Biotyna czyli witamina h, to składnik znany z dobroczynnego działania na włosy i układ nerwowy, ale czy jest to witamina bezpieczna w stosowaniu? Sprawdź skutki uboczne jakie może powodować
Lecytyna – Co to jest? Właściwości, zapotrzebowanie, działanie, źródła, skutki uboczne i przeciwwskazania
- Opublikowano: 24.10.2022
Jedną z ważniejszych substancji, które znajdują się w komórkach ludzkiego organizmu jest lecytyna. Odpowiada ona za wiele istotnych funkcji, a jej niedobory mogą przynieść poważne konsekwencje. To ważny składnik wypłeniający błony komórkowe. Czym jest lecytyna, jakie niesie korzyści i kiedy powinno się ją suplementować? Czy można dostarczać lecytynę wraz z pokarmem, czy konieczne są do tego suplementy diety? Zobacz, co warto wiedzieć o lecytynie i żyj zdrowiej!
Lecytyna nie jest związkiem jednorodnym. To mieszanina kilku organicznych związków chemicznych głównie o charakterze tłuszczowym – fosfolipidów w skład których wchodzą kwasy tłuszczowe omega, z grupą fosforową. Dodatkowo na lecytynę składają się również: glicerol, związek choliny, inozytolu lub seryny oraz glikolipidy, węglowodany, trójglicerydy i woda. Wchodzu w skład błon komórkowych organizmu człowieka.
Pierwsze wyizolowanie lecytyny miało miejsce w XIX wieku. Francuski farmaceuta i biocehmik, Theodor Nicolas Gobley dokonał tego badając i analizując żółtka jaja kurzego.
Stąd też wzięła się nazwa tej substancji. Po grecku lekithos oznacza żółtko jaja. Kolejne lata, a właściwie dziesięciolecia przyniosły pogłębienie wiedzy na temat tej substancji i dziś możemy z nich czerpać swoją wiedzę i korzystać z dobrodziejstw lecytyny. Zanim jednak zostaną przedstawione korzyści, płynące z jej stosowania, warto uzupełnić nieco informacji.
Ważne jest na przykład poznanie rodzajów dostępnej lecytyny.
Jakie są rodzaje lecytyny?
W toku prowadzonych badań naukowcom udało się wyizolować trzy zasadnicze rodzaje lecytyny. Jest to lecytyna sojowa, słonecznikowa i rzepakowa. Niezależnie jednak od rodzaju substancji 30% jej składu stanowią oleje. Różnice natomiast leżą głównie w składzie i rodzaju kwasów tłuszczowych, które stanowią istotny element substancji.
– Lecytyna sojowa
Lecytyna sojowa składa się przede wszystkim z kwasów tłuszczowych omega – 6. Pochodzi z oleju słonecznikowego. Pozytywnie wpływa na układ krążenia, rozbija tłuszcze na mniejsze cząsteczki i zapobiega powstawaniu zakrzepów w naczyniach wieńcowych czy złogów miażdżycowych. Ma bardzo dobry wpływ na układ nerwowy, ponieważ reguluje jego pracę. Wspiera organizm w oczyszczaniu z toksyn (detoksykacja) oraz przyczynia do regeneracji wątroby.
– Lecytyna słonecznikowa
Składa się, podobnie jak sojowa, głównie z kwasów omega – 6. Ten rodzaj wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu i poprawia pracę serca. Ponadto korzystnie wpływa również na poziom „dobrego” cholesterolu. Wspiera pracę układu pokarmowego, zmiękcza skórę i łagodzi podrażnienia oraz jest bardzo skuteczną substancją w walce z atopowym zapaleniem skóry oraz egzemą. Stanowi bardzo ważne źródło witamin i minerałów, między innymi: fosforu, wapnia, potasu, żelaza, inozytolu oraz kwasów omega – 3 i omega – 6.
– Lecytyna rzepakowa
W składzie lecytyny rzepakowej znaleźć można przede wszystkim kwasy omega – 3, ale zwrócić uwagę należy na to, że proporcje kwasów tłuszczowych z kwasami omega 6 są tu najbardziej wyrównane. Ten rodzaj lecytyny jest często wykorzystywany w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym i niesie wiele korzyści zdrowotnych, które odpowiadają również ogólnie właściwościom zdrowotnym lecytyny (bez względu na jej rodzaj).
