Jasnota biała to roślina o wielu walorach prozdrowotnych. Stanowi wsparcie w bolesnym miesiączkowaniu, wspomaga proces trawienia, przyczynia się do łagodzenia niestrawności.
Szczodrak krokoszowaty - Działanie, właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 18.05.2023 - Aktualizacja: 08.08.2023
O swoje zdrowie można dbać w różny sposób, także z użyciem ziół i roślin mających potwierdzone i szerokie właściwości lecznicze. Istnieje wiele bylin znajdujących powszechne zastosowanie w fitoterapii, ponownie zyskującej popularność medycynie ludowej. Jedną z takich roślin jest szczodrak krokoszowaty, znany także pod nazwą luzea krokoszowaty, a skoro jego zastosowanie obejmuje wiele aspektów zdrowotnych, to warto poznać go nieco bliżej.
Szczodrak krokoszowaty (Rhaponticum carthamoides) to wieloletnia bylina należąca do rodziny astrowatych i jednocześnie do grupy adaptogenów, wyjątkowo korzystnie wpływająca na organizm człowieka. W naturze rośnie w górskich regionach naszego kontynentu oraz w dalekiej Azji, na terenach między innymi Mongolii, Rosji, Syberii, oraz Kazachstanu, a w tych regionach świata jest też znany pod nazwą korzenia marala albo jako luzea ałtajska.
Szczodrak ma łodygę dorastającą do 1,8 m długości, nierozgałęzioną i pokrytą włoskami. Liście są głęboko wcinane, skrętoległe, mające eliptyczny albo podłużny kształt, a kwiaty mają purpurową albo liliową barwę i zebrane są w charakterystyczny koszyczek z grubą okrywą. Owocem jest z kolei niewielka brunatna niełupka, zakończona na szczycie kłującymi włoskami.
Roślina kwitnie w okresie od czerwca do sierpnia, lecz dopiero od drugiego roku po samoczynnym wysianiu lub zasadzeniu. Głównym składnikiem używanym w medycynie ludowej jest jej korzeń, cechujący się licznymi właściwościami prozdrowotnymi, można go spożywać na różne sposoby np. w postaci sproszkowanej, kupimy też suplement diety mający go w składzie.
Szczodrak krokoszowaty – właściwości
Nadszedł czas, aby dowiedzieć się, dlaczego ta bylina powinna stać się częścią zróżnicowanej diety, a prowadzenie zdrowego trybu życia w połączeniu z jej stosowaniem przyniesie na pewno wiele korzyści. Jej właściwości lecznicze są szerokie i aby móc się z nimi dokładnie zapoznać, warto podzielić je na kilka kategorii:
Szczodrak krokoszowaty jako adaptogen
Szczodrak krokoszowaty należy do najlepiej przebadanych roślin mających działanie adaptogenne. Pod tym pojęciem rozumiemy jego wpływ na adaptację, czyli konieczność, gdy organizm człowieka musi przyzwyczaić się do nowej, przede wszystkim stresowej sytuacji. Inne działanie, jakie mają adaptogeny, polega na:
regulacji procesów biologicznych, powodowanych nie tylko przez stres, ale i np. zmienne warunki pogodowe, na co wpływ mają zawarte w roślinie ekdysteroidy;
uzupełnianiu braków energii;
przyspieszeniu regeneracji po wysiłku;
minimalizacji ryzyka bezsenności.
Szczodrak krokoszowaty dodaje energii
Używana na Syberii nazwa korzeń marala jest związana z tym, że jelenie o takiej samej nazwie szukają tej właśnie rośliny, aby dodała im energii podczas godów. Mieszkańcy tego regionu dawno zauważyli, że można stosować ją w stanach przewlekłego zmęczenia, dodaje więcej energii i ma działanie anaboliczne. Korzeń pozytywnie wpływa również na:
większą wydolność fizyczną;
przyrost masy mięśniowej, stosują go sportowcy i pracujące fizycznie;
podniesienie sprawności seksualnej i przeciwdziałanie impotencji.
Szczodrak krokoszowaty wspomaga psychikę
Szczodrak krokoszowaty korzeń tej rośliny ma także pozytywny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego, wykazując działanie neuroprotekcyjne w stosunku do komórek kory mózgowej. Stosując regularnie preparat z wyciągiem z korzenia, można liczyć na:
dobre samopoczucie psychiczne i doskonały nastrój każdego dnia;
większą odporność organizmu na skutki stresu, nerwicy i depresji;
zachowanie spokoju w nerwowych sytuacjach;
wyciszenie i pełen relaks;
wydajniejszą pracę mózgu, dobrą pamięć i wzrost zdolności umysłowych.
