Olej z dziurawca korzystnie wpływa na organizm, wspomaga układ nerwowy i poprawia samopoczucie, ponadto działa przeciwzapalnie, przyciwbakteryjnie i przeciwbólowo.
Olej kokosowy – Co to jest? Właściwości, działanie i zastosowanie w kuchni oraz kosmetyce
- Opublikowano: 19.10.2022
Olej kokosowy staje się coraz bardziej popularny, a kupić go można już nie tylko w sklepach ze zdrową żywnością, ale również w zwykłych supermarketach. W temperaturze pokojowej ma postać białej zbitej masy – trochę jak smalec. Po podgrzaniu w wyższej temperaturze staje się lekko żółtawy i zaczyna uwalniać zapach kokosu. Doskonale sprawdza się w kuchni, jako rodzaj zdrowego tłuszczu roślinnego. Jednak jego znaczenie jest znacznie szersze. Systematyczne stosowanie oleju kokosowego nie tylko wzbogaci i uatrakcyjni smak potraw, ale wpłynie również na poprawę Twojego stanu zdrowia. Zobacz, jak działa olej kokosowy i w czym może Ci pomóc.
Olej kokosowy produkowany jest z miąższu kokosa (kopry). Bywa również nazywany po prostu tłuszczem kokosowym lub masłem kokosowym. Kokos to duży orzech, rosnący na palmie kokosowej. Z zewnątrz otoczony jest włochatą brązową skorupką. Wewnątrz znajduje się biały miąższ. W samym środku kokosa znajduje się przestrzeń wypełniona tzw. mleczkiem kokosowym.
Olej kokosowy uchodzi za jeden z najzdrowszych tłuszczy na świecie. Sprawdza się w kuchni i kosmetyce. Ma liczne właściwości zdrowotne, a jego dobroczynne działanie jest nie do przecenienia.
Ze względu na swój skład i właściwości olej kokosowy zyskał miano superfoods, czyli produktu o bardzo dużym znaczeniu dla zdrowia człowieka.
Jest bogatym w nasycone kwasy tłuszczowe, co powoduje, że wiele osób boi się go stosować ze względu na ryzyko rozwoju miażdżycy (tłuszcze nasycone podnoszą poziom złego cholesterolu). Trzeba jednak wiedzieć, że akurat w tym produkcie są to tłuszcze, które mają średniej długości łańcuchy węglowe, a to sprawia, że trawione są zupełnie inaczej niż te o długich łańcuchach węglowych.
Jakie są rodzaje oleju kokosowego?
Obecnie na półkach sklepowych dostępne są dwa rodzaje oleju kokosowego: rafinowany i nierafinowany.
Olej kokosowy rafinowany jest tłuszczem bardzo przetworzonym. Jest to olej kokosowy tłoczony na ciepło, w wysokich temperaturach. W procesie rafinacji traci wiele ze swoich wartościowych składników. Pozbawiony zostaje również kokosowego smaku i zapachu. Zyskuje natomiast większą trwałość i wyższą temperaturę palenia. Można go wykorzystywać do smażenia i pieczenia, ale nie nadaje się wtedy do spożywania na surowo ani do zastosowań kosmetycznych.
Drugi rodzaj oleju to nierafinowany. Jest to olej kokosowy tłoczony na zimno. Ma w sobie znacznie więcej wartości odżywczych niż rafinowany i zachowuje smak i zapach kokosa. Z uwagi na sposób jego przygotowania nie nadaje się do smażenia i pieczenia. Może natomiast mieć wiele innych zastosowań. Sprawdza się między innymi do pielęgnacji ciała.
Czy olej kokosowy jest zdrowy?
Olej kokosowy ma wiele prozdrowotnych właściwości, ale jego nadmierne spożywanie może przynieść również negatywne konsekwencje. Jak we wszystkim, tak i tu potrzebny jest umiar. Olej kokosowy jest bogatym w kwasy tłuszczowe nasycone, a zbyt duża podaż tego rodzaju substancji może poskutkować wzrostem masy ciała. Jeżeli jednak będzie on częścią diety, która zakłada ujemny bilans energetyczny, to może się okazać bardzo pomocny w procesie redukcji masy ciała.