Lecytyna – właściwości zdrowotne
Właściwości zdrowotne lecytyna zawdzięcza przede wszystkim dzięki znajdującym się w niej składnikom. A co to za właściwości? Przede wszystkim należy sobie uświadomić, że lecytyna wchodzi w skład komórek ludzkiego organizmu. Znajduje się przede wszystkim w ich błonach.
Lecytyna stanowi istotny element budulcowy tkanek mózgu ze względu na obecność w jej składzie choliny. Bierze udział w tworzeniu otoczek mielinowych komórek układu nerwowego i pobudza go do pracy. Ponadto przyczynia się do zredukowania skutków ubocznych pojawiających się w przebiegu depresji. Pobudza układ nerwowy do pracy.
Bardzo ważnym aspektem jej działania jest to, że poprawia pamięć i koncentrację. Uczestniczy również w procesach przemiany materii.
Wymieniając właściwości lecznicze lecytyny nie można również pominąć jej działania ochronnego. Substancja ta stanowi ważną barierę ochronną dla ścian żołądka, ale również poprzez wspieranie detoksykacji chroni wątrobę przed marskością i przeciwdziała tworzeniu się kamieni żółciowych.
Z uwagi na to, że dużą część lecytyny stanowią tłuszcze, jej obecność wspomaga wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
Lecytyna obniża poziom złego cholesterolu, podnosi poziom dobrego i tym samym przykłada się do usprawnienia krążenia krwi w organizmie. Ułatwia też trawienie tłuszczów, przez co zmniejsza ryzyko ich odkładania się.
Ważne jest także to, że zwiększa wydolność organizmu i przyspiesza regenerację po wysiłku fizycznym. Regularne stosowanie lecytyny i uzupełnianie jej niedoborów w organizmie przyczynia się do opóźnienia procesów starzenia. Wspiera regenerację organizmu.
Stosowana przez mężczyzn poprawia ich płodność. W męskim nasieniu znajdują się duże ilości lecytyny, a zawarty w niej inozytol jest niezbędny do jego produkcji.
Lecytyna – zastosowanie
Z uwagi na tak szerokie i bardzo dobroczynne działanie, lecytyna znalazła dla siebie zastosowanie w różnych obszarach ludzkiej działalności. Jest składnikiem zdrowiej żywności, kosmetyków i suplementów diety. Warto bliżej przyjrzeć się jej zastosowaniom.
Lecytyna w żywności
Lecytyna ma właściwości stabilizujące, co zostało wykorzystane w przemyśle spożywczym. Jej wykorzystywanie obniża koszty produkcji i powoduje, że żywność jest lepszej jakości. Dodaje się ją do pieczywa, wyrobów cukierniczych, ciast, czekolady, margaryny, majonezu, makaronów oraz produktów typu „instant”, czyli do przygotowania w krótkim czasie.
Poprawia konsystencję produktów, zmiękcza skórkę i przedłuża okres przydatności do spożycia. Poprawia właściwości organoleptyczne produktów.
Lecytyna w kosmetologii
W kosmetologii również znaleźć można liczne zastosowania lecytyny. Stosowana jest przede wszystkim jako emulgator i emolient, dlatego też znajduje się głównie w kremach, maseczkach, maściach, emulsjach i zawiesinach.
Jej dodanie do kosmetyków sprawia, że zyskują one właściwości nawilżające i zmiękczające. Dodatkowo wpływają one na regenerację naskórka. Zawarta w preparatach lecytyna wbudowując się w błony komórkowe naskórka zwiększa jego elastyczność oraz zmniejsza utratę wody, co przekłada się na zachowanie elastyczności i jędrności skóry. Jej obecność zwiększa też skuteczność substancji czynnych zawartych w kosmetykach. Dzięki niej lepiej się one wchłaniają i tym samym dają znacznie bardziej zauważalne efekty.