Inne właściwości, jakie ma szczodrak krokoszowaty
Oprócz własności wymienionych powyżej Rhaponticum carthamoides ma jeszcze inne, równie istotne działanie poprawiające osłabiony stan zdrowia:
reguluje rytm pracy serca i krążenie krwi;
poprawia metabolizm białek;
przyspiesza gojenie ran i regenerację tkanek;
usuwa toksyny z organizmu;
stabilizuje poziom cukru we krwi;
eliminuje wolne rodniki;
redukuje poziom cholesterolu LDL we krwi;
reguluje cykle miesiączkowe;
ma działanie ochronne w stosunku do komórek wątroby, trzustki i śledziony, zwłaszcza przed stresem oksydacyjnym;
działa antybakteryjnie, przeciwpasożytniczo, przeciwnowotworowo i przeciwzapalnie;
wzmacnia odporność organizmu;
poprawia trawienie i wspomaga odchudzanie, przyspieszając spalanie tkanki tłuszczowej;
jest stosowany jako naturalny środek pobudzający;
pomaga w utrzymaniu homeostazy;
redukuje odczuwanie objawów alergii i astmy;
pozwala wyrwać się z niebezpiecznego stanu apatii;
poprawia wygląd skóry;
wspomaga leczenie alkoholizmu.
Właściwości szczodraka syberyjskiego w medycynie ludowej
Ta roślina o działaniu adaptogennym jest od wieków wykorzystywana w tradycyjnej medycynie ludowej. Szczodrak krokoszowaty to roślina znana w różnych regionach świata i jest tam używana we wspomaganiu leczenia licznych przypadłości. W Chinach stosowano go do wzmocnienia wytrzymałości fizycznej, a na Syberii odkryto, że szczodrak krokoszowaty wpływa pozytywnie na regenerację po zmęczeniu, osłabioną potencję i impotencję. Podobne zastosowanie znalazł w Mongolii i w Tybecie, gdzie dodatkowo doceniono jego działanie mogące przedłużać życie, wspomagające regenerację po dłuższej chorobie.
Szczodrak krokoszowaty – zastosowanie
Systematyczne spożywanie preparatów mających w składzie korzeń tej rośliny niesie ze sobą liczne korzyści i dlatego warto wprowadzić tego typu preparaty do domowej, ziołowej apteczki. Należy jednocześnie pamiętać, że nie mogą one służyć jako substytut zróżnicowanej diety, lecz tylko ją uzupełniać. Szczodrak krokoszowaty znajduje zastosowanie w przypadku:
osłabienia potencji;
braku energii;
zaburzeń pracy układu nerwowego;
niewłaściwie działającego układu immunologicznego;
stanów zmęczenia, fizycznego i psychicznego;
problemów ze zdrowiem skóry.
Jak działa szczodrak krokoszowaty i na co może pomóc?
Działanie, jakim charakteryzuje się szczodrak krokoszowaty, opiera się na zawartości wielu substancji biologicznie czynnych należących do grupy ekdysonów, znajdujących się w korzeniu rośliny. Ważna jest także obecność laktonów seskwiterpenowych, w nadziemnej części rośliny, a same ekdysony odpowiadają za:
aktywację produkcji czerwonych krwinek;
wzmocnienie osłabionego libido u mężczyzn;
sprawniej działający układ odpornościowy;
działanie anaboliczne;
ochronę komórek mózgu i wątroby przed stresem oksydacyjnym;
lepszą wydolność fizyczną.
Jakie składniki aktywne zawiera szczodrak krokoszowaty?
Wymienione wyżej unikalne działanie i właściwości, jakie ma szczodrak krokoszowaty, wynikają z obecności w nim:
szczawianu wapnia;
inuliny;
garbników;
witaminy A;
witaminy C, kwasu askorbinowego;
karotenów;
flawonoidów, kwercetyny, kaempferolu i luteoliny;
kwasów fenolowych, chlorogenowego i kawowego;
wapnia;
soli kwasu fosforowego.
Jak stosować szczodrak krokoszowaty – dawkowanie
Szczodrak krokoszowaty korzeń, w postaci sproszkowanej, nalewki lub jako dodatek do suplementów diety, musi być odpowiednio dawkowany. Dla przykładu zaleca się używanie 30-40 kropli nalewki 3 razy dziennie, napar dawkuje się w większych ilościach. Jeśli kupimy preparat adaptogenny z tą rośliną, to zalecane spożycie będzie opisane na opakowaniu lub w ulotce dołączonej do takiego produktu.
