Mak polny to nie tylko piękne czerwone kwiaty, ale i mnóstwo substancji odżywczych zawartych przede wszystkim w jego nasionach, korzystnie wpływających na poprawę zdrowia.
Mydlnica lekarska – Właściwości zdrowotne, działanie, zastosowanie, skutki uboczne i przeciwwskazania
- Opublikowano: 17.01.2023
Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis l) z rodziny goździkowatych jest uprawiana jako roślina ozdobna oraz jako roślina lecznicza. Jej liście i kwiaty zawierają saponiny, które dają naturalne działanie myjące, dlatego nazywana jest właśnie mydlnicą lekarską. W medycynie ludowej mydlnica była stosowana do leczenia trudno gojących się ran, owrzodzeń, a także do leczenia skóry z trądzikiem. Warto jednak pamiętać, że mydlnica lekarska jest rośliną trującą, dlatego należy stosować ją tylko po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.
Ta roślina naturalnie występuje na terenach Europy, Azji i w Afryce Północnej. Saponaria officinalis l jest rośliną wieloletnią z rodziny goździkowatych. W Polsce rośnie dziko przeważnie na terenach nizinnych. Mydlnica to zioło dosyć często spotykane, a jednak posiada nieoczywistą terminologię. Zwyczajowe określenia tej rośliny to psie goździki, mydelnik, mydlik, mydłownik albo zioło pilśniarza (ta nazwa pochodzi od rzemieślników, którzy w dawnych czasach produkowali tkaniny).
Jej łodyga jest prosto wzniesiona, szorstka, nieco owłosiona. Dochodzi do 80 cm. Pod ziemią roślina posiada długie, czołgające się kłącze z licznymi korzeniami. Liście ma eliptyczne lub podługowate, zaostrzone, nagie lub nieco owłosione, trójnerwowe. Kwiaty mydlnicy lekarskiej są duże, różowe lub białe. Pachną charakterystycznie i przyjemnie, szczególnie wieczorami. Ta roślina wieloletnia zwykle rozsiewa się sama i bywa dość ekspansywna.
Mydlnica lekarska – właściwości mydlnicy lekarskiej
Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis) jest rośliną, która ma liczne właściwości lecznicze. W medycynie ludowej była stosowana głównie jako środek przeciwzapalny, przeciwbólowy, przeciwbakteryjny oraz przeciwgrzybiczy.
Właściwości przeciwzapalne: Mydlnica lekarska zawiera saponiny, które działają przeciwzapalnie na skórę i błony śluzowe. Dlatego też jest często stosowana w leczeniu trudno gojących się ran, owrzodzeń, a także trądziku czy łuszczycy.
Właściwości przeciwbólowe: Mydlnica lekarska zawiera również kumaryny, które działają przeciwbólowo. Dlatego też jest często używana w razie bólu głowy, bólu mięśni oraz bólu stawów.
Właściwości przeciwbakteryjne: Mydlnica lekarska posiada również właściwości przeciwbakteryjne, dlatego też jest często stosowana w leczeniu infekcji skóry, dróg moczowych oraz infekcji górnych dróg oddechowych.
Właściwości przeciwgrzybicze: Mydlnica lekarska wykazuje właściwości przeciwgrzybicze, dlatego też jest dobrym środkiem w leczeniu grzybicy skóry oraz paznokci. Można ją nakładać na skórę głowy w związku z wypadaniem włosów, a także do mycia twarzy. Nadaje się także do higieny jamy ustnej oraz higieny intymnej.
Należy jednak pamiętać, że mydlnica jest rośliną leczniczą i należy ją stosować zgodnie z zaleceniem lekarza lub farmaceuty. Nie należy samodzielnie przyjmować dużych dawek tej rośliny, gdyż może to być niebezpieczne dla zdrowia.
Mydlnica lekarska – zastosowanie
Zastosowanie mydlnica lekarska ma wielorakie. Nadaje się do pielęgnacji włosów, jako środek napotny, stymulujący przemianę materii, wspomagający w razie schorzeń wątroby, nerek i śledziony, a także przy kaszlu, czy astmie.
Ziele mydlnicy lekarskiej bogate jest w sole mineralne, zawiera również glikozydy, węglowodany oraz saponiny triterpenowe. Dlatego właśnie ten gatunek rośliny wieloletniej wykorzystywany jest w terapii wielu schorzeń. Można go przyjmować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie.