Jest ważnym składnikiem preparatów stosowanych w leczeniu trądziku różowatego, egzemy, atopowego zapalenia skóry oraz łuszczycy. Opóźnia procesy starzenia.
Lecytyna w farmacji
W farmacji również dość szeroko stosuje się lecytynę. Przede wszystkim jest ona ważnym składnikiem suplementów diety. Można ją dostać w postaci płynnej, rozpuszczalnych tabletek lub kapsułek do łykania.
Zanim jednak wybierze się preparat dla siebie, warto sugerować się zawartością samej lecytyny, a nie jego postacią czy ceną.
Jak działa lecytyna i na co pomaga?
Lecytyna działa poprzez swój skład i charakter chemiczny. Jest ważnym składnikiem błon komórkowych i bierze udział w licznych procesach, które zachodzą w organizmie człowieka. Z tego względu jej obecność na odpowiednim poziomie jest jednym z warunków dobrego zdrowia i kondycji organizmu. Warto przeanalizować działanie lecytyny w różnych obszarach.
Lecytyna dla seniorów
Lecytyna wpływa pozytywnie na układ nerwowy dzięki obecności choliny, która bierze udział w budowaniu osłonek mielinowych na komórkach nerwowych. Usprawnia proces zapamiętywania i koncentrację, a te z biegiem lat ulegają pogorszeniu. Dlatego zalecana jest właśnie seniorom. Pomaga utrzymać im sprawność intelektualną przez dłuższy czas. Spowalnia efekty upływającego czasu i pozwala cieszyć się dobrą pamięcią również w podeszłym wieku.
Pomaga utrzymać pamięć i koncentrację na wysokim poziomie, a do tego stanowi formę profilaktyki przed chorobą Alzheimera, a w razie wystąpienia pierwszych objawów, spowalnia proces rozwoju choroby.
Lecytyna a układ nerwowy
Dzięki temu, że lecytyna wpływa pozytywnie na układ nerwowy, pomaga w zmaganiu się ze stresem, spowalnia procesy neurodegeneracyjne i bierze udział w neutralizacji objawów niektórych chorób, które mają ścisły związek z funkcjonowaniem układu nerwowego. Pomaga w przypadku depresji, łagodząc jej skutki oraz w chorobie dwubiegunowej. Zmniejsza ryzyko wystąpienia manii lub depresji, stabilizuje nastrój i wpływa na skalę ewentualnych ataków. Wspiera procesy zapamiętywania.
Lecytyna a układ pokarmowy i wątroba
Lecytyna stanowi barierę ochronną ścian żołądka. Bierze udział w metabolizmie tłuszczów, co zapobiega ich odkładaniu się. Wspomaga proces detoksykacji, chroni wątrobę przed marskością i zapobiega tworzeniu się kamieni żółciowych. Wspiera regenerację wątroby. Ponadto ma bardzo dobroczynny wpływ na jelita. Tworzy w ich wnętrzu ochronną warstwę śluzu oraz chroni przed procesami zapalnymi.
Lecytyna a układ krwionośny
Obecność lecytyny w organizmie człowieka obniża poziom cholesterolu (złego) i podnosi poziom dobrego. Tym samym poprawia krążenie krwi w organizmie. Stanowi ważny element profilaktyki przeciwmiażdżycowej i przeciwzakrzepowej. Chroni też przed rozwojem choroby wieńcowej.
Lecytyna na potencję
Lecytyna bierze udział w procesie produkcji męskiego nasienia, dlatego też ma istotne znaczenie dla wspierania ich płodności. Co ważne wpływa też na jakość i ruchomość zawartych w nim plemników, co przekłada się jednocześnie na większą płodność. Ponadto, poprzez usprawnienie przepływu krwi zwiększa sprawność seksualną mężczyzn.
Lecytyna na depresję
Wspomniano już, że lecytyna działa ochronnie na układ nerwowy, a to przekłada się również na jej udział w neutralizowaniu objawów depresji. Ponadto, jej obecność wpływa na poprawę nastroju, co dodatkowo łagodzi przebieg depersji.
