Lubczyk to ziele znane od wielu lat, choć wielu zna je tylko z jego pobudzających właściwości; warto jednak wiedzieć, że lubczyk to nie tylko afrodyzjak, ale ziele o bardzo szerokim działaniu leczniczym.
Psianka słodkogórz – Właściwości, działanie, zastosowanie, jak stosować, przeciwwskazanie i czy jest trująca
- Opublikowano: 12.05.2023
Ziołolecznictwo, nazywane obecnie także fitoterapią, jest znane ludzkości od tysięcy lat, niejednokrotnie potwierdzając swoją skuteczność we wspomaganiu terapii licznych, często bardzo skomplikowanych dolegliwości. Swoje zastosowanie w tej dziedzinie znajduje wiele ziół, również rośliny powszechnie, choć często nie do końca słusznie, uważane za całkowicie trujące. Należy do nich między innymi psianka słodkogórz, której odpowiednio dobrane dawki mogą mieć korzystny wpływ na liczne aspekty zdrowotne, lecz była i jest przede wszystkim używana w medycynie ludowej. Obecnie uprawa w celach przemysłowych jest w wielu krajach zakazana, co nie oznacza jednak, że nie warto zapoznać się z nią nieco bliżej.
Psianka, (Solanum dulcamara), to pospolita roślina trująca, mająca jednocześnie kilka cennych własności sprzyjających zdrowiu. Należy do licznej rodziny psiankowatych (Solanaceae), do której zaliczamy między innymi wiele popularnych i lubianych warzyw oraz owoców, wybrane odmiany takich jak ziemniaki, pomidory, bakłażany, papryka czy egzotyczne jagody goji. Cechą wspólną roślin należących do tej rodziny jest toksyczność wynikająca z obecności lektyn, kalcytriolu i glikoalkaloidów, związków, których działanie można porównać do naturalnych pestycydów.
Psianka rośnie w wielu częściach świata, na kontynencie europejskim, w Azji Zachodniej oraz w Afryce Północnej, jest także pospolita w naszym kraju. Spotyka się ją stosunkowo powszechnie na całym niżu oraz w Karpatach, przede wszystkim w niższych położeniach górskich. Rośnie głównie w miejscach wilgotnych nad brzegami wód, rzek, jezior czy innych zbiorników wodnych, można ją również spotkać w wilgotnych lasach.
Wydany przez PWN „Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski” oraz książka z 1953 roku „Rośliny polskie” opisuje psiankę jako krzew dorastający od 0,5 do nawet ponad 2 metrów wysokości, rozesłany lub płożący się, mający częściowo zdrewniałą dolną część łodygi. Praktycznie cała roślina jest pokryta włoskami, mniej lub bardziej przylegającymi do jej powierzchni, w zależności od tego, jaką część pokrywają.
Drugi człon jej nazwy, czyli słodkogórz, wiąże się ze smakiem, jaki ma ta roślina, z zewnątrz słodkim, a wewnątrz gorzkim. Solanum dulcamara możemy też spotkać pod innymi, równie często używanymi nazwami w różnych językach, bittersweet, dulcamara, climbing nightshade, fellenwort, felonwood, poisonberry, trailing nightshade czy Amara dulcis.
Czy psianka słodkogórz jest trująca?
Psianka to wyjątkowo specyficzna roślina, charakteryzująca się jednocześnie silnym działaniem trującym i właściwościami sprzyjającymi osłabionemu zdrowiu. Jak wspomnieliśmy, przez swoje własności toksyczne nie jest uprawiana i powszechnie stosowana w ziołolecznictwie, lecz doskonale sprawdza się jako efektowna roślina ozdobna, pod warunkiem, że nie będą do niej miały dostępu dzieci i zwierzęta domowe. Ze względu na szkodliwość oraz kształt i kolor owoców, zyskała przez wieki złą sławę, nazywano ją między innymi diabelskim winogronem.
Jej toksyczność wynika z zawartości wymienionych wyżej substancji trujących, wspólnych dla całej rodziny roślin psiankowatych. W psiance za jej trujące właściwości odpowiada przede wszystkim solanina, a najwięcej solaniny zawierają owoce, liście oraz zielone, młode pędy rośliny, i to właśnie te jej części są jeszcze wykorzystywane w medycynie naturalnej. Używa się ich wyłącznie w preparatach do stosowania zewnętrznego, dlatego, że solanina jest substancją nierozpuszczalną w wodzie. Może więc być dodatkiem do kremów, maści, szamponów czy innych kosmetyków do pielęgnacji skóry i osłabionych włosów.