Przy doustnym spożyciu mydlnicę lekarską można stosować do pobudzenia kaszlu (działanie wykrztuśne). Zwiększa ona produkcję śluzu w drogach oddechowych. Roślina może pomóc w przewlekłych nieżytach dróg oddechowych, takich jak zapalenie tchawicy i zapalenie oskrzeli, a także wspomagać w astmie oskrzelowej i pylicy.
Preparaty z ziela mydlnicy wykazują działanie żółciopędne i pobudzające pracę żołądka. Odwar z suszu mydlnicy lekarskiej może obniżać poziom „złego” cholesterolu. Stosowanie zewnętrzne to przede wszystkim okłady na egzemę, choroby skórne, świąd i wspomagająco przy łojotokowym zapaleniu owłosionej skóry głowy, wypadaniu włosów oraz łupieżu.
Pamiętajmy, że ta dostępna w wielu rejonach świata popularna roślina, może działać toksycznie, dlatego też wszelkie użycie mydlnicy powinno odbywać się pod kontrolą lekarza.
Mydlnica lekarska – zastosowanie w kosmetyce
Saponaria officinalis bywa bardzo skuteczna we wspieraniu organizmu w walce z łuszczycą. Odwar z tej rośliny pomaga przy łojotokowym zapaleniu skóry, wypadaniu włosów, łupieżu, trądziku, opryszczce i egzemach. Szampony do włosów z mydlnicą lekarską łatwo przygotować w domu (pamiętajmy, że duże dawki saponin są w kłączach i korzeniach mydlnicy). Suszony korzeń należy zalać wrzątkiem i odstawić do ostygnięcia, a potem przecedzić i szampon jest gotowy do użycia.
Inne zastosowania mydlnicy lekarskiej to żele do mycia twarzy, które odblokowują i ściągają rozszerzone pory, oczyszczają skórę i zapobiegają przetłuszczaniu, a także żele do mycia ciała i do higieny intymnej.
Jak działa mydlnica lekarska i na co może pomóc?
Mydlnica lekarska a problemy skórne
Jak już wspomnieliśmy, saponiny obecne w mydlnicy, pomagają na różne problemy skórne, jak łojotokowe zapalenie, trądzik, egzemę, opryszczkę i wypryski.
Mydlnica lekarska i wsparcie w leczeniu dróg oddechowych
Za sprawą przeciwwirusowych i przeciwbakteryjnych właściwości saponin napar z korzenia mydlnicy lekarskiej łagodzi m.in. przebieg infekcji górnych dróg oddechowych. W tym przypadku właściwości lecznicze obejmują też pobudzenie produkcji śluzu, dzięki czemu łatwiej jest udrożnić drogi oddechowe.
Mydlnica lekarska a układ trawienia
Saponaria officinalis może również pobudzać metabolizm i wspierać pracę układu trawiennego. Pomaga też w zaparciach, wykazuje działanie napotne i moczopędne.
Jakie są związki aktywne w mydlnicy lekarskiej?
Mydlnica lekarska zawiera szereg związków aktywnych, które odpowiadają za jej właściwości lecznicze. Przyjrzyjmy się niektórym z nich:
Saponiny trójterpenowe: Są to substancje, które działają przeciwzapalnie na skórę i błony śluzowe, dlatego mydlnica lekarska jest często stosowana w leczeniu trudno gojących się ran, owrzodzeń, a także trądziku i łuszczycy.
Kumaryny: To substancje o działaniu przeciwbólowym, stąd mydlnica lekarska jest często stosowana w leczeniu bólu głowy, bólu mięśni oraz bólu stawów.
Flawonoidy: Są to substancje o działaniu przeciwutleniającym, dzięki czemu mydlnicę stosuje się w przypadku chorób serca oraz nowotworów.
Fitosterole: To substancje o działaniu przeciwzapalnym i przeciwalergicznym.
Triterpeny: To substancje także o działaniu przeciwzapalnym oraz przeciwbakteryjnym.
Mydlnica lekarska jest również bogata w witaminę C, sole mineralne, a także związki takie jak kwasy organiczne, cukry i garbniki.
Jak stosować mydlnicę lekarską – dawkowanie
Korzeń mydlnicy można kupić w sklepach zielarskich lub aptekach. Używamy go do przygotowania naparu doustnego. W tym celu jedną łyżeczkę suszonego surowca zalewamy szklanką wrzącej wody i gotujemy przez 10 minut. Z rośliny można pozyskać także ekstrakt. W przypadku kaszlu można spożywać 1 łyżeczkę co 3 godziny. Dzienna dawka nie powinna przekraczać 1,5 g.