Jak stosować lecytyna – dawkowanie
Jeżeli chodzi o dawkowanie suplementów z lecytyną, to warto kierować się wskazaniami i sugestiami producenta. Wiele bowiem zależy od tego, jaka jest zawartość tej substancji w pojedynczej dawce. Ważne, by nie przedawkować, ale też nie przyjmować zbyt małych wartości.
Jakie jest zapotrzebowanie dobowe na lecytynę?
Dzienne zapotrzebowanie na lecytynę określa się na poziomie 2 – 2,5 grama, choć niektóre źródła podają, że jest to nawet 6 gramów. Zwykle można je zaspokoić wyłącznie samą dietą, ale czasem konieczna jest też suplementacja.
Zaleca się ją przede wszystkim w czasie wzmożonej aktywności fizycznej lub szczególnego wysiłku intelektualnego.
Dla kogo szczególnie jest lecytyna?
Lecytyna polecana jest szczególnie osobom starszym, u których procesy pamięciowe oraz koncentracja spadają w sposób naturalny, w związku z wiekiem. Zaleca się ja również profilaktycznie, jako ochronę przed chorobą Alzheimera oraz w przypadku jej pierwszych objawów, by spowolnić proces rozwoju choroby czy też w spadku koncentracji.
Zalecana jest tym, którzy muszą mierzyć się ze wzmożonym wysiłkiem fizycznym lub intelektualnym: sportowcom, studentom, uczniom, pracującym intelektualnie.
Z uwagi na jej pozytywny wpływ na wątrobę sugeruje się również jej uzupełnianie przez osoby, które przyjmują szczególnie dużo leków, a tym samym obciążają wątrobę.
Jaką lecytynę wybrać – w płynie, proszku czy w tabletkach?
Na rynku dostępne są różne rodzaje lecytyny: w płynie, tabletkach lub proszku do rozpuszczania oraz w tabletkach lub kapsułkach do łykania. Najlepiej przyswajalna jest ta w płynie, ale do łykania jest najłatwiejsza do przyjęcia. W przypadku osób starszych jednak lecytyna w tabletkach może być trudna do przyjęcia z uwagi na problemy z przełykaniem.
Gdzie występuje lecytyna? – Produkty z lecytyną
Lecytyna dostępna jest też w wielu produktach, które codziennie spożywamy. Dzięki temu można uzupełniać jej poziom przede wszystkim za pomocą diety. Dopiero gdy to nie wystarczy, należy wówczas sięgnąć po suplementację.
Z jakich produktów żywnościowych można ją pozyskać? Lecytyna występuje przede wszystkim w:
żółtkacg jaj (które są bogatym źródłem lecytyny);
ziarnacg słonecznika;
zarodkach pszennych;
soi;
rzepaku;
nierafinowanym oleju rzepakowym;
wątrobie;
pieczywie pełnoziarnistym;
orzechach;
rybach;
nabiale;
zielonych warzywach;
awokado;
oliwkach;
naparze z siemienia lnianego;
drożdżach;
glonacg (chlorella, spirulina);
kukurydzy.
Spożywanie tych produktów pomoże uzupełnić lecytynę w organizmie i przyczyni się do poprawy zdrowia i kondycji.
Jak długo stosować lecytynę?
Stosowanie lecytyny powinno być uzależnione od indywidualnej sytuacji pacjenta i jego zapotrzebowania. Znaczenie ma wiek, tryb życia i wyzwania, stojące przed daną osobą.
Warto jednak wiedzieć, że pierwsze pozytywne efekty stosowania lecytyny pojawiają się dopiero po 3 – 4 miesiącach jej regularnego przyjmowania. Jest to więc minimalny okres, przez jaki należy ją zażywać.
Lecytyna – przeciwwskazania
Nie zaleca się stosowania lecytyny osobom, które mają problem z krzepnięciem krwi. Jej obecność w organizmie zwiększa krzepliwość, może więc stanowić poważne zagrożenie. Przeciwwskazaniem jest również przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych – lecytyna będzie niwelować ich działanie.
Przeciwwskazaniem do suplementacji są również różnorodne alergie. Lecytyna jako suplement często współwystępuje z innymi składnikami, na które dana osoba może mieć uczulenie. Taki suplement jest wówczas dla niej niewskazany. Np. osoby uczulone na soję nie mogą spożywać lecytyny sojowej.
