Co to jest inozytol? Poznaj go w odpowiedziach na najczęściej zadawane przez użytkowników pytania. Dowiedz się czym jest, jak działa, jak go stosować i jakie ma skutki uboczne i przeciwwskazania.
Cynk – Właściwości, źródła w pożywieniu, objawy niedoboru i nadmiaru
- Opublikowano: 19.09.2022
Cynk to jeden z mikroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Występuje on w wielu produktach spożywczych i odpowiada za różne funkcje kilku organów. Gdzie dokładnie można znaleźć cynk, w jakich ilościach należy przyjmować go w ciągu doby i czym skutkują jego niedobory? Sprawdź najważniejsze informacje o cynku i jego funkcjach w organizmie człowieka.
Cynk jest jednym z mikroelementów obecnych w ludzkim organizmie. Pojawia się on w formie nawet kilkuset różnych enzymów. Cynk nie jest jednak magazynowany w organizmie, dlatego musi by dostarczany na bieżąco. Pierwiastek ten znajduje się w jedzeniu, ale jego niedobory można też wyrównać z zastosowaniem suplementów diety.
Cynk uczestniczy w trakcie przemian zachodzących przy udziale enzymów. Dotyczy to m.in. syntezy insuliny, hemu czy aromatazy. Jest on odpowiedzialny za wiele funkcji ludzkiego organizmu. Obniża też poziom złego cholesterolu oraz wpływa bezpośrednio na przyswajanie witamin. Cynk jest jednym z najważniejszych pierwiastków w organizmie każdego człowieka. Jego niedobór może być bardzo niebezpieczny.
Cynk jest często stosowany jako składnik preparatów na mocne włosy, skórę i paznokcie. Co więcej, z jego użyciem przygotowuje się również specjalną maść pozwalającą na szybsze gojenie się zmian trądzikowych.
Zapotrzebowanie na cynk zmienia się wraz z wiekiem i jest zależne m.in. od płci czy aktywności fizycznej uprawianej na co dzień. Na rynku są dostępne suplementy diety uzupełniające ten składnik, ale powszechnie występuje on również w wielu produktach spożywczych – zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego.
Rola cynku w organizmie
Cynk w organizmie człowieka odpowiada przede wszystkim za przemiany zachodzące z wykorzystaniem enzymów. Wpływa na syntezę DNA, hormonów oraz RNA. Uczestniczy też w przemianach dotyczących tłuszczów, węglowodanów i białek. Zapobiega żylakom i pozwala na regulowanie ciśnienia krwi. Cynk może wpływać pozytywnie również na płodność, zwłaszcza u mężczyzn.
Prawidłowe spożycie cynku nie jest obojętne także dla skóry, włosów i paznokci. To dlatego pojawia się on tak często w preparatach pozwalających na zadbanie o ich wygląd. Wzmacnia włosy, skórę i paznokcie, pomaga z radzeniem sobie z trądzikiem oraz przyspiesza gojenie ran.
Cynk jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania narządów. Uczestniczy on w działaniu organów wchodzących w skład układu immunologicznego, nerwowego, kostnego i krwionośnego. Cynk to antyoksydant minimalizujący pojawianie się wolnych rodników w organizmie człowieka.
Suplementacja cynkiem w tabletkach – kiedy jest wskazana?
Suplementacja cynku jest wskazana przede wszystkim w przypadku osób, które borykają się z jego niedoborem. Większe zapotrzebowanie na ten składnik mają np. kobiety w ciąży, osoby w trakcie przewlekłych stanów zapalnych oraz po urazach czy pod wpływem ciągłego stresu. Wskazanie do uzupełnienia niedoborów cynku z wykorzystaniem suplementów diety powinien wydać lekarz. Często wykonuje się badania, które mają wskazać rzeczywistą zawartość tego pierwiastka w organizmie przed rozpoczęciem jego suplementacji. Cynk można bowiem przedawkować, co prowadzi do nieprzyjemnych dolegliwości.
Cynk – właściwości i zastosowanie
Cynk wykazuje szereg cennych właściwości pozwalających na prawidłowe funkcjonowanie narządów rozrodczych, układu kostnego, immunologicznego czy nerwowego. Wpływa on pozytywnie na kondycję włosów, skóry i paznokci. Uczestniczy w przemianach białek oraz tworzeniu nowych komórek. To właśnie dlatego wspomaga regenerację i pozwala na szybsze gojenie się ran. Cynk jest niezbędny w organizmie każdego człowieka. Nie kumuluje się on jednak w ciele, dlatego konieczne jest jego codzienne przyjmowanie z pożywieniem lub pod postacią suplementu diety.