Ma też właściwości pielęgnacyjne i w tym obszarze z pewnością należy docenić jego działanie. Stosuje się go również jako składnik wysokoenergetyczny w produktach do żywienia niemowląt. Jak zatem podsumować jego działanie? Czy jest zdrowy? Stosowany z umiarem – z pewnością. Jednak niektóre z jego właściwości mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia, jeżeli będzie przyjmowany nadmiernie.
Jakie wartości odżywcze posiada olej kokosowy?
Olej kokosowy zawiera wiele dobroczynnych i ważnych dla człowieka składników odżywczych. Trzeba jednak pamiętać, że jest to tłuszcz i jako taki cechuje się bardzo wysoką kalorycznością. Okazuje się, że 100 g produktu to aż 892 kcal. Z tego względu trzeba być bardzo ostrożnym przy jego stosowaniu.
Wśród wartości odżywczych znaleźć w nim można różne rodzaje kwasów tłuszczowych:
tłuszcze nasycone;
kwasy tłuszczowe jednonienasycone;
tłuszcze wielonienasycone;
tłuszcze trans.
To również źródło wartościowych pierwiastków:
wapnia;
żelaza;
potasu;
magnezu;
fosforu;
cynku.
Jest w nim też wiele witamin:
witamina E;
witamina B2;
witamina B6;
witamina C;
witamina K.
Taki skład przesądza o zdrowotnych właściwościach tłuszczu kokosowego, choć cały czas trzeba pamiętać o jego wysokiej kaloryczności.
Olej kokosowy – właściwości
Właściwości oleju kokosowego są bardzo zróżnicowane. Przede wszystkim należy wskazać, że działa antybakteryjnie. Ponadto olej kokosowy zawiera w sobie kwas laurynowy. Badacze udowodnili, że ma on działanie przeciwbakteryjne, antygrzybicze i antywirusowe. Oznacza to, że w pewnym wymiarze olej kokosowy może uchodzić za naturalny antybiotyk.
Olej kokosowy sprawdzi się w przypadku infekcji jamy ustnej i próchnicy. Pomaga powstrzymać rozwój odpowiedzialnych za te schorzenia bakterii, a tym samym spowolni lub całkowicie zatrzyma proces rozwoju choroby.
Niektóre badania naukowe potwierdzają również skuteczność oleju kokosowego w zwalczaniu bakterii gronkowca złocistego, wirusów odpowiedzialnych za opryszczkę, odrę i grypę oraz wirusa HPV. Trwają badania nad skutecznością oleju kokosowego w zwalczaniu grzybicy stóp.
Olej kokosowy jest bogatym źródłem trójglicerydów średniołańcuchowych (trójgliceryd kwasu laurynowego). To substancje, które działają ochronnie na komórki nerwowe. Dzięki temu olej może wspierać leczenie chorób neurodegeneracyjnych, jak na przykład choroba Alzheimera czy Parkinsona. Prawdopodobnie wpływa też na usprawnienie funkcji poznawczych, które ulegają zaburzeniu w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych.
Olej kokosowy jest trawiony z pominięciem insuliny. To powoduje, że jego spożywanie nie podnosi jej poziomu we krwi. Jest więc wskazany dla osób, które cierpią na cukrzycę lub są w stanie przedcukrzycowym.
W zewnętrznym stosowaniu olej kokosowy wpływa na gojenie się ran i leczenie blizn. Pobudza aktywność enzymów antyoksydacyjnych oraz stymuluje produkcję włókien kolagenowych. To sprzyja powstawaniu nowej tkanki w miejscu uszkodzonej, bez pozostawiania bardzo widocznych śladów (blizn). Z tego względu olej ten często wykorzystywany jest do leczenia oparzeń.
Obecność średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (MCT) powoduje, że organizm produkuje ciała ketonowe, a te wpływają na obniżenie ilości napadów padaczkowych u dzieci.
Niektórzy twierdzą również, że kwasy MCT mogą sprzyjać odchudzaniu. Nie wymagają do trawienia enzymu lipazy ani żółci, tylko od razu przedostają się do żyły wrotnej. Oszczędzają więc jelita i zapewniają szybką dostawę dużych ilości energii. Trzeba jednak pamiętać, że podaż może być tak duża, że organizm jej nie spożytkuje, a to poskutkuje jej odkładaniem. Spożywanie oleju w rozsądnych ilościach może być pomocne, ale jego nadmiar poskutkuje przyrostem masy ciała.
