Wiązówka błotna - roślina, która pomaga skutecznie zwalczać przeziębienie i grypę. Sprawdź gdzie ją znaleźć i jak przygotować, aby cieszyć się dobrym zdrowiem.
Pięciornik gęsi – Właściwości, działąnie, zastosowanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 17.05.2023 - Aktualizacja: 08.08.2023
Pięciornik gęsi (potentilla anserina) to popularny chwast, który znaleźć można niemalże wszędzie. Występuje na łąkach, pastwiskach i przydrożnych rowach. Jest doskonale znany z widzenia i niezwykle pospolity. Mało jednak kto wie, jak bardzo może on być pomocny. Okazuje się, że jest to roślina o licznych właściwościach leczniczych i prozdrowotnych, które niestety nie są należycie doceniane. Zobacz, jak działa ta roślina, na co może pomóc i jak bezpiecznie ją stosować.
Pięciornik gęsi (potentilla anserina) to tylko jedna z nazw tej niezwykłej rośliny. Można ją również spotkać pod określeniami takimi jak: pięćperset gęsi, srebrnik, gęsiówka, gęsie ziele, gęsia trawa, drabinki, grzmotnik czy dziewicze ziele.
Należy do rodziny różowatych. Woli stanowiska dobrze nasłonecznione i rośnie w glebie bogatej w azot i wilgotnej o odczynie zasadowym lub obojętnym. Powszechnie spotykany jest na terenie Europy, ale poza jej południową częścią, a także na terenie Azji i Ameryki Północnej.
Rośnie na polach, gdzie traktowany jest jako chwast i usuwany. Ponadto, roślinę można spotkać na łąkach, pastwiskach, zaroślach, przydrożach, podwórkach i nad brzegami stawów.
Pięciornik gęsi, który bywa określany srebrnikiem swoją drugą nazwę zyskał dzięki srebrnym włoskom, które znajdują się na spodzie liści. Ponadto wierzenia ludowe przekazują, że uważano, że ma magiczną moc przyciągania pieniędzy.
Drugi człon jego nazwy (gęsi) pochodzi prawdopodobnie stąd, że jego liście przypominają gęsią łapkę, a także przypuszcza się, że gęsiom bardzo on smakuje.
Roślina osiąga niewielkie wysokości pod od 20 do 45 cm, choć łodyga bywa długa, nawet do 80 cm. Dzieje się tak dlatego, że łodyga rośliny jest pokładająca się. Cała roślina pokryta jest białym kutnerem. Liście są długie, do 25 cm i zielone.
Pięciornik gęsi kwitnie od maja do sierpnia, a jego kwiaty są żółte i promieniste. Składają się z pięciu płatków i dorastają do 2 cm średnicy. Po okresie kwitnienia powstają owoce zbiorowe, które składają się z licznych niełupek.
Korzenie i młode pędy rośliny są jadalne.
Surowcem zielarskim jest ziele pięciornika gęsiego, które zbiera się od maja do lipca, a następnie suszy w temperaturze, która nie powinna przekraczać 40 stopni.
Pięciornik gęsi – właściwości
Roślina wykazuje liczne właściwości lecznicze. Jednym z powodów, dla których tak są zawarte w niej garbniki i kwas galusowy.
Przypuszcza się, że roślina ma właściwości ściągające. Z tego względu może działać przeciwbiegunkowo i przeciwobrzękowo. Prawdopodobnie wykazuje też działanie przeciwzapalne i przeciwwysiękowe.
Pięciornik gęsi może obkurczać naczynia krwionośne, co zatrzymuje lub zmniejsza krwawienie. Niektóre źródła informują, że roślina może również hamować rozwój grzybów i bakterii.
Prawdopodobnie srebrnik pospolity może również zmniejszać stany zapalne oraz redukować skutki stresu oksydacyjnego.
Inne substancje, które znajdują się w roślinie mogą mieć pozytywny wpływ na pracę układu pokarmowego człowieka. Przypuszcza się, że mogą chronić miąższ wątroby i wspomagać działanie przewodu pokarmowego.
Jakie substancje czynne posiada pięciornik gęsi?