Kto powinien stosować mydlnicę lekarską?
Osoby z wrażliwą skórą, które mają problemy z trądzikiem, czy opryszczkę, z pewnością powinny wziąć pod uwagę mydlnicę lekarską. Jako roślina o właściwościach oczyszczających i antygrzybicznych może być stosowana w przypadku przetłuszczających się włosów, w razie łupieżu i przy wypadaniu włosów. Także, jeśli zdarzają nam się przeziębienia i chorujemy na górne drogi oddechowe, spróbujmy zastosować odwar z tego ziela.
Jak przygotować odwar z mydlnicy lekarskiej?
Przygotowanie odwaru nie nastręcza wielu trudności. Do litra wody wsypujemy 4 łyżki suszonych korzeni, zostawiamy je na kilka godzin, a potem gotujemy przez kilkanaście minut, by zmiękczyć korzenie. Można go stosować wewnętrznie lub jako pieniący się szampon po uprzednim podgrzaniu. Gotową substancję warto jednak stosować po konsultacji z lekarzem.
Mydlnica lekarska – przeciwwskazania
Nie wolno okładać ran preparatami mydlnicy lekarskiej. Nie należy spożywać wywaru z mydlnicy w przypadku krwawienia z przewodu pokarmowego, zapalenia żołądka, jelit i wątroby, po operacjach na jamie brzusznej, a także w razie biegunki.
Mydlnica lekarska – skutki uboczne i działania niepożądane
Odwar z mydlnicy w nadmiernych ilościach może wywołać nudności, wymioty i biegunkę. Mogą pojawić się podrażnienia skórne, dlatego zasięgnijmy opinii lekarza przed użyciem tej rośliny. Co ciekawe – roztwory z korzenia mydlnicy są ekologiczną alternatywą dla sklepowych środków piorących.
Dlaczego warto stosować mydlnicę lekarską?
Z pomocą mydlnicy lekarskiej możemy wspierać organizm w wielu problemach skórnych, a także związanych z górnymi drogami oddechowymi. To roślina, która wspiera np. zdrowy wygląd oraz prawidłowe funkcjonowanie układu trawienia. Wykazuje wiele pozytywnych, leczniczych właściwości, dlatego jest znana w wielu krajach jako skuteczne remedium.
Jak zbierać i przechowywać mydlnicę lekarską?
Roślina zwykle rozsiewa się sama, a jej rozrastanie sprawia, że jest powszechnie dostępna. To dlatego jest wiele informacji o tym, jak ją zbierać i przechowywać. Pamiętajmy, że wykorzystujemy w celach leczniczych kłącze, a także łodygi, liście oraz kwiaty. Mydlnicę lekarską powinno się zbierać jesienią. Roślinę suszymy na słońcu, kwiaty i liście w całości, korzenie należy pokroić wcześniej w plastry.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Odkryj bezcenne właściwości odżywcze aromatycznej bazylii, która jest cennym źródłem wielu niezbędnych mikroelementów i witamin, poprawiających odporność i samopoczucie!
Szczeć pospolita słynie głównie z tego, że wspiera w leczeniu boleriozy, warto jednak wiedzieć, że nie jest to jej jedyne zastosowanie; sprawdź, co jeszcze możesz dzięki niej zyskać.
Polecane dla Ciebie
Żelazo jest ważnym składnikiem w ludzkim organizmie. Wiele osób decyduje się na jego suplementację. Jakie skutki uboczne mogą powodować preparaty z żelazem? Sprawdź.
Zobacz jak dawkować MSM - Poznaj zalecenia co do dawkowania i najlepsze praktyki związane z przyjmowaniem MSM. by uniknąć skutków ubocznych.
Probiotyki nie tylko przy antybiotkach! Zobacz co trzeba wiedzieć o probiotykach. Sprawdź w jakich sytuacjach stosowanie probiotyków jest pomocne!
Dowiedz się, jak rozpoznać objawy niedoboru magnezu i dlaczego są ważne. Nasz artykuł pomoże Ci zadbać o zdrowie i zapobiegać poważnym problemom!
Biotyna to naturalna substancja, która odpowiedzialna jest za wiele procesów zachodzących w ciele człowieka, jest też nazywana witaminą piękna, z uwagi na jej wpływ na włosy, skórę i paznokcie.