Cynk jest stosowany w celu zapewnienia odpowiedniego funkcjonowania organizmu. Wiele osób przyjmuje go w zwiększonych ilościach m.in. w celu poprawienia odporności. Niedobór cynku prowadzi bowiem do osłabienia działania układu immunologicznego. Cynk organiczny wpływa pozytywnie także na płodność. Wiele par decyduje się na wykonanie badań i uzupełnienie niedoborów w trakcie starania się o dziecko.
Jak działa cynk i na co pomaga?
Cynk wpływa na działanie wielu układów w ludzkim organizmie. Jego niedobór jest widoczny zarówno po osłabieniu odporności, jak i gorszej kondycji włosów, skóry i paznokci. Cynk pozwala utrzymać właściwy poziom testosteronu w organizmie. Bierze udział w ważnych przemianach białek, dlatego jego niedobór może być w dłużej perspektywie czasu niebezpieczny.
Suplementy diety z cynkiem przyjmuje się w celu pozbycia się dolegliwości spowodowanych niedoborem tego pierwiastka. Organizm pozbawiony cynku w odpowiednich ilościach staje się słabszy, zarówno pod względem siły i odporności, jak i wyglądu zewnętrznego. Osoby borykające się z niedoborem tego składnika często są również narażone na problemy z pamięcią i koncentracją. Cynk wpływa też na odpowiedni rozwój płodu, dlatego jest niezbędny zwłaszcza w ciąży, a nawet już po urodzeniu, w okresie karmienia piersią.
Jak stwierdzić niedobór cynku – objawy
Skutki niedoboru cynku są odczuwalne dość szybko. Wśród nich można wyróżnić m.in. zahamowanie wzrostu, spowolnienie dojrzewania, zmiany w gospodarce hormonalnej czy wypadanie włosów. Niedobory cynku objawiają się też bielactwem paznokci, nasilonymi zmianami trądzikowymi i pogorszeniem pamięci. W skrajnych przypadkach pacjenci borykają się nawet z problemami z widzeniem czy stają się bardziej podatni na depresję oraz inne zaburzenia psychiczne. Częściej zapadają oni również na różnego rodzaju infekcje wirusowe.
Czy nadmiar cynku może szkodzić? – objawy
Nadmiar cynku także może być dość niebezpieczny. Do najczęstszych objawów takiego stanu należy zaliczyć:
metaliczny posmak w ustach,
osłabienie organizmu,
ból głowy,
nadmierne pocenie się,
halucynacje,
zawroty głowy,
bóle brzucha i inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Do nadmiaru cynku dochodzi zwykle w sytuacji, gdy dana osoba suplementuje ten składnik bez wyraźnego wskazania lekarza lub przyjmuje go w zbyt dużych porcjach.
Źródła cynku w pożywieniu – Produkty bogate w cynk
Cynk pojawia się w wielu produktach spożywczych. Z tego powodu prowadząc zróżnicowaną dietę, można na bieżąco dostarczać go swojemu organizmowi w odpowiednich porcjach. Cynk w największych ilościach znajduje się w:
ostrygach,
rybach,
otrębach pszennych,
pomidorach,
roślinach strączkowych,
krewetkach,
warzywach kapustnych,
kakao,
grzybach,
ryżu,
nasionach,
oleju lnianym,
nerkowcach,
żółtku jaja.
Wchłanianie cynku jest najlepsze w przypadku produktów pochodzących z dobrych źródeł. Trzeba jednak pamiętać, że na proces przyswajania tego pierwiastka wpływa wiele czynników. Wśród nich można wyróżnić m.in. stres, używki czy uprawianie sportów wyczynowych. Obniżone stężenie cynku występuje często u osób bardzo aktywnych, kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz będących na dietach odchudzających. Problemy z niedoborem cynku mogą mieć też ludzie będący na diecie wegetariańskiej i wegańskiej.
Jak dawkować cynk – normy
Odpowiednia ilość cynku w diecie pozwala na zachowanie prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niemowlęta powinny przyjmować go w ilości 5 mg dziennie. W przypadku dzieci jest to 10 mg. U osób dorosłych znaczenie ma płeć. Kobiety powinny przyjmować od 10 do 13 mg cynku, a mężczyźni – od 14 do 16. Zapotrzebowanie na ten pierwiastek zwiększa się jednak w trakcie ciąży i karmienia piersią. Wówczas może ono osiągnąć nawet 16-21 mg dziennie.
