Ostropest plamisty to zioło znane z dobroczynnego działania na wątrobę. Jak wszystkie zioła, także ostropest należy stosować według wskazań. Jakie są skutki uboczne stosowania ostropestu?
Czosnek niedźwiedzi – Właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania i przepisy
- Opublikowano: 30.08.2022
Czosnek niedźwiedzi (allium ursinum) cieszy się coraz większą popularnością i uznaniem ze względu na właściwości lecznicze, którymi się odznacza. I choć jeszcze nie nie jest tak popularny jak czosnek pospolity, to z całą pewnością można powiedzieć, że śmiało go goni. Czosnek niedźwiedzi niesie ze sobą nieco inne działanie, niż czosnek pospolity, dlatego też ograniczanie się tylko do jednego gatunku pozbawia nas wielu pozytywnych efektów, jakie wypływają ze stosowania obydwu rodzajów.
Czosnek niedźwiedzi przez długi czas był traktowany wyłącznie jako ciekawostka przyrodnicza. Z czasem jednak, gdy nieco bliżej poznane zostały jego właściwości lecznicze, zaczął być traktowany jako ważne źródło substancji odżywczych o prozdrowotnym działaniu na człowieka. Jego inne nazwy to czosnek cygański lub cebula czarownic. Ciekawostką jest to, że przez lata stosowany był na różnorodne dolegliwości przez społeczności germańskie. Niestety, ta ludowa wiedza długo nie przetrwała i czosnek niedźwiedzi popadł w zapomnienie, by teraz pracować nad odzyskaniem swojej pozycji.
Dziki czosnek niedźwiedzi jest dość często spotykany w lasach, gdzie służy jako przysmak niedźwiedzi – skąd właśnie wzięła się jego nazwa. Rośnie w lasach całej Europy i niektórych rejonach Azji. Jest objęty przyrodniczą ochroną częściową. Oznacza to, że nie można go zrywać w lasach, czyli tam, gdzie występuje w sposób naturalny. Można natomiast go swobodnie hodować we własnym ogrodzie i na plantacjach, skąd może być swobodnie zbierany.
Czosnek niedźwiedzi swoim wyglądem nie przypomina czosnku pospolitego, ponieważ nie wykształca charakterystycznych dla czosnku pospolitego ząbków. Bardziej przypomina czosnek ozdobny lub konwalię majową. Łodygi czosnku niedźwiedziego dorastają do pięćdziesięciu centymetrów długości. Zaopatrzone są w długie lancetowate liście. To właśnie w liściach czosnku niedźwiedziego znajduje się najwięcej składników, które odpowiedzialne są za jego lecznicze właściwości. Kwiatostany są białe i kuliste. Z uwagi na ich wygląd, czosnek zwyczajny bardzo ładnie się prezentuje. Warto jednak pamiętać, że mimo pięknego wyglądu i interesującego zapachu – nie są one jadalne. Zawierają w sobie substancje, które są bardzo szkodliwe dla człowieka.
Roślina najintensywniej rośnie od kwietnia do czerwca i wtedy pojawiają się nowe pędy czosnku niedźwiedziego, ale młode listki powinno się zbierać maksymalnie do maja. Gdy roślina zakwitnie, nie jest już tak smaczna.
Czosnek niedźwiedzi – właściwości
Czosnek niedźwiedzi ma znacznie więcej właściwości leczniczych niż czosnek zwyczajny. Odpowiadają za to przede wszystkim składniki zawarte w roślinie. Czosnek niedźwiedzi bogaty jest bowiem w kwasy fenolowe, związki siarki i inne lotne substancje. Ich obecność powoduje, że sprawdza się on jako składnik syropów na kaszel, ponieważ rozrzedzają wydzielinę zalegającą w oskrzelach i ułatwiają jej wykrztuszanie.
Obecność związków siarki bardzo pozytywnie wpływa na układ pokarmowy. Stymulują wydzielanie żółci, a to powoduje, że usprawnia pracę jelit. Jednocześnie działają one na układ sercowo – naczyniowy. Obniżają poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Związki siarki mają też znaczenie dla odtruwania wątroby i jej prawidłowego funkcjonowania. Wiążą nikotynę i metale ciężkie oraz zobojętniają toksyny, które następnie mogą być bezpiecznie wydalane. Do tego, są one pomocne w leczeniu reumatyzmu (regenerują chrząstki stawowe) i działają przeciwzapalnie.