Olej kokosowy stosowany też może być jako kosmetyk.
Olej kokosowy – zastosowanie w kuchni
Olej kokosowy można z powodzeniem stosować w kuchni. Sprawdzi się jako zamiennik masła, można wykorzystywać go do wypieków (ciast, tortów i ciastek) oraz do przygotowywania deserów. Olej rafinowany może być stosowany do smażenia, ponieważ ma wysoką temperaturę dymienia. Do potraw na ciepło natomiast nie wolno stosować oleju nierafinowanego.
Rafinowany olej kokosowy wykorzystywany do smażenia jest zdrowszy niż rzepakowy czy słonecznikowy. Nie zmienia smaku potraw, a jego wysoka temperatura dymienia (204 stopnie) powoduje, że nie pali się szybko (nie rozpada się i nie wydzielają się substancje rakotwórcze).
Olej nierafinowany (tłoczony na zimno) wykorzystuje się do deserów, na kanapki i jako składnik sosów, dipów czy bazę do kremów i musów.
Olej kokosowy – zastosowanie w kosmetyce
Warto wspomnieć też właściwości kosmetyczne oleju kokosowego, ale tu stosuje się tylko nierafinowany. Ma właściwości odżywcze. Głęboko wnika w skórę i pozostawia ją nawilżoną, wygładzoną i jędrną. Jego antybakteryjne właściwości powodują, że wpływa kojąco na zmiany skórne i podrażnienia. Łagodzi wysypki, przyspiesza gojenie ran i ukąszeń. Jest to też naturalny filtr przeciwsłoneczny. Trzeba jednak pamiętać, że zapewniana przez niego ochrona jest raczej na poziomie średnim. Ogromną jego zaletą jest to, że to produkt naturalny. Jakie dokładnie jest zastosowanie oleju kokosowego w kosmetyce?
Olej kokosowy na włosy
Olej kokosowy świetnie sprawdza się do pielęgnacji włosów. Odżywia je, a szczególnie ich zniszczone końcówki. Wnika w głąb trzonu włosa, odżywia go i nawilża. Wspomaga zdrowy wzrost włosów i zapewnia im blask i ogranicza wypadanie włosów. Można go aplikować zarówno na same włosy, jak i na skórę głowy, którą odżywi i nawilży. Dzięki temu wzmocnione zostaną również cebulki, a to przełoży się na wzrost włosów silnych i zdrowych.
Regeneruje włókna włosów, pomaga więc w walce ze zniszczonymi i rozdwojonymi końcówkami. Pielęgnacja włosów z jego pomocą jest bardzo prosta. Może być stosowany na mokre i suche włosy oraz jako maseczka na całe włosy. Bardzo dobre efekty uzyskuje się w trakcie olejowania włosów, które polega na wtarciu oleju w końcówki i pozostawieniu go na noc. Trzeba jednak pamiętać, by rano starannie umyć włosy.
Olej kokosowy na twarz
W oleju kokosowym znajdują się antyoksydanty, a to sprawia, że spowalnia on procesy starzenia. Stosowanie go nadaje skórze promienny i zdrowy wygląd. Cera jest gładka, elastyczna i odżywiona. Może być stosowany zamiast kremu do twarzy, pod oczy lub balsamu do ust jako naturalny kosmetyk.
W przypadku skóry suchej można go stosować jako preparat oczyszczający – wówczas jednocześnie oczyści i natłuści. Natomiast w przypadku cery dojrzałej, spowolni proces powstawania zmarszczek i wygładzi pomniejsze bruzdy.
Jak działa olej kokosowy i na co pomaga?
Olej kokosowy działa głównie poprzez zawarte w nim minerały, witaminy i kwasy tłuszczowe. Taki skład powoduje, że oddziałuje na różne obszary ludzkiego organizmu, a tym samym przynosi też zróżnicowane efekty zdrowotne. Co więcej, działa nie tylko prozdrowotnie, ale również ma właściwości pielęgnacyjne. Poprawia kondycję włosów i skóry. Zdrowotnie natomiast działa przeciwbakteryjnie, antyoksydacyjnie i przeciwwirusowo.