W niektórych preparatach z lecytyną występuje również witamina E. To powoduje, że te preparaty nie są wskazane dla osób, które przyjmują leki na rozrzedzenie krwi. Witamina E działa podobnie, a to może doprowadzić do niekontrolowanych krwotoków.
Lecytyna – skutki uboczne i działanie niepożądane
Zasadniczo lecytyna jest substancją bezpieczną i nie wywołuje działań niepożądanych. Oczywiście, uważać na nią powinny te osoby, które znajdują się w grupie zagrożonych z uwagi na przeciwwskazania. Jeżeli jednak nie ma przeciwwskazań, wówczas lecytyna wywołuje skutki uboczne wyłącznie po znaczącym przekroczeniu dziennej dawki.
W takiej sytuacji mogą pojawić się nudności, bóle brzucha, biegunka lub uczucie pełności. Dodatkowo mogą występować zaburzenia pracy serca, spadek ciśnienia krwi lub wystąpienie stanów lękowych.
Dlaczego warto stosować lecytynę?
Warto stosować lecytynę z uwagi na jej prozdrowotne działanie i ogromne znaczenie w organizmie człowieka. Jest ważnym składnikiem dla układu nerwowego, pokarmowego i krwionośnego. Jej obecność przekłada się na większą sprawność intelektualną, szczególnie w zakresie zapamiętywania i koncentracji. Sprawdzi się w stanach wzmożonego wysiłku umysłowego. Lepsza jest ogółna kondycja układu nerwowego.
Ponadto chroni ściany żołądka, wątrobę i jelita. Wspiera proces trawienia tłuszczy, redukuje stany zapalne w jelitach i chroni wątrobę przed marskością.
W zakresie funkcjonowania układu krwionośnego, obniża poziom cholesterolu, stanowi profilaktykę przeciwmiażdżycową i przeciwzakrzepową.
Jak wybrać najlepszą lecytynę?
Zdaniem ekspertów najlepiej wybrać tę lecytynę, która w swoim składzie ma olej rzepakowy. To właśnie w nim znajdują się najlepsze i najzdrowsze proporcje kwasów omega – 6 i omega – 3. Przez to właśnie to ten preparat jest najkorzystniejszy i najzdrowszy dla człowieka.
Dodatkowo warto zwrócić uwagę na obecność możliwych alergenów i witamin oraz skonfrontować ten skład z przyjmowanymi lekami.
Znaczenie może mieć również postać lecytyny. Płynna jest najlepiej przyswajalna.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Koenzym Q 10 to nie tylko świetny składnik kosmetyków, ale również eliksir młodości i zdrowia, który wspiera cały Twój organizm w wielu aspektach.
Siarka organiczna na zdrowe stawy i jędrną skórę. Gdzie znaleźć ten cenny związek i jak włączyć go diety? Zobacz dlaczego warto stosować MDM!
Polecane dla Ciebie
Poznaj skuteczne, domowe sposoby na hemoroidy. Odkryj, jak łagodzić ból i dyskomfort. Czytaj dalej i zmień swoje życie na lepsze już dziś.
Tatarak to ziele, które może przynieść wiele pozytywnych zmian w funkcjonowaniu Twojego organizmu, to nie tylko poprawa funkcjonowania układu pokarmowego, ale również wiele innych korzyści; sprawdź!
Lubczyk to ziele znane od wielu lat, choć wielu zna je tylko z jego pobudzających właściwości; warto jednak wiedzieć, że lubczyk to nie tylko afrodyzjak, ale ziele o bardzo szerokim działaniu leczniczym.
Na dolegliwości żołądkowo-jelitowe warto zastosować ziele drapacza lekarskiego. Intensywnie pobudza produkcję soków trawiennych, przez co skutecznie zwalcza niestrawność i wzdęcia.
Zioła na uspokojenie to patent na poprawę kondycji psychicznej, odzyskanie wewnętrznego spokoju i okiełznanie stresu w dzisiejszych zabieganych i z wielu powodów trudnych czasach.