Związki siarki mają też właściwości antyoksydacyjne, z tego powodu czosnek niedźwiedzi może być stosowany jako środek zapobiegający chorobom nowotworowym oraz wspierający ich leczenie. Badania naukowe wykazały nawet, że może to być nieinwazyjna forma leczenia nowotworów. Chroni też przed działaniem wolnych rodników.
Ziele bogate jest również w adenozynę, a ta zmniejsza lepkość krwi, przez co zapobiega powstawaniu zakrzepów. Jednocześnie działa ona na obniżenie ciśnienia krwi, czym przyczynia się do jej prawidłowego krążenia w organizmie.
Czosnek niedźwiedzi jest też bardzo cennym źródłem żelaza, które jest składnikiem hemoglobiny – odpowiedzialnej za transport tlenu. Te wszystkie elementy: adenozyna, żelazo i związki siarki, powodują, że roślina może zapobiegać zawałom serca, miażdżycy, udarom i chorobie wieńcowej.
Ziele czosnku niedźwiedziego ma wyjątkowo skuteczne działanie antybakteryjne, przeciwwirusowe oraz przeciwgrzybiczne. Ciekawostką jest fakt, że w zakresie działania bakteriobójczego, czosnek bardzo przypomina antybiotyki, ale nie niszczy naturalnej flory bakteryjnej człowieka, jest więc bezpieczniejszy na farmakoterapia.
Czosnek niedźwiedzi stymuluje produkcję immunoglobulin, a to wpływa na wzmocnienie odporności. Dodatkowym efektem jego stosowania jest oczyszczenie organizmu człowieka z pasożytów ludzkich, takich jak owsiki, glista ludzka i tasiemiec.
Związki siarki pozytywnie wpływają na włosy, skórę i paznokcie. Pomagają zwalczyć trądzik i skutecznie oczyszczają skórę.
Czosnek niedźwiedzi – zastosowanie
Z uwagi na liczne prozdrowotne właściwości i wartościowy skład czosnek niedźwiedzi zastosowanie ma zarówno w medycynie naturalnej, w kosmetyce i kuchni. Może być stosowany jako wsparcie farmakoterapii oraz jako środek profilaktyczny w przypadku wielu różnorodnych schorzeń. Natomiast w kuchni jest świetną przyprawą, która nadaje potrawom charakterystyczny i bardzo wyjątkowy smak.
– Zdrowotne zastosowanie czosnku niedźwiedziego
Czosnek niedźwiedzi stosowany w medycynie naturalnej sprawdzi się, jako środek na kaszel. Rozrzedza wydzielinę i ułatwia jej wykrztuszanie. Sprawdzi się więc przy zapaleniu oskrzeli, przeziębieniu i innych infekcjach dróg oddechowych.
Działa pozytywnie na układ pokarmowy. Oczyszcza wątrobę, pomaga w wydalaniu z niej substancji szkodliwych i toksycznych oraz pobudza wydzielanie żółci. To zaś przekłada się na sprawniejszą pracę jelit i ogólnie całego przewodu pokarmowego.
Może też być stosowany na wzmocnienie układu sercowo – naczyniowego. Obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Zmniejsza lepkość krwi i obniża jej ciśnienie. Usprawnia transport tlenu w organizmie. Pomaga zapobiegać udarom, miażdżycy, zawałom i chorobie wieńcowej.
Zapobiega powstawaniu nowotworów oraz pomaga w ich leczeniu (głównie w leczeniu glejaka). Zawarte w nim substancje pomagają zwalczać wirusy, działają przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybicznie (głównie w przypadku drożdżaka candida albicans). Jest jak naturalny antybiotyk. Pomaga w usuwaniu pasożytów z organizmu człowieka. Wzmacnia odporność i wspiera wygląd włosów, skóry i paznokci.
– Czosnek niedźwiedzi w kuchni jako przyprawa
Jako przyprawa czosnek niedźwiedzi świetnie sprawdzi się jako dodatek do zup, sos, twarogów, sałatek i dań mięsnych. Podkreśla ich smak i zapach. Należy pamiętać, by do doprawiania potraw wykorzystywać wyłącznie liście czosnku niedźwiedziego. Najlepiej sprawdzają się te z młodych pędów, zbieranych do maja.