Olej kokosowy a odchudzanie
W kwestii wpływu oleju kokosowego na odchudzanie zdania są podzielone. Niektórzy uważają, że wspomaga proces utraty wagi, inni, że nie jest to prawdą. Fakty są takie, że jest on bogaty w tłuszcze nasycone, ale ich łańcuchy węglowe mają średnią długość. To powoduje, że są trawione nieco inaczej niż pozostałe tłuszcze nasycone. Przede wszystkim nie wykorzystują enzymu lipazy ani żółci, tylko są wchłanianie od razu do żyły wrotnej.
Dostarczają bardzo dużo energii, która może być natychmiast spożytkowana. Nie odkładają się więc w postaci rezerw energetycznych. Ich nadmierne spożywanie może natomiast dostarczyć zbyt wiele energii, a to spowoduje, że nadwyżki trzeba będzie zmagazynować. Poza tym olej to nadal tłuszcz, więc jego kaloryczność może przyczynić się do wzrostu masy ciała.
Naukowcy i dietetycy sugerują łączenie go z dietą ujemnieenergetyczną. W takiej sytuacji pomoże w redukcji, a człowiek zachowa energię i witalność.
To, z czym zgadzają się naukowcy to fakt, że olej kokosowy jest bardzo sycący. Niewielkie ilości dają wrażenie najedzenia, więc nie dochodzi do podjadania między posiłkami.
Olej kokosowy a układ krążenia
Faktem jest, że olej kokosowy podnosi poziom dobrego cholesterolu i przekształca ten zły w postacie mniej szkodliwe. Wpływa też na obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego. Jednakże, jego nadmierne spożywanie może przyczynić się do przyrostu masy ciała, a ta sytuacja nie jest zdrowa dla całego układu krążenia.
Olej kokosowy a wirusy i bakterie
Badania wykazały, że olej kokosowy ma działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Naukowcy udowodnili, że hamuje rozwój bakterii odpowiedzialnych za występowanie próchnicy i infekcji jamy ustnej. Ponadto przypuszcza się, że może być skuteczny w zwalczaniu bakterii gronkowca złocistego, wirusa opryszczki, odry, grypy czy nawet HPV. Ponadto, trwają badania nad jego wpływem na leczenie grzybicy stóp.
Olej kokosowy a demencja
Obecność kwasów MCT w oleju kokosowym powoduje, że ma on dobroczynny wpływ na neurony. Dzięki temu może wspomagać leczenie chorób neurodegeneracyjnych jak Alzheimer czy Parkinson. Jego regularne, ale umiarkowane spożywanie powoduje, że funkcje poznawcze zostają usprawnione.
Jak stosować olej kokosowy – dawkowanie
Olej kokosowy to jeden z najzdrowszych obecnie tłuszczy na rynku. Przyjęło się też przekonanie, że pomaga zrzucić nadmiarowe kilogramy. Wiadomo już, że nie jest to takie oczywiste, a nadmiar oleju może przynieść wręcz odwrotny efekt. Właśnie dlatego warto warto pamiętać o jego odpowiednim dawkowaniu. Osoby dorosłe nie powinny więc przekraczać dawki 3 – 4 łyżek dziennie. Najlepiej jest go spożywać w czasie posiłku, ponieważ lepiej się wtedy wchłania.
Olej kokosowy – przeciwwskazania
Choć olej kokosowy niesie wiele pozytywnych zmian, to nie każdy może go spożywać. Odradza się go osobom z chorobą wieńcową, ponieważ nadmiar tłuszczów nasyconych może spotęgować jej objawy. Nie zaleca się suplementacji olejem kokosowym osobom uczulonym na kokosy oraz osobom z zaburzeniami trawienia. Olej kokosowy może bowiem wpłynąć negatywnie na kondycję jelit, wywołać biegunki i wywołać zaburzeni metaboliczne.
Czy dzieci mogą jeść olej kokosowy?
Olej kokosowy jest wysokoenergetycznym składnikiem preparatów dla niemowląt i małych dzieci. Oznacza to, że może być przez nie spożywany. Trzeba jednak pamiętać o zachowaniu szczególnej ostrożności i nie przekraczać zalecanych przez producenta dawek.