Skoro więc mowa o wartościowych i dobroczynnych substancjach, które znajdują się w pięciorniku, warto się dowiedzieć, co to za substancje.
Ziele pięciornika gęsiego zawiera:
garbniki (od 5 do 12 proc.);
flawonoidy (kwercetynę, kemferol);
saponiny;
związki śluzowe;
sterole;
cholinę;
kwasy organiczne (kwas galusowy, kwas katechowy i kwas elagowy);
minerały;
witaminę C.
Pięciornik gęsi – zastosowanie
Z uwagi na skład i wykazywane właściwości lecznicze pięciornik gęsi znalazł dla siebie zastosowanie w medycynie ludowej, ale nie tylko. Coraz częściej bowiem stanowi składnik preparatów, które dostępne są w aptekach.
Przede wszystkim ziele pięciornika gęsiego znalazło zastosowanie w leczeniu dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Może się okazać pomocne w biegunkach, zaburzeniach trawiennych, przy nieregularnych wypróżnieniach, nieżycie żołądka i gdy pojawia się kolka jelitowa.
Przypuszcza się, że pięciornik gęsi stymuluje wydzielanie soku żołądkowego i z tego właśnie względu może być pomocny w kłopotach trawiennych, jak wzdęcia czy bóle brzucha.
Okazuje się, że można też korzystać z ziela pięciornika gęsiego w chorobach wątroby, kamicy żółciowej, zapaleniu trzustki i woreczka żółciowego. Prawdopodobnie roślina ma korzystny wpływ na czynność wątroby.
Ziele może też byś stosowane zewnętrznie, np. do przygotowania nasiadówek, które są pomocne w leczeniu hemoroidów i zapalenia odbytu.
Z uwagi na właściwości przeciwzapalnej, roślinę można wykorzystać do płukania jamy ustnej i gardła w czasie leczenia pleśniawek i w zapaleniu dziąseł.
Ciekawostką jest to, że okłady z ziela pięciornika gęsiego stosowane są również w reumatyzmie i przy problemach z żylakami. Można je wykorzystywać przy trudno gojących się oparzeniach, ranach i owrzodzeniach, głównie ze względu na właściwości ściągając rośliny.
Roślinę stosuje się również przy bolesnym miesiączkowaniu, ponieważ rozkurcza mięśnie gładkie macicy.
Zastosowanie pięciornika gęsiego w kuchni i kosmetyce
Wartą uwagi jest również informacja, że ziele pięciornika sprawdza się nie tylko w leczeniu, ale również w kuchni i kosmetyce.
Korzeń pięciornika gęsiego niekiedy wytwarza jadalne bulwy. Jeżeli zbierane są one jesienią, mają przyjemny smak, są lekkostrawne i pożywne. Można je gotować i podawać ze stopionym masłem, cukrem lub miodem. Liście pięciornika można dodawać do zup oraz sałatek.
Jeżeli zaś chodzi o kwestię stosowania pięciornika gęsiego w kosmetyce, to tu na plan pierwszy wychodzi jego korzystny wpływ na cerę, szczególnie trądzikową. Płukanki i szampony można stosować w przypadku łupieżu, na stany zapalne owłosionej skóry głowy oraz przy wypadaniu włosów.
Okłady stosowane pod oczy, pomogą wyrównać koloryt skóry i pozbyć się cieni.
Z uwagi na swoje właściwości, pięciornik gęsi stanowi składnik kosmetyków, które poleca się przy rozszerzonych naczynkach krwionośnych (obkurcza naczynia krwionośne, co powoduje, że hamuje drobne krwawienia), trądziku różowatym, rozszerzonych porach czy przebarwieniach. Prawdopodobnie ziele chroni skórę przed negatywnym działaniem promieniowania UV.
Jak działa pięciornik gęsi i na co może pomóc?
Ciekawą kwestią jest również działanie ziela pięciornika gęsiego.
Przypuszcza się, że roślina ma działanie moczopędne, co w efekcie powoduje, że zwiększa się objętość wydalanego moczu. To zaś może przynieść efekt przeciwobrzękowy.
