Uspokajające właściwości werbeny pospolitej znane są od dawna, ale czy wiesz, że ta roślina ma zastosowanie także w kuchni i kosmetyce? Odkryj sekrety zmysłowo pachnącej werbeny.
Czarcie żebro – Co to jest i jakie są jego właściwości, zastosowanie i działanie
- Opublikowano: 27.10.2022
Jedną z ciekawych, ale stosunkowo mało znanych roślin stosowanych w fitoterapii jest czarcie żebro. To niebanalne zioło o intrygującej nazwie wykazuje wiele cennych właściwości, w tym moczopędne i odtruwające. Jest też skutecznym remedium na problemy skórne. Czarcie żebro ma bogatą tradycję w medycynie ludowej. Przypisywano mu nawet magiczną moc. Pod nazwą „czarcie żebro” kryje się ziele ostrożnia warzywnego – podobnej do ostu byliny z rodziny astrowatych. Co jeszcze warto wiedzieć o tej niebanalnej roślinie leczniczej?
Ostrożeń warzywny (Cirsium oleraceum), ze względu na charakterystyczny wygląd korzenia, potocznie zwany jest „czarcim żebrem”. Jest pospolicie występującą rośliną zaliczaną do astrowatych. Z uwagi na charakterystyczną formę liści i kwiatów ostrożeń mylony bywa z ostem. Inne, stosowane w różnych regionach Polski nazwy czarciego żebra to carskie ziele i pietra ziele.
Naturalnym miejscem występowania ostrożnia warzywnego jest Azja i Europa. Na Starym Kontynencie brak go jedynie w basenie Morza Śródziemnego. W Polsce występuje głównie w północno-wschodniej części kraju, w tym na Warmii i Mazurach. Uznawany jest u nas za gatunek rodzimy.
Ostrożeń warzywny wyposażony jest w pojedyncze, wzniesione, grube, górą rozgałęzione łodygi i ciemnozielone, kolczaste, nierówno ząbkowane liście. I łodyga, i liście pokryte są meszkiem. Kwiaty rośliny są rurkowate, mają żółtą barwę (czasem ciemnoczerwoną), nitki pręcików są owłosione. Kwiaty spoczywają w walcowato-jajowatych koszyczkach otoczonych łuskami z kolcami. Wyrastają na szczycie łodygi. Owoce to podłużne, szarożółte niełupki. W ziemi spoczywa grube, poziome kłącze, z którego wyrastają nieliczne nitkowate korzenie. Roślina ma wysokość 0,5 m-1,5 m.
Ostrożeń warzywny jest rośliną miododajną. Kwitnie od lipca do września. Jego ulubione stanowiska to podmokłe łąki, polany, doliny rzek, zarośla, pastwiska. Lubi miejsca z glebą żyzną, wilgotną, zaopatrzoną w strumienie.
Czarcie żebro to przede wszystkim roślina lecznicza, ale w niektórych rejonach świata wykorzystywana jest również jako roślina jadalna. Jako warzywo traktowane są kłącza oraz młode rośliny w całości. Surowcem zielarskim są liście i łodygi (zbierane w okresie kwitnienia i owocowania).
W medycynie naturalnej ostrożeń warzywny stosowany jest od stuleci, między innymi jako remedium na krwotoki i bóle stawów oraz jako środek żółciopędny. W dawnych czasach czarcie żebro używane było także do odprawiania czarów. Według wierzeń ludowych odpędza złe moce, choroby i uroki.
Czarcie żebro (ostrożeń warzywny) – właściwości
Za właściwości prozdrowotne czarciego żebra odpowiadają następujące składniki:
kwasy fenolowe,
flawonoidy (w tym linaryna, pektolinaryna, apigenina),
sterole,
alkaloidy,
laktony seskwiterpenowe,
triterpeny,
sole mineralne,
olejki eteryczne,
garbniki,
lignany.
W medycynie ludowej ostrożeń warzywny stosowany był zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Ma mnóstwo dobroczynnych działań. Ogólnie wzmacnia organizm, jest pomocny w leczeniu reumatyzmu i przewlekłych chorób skóry, przynosi ulgę w dnie moczanowej, chroni miąższ wątroby. Zwalcza też wszelkie stany zapalne, zarówno w obrębie skóry, jak i organów i tkanek wewnętrznych. Poprzez pobudzanie wytwarzania moczu przyśpiesza usuwanie szkodliwych metabolitów i toksyn z organizmu.
Czarcie żebro jest znaną i stosowaną od wielu lat naturalną receptą na dolegliwości ze strony dróg żółciowych i moczowych. Stymuluje produkcję żółci, zmniejsza cofanie żółci do żołądka oraz zwalcza stany zapalne dwunastnicy i żołądka. Poprawia też pracę pęcherzyka żółciowego i przeciwdziała kamicy żółciowej. Stosowanie naparów z ostrożnia warzywnego to także sposób na pozbycie się skurczów i dyskomfortu w obrębie jamy brzusznej oraz usprawnienie procesów trawiennych.