Jak zrobić napar ze szczodraka krokoszowatego
Sposób przygotowania naparu z korzenia szczodraka krokoszowatego jest bardzo prosty. Trzeba wziąć jedną łyżeczkę rozdrobnionego korzenia, zalać minimum szklanką wody, lecz lepiej większą ilością i gotować przez 10 minut. Po ostudzeniu należy wywar odstawić na 30 minut do naciągnięcia, przechowuje się go w temperaturze pokojowej, a spożywa 2 dawki produktu dziennie po 250 ml przed posiłkiem i wtedy daje najlepsze efekty działania.
Szczodrak krokoszowaty – korzeń, krople, ekstakt, suplementy w tabletkach
Korzeń tego adaptogenu można kupić w wielu postaciach, dostępne są między innymi preparaty w proszku, niestety niewygodne w użyciu i mające niską przyswajalność przez organizm. O wiele lepsze są nalewki wodno-alkoholowe z wyciągiem ze szczodraka krokoszowatego, dzięki temu, że alkohol etylowy konserwuje wszystkie składniki aktywne i przyspiesza ich wchłanianie. Dla osiągnięcia pożądanych efektów działania ważne jest także systematyczne spożywanie takich nalewek czy naparów.
Szczodrak krokoszowaty – interakcje z lekami
Niestety brak jest dokładnych informacji o badaniach sprawdzających, czy szczodrak krokoszowaty może wchodzić w interakcje z jakimiś lekami i szkodzić zdrowiu. Jednakże biorąc leki i stosując przy tym korzeń szczodraka, warto zachować ostrożność i obserwować reakcje swojego organizmu.
Szczodrak krokoszowaty – przeciwwskazania
Nie każdy może również skorzystać z zalet stosowania tego wartościowego adaptogenu, nie jest zalecany dla małych dzieci oraz kobiet w ciąży i karmiących piersią. Kolejnym istotnym przeciwwskazaniem jest uczulenie na substancje czynne wchodzące w skład preparatu, jaki używamy oraz zaburzenia ciśnienia krwi i pracy serca.
Szczodrak krokoszowaty – skutki uboczne i działania niepożądane
Szczodrak krokoszowaty należy zawsze stosować zgodnie z określonym dawkowaniem, zdecydowanie niezalecane jest przekraczanie zalecanej porcji dziennej. Ważne jest też jednoczesne stosowanie zbilansowanej diety, w przeciwnym wypadku musimy spodziewać się pewnych, chociaż niezbyt przykrych, skutków ubocznych:
reakcji alergicznych, w przypadku uczulenia na główny składnik preparatu;
stanów nadmiernego pobudzenia;
bólów głowy.
Dlaczego warto stosować szczodrak krokoszowaty?
Dla jego szerokiego działania regulującego wiele procesów zachodzących w ludzkim organizmie, poprawy stanu zdrowia, bezpieczeństwa użycia, minimalnej ilości przeciwwskazań do spożycia i możliwych skutków ubocznych. Można po nim spodziewać się naprawdę spektakularnych efektów działania, a regularnie stosowany wesprze osłabiony z różnych przyczyn organizm zarówno pod kątem fizycznym, jak i psychicznym. Skoro szczodrak krokoszowaty to roślina mająca właściwości adaptogenne, to dzięki niej uzyskamy najlepsze wsparcie w walce ze stresem, jedną z chorób cywilizacyjnych naszych czasów.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Odkryj skuteczne domowe sposoby na katar. Naucz się 11 technik, które pomogą Ci pozbyć się tej nieprzyjemnej dolegliwości.
Bylica piołun to ziele o gorzkim smaku, ale wielu pozytywnych właściwościach; działa szczególnie na układ trawienny, ale również pomaga pozbyć się pasożytów i grzybów.
Polecane dla Ciebie
Odkryj, jak hipokalcemia wpływa na Twoje zdrowie. Przeczytaj nasz artykuł, by zrozumieć znaczenie wapnia i jak zapobiegać jego niedoborom.
Kolagen rybi charakteryzuje się budową podobną do kolagenu ludzkiego. Dlatego cieszy się coraz większą popularnością. Poznaj jego właściwości i zastosowanie.
Glicyna, aminokwas endogenny, korzystnie wpływający na wiele aspektów zdrowotnych, niezbędny dla funkcjonowania całego organizmu, skutecznie wspomagający leczenie różnych chorób.
Jak działają naturalne spalacze tłuszczu? To mityczne substancje cudotwórcze, czy realne i skuteczne suplementy diety? Czy są bezpieczne? Które są najlepsze i czy mają skutki uboczne?
Laktoferyna to białko, które ze względu na dobroczynny wpływ na układ odpornościowy i silne właściwości antybakteryjne, jest coraz częściej stosowane w formie suplementów diety.