Jak działa czosnek niedźwiedzi i na co pomaga?
Czosnek niedźwiedzi działa przede wszystkim poprzez zawarte w nim substancje odżywcze, które poprawiają funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Chodzi tu przede wszystkim o:
flawonoidy,
chlorofil,
allinę;
allicynę;
związki siarki.
Wszystkie powyższe substancje wspierają działanie różnorodnych organów, co przekłada się na lepszą ogólną kondycję i zabezpieczenie przed pojawieniem się niektórych chorób.
Czosnek niedźwiedzi działa między innymi na:
układ pokarmowy – wspiera pracę jelit i pomaga w oczyszczeniu organizmu z pasożytów; bierze udział w procesie odtruwania wątroby i wspiera jej pracę.
układ sercowo – naczyniowy – obniża cholesterol, reguluje ciśnienie krwi, zmniejsza ryzyko zakrzepów, zapobiega zawałom, udarom, miażdżycy i chorobie wieńcowej;
układ odpornościowy – stymuluje produkcję immunoglobulin;
układ stawowy – wzmacnia tkankę łączną, zmniejsza dolegliwości bólowe.
Jak stosować czosnek niedźwiedzi – dawkowanie
Dawkowanie czosnku niedźwiedziego uzależnione jest w dużym stopniu od sposobu jego przyjmowania. W aptekach i sklepach zielarskich można kupić czosnek niedźwiedzi suszony, dostępny jest również w postaci sproszkowanej lub olejowego wyciągu z liści czosnku niedźwiedziego. Ważne, by stosować się ściśle do wskazań producenta specyfiku. Wiele bowiem zależy od tego, jaki jest skład produktu i jaka jest zawartość samego czosnku niedźwiedziego w jednej porcji (np. w jednej kapsułce). Przestrzeganie zaleceń dotyczących dawkowania jest ważne z tego powodu, że czosnek niedźwiedzi wykazuje bardzo silne działanie. Najczęściej przyjmuje się po 1 kapsułce dziennie, w której znajduje się 200 mg sproszkowanego czosnku niedźwiedziego.
Czosnek niedźwiedzi – przeciwwskazania
Mimo tego, że suszony czosnek niedźwiedzi wykazuje tak wiele pozytywnych właściwości, nie jest to ziele bezpieczne dla każdego. Przede wszystkim nie zaleca się, by spożywały je dzieci, które nie ukończyły jeszcze dwunastego roku życia. Nie jest też wskazany w przypadku osób, które cierpią na wrzody żołądka i dwunastnicy. Chociaż wspiera w przypadku innych dolegliwości układu pokarmowego, to choroba wrzodowa jest akurat poważnym przeciwwskazaniem. Ostrożność powinny też zachować osoby, które przyjmują leki przeciwzakrzepowe, ponieważ czosnek niedźwiedzi wykazuje podobne działanie.
Kobiety w ciąży oraz te, które są w trakcie karmienia piersią powinny skonsultować suplementację z lekarzem.
Czosnek niedźwiedzi – skutki uboczne
Zasadniczo, czosnek niedźwiedzi nie daje wyraźnych skutków ubocznych. Osoby uczulone na rośliny z tej grupy mogą doświadczyć reakcji alergicznej oraz pewnych działań niepożądanych. Wśród nich najczęściej pojawia się nieświeży oddech czy rozstrój żołądka. Nadmierne spożywanie ziela może wywołać zgagę lub wzdęcia.
Dlaczego warto stosować czosnek niedźwiedzi?
Warto stosować jego suszone liście, ponieważ są naturalnym sposobem na usprawnienie pracy wątroby, jelit i całego układu pokarmowego. Oczyszczają organizm z toksyn i pasożytów. Mają działanie bakteriobójcze, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne. Wspierają pracę układu odpornościowego, wzmacniają układ krwionośny. Mają szerokie działanie profilaktyczne i poprawia kondycję stawów.