Co więcej, czarcie żebro obniża poziom cukru we krwi i wspomaga przemianę materii. Ze względu na wysoką zawartość flawonoidów wykazuje właściwości przeciwutleniające, a co za tym idzie zmniejsza ryzyko zmian nowotworowych i chorób układu krążenia oraz spowalnia starzenie się organizmu.
Czarcie żebro wykazuje:
właściwości antyoksydacyjne (przeciwutleniające),
właściwości przeciwnowotworowe,
działanie hepatoprotekcyjne,
właściwości regenerujące,
właściwości żółciopędne i żółciotwórcze,
działanie przeciwskurczowe,
działanie moczopędne,
właściwości odtruwające (aktywuje procesy detoksykacji, czyści krew),
działanie przeciwzapalne,
właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze,
właściwości immunostymulujące,
działanie przeciwkrwotoczne,
właściwości ściągające,
właściwości przeciwreumatyczne.
Czarcie żebro (ostrożeń warzywny) – zastosowanie
Do użytku wewnętrznego wykorzystywane są głównie napary lub wywary z ziela czarciego żebra. Wykazują one wysoką aktywność i zazwyczaj przynoszą zadowalające efekty w zwalczaniu rozmaitych dolegliwości, szczególnie jeśli są spożywane systematycznie (co najmniej przez parę tygodni).
Doskonałe rezultaty dają również mieszanki ziołowe, w których łączy się ziele ostrożnia warzywnego z innymi, podobnie działającymi roślinami leczniczymi. Przykładowo, kompozycja ziela czarciego żebra, owocu ostropestu plamistego, kwiatu kocanki i korzenia mniszka lekarskiego to sposób na oczyszczenie organizmu z toksyn, poprawę trawienia, pobudzenie wydzielania żółci oraz wsparcie wątroby. Natomiast kompozycja ziela czarciego żebra, liścia maliny, kory wierzby i owocu dzikiej róży to metoda na złagodzenie bólów reumatycznych.
Napar z czarciego żebra przyrządzimy, zalewając 1 łyżkę suszu szklanką wrzątku (parzymy pod przykryciem 15 minut). Natomiast wywar z czarciego żebra przygotujemy, zalewając 2-3 łyżki suszu 2 szklankami wody i gotując na małym ogniu około 10 minut.
Oprócz picia naparów i wywarów możemy wykorzystać czarcie żebro również do użytku zewnętrznego. Sprawdzi się do robienia okładów, do przemywania skóry, do płukanek do włosów, a także do kąpieli leczniczych.
Jak przygotować kąpiel w czarcim żebrze?
Czarcie żebro to jedno z najcenniejszych i najbardziej efektywnych ziół stosowanych do kąpieli leczniczych. Takie kąpiele przynieść nam mogą wiele korzyści – z jednej strony pozytywnie wpływają na samopoczucie, pomagają zwalczyć zmęczenie, odprężają i dodają sił witalnych, a z drugiej strony są receptą na szereg dolegliwości, w tym na wysypki, zakażenia grzybicze i bakteryjne, trądzik, świąd skóry, oparzenia.
Jak przygotować kąpiel w czarcim żebrze? 5-6 łyżek ziela czarciego żebra zalewamy wodą (około 500 ml) i gotujemy przez 10 minut. Wywar wlewamy do wanny z ciepłą wodą. Kąpiel powinna trwać 15-20 minut.
Jak działa czarcie żebro i na co pomaga?
Czarcie żebro stymuluje odporność, zwalcza grzyby i drobnoustroje oraz hamuje procesy zapalne. Korzystnie wpływa na funkcjonowanie stawów. Przyspiesza procesy odbudowy uszkodzonych tkanek. Regularne stosowanie naparów z czarciego żebra to także sposób na pobudzenie metabolizmu i oczyszczenie organizmu z toksyn oraz zbędnych produktów przemiany materii.
W jakich dolegliwościach może pomóc czarcie żebro:
pomaga w przypadku kumulacji toksyn w organizmie,
jest cennym wsparciem dla dróg moczowych, oczyszcza nerki, stymuluje rozpuszczanie kamieni nerkowych, łagodzi zapalenie pęcherza moczowego,
jest remedium na powolną przemianę materii oraz dolegliwości trawienne (np. zaparcia, wzdęcia, niestrawność),
łagodzi bóle reumatyczne, jest pomocne w artretyzmie,
jest pomocne w przypadku przeciążenia i uszkodzeń wątroby oraz w stanach zapalnych tego organu (wzmaga regenerację komórek wątrobowych, zmniejsza stan zapalny, chroni wątrobę przed marskością i stłuszczeniem),
jest cennym wsparciem w profilaktyce kamicy żółciowej oraz w niedoborach i zastojach żółci, ma zastosowanie w chorobach woreczka żółciowego,
pomaga normować poziom cukru we krwi,
stosowany zewnętrznie pomaga w: zapaleniu spojówek, wysypkach, trądziku, egzemie, wrzodach i ropniach, łuszczycy, ukąszeniach, oparzeniach, podrażnieniach i zaczerwienieniach skóry, swędzeniu i pieczeniu, zmianach alergicznych, łupieżu, wypadaniu włosów, łojotoku.
