Mięta jest świetnym wsparciem w dolegliwościach układu pokarmowego, ale warto też wiedzieć, że ma znacznie szersze właściwości w tym miejscowo znieczulające i przeciwbólowe.
Oman wielki – Właściwości, działanie, zastosowanie, stosowanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 23.01.2023
Oman wielki swoją sławę zdobył nie tylko dzięki prozdrowotnym właściwościom, ale również dzięki legendzie, którą owiane jest jego pierwsze pojawienie się na świecie. Zgodnie z nią Helena Trojańska płakała, gdy została porwana ze swojego rodzinnego miasta. W każdym miejscu, na które spadły jej łzy wzniosły się żółte kwiaty podobne do słoneczników. Wspomniane żółte kwiaty to właśnie oman wielki.
Skoro powstał w magiczny sposób, wierzono też, że ma niezwykłe właściwości lecznicze. Już w pierwszym wieku naszej ery grecki botanik i lekarz Discorides przypisał mu szereg dobroczynnych działań. Wskazał między innymi na pozytywny wpływ rośliny na działanie układu moczowego, oddechowego i pokarmowego. Zalecał ją również w przypadku problemów kobiecych. I dziś w medycynie naturalnej, nadal jest podobnie stosowany.
Oman wielki (Inula helenium L.) to roślina, która należy do rodziny astrowatych. Naturalnie pochodzi z Azji Środkowej, ale dziś uprawiana jest praktycznie na całym świecie. W Polsce należy do roślin zadomowionych, gdyż często występuje w ogrodach. Jest to bylina, która dorastać może nawet do 2,5 metra wysokości.
Kłącze rośliny jest rozgałęzione i wyrasta z niego gruba, bruzdowana łodyga. Z kłącza zadługich ogonkach wyrastają liście o kształcie eliptycznym. Liście wyrastające z łodygi (liście łodygowe) mają kształt lancetowaty, są karbowane na brzegach i nie mają ogonków.
Oman wielki kwitnie w lipcu i sierpniu na żółto, a kwiaty mają kształt koszyczków o średnicy około 8 cm. Płatki mają igiełkowaty kształt. Roślina owocuje niełupką z puchem. Przypomina przy tym owoc dmuchawca.
Uprawa omanu jest bardzo prosta. Roślina lubi stanowiska słoneczne, ale toleruje też półcień. Najlepiej czuje się na podłożu wilgotnym, na którym rośnie najbardziej obficie. Należy do roślin, które szybko rozprzestrzeniają się po ogrodzie.
Do celów leczniczych wykorzystuje się korzeń omanu wielkiego.
Jakie jest skład chemiczny omanu wielkiego?
Oman wielki (Inula helenium) jest rośliną o niezwykłym składzie chemicznym. Znaleźć w nim można mieszaninę laktonów seskwiterpenowych (określane mianem heleniny i kamforą omanu) oraz olejki eteryczne, fitosterole, triterpeny i inulinę. Do tego w jej składzie znaleźć można germakren, związki poliacetylenowe, allantoinę, alantol, pochodne tymolu oraz kwas alantolowy.
Oman wielki – właściwości
Przypisywane omanowi działanie wynika z jego składu. Okazuje się bowiem, że roślina może mieć właściwości przeciwbakteryjne, co potwierdzają badania przeprowadzone na bakteriach gronkowca złocistego.
Inne badania natomiast wskazały, że może mieć też właściwości przeciwnowotworowe, ale z zaznaczeniem, że dotyczy to wyłącznie czterech różnych linii komórek nowotworowych. Korzeń omanu wielkiego może działać też przeciwzapalnie, z uwagi na obecność flawonoidów, które uznawane są za antyoksydanty. Badania jednak nie potwierdziły zbyt dużej skuteczności rośliny w tym zakresie. Wykazały natomiast jej potencjał w obszarze działania przeciwreumatycznego.
Okazuje się, że roślinę analizowano też pod kątem wielu innych dolegliwości i jej potencjalnego wpływu na ich przebieg lub zwalczanie. I tak, niektóre z nich wykazały, że roślina może wspierać leczenie gruźlicy z uwagi na to, że jej stosowanie zwalcza prątki gruźlicy oraz może się okazać pomocna w walce z glistą ludzką. Może więc działać przeciwpasożytniczo.
Pod lupę zostało wzięte też jej działanie przeciwgrzybicze. I tu badania przyniosły ciekawe efekty. Otóż, oman wielki może hamować rozwój i wzrost grzybów dermatofitowych (niektóre grzyby z grupy Candida), ale nie ma wpływu na grzyby strzępkowe.
Ponadto, w składzie omanu wielkiego znaleźć można inulinę, o której mówi się, że jest to naturalny prebiotyk. Probiotyk to substancja, która wspiera i stymuluje rozrost dobroczynnej flory bakteryjnej. To zaś przekłada się na sprawniejsze funkcjonowanie układu pokarmowego, obniżenie poziomu cholesterolu i lipidów.
Oman wielki na trawienie
Korzeń omanu ma bardzo charakterystyczny, słodko – gorzki smak z lekkim dodatkiem ostrości. Odpowiedzialne za niego substancje działają ściągