Odkryj mydlnicę lekarską - roślinę, która od wielu pokoleń chroni i wspomaga organizm w przypadku problemów skórnych, trawiennych czy też związanych z górnymi drogami oddechowymi.
Podbiał pospolity – Właściwości, działanie, zastosowanie, przeciwskazania i przepisy
- Opublikowano: 29.08.2022
Skuteczności naturalnego leczenia i profilaktyki różnych schorzeń nie można nic zarzucić, zwłaszcza jeśli używamy do tego roślin mających potwierdzone badaniami właściwości lecznicze. Wiele z nich zyskało szczególnie dużą popularność, w tym i podbiał pospolity, powszechnie stosowany w ziołolecznictwie już co najmniej od stuleci. Warto więc dokładniej zapoznać się z jego własnościami, aby wiedzieć, na jakie przypadłości można go zastosować i w jaki sposób sporządzić z niego np. zdrowotny napar.
Podbiał pospolity, tussilago farfara, znany także pod potoczną nazwą końskie kopyto, gęsie łebki, ośla stopa albo kwiat szczupaczy, to roślina wieloletnia zaliczana do licznej rodziny astrowatych, Uprawia się ją zarówno w ogrodach, jak i na większą skalę przemysłową, i to praktycznie na całym świecie, także w naszym kraju. Okres kwitnienia podbiału pospolitego przypada od marca do maja. Kwiat podbiału przybiera kolor bladożółty, a co ciekawe, dopiero po przekwitnięciu kwiatów wyrastają liście, mające kształt wydłużonego serca, z wierzchu zielone, a od spodu szare i pokryte charakterystycznymi włoskami. Roślina ta rośnie głównie w wilgotnych, lecz jednocześnie lekko nasłonecznionych miejscach, na gliniastych brzegach rzek, w porastających je nadbrzeżnych zaroślach.
Podbiał pospolity dorasta maksymalnie do 30 cm wysokości, a jako surowiec zielarski używa się przede wszystkim jego liści oraz kwiatów, wysuszonych naturalnie albo w suszarni ogrzewanej elektrycznie do temperatury 40 stopni Celsjusza. Należy je koniecznie zbierać już wczesną wiosną, w przeciwnym wypadku pojawią się na nich brązowe plamy, praktycznie całkowicie dyskredytujące je do użycia. Zbiera się również koszyczki kwiatów podbiału, a następnie suszy tak samo, jak liście, pamiętając, aby robić to tylko w pogodny, suchy dzień. Wysuszone liście podbiału koniecznie trzeba przechowywać w szczelnych pojemnikach pod przykryciem, aby uniknąć ich zawilgocenia, gdyż nie będą nadawać się do spożycia.
Podbiał – właściwości
Podobnie, jak w przypadku wielu innych roślin powszechnie stosowanych w ziołolecznictwie, również właściwości lecznicze podbiału pospolitego zależą od jego składu. Zarówno liście, jak i kwiaty podbiału zawierają mnóstwo rozmaitych substancji bioaktywnych, niezwykle korzystnych dla naszego zdrowia, takich jak:
składniki mineralne, wartościowe pierwiastki, cynk, miedź, potas, sód, wapń, żelazo;
polisacharydy, przede wszystkim inulinę, glukozę i galaktozę;
flawonoidy;
kwasy fenolowe;
kwasy organiczne;
fitosterole;
aminokwasy, kwas glutaminowy i asparaginowy, walina, izoleucyna;
aminy;
nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy Omega;
nasycone kwasy tłuszczowe;
olejki eteryczne;
garbniki;
cholinę;
związki śluzowe;
związki cukrowe.
Powiedzmy sobie szczerze, że naprawdę tylko niektóre rośliny mogą się pochwalić aż tak bogatym składem, który oczywiście przekłada się bezpośrednio na właściwości zdrowotne podbiału pospolitego. Działanie podbiału można śmiało uznać za kompleksowe, a spośród jego licznych własności specjaliści z różnych dziedzin przede wszystkim wskazują na:
właściwości wykrztuśne, dzięki czemu podbiał stosuje się przy chorobach górnych dróg oddechowych;
działanie rozkurczowe, korzystne dla osób z chorobami wątroby, a co ciekawe, silniejsze działanie rozkurczowe niż liście podbiału pospolitego mają jego kwiaty;
właściwości przeciwzapalne, dezynfekujące i antybakteryjne, działanie osłaniające organizm przed infekcjami właśnie o takim podłożu, a bakterie najskuteczniej pomagają zwalczyć kwasy fenolowe;
własności przeciwbólowe, przy zastosowaniu zewnętrznym np. maści czy okładów z wyciągiem z kwiatów podbiału redukują bóle powstałe po fizycznych urazach oraz bóle głowy. Tego typu okłady znajdują też zastosowanie w łagodzeniu objawów chorób skóry, wysypek, zmian trądzikowych, usuwają również plamy żółciowe;
działanie antynowotworowe i antyoksydacyjne, związki aktywne wchodzące w skład podbiału pospolitego eliminują wolne rodniki, reaktywne formy tlenu (ROS), jedną z przyczyn rozwoju raka, chronią jednocześnie komórki organizmu przed negatywnymi skutkami stresu oksydacyjnego.