Z uwagi na obecność licznych nasyconych kwasów tłuszczowych nie powinien być jednak stosowany w zbyt dużych ilościach.
Świetnie sprawdzi się natomiast jako środek pielęgnacyjny. Nie powoduje alergii, jest produktem naturalnym i łagodnie pielęgnuje skórę dziecka. Sprawdzi się też podczas leczenia odpieluszkowego zapalenia skóry.
Czy można jeść olej kokosowy w ciąży?
Ciąża nie stanowi przeciwwskazania do spożywania oleju kokosowego. Jest bezpieczny, a w wielu przypadkach może nawet okazać się pomocny. Okazuje się bowiem, że pomaga zwalczyć zgagę, która jest częstą dolegliwością w czasie ciąży oraz wspiera w walce z nudnościami.
Sprawdzi się też jako kosmetyk, do naturalnej pielęgnacji skóry. Ograniczy występowanie rozstępów i zmniejszy te, które już się pojawiły. Nawilży i odżywi skórę, złagodzi świąd i podrażniania, a także nada skórze więcej elastyczności i jędrności.
Olej kokosowy – skutki uboczne
Zbyt częste i ponadmiarowe spożywanie oleju kokosowego może spowodować przyrost masy ciała oraz podnieść poziom złego cholesterolu we krwi. Skutkiem ubocznym mogą być również biegunki. Olej ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Likwidacja kolonii bakteryjnych może poskutkować wydzielaniem toksyn (niektóre bakterie wydzielają toksyny podczas umierania), a to wywołuje natychmiastową reakcję organizmu właśnie w postaci biegunki. Ponadto trawienie zbyt dużych ilości oleju może wywołać zaburzenia pracy jelita, które także mogą się objawiać biegunkami.
Dlaczego warto stosować olej kokosowy?
Olej kokosowy jest źródłem substancji mineralnych, witamin i nasyconych kwasów tłuszczowych o średniej długości łańcuchach węglowych. Z tego powodu jest cennym źródłem kwasu laurynowego, który ma silne działanie antybakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne. Pomaga w zapobieganiu i zwalczaniu próchnicy, wspiera w leczeniu zakażeń gronkowcem złocistym i pomaga w leczeniu niektórych infekcji grzybicznych.
KATEGORIE
ZDROWA DIETA
ZDROWA DIETA
PRZEPISY
PRZEPISY
OLEJE
OLEJE
MIODY
MIODY
SUPERFOODS
SUPERFOODS
ZDROWA ŻYWNOŚĆ
ZDROWA ŻYWNOŚĆ
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Olej MCT cieszy się popularnością wśród osób aktywnych fizycznie. Sprawdź, czym są trójglicerydy średniołańcuchowe. Zobacz, w walce z jakimi dolegliwościami mogą pomóc.
Olejek pichtowy to silny antyoksydant i niezawodny sposób na poprawę krążenia. Dowiedz się więcej o wschodniej recepcie na długowieczność, dobre zdrowie i nienaganną urodę.
Polecane dla Ciebie
Amarantus to smaczne i pożywne ziarna, które można spożywać pod wieloma postaciami. Zawiera mnóstwo składników odżywczych. Sprawdź jakie ma właściwości zdrowotne?
Sok z żurawiny jest chwalony za swoje właściwości prozdrowotne, ale czy wiesz, że może interagować z lekami i wywoływać skutki uboczne? Sprawdź nasz artykuł i bądź świadomy ryzyka!
Poznajcie maść cholesterolową, korzystnie oddziałującą na zdrowie skóry, której skład skomponowano z bezpiecznych w użyciu składników, niepowodujących żadnych skutków ubocznych.
Maść z żywokostu i smalcu gęsiego to preparat od lat stosowany w walce z wieloma dolegliwościami. Jego przygotowanie jest bardzo proste. Sprawdź, jak zrobić maść z żywokostu.
Amla, niewielkie owoce, bogate w składniki odżywcze, przede wszystkim witaminę C, korzystnie oddziałujące na ludzki organizm, kompleksowo wspierające osłabiony stan zdrowia.