Jak stosować czarcie żebro – dawkowanie
Napary z czarciego żebra to skarbnica flawonoidów, steroli, terpenów, garbników, składników mineralnych (w tym magnezu, potasu, wapnia) i innych cennych substancji, dzięki którym pozbędziemy się toksyn, poprawimy pracę układu trawiennego i dróg żółciowych oraz wspomożemy organizm na wiele innych sposobów.
W jakich dawkach stosować czarcie żebro, żeby odczuć jego działanie lecznicze? Zaleca się stosowanie 1 łyżki suszonego ziela na 1 szklankę wody. Herbatkę z czarciego żebra wypijamy 2 razy dziennie (najlepiej rano i wieczorem przed posiłkami). Minimalny czas kuracji to 3 tygodnie.
Czarcie żebro – przeciwwskazania
Przed rozpoczęciem kuracji z udziałem czarciego żebra warto skonsultować się z lekarzem. Szczególne środki ostrożności powinniśmy zachować, jeśli cierpimy na jakieś schorzenia i przyjmujemy leki. Czarcie żebro nie jest wskazane dla osób borykających się z alergią na rośliny z rodziny astrowatych. Nie należy także stosować tego zioła w okresie ciąży i karmienia piersią.
Czarcie żebro – skutki uboczne
Ostrożeń warzywny to jedno z tych ziół, które stosowane w nadmiarze mogą okazać się toksyczne i wywołać działania niepożądane. Jednym z rzadkich skutków ubocznych stosowania zbyt dużych ilości czarciego żebra jest stłuszczenie wątroby.
Przy stosowaniu ostrożnia warzywnego w nadmiarze mogą pojawić się też bóle brzucha, nudności, a także odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe (w związku z działaniem moczopędnym ziela). Warto zatem ściśle przestrzegać zalecanych dawek.
Czarcie żebro – efekty stosowania
Czarcie żebro ma działanie ogólnie odtruwające organizm, dzięki czemu jego regularne stosowanie może na przynieść takie efekty jak: eliminacja problemów trawiennych (w tym wzdęć, gazów, nudności, zaparć, trudności z wypróżnianiem), poprawa stanu skóry i włosów, wzrost energii, zanik cieni pod oczami, poprawa odporności, eliminacja bólów głowy, zmniejszenie podatności na zmęczenie.
Dodatkowo efektami działania czarciego żebra są: sprawniejsze wygaszanie stanów zapalnych i infekcji, redukcja bólów w obrębie jamy brzusznej i redukcja bólów w obrębie układu ruchu.
Dlaczego warto stosować czarcie żebro?
Czarcie żebro to ziołowy sposób na regenerację wątroby i kompleksowy detoks organizmu. Roślina poprawi też kondycję naszych stawów i zniweluje dokuczliwe dolegliwości związane zastojem i niedostatecznym wydzielaniem żółci. Jednocześnie pomoże zwalczać wszelkie niedoskonałości skóry, w tym trudne do wyleczenia zmiany. To wielozadaniowe zioło może być także receptą na wypadanie włosów.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Kozieradka pospolita zwana również koniczyną grecką to świetny środek profilaktyczny, zapobiega między innymi nowotworowi jelita grubego.
Korzeń goryczki żółtej, pełen unikalnych, wartościowych składników poprawiających stan zdrowia, zarówno fizyczny, jak i psychiczny, doskonale wpływający na cały organizm.
Polecane dla Ciebie
Poznaj niezwykłe właściwości witaminy B12, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego u osób starszych, ale także dla płodu - w przypadku zajścia w ciążę.
Poznaj, jak skutecznie działa zawarty w zielonych warzywach chlorofil, który ma dobroczynny wpływ na nasz organizm, pobudza produkcję krwi oraz przeciwdziała starzeniu!
Zastanawiasz się nad suplementacją magnezu? Dowiedz się, jak uniknąć ryzyka przedawkowania i zadbać o swoje zdrowie. Przeczytaj teraz i bądź bezpieczny.
Siarka organiczna na zdrowe stawy i jędrną skórę. Gdzie znaleźć ten cenny związek i jak włączyć go diety? Zobacz dlaczego warto stosować MDM!
Kwercetyna to jeden z najcenniejszych flawonoidów. Jest nieoceniona w zwalczaniu objawów alergii, wzmacnia odporność i ma zdolność do hamowania rozwoju komórek nowotworowych.