Podbiał – zastosowanie
Zioła i rośliny o własnościach leczniczych są stosowane od tysięcy lat, skutecznie radząc sobie z wieloma przypadłościami. Są wykorzystywane między innymi w medycynie ludowej, przede wszystkim w jednej z jej odmian, wspomnianym już ziołolecznictwie, obecnie nazywanym fitoterapią. Takiemu użyciu sprzyjają substancje zawarte w tych roślinach, a duże ich ilości, jak już wiemy, znajdują się te w kwiatach podbiału pospolitego, swoje zastosowanie znajdują też suszone liście podbiału.
Wszystko to sprawia, że podbiał pospolity jest coraz częściej używany w celach leczniczych, a jeśli nie jesteśmy pewni, w jakim przypadku może nam pomóc, to informacje na ten temat uzyskamy np. w aptece czy sklepie zielarskim. Liście i kwiaty podbiału są zalecane między innymi osobom chorującym na takie schorzenia jak:
infekcje atakujące górne drogi oddechowe, mające przeważnie podłoże bakteryjne lub wirusowe. Bardzo często towarzyszy temu stan zapalny, wysoka gorączka i ból gardła, a podbiał nie tylko je złagodzi, zdezynfekuje też gardło i całe drogi oddechowe, minimalizując w znacznym stopniu ryzyko nawrotu infekcji;
zapalenie gardła, kolejne schorzenie górnych dróg oddechowych, a podbiał pospolity skutecznie łagodzi jego symptomy, działa wykrztuśnie, pomaga więc usunąć zalegającą wydzielinę, czemu sprzyja to, że pobudza ruchy rzęsek nabłonka oddechowego, ponadto doskonale sprawdza się przy bólu gardła i utrudnionym przełykaniu;
trudny do pohamowania kaszel, dotyczący między innymi palaczy tytoniu, w tym przypadku suplementy z dodatkiem podbiału wyzwalają odruch wykrztuśny, a napar albo tabletki do ssania z wyciągiem z tej rośliny używa się też w celu łagodzenia suchego kaszlu;
problemy ze skórą, czemu sprzyjają właściwości odkażające, jakie ma liść podbiału i kwiaty podbiału. Usuną ze skóry nie tylko wspomniane plamy żółciowe, odwar z podbiału można również stosować do przemywania skóry ze zmianami trądzikowymi czy innymi wypryskami, nawet owrzodzeniem, ropniami i odciskami. Zalecany jest zwłaszcza do cery tłustej, wydzielającej nadmierną ilość łoju, dobrym pomysłem jest także stosowanie bezpośrednio na nią okładów z liści;
dolegliwości bólowe o różnym natężeniu, nie tylko ból gardła występujący przy zainfekowanych drogach oddechowych. Podbiał może szybko złagodzić bóle powodowane urazami mechanicznymi, kontuzjami, efekty zwichnięć, stłuczeń, siniaków, a nawet złamań np. kończyn górnych lub dolnych.
Jak działa podbiał i na co pomaga?
Całe działanie tego zioła jasno i wyraźnie przedstawia powyższa charakterystyka, podbiał pospolity zalecany jest głównie osobom zmagającym się z infekcjami górnych dróg oddechowych. Warto w kilku zdaniach podsumować sobie schorzenia, przy których jeszcze wykazuje skuteczność właśnie podbiał, właściwości sprzyjające szybkiemu powrotowi do zdrowia.
Złagodzi rozwijające się stany zapalne, takie jak zapalenie gardła, obniży gorączkę bardzo często towarzyszącą infekcjom atakującym nasze drogi oddechowe, skoro działa wykrztuśnie to pomoże szybko usunąć całą zalegającą wydzielinę, przyniesie ulgę przy utrudnionym przełykaniu i bólu gardła. Właściwości wykrztuśne są korzystne także dla palaczy tytoniu, zalecany jest również osobom chorującym na wątrobę, ma przecież silne działanie rozkurczowe.