Psianka słodkogórz – właściwości
Mimo potwierdzonej przeprowadzonymi badaniami toksyczności Solanum dulcamara nadal znajduje zastosowanie, ale przede wszystkim w preparatach używanych zewnętrznie. Wpływ na to mają jej właściwości prozdrowotne wynikające także z przynależności do rodziny psiankowatych, wspólne prawie dla tej całej grupy roślin:
wspomagające zwalczanie symptomów alergii;
łagodzące skutki chorób skóry, obrzęków, owrzodzeń czy zmian trądzikowych;
wzmacniające osłabioną strukturę włosów, oczyszczające je, przywracające miękkość i zapobiegające wypadaniu;
moczopędne, ułatwiające oczyszczenie organizmu z zalegających w nim toksyn i zbędnych pozostałości po procesach przemiany materii;
wspierające zdrowie i sprawność osłabionych z różnych przyczyn stawów;
uspokajające, pozwalające wyciszyć emocje, zrelaksować ciało i przeciążony umysł.
Psianka słodkogórz – zastosowanie
Jej właściwości bezpośrednio rzutują na stosunkowo szeroki zakres zastosowania, korzystny wpływ obejmujący takie części i funkcje ludzkiego organizmu jak:
Osłabione stawy
Zachowania pełnej sprawności i zdrowia stawów nie da się zbagatelizować, lecz z wiekiem dopadają je liczne schorzenia, powodowane najczęściej przez postępujące zwyrodnienia, będące również skutkiem urazów mechanicznych np. skręcenia czy uderzenia. Preparaty mające w składzie psiankę poprawiają ruchomość powierzchni stawowych, odpowiadają także za prawidłowe odżywienie błony maziowej oraz podwyższoną produkcję samej mazi stawowej, redukującej siły tarcia.
Przetłuszczona skóra
Bardzo często nadmiernie zanieczyszczona, ze stanami zapalnymi, na którą dobrze wpływa wyciąg z psianki, mający działanie przeciwzapalne i antyseptyczne, dzięki czemu redukuje zaczerwienienia. Wspomaga usuwanie wyprysków skórnych, w tym trądziku, łagodzi skutki egzemy i łuszczycy, reguluje pracę gruczołów łojowych i wydzielanie sebum, przez co zapobiega przetłuszczaniu się skóry i zmiękcza naskórek.
Włosy skłonne do wypadania
Ziele psianki sprawdza się również w przypadku słabych, skłonnych do wypadania włosów, stosuje się je jako dodatek do szamponów i odżywek używanych do mycia oraz płukania włosów. Zmiękcza je, oczyszcza na całej długości oraz wspomaga odżywianie, dostarczając im niezbędne składniki odżywcze, sprawiając, że stają się mocniejsze i błyszczące.
Jak działa psianka słodkogórz i na co może pomóc?
Znana i ceniona przez stulecia psianka używana była przede wszystkim jako substancja o właściwościach moczopędnych, dzięki czemu dokładnie oczyszczała organizm z toksyn. Stosowano ją też jako środek przeczyszczający, oczywiście w bezpiecznej dawce, wspomagając w ten sposób funkcjonowanie układu trawiennego.
W dawnych czasach, przed przeprowadzeniem dokładnych badań, używano jej również w stanach przeziębienia i grypy objawiających się kaszlem, ma bowiem właściwości wykrztuśne, ułatwiające usuwanie wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych. Obecnie jednak stosuje się ją przede wszystkim zewnętrznie, na wspomnianą wyżej skórę, włosy i do smarowania bolących, osłabionych i nadmiernie przeciążonych stawów.
Jak stosować psiankę słodkogórz – dawkowanie
Psiankę, jako roślinę o własnościach toksycznych, należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami producenta danego preparatu, a dokładne dawkowanie musi znajdować się na jego opakowaniu. W przypadku ciętego ziela bierze się jedną jego łyżkę na szklankę gorącej wody i stanowczo niezalecane jest przekraczanie tej dawki.
Przepis na żel z psianki słodkogórz
Skoro psianka sprawdza się jako środek do pielęgnacji skóry, zwłaszcza delikatnej i trądzikowej, oraz włosów, to można z niej sporządzić żel do mycia, a będzie nam do tego potrzebne:
gliceryna roślinna – 15 g;
guma ksantanowa – 0,5 g;
wyciąg z psianki słodkogórz – około 100 g.
Wszystkie te składniki należy dokładnie wymieszać i dodać naturalny środek konserwujący np. olejek kajeputowy, herbaciany, lawendowy lub eukaliptusowy, nadający mieszance jednocześnie właściwości antyseptyczne.