Z uwagi na zdolność do obkurczania naczyń włosowatych i innych naczyń krwionośnych może mieć działanie przeciwkrwotoczne.
Przypuszcza się, że roślina może działać też przeciwzapalnie i ściągająco. Prawdopodobnie stymuluje wydzielanie soków trawiennych oraz wydzielanie żółci. Tym samym może się przyczyniać do poprawiania pracy dróg żółciowych.
Garbniki obecne w roślinie działają łagodząco na stany zapalne błon śluzowych oraz hamują drobne krwawienia. Natomiast flawonoidy i witamina C przyczyniają się do uszczelniania ścian naczyń krwionośnych i mogą działać rozkurczowo na mięśnie gładkie oskrzeli, układu pokarmowego oraz naczyń wieńcowych i macicy.
Jak stosować pięciornik gęsi – dawkowanie
Zielem pięciornika można płukać jamę ustną, przemywać skórę czy też stosować jako nasiadówki. W takiej postaci dawkowanie nie jest szczególnie mocno ograniczone, ponieważ roślina nie jest spożywana.
Jeżeli jest ona jednak przyjmowana na zaburzenia trawienia, bolesne miesiączkowanie czy dla złagodzenia stanów zapalnych błon śluzowych, wówczas stosuje się ją wewnętrznie, a to powoduje, że należy się trzymać zaleceń i dawkowania.
Odwar z pięciornika można stosować dwa lub trzy razy dziennie po pół szklanki na porcję. Jeżeli przyjmowany jest w postaci suplementu diety lub innego preparatu, to właściwe dawkowanie zaleca producent i należy go bezwględnie przestrzegać
Pięciornik gęsi – przeciwwskazania
Roślina nie powinna być stosowana w przewlekłych biegunkach i owrzodzeniach jelita grubego. Nie zaleca się podawania go dzieciom, kobietom w ciąży oraz w czasie karmienia piersią.
Pięciornik gęsi – skutki uboczne i działania niepożądane
Zasadniczo roślina nie daje skutków ubocznych, ale zbyt długie jej stosowanie może doprowadzić do wystąpienia zaparć i nudności.
Dlaczego warto stosować pięciornik gęsi ?
Warto stosować pięciornik gęsi, ponieważ jest to naturalny sposób na poprawienie funkcjonowania układu trawiennego. Tego rodzaju zioła sprawdzają się przy zaburzeniach trawiennych i mogą przynieść zauważalną ulgę. Z uwagi na jego zdolność do rozkurczania mięśni gładki naczyń, może być stosowany w początkowym okresie niewydolności wieńcowej. Sprawdza się w pielęgnacji cery, szczególnie naczynkowej. Może być pomocny przy bolesnym miesiączkowaniu.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Kurkuma z czarnym pieprzem to coraz częściej stosowany dla wzmocnienia zdrowia i zażegnania rozmaitych dolegliwości duet przypraw o wysokiej aktywności biologicznej.
Porost islandzki należy do najlepszych ziół na ból gardła, chrypkę, kaszel i suchość w jamie ustnej. Ma silne działanie przeciwzapalne, a jednocześnie osłaniające i łagodzące.
Polecane dla Ciebie
Siarka organiczna na zdrowe stawy i jędrną skórę. Gdzie znaleźć ten cenny związek i jak włączyć go diety? Zobacz dlaczego warto stosować MDM!
Co to jest inozytol? Poznaj go w odpowiedziach na najczęściej zadawane przez użytkowników pytania. Dowiedz się czym jest, jak działa, jak go stosować i jakie ma skutki uboczne i przeciwwskazania.
Poznaj, jak skutecznie działa zawarty w zielonych warzywach chlorofil, który ma dobroczynny wpływ na nasz organizm, pobudza produkcję krwi oraz przeciwdziała starzeniu!
Odkryj, jak uzupełnić żelazo! Poznaj produkty bogate w ten minerał, objawy niedoboru i wskazówki, jak zadbać o jego optymalny poziom w ciele.
Poznaj 14 możliwych skutków ubocznych stosowania inozytolu. Zobacz kto musi uważać na inozytol i jakich przeciwwskazań należy przestrzegać by pozostać bezpiecznym.