Jak stosować podbiał – dawkowanie
Zarówno suszone liście albo kwiaty podbiału, jak i suplementy diety w postaci tabletek, robione na bazie podbiału powinny być używane w odpowiednich dawkach, których przekraczanie nie jest zalecane. Sposób dawkowania podbiału pospolitego jest opisany w ulotkach dołączonych do preparatów, jakie kupujemy w aptekach, sklepach zielarskich lub ze zdrową żywnością i stanowczo należy się z nimi zapoznać przed użyciem.
Podbiał – przeciwwskazania
Mimo oczywistych i niepodważalnych zalet podbiał pospolity nie jest przeznaczony dla każdego, zanim po niego sięgniemy, powinniśmy poznać przeciwwskazania co do jego użycia. Nie jest przede wszystkim zalecany dla kobiet w ciąży i karmiących piersią, zawarte w nim składniki, w tym olejek eteryczny, mogą niekorzystnie wpływać na rozwój płodu. Preparatów na bazie podbiału nie powinny również brać dzieci poniżej 12 roku życia, a maksymalny czas stosowania u osób dorosłych nie może przekraczać 6 tygodni w ciągu całego roku.
Podbiał – skutki uboczne
Przedawkowany podbiał pospolity może niestety spowodować pewne skutki uboczne i jeśli to zrobimy, narażamy się na wystąpienie uszkodzenia wątroby, na którą negatywnie wpływają zawarte w kwiatach i liściach podbiału alkaloidy pirolizydynowe.
Podbiał – Przepisy
Jak już wspominaliśmy, podbiał pospolity można używać na wiele sposobów, zastosowanie znajdują między innymi suplementy diety z dodatkiem odpowiednio dobranych dawek podbiału. Lepiej jednak sprawdzają się suszone liście oraz kwiaty, z których możemy samodzielnie sporządzić:
Napar z podbiału
Zdecydowanie najczęściej stosowany w medycynie ludowej na opisane wyżej przypadłości, a własnoręcznie zrobiony napar poradzi sobie najlepiej z chorobami atakującymi nasz organizm. Do jego sporządzenia potrzebujemy 1 łyżkę liści lub kwiatów podbiału, którą zalewamy szklanką wody i zaparzamy przez 15 minut, a tak przygotowany napar pijemy 3-4 razy dziennie.
Odwar z liści podbiału
Do jego sporządzenia potrzebujemy 1 łyżkę liści lub kwiatów podbiału, którą zalewamy szklanką wody i gotujemy pod przykryciem aż do wrzenia przez 5 minut. Musi parzyć się dalsze 15 minut, a po tym czasie należy go odcedzić i używać 3 razy dziennie po około pół szklanki np. do płukania objętego chorobą gardła czy do okładów na skórę.
Płukanie włosów tłustych podbiałem
Silnie przetłuszczające się włosy to problem, z którym czasami trudno jest poradzić sobie nawet z najlepszymi kosmetykami. W takim przypadku z pomocą ponownie przychodzi podbiał pospolity, sporządzona z niego naturalna płukanka z 2 garści liści, które gotujemy przez kwadrans w 500 ml wody. Następnie dokładnie odcedzamy i używamy zaraz po umyciu włosów, po prostu je nią spłukując.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Dziurawiec to nie tylko ziółko na dobre trawienie, ale też cenna pomoc w zaburzeniach depresyjnych i problemach nerwicowych. Pomaga odzyskać spokój wewnętrzny i okiełznać zły nastrój.
Czarny bez jako naturalne antidotum na przeziębienia? Zobacz jakie działanie dla zdrowia i urody oferuje ta niezwykła roślina!
Polecane dla Ciebie
Tauryna ma bogaty repertuar cennych właściwości. Dodaje energii, zwiększa wydajność mięśni, poprawia pracę mózgu, chroni komórki przed uszkodzeniami, wspiera serce i wątrobę...
Witaminy dla mężczyzn do dopasowany do potrzeb zestaw, który poprawi samopoczucie, przywróci zdrowie lub wzmocni odporność, zobacz, jakie witaminy są najważniejsze!
Biotyna czyli witamina h, to składnik znany z dobroczynnego działania na włosy i układ nerwowy, ale czy jest to witamina bezpieczna w stosowaniu? Sprawdź skutki uboczne jakie może powodować
Dowiedz się, jak rozpoznać objawy niedoboru magnezu i dlaczego są ważne. Nasz artykuł pomoże Ci zadbać o zdrowie i zapobiegać poważnym problemom!
Omułek zielonowargowy ma wiele korzyści dla zdrowia, ale jak każdy suplement, może mieć pewne działania niepożądane. Dowiedz się więcej o jego właściwościach i ryzykach!