 g. Po ukończeniu 80 lat jego poziom spada do 1 g.

Zadbanie o prawidłową ilość krzemu w organizmie jest bardzo ważne ze względu na zachowanie na długo dobrego zdrowia. Problemy z układem krwionośnym, kostnym to tylko niektóre przykłady skutków jego niedoboru.

Gdzie naturalnie występuje krzem?

Najwięcej krzemu znajduje się w:

  • zielu skrzypu polnego, rdestu ptasiego, w pokrzywue zwyczajnej, w kłączach perzu właściwego – rośliny te są one popularnymi składnikami herbatek ziołowych;

  • czosnku, szczypiorze, białej cebuli, kapuście, pasternaku, burakach cukrowych, marchwi, fasoli, rzodkiewce;

  • otrębach ryżowych, pszennych i owsianych;

  • wodach mineralnych;

  • mleczku pszczelim;

  • nieprzefiltrowanym piwie;

  • zbożach, w łuskach zbóż, w produktach zbożowych, w kaszach;

  • skórkach owoców.

Natomiast do produktów, które są ubogie w krzem, zalicza się produkty mleczne (sery, jogurty) oraz mięso.

Jaki krzem jest najlepiej przyswajalny?

To nie zawartość krzemu w danym suplemencie decyduje o tym, że będzie on wspomagał organizm. Przyswajalność tego pierwiastka zależy od jego rodzaju. Do produkcji suplementów diety najczęściej jest wykorzystywany kwas ortokrzemowy. Jest to inaczej krzem organiczny – stabilna forma tego półmetalu.

Co „wypłukuje” krzem z organizmu?

Ilość krzemu w organizmie zmienia się nie tylko wraz z upływem lat. Zbyt duże spożycie magnezu może spowodować, że poziom tego półmetalu będzie poniżej normy. Ponadto uważa się, że za „wypłukiwanie” krzemu z organizmu jest odpowiedzialna również woda chlorowana oraz bakterie, pasożyt, które „pożerają” ten pierwiastek.

Krzem

Jakie są przyczyny i objawy niedoboru krzemu?

Jako najczęstsze przyczyny niedoboru krzemu wymienia się ubogą, mało zróżnicowaną dietę, stały, intensywny wysiłek fizyczny, okres dynamicznego wzrostu i niewielkie spożycie wody mineralnej.

Skutki takiego stanu rzeczy mogą być poważne. Jego nieprawidłowy poziom w organizmie objawia się łamliwymi paznokciami, włosami, obniżoną odpornością, chorobami kości czy przesuszona skórą.

Jakie są skutki niedoboru krzemu?

Niedobór krzemu zwiększa ryzyko choroby niedokrwiennej serca, co jest związane z obniżoną elastycznością naczyń krwionośnych. Ponadto zbyt mała podaż tego pierwiastka może wiązać się z większą podatnością na infekcje. Brak dostatecznej ilości krzemu w organizmie może pośrednio doprowadzić do osteoporozy oraz do miażdżycy.

Oprócz tego niedobór tego pierwiastka może skutkować chorobami oczu, paznokci, kamieniami w wątrobie i nerkach, stanami zapalnymi skóry oraz dysbakteriozą.

Krzem – przeciwwskazania

Krzem znajduje się w organizmie każdego człowieka, dlatego suplementy z tym pierwiastkiem w składzie są uważane za bezpieczne. Szczególną czujność powinny jednak zachować kobiety w ciąży i skonsultować ich spożywanie ze swoim lekarzem prowadzącym.

Skutki uboczne suplementacji krzemem

Do tej pory nie odnotowano skutków ubocznych suplementacji krzemu. Nie warto jednak spożywać ich w większej ilości, niż jest to opisane przez ich producentów. Nie wpłynie to na szybszą poprawę kondycji włosów czy paznokci. Może jednak spowodować przejściowy częstomocz, gdyż pierwiastek ten jest wydalany z organizmu wraz z moczem.

Jak suplementować krzem: sam a może z borem lub jodem?

Na rynku dostępne są zarówno produkty, w których skład wchodzi sam krzem organiczny, jak i takie, gdzie temu pierwiastkowi towarzyszą bor i jod. Te drugie mogą wszechstronniej wspierać funkcjonowanie organizmu. Dzieje się tak, gdyż jod wspomaga prawidłowe działanie układu hormonalnego, natomiast bor wspiera metabolizm witamin i minerałów.

Zdrowy tryb życia, zbilansowana dieta powinny wystarczyć, aby w organizmie człowieka znajdowała się prawidłowa ilość krzemu. Jednak jeśli dojdzie do jego niedoboru, konieczna będzie jego suplementacja. W przeciwnym razie mogą pojawić się poważne problemy ze zdrowiem.

KATEGORIE

ZIOŁA

ZIOŁA

WITAMINY I MINERAŁY

WITAMINY I MINERAŁY

SUPLEMENTACJA

SUPLEMENTACJA

Zielares

Zielares

Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.

Czytaj także

Polecane dla Ciebie

Rzepik pospolity stanowi bogactwo składników aktywnych, które wspierają m.in. układ pokarmowy, pracę wątroby i nerek. Poznaj więcej jego dobroczynnych właściwości.
L-glutamina - źródło zdrowia, odporności i sprawności fizycznej; sprawdź, dlaczego tak jest i jak działa
Zioła na odchudzanie to naturalne wsparcie Twojego organizmu w walce o szczupłą sylwetkę, sprawdź, co może Ci pomóc.
Cierpisz na ból nerek? Odkryj 9 domowych sposobów, które mogą łagodzić ból i poprawić Twoje samopoczucie.
Nie bez powodu szczaw kędzierzawy, czyli kobylak, wraca do grona popularnych ziół. Jest receptą na osłabienie organizmu i brak sił witalnych, przeciwdziała anemii i oczyszcza krew.