Czosnek niedźwiedzi – proste przepisy
Czosnek niedźwiedzi jest też fantastyczną przyprawą, która stosowana w kuchni nie tylko poprawi smak serwowanych potraw, ale również wpłynie pozytywnie na ogólny stan zdrowia. Może też być głównym elementem dania, a nie jedynie jego przyprawą.
Czosnek niedźwiedzi przepisy
– Pesto z czosnku niedźwiedziego
Świetnym przykładem będzie pesto z liści czosnku niedźwiedziego. Suszone liście czosnku niedźwiedziego (ok. 5 wiązek) należy dokładnie umyć, posiekać i rozetrzeć z solą i oliwą z oliwek (100 ml). W ten sposób powstaje doskonałe pesto, którym można smarować swoje kanapki. Pesto sprawdzi się również jako dip do makaronów, warzyw i mięsa. Można je przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu nawet przez kilka miesięcy.
– Kiszony czosnek niedźwiedzi
Można też przygotować kiszony czosnek niedźwiedzi. W tym celu potrzebne są liście czosnku niedźwiedziego z ogonkami, które należy dokładnie umyć i pokroić. Tak przygotowane układa się ciasno w słoiku. Następnie przesypuje solą. Na litrowy słoik potrzebne są dwie łyżeczki soli, więc to przesypywanie musi być delikatne. Można dodać aromatyczne dodatki. Całość zalewa się gorącą wodą i ubija, by usunąć jak najwięcej powietrza. Słoik zamykasz i odstawiasz. Po dwóch tygodniach czosnek powinien być już ukiszony.
Jak uprawiać czosnek niedźwiedzi?
Z uwagi na to, że zbieranie dziko rosnącego czosnku niedźwiedziego nie jest dozwolone, wiele osób decyduje się na jego uprawianie w swoim ogródku. Jak to zrobić? Roślina potrzebuje stanowiska zacienionego lub w części zacienionego. Najlepiej pod drzewami liściastymi. Wymaga gleby żyznej, próchniczej i przepuszczalnej, o lekko kwaśnym odczynie. Do wzrostu i rozwoju potrzebuje stale lekko wilgotnej gleby. Czosnek można wyhodować z nasion i sadzonek.
– Czosnek niedźwiedzi: nasiona
Nasiona wysiewa się bezpośrednio do gruntu, najlepiej latem lub jesienią. Należy przykryć je około 2 cm warstwą ziemi. Do wykiełkowania roślina potrzebuje mrozu. Na wiosnę więc pojawiają się jego pierwsze siewki.
– Czosnek niedźwiedzi: sadzonki
Sadzonki sadzi się od sierpnia do września na głębokości między 7 cm a 10 cm. Odległość między sadzonkami powinna wynosić około 30 cm. Jesienią warto pokryć rabatę kompostem. Jeżeli warunki będą odpowiednie (między innymi wilgotna ziemia), wówczas czosnek sam się rozsiewa.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Odkryj naturalną moc babki lancetowatej dla zdrowia stawów. Nasz artykuł zgłębia jej właściwości lecznicze, metody stosowania oraz potencjalne korzyści stosowania babki lancetowatej.
Hyzop lekarski to roślina niezbyt popularna w Polsce o wielu właściwościach zdrowotnych. Często stosowana na przeziębienie i grypę. Poznaj właściwości hyzopu lekarskiego
Polecane dla Ciebie
Ziemia okrzemkowa to naturalny sposób na dokładne i efektywne oczyszczenie organizmu ze złogów, toksyn i pasożytów, zobacz, co jeszcze możesz zyskać dzięki diatomitowi.
Kwas foliowy kojarzy się głównie z kobietami w ciąży, a tymczasem jego znaczenie i zastosowanie jest znacznie szersze; pomaga w utrzymaniu sprawności mózgu, prawidłowej pracy serca i syntezie DNA.
Kolagen: Jak dostarczyć go do organizmu, aby zachować jędrną skórę i zdrowe stawy? Lepiej dietą, czy suplementami?
Glutation to składnik naturalnie syntezowany przez organizm. Wiele osób decyduje się również na jego suplementację. Czym jest glutation i w jakim celu się go przyjmuje? Sprawdź.
Regularne stosowanie kolagenu to patent na atrakcyjność i witalność. Dowiedz się, dlaczego kolagen nazywany jest eliksirem młodości i jak wybrać najlepszy kolagen do picia.