Psianka słodkogórz – przeciwwskazania
Jeśli chodzi o najważniejsze przeciwwskazania do stosowania wyciągów z tej rośliny, to eksperci podkreślają kilka najbardziej istotnych:
ciążę i okres laktacji, czyli karmienia piersią;
stosowanie w tym samym czasie preparatów przeciwhistaminowych;
nadwrażliwość na tę roślinę;
osłabiony układ odpornościowy;
niektóre choroby autoimmunologiczne;
zaburzenia funkcjonowania jelit, w tym tzw. cieknące jelito.
Psianka słodkogórz – skutki uboczne i działania niepożądane
Psianka słodkogórz jest stosunkowo bezpieczna w zalecanych ilościach, lecz jeśli ją przedawkujemy, to musimy liczyć się ze skutkami ubocznymi jej działania, takimi jak:
zaburzenia trawienne, mdłości, biegunka, wymioty;
krwawienie z układu pokarmowego;
bóle i zawroty głowy;
obniżona temperatura ciała;
problemy z mówieniem;
rozszerzone źrenice;
drgawki;
spowolnienie akcji serca i oddychania mogące prowadzić nawet do śmierci.
Jak znaleźć psiankę słodkogórz?
Będąc na spacerze, szczególnie nad brzegami zbiorników wodnych, warto pokusić się o znalezienie psianki i prawidłowe jej rozpoznanie. Jej cechą charakterystyczną są przede wszystkim kwiaty zapylane przez różne gatunki owadów, na bardzo długich szypułkach, z żółtymi pręcikami, mające fioletowe zabarwienie płatków.
Drugą cechą charakterystyczną są czerwone owoce, w kształcie kulek, widoczne już z daleka i zachowujące kolor aż do późnej jesieni. Naszą uwagę powinny także zwrócić rozłożyste, podłużne pędy, dorastające niekiedy aż do kilku metrów długości, młode intensywnie zielone, a starsze brązowe i zdrewniałe. Można też wyczuć specyficzny zapach psianki, szczególnie silny zwłaszcza po przecięciu jej łodygi.
Dlaczego warto stosować psiankę słodkogórz?
Niektóre, wymienione wyżej właściwości psianki, mogą zachęcać do jej stosowania, oczywiście przy ścisłym przestrzeganiu zaleceń dotyczących bezpiecznych dawek, niepowodujących zagrażających zdrowiu i życiu skutków ubocznych. Powinna być kupowana wyłącznie ze sprawdzonych i godnych zaufania źródeł, np. w sklepach zielarskich, dzięki czemu będziemy mieli pewność, że przyniesie nam korzyści zdrowotne, a nie zaszkodzi.
Jak widać na powyższych przykładach, może pomóc w przypadku wielu dolegliwości, Lecz tylko, kiedy będziemy ją stosować zewnętrznie, na bolące stawy, skórę, czy osłabione włosy. Trzeba jednak zawsze brać pod uwagę toksyczność tego zioła, niebezpiecznego zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Ryzyko skutków ubocznych jest wysokie, warto więc rozważyć użycie innych, bezpieczniejszych ziół o takich samych właściwościach.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Pięciornik gęsi to naturalny sposób na usprawnienie pracy układu trawiennego oraz ograniczenie drobnych krwawień, zobacz, co jeszcze ma dla Ciebie ta niepozorna roślinka.
Chcesz wiedzieć, jak skutecznie wykorzystać ostropest plamisty dla swojego zdrowia? Odkryj, jak go dawkować, kiedy i w jakiej formie go stosować, a także jakie są jego przeciwwskazania.
Polecane dla Ciebie
Glutation to składnik naturalnie syntezowany przez organizm. Wiele osób decyduje się również na jego suplementację. Czym jest glutation i w jakim celu się go przyjmuje? Sprawdź.
Odkryj, jak uzupełnić żelazo! Poznaj produkty bogate w ten minerał, objawy niedoboru i wskazówki, jak zadbać o jego optymalny poziom w ciele.
Jeśli rozglądasz się za silnymi antyoksydantami zapewniającymi długą młodość, wysoką witalność i kompleksową ochronę przed patogenami, astaksantyna powinna zwrócić twoją uwagę!
Lecytyna jest substancją chemiczną naturalnie występującą w komórkach ludzkiego organizmu, sprawdź, jak wpływa na Twoje zdrowie i dlaczego warto dbać o utrzymanie jej prawidłowego poziomu.
Krzem to pierwiastek życia. Wspomaga walkę z infekcjami, wspiera pracę układu kostnego, pomaga w utrzymaniu włosów i paznokci w dobrej kondycji. Dowiedz się więcej.