Poziom cynku można zachować w normie bez konieczności stosowania preparatów dostępnych w aptece. Kluczowe jest jednak skomponowanie odpowiedniej diety, biorąc pod uwagę swoje zapotrzebowanie na ten składnik. Objawy niedoboru cynku są szybko widoczne, a stan ten można potwierdzić, wykonując badania krwi.
Jaki cynk jest najbardziej przyswajalny?
Najbardziej przyswajalny jest cynk w postaci chelatu aminokwasowego. Jego wchłanianie okazuje się większe niż w przypadku bardzo popularnego glukonianu cynku. Takie postaci tego pierwiastka występują najczęściej w suplementach diety. Odpowiednie ilości cynku można dostarczyć sobie także naturalnie, ale wymaga to praktykowania zbilansowanej diety.
Cynk – przeciwwskazania
Preparaty cynku można stosować tylko w określonych sytuacjach. Nie powinno się sięgać po nie bez wyraźnych zaleceń lekarza. Istnieją bowiem osoby, w przypadku których zapotrzebowanie na ten składnik jest naturalnie mniejsze, a jego nadmiar może okazać się niebezpieczny. Mowa tu m.in. o pacjentach nadwrażliwych na konkretne substancje zawarte w suplementach diety. Po cynk w tej postaci nie powinni sięgać też ludzie borykający się z chorobami nerek. Środków dostępnych w aptece często nie można łączyć z niektórymi lekami. Co więcej, nadmiar wybranych pierwiastków w organizmie zakłóca przyswajanie kolejnych.
Z tego powodu tak ważne jest korzystanie z cynku jedynie w wyniku zaleceń specjalisty. Dobrym pomysłem jest też uprzednie wykonanie badań krwi pokazujących prawdziwą zawartość tego pierwiastka w organizmie.
Czy można podawać cynk w ciąży?
Cynk w ciąży jest bardzo ważnym składnikiem wpływającym bezpośrednio zarówno na zdrowie matki, jak i dziecka rozwijającego się w jej ciele. W tym szczególnym okresie zapotrzebowanie na ten pierwiastek rośnie. Niedobór cynku w trakcie ciąży może być niebezpieczny. Kobiety powinny więc przyjmować suplementy diety z jego dodatkiem, zwłaszcza gdy ich dotychczasowa dieta była uboga w produkty z dużą zawartością tego pierwiastka.
Czy można podawać cynk dzieciom?
Dzieci także mają konkretne zapotrzebowanie na cynk, wynoszące 10 mg dziennie. W ich przypadku możliwe jest podawanie tego mikroelementu w postaci suplementów, jednak musi być to skonsultowane z lekarzem. Poleca się wzbogacić dietę malucha o składniki bogate w cynk. W takiej formie przyjmowanie niezbędnych pierwiastków jest bowiem najzdrowsze i pozwala jednocześnie dostarczyć także cenne witaminy.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Chrom jest pierwiastkiem, który wspiera prawidłową pracę organizmu. Uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi, pomaga utrzymać aktywność enzymów trawiennych. Sprawdź.
Poznaj 14 możliwych skutków ubocznych stosowania inozytolu. Zobacz kto musi uważać na inozytol i jakich przeciwwskazań należy przestrzegać by pozostać bezpiecznym.
Polecane dla Ciebie
Obniżona potencja to problem wielu osób, z którym można się uporać w naturalny sposób. Sprawdź, jak mogą Cię wesprzeć m.in. korzeń maca, palma sabałowa, buzdyganek.
Ahwagandha należy do adaptogenów, sprawdź, co zrobić, by bezpiecznie z niej korzystać, jakie dawki przyjmować i co może być ważnym przeciwwskazaniem do jej przyjmowania
Witaminy dla mężczyzn do dopasowany do potrzeb zestaw, który poprawi samopoczucie, przywróci zdrowie lub wzmocni odporność, zobacz, jakie witaminy są najważniejsze!
Składniki aktywne zawarte w zielu widłaka goździstego m.in. wspierają proces gojenia się skóry, pomagają zwalczyć infekcje skórne. Poznaj jego więcej właściwości.
Szybsze gojenie ran i powrót do zdrowia po chorobie? To wszystko możliwe jest z l-argininą; zobacz, jakie skutki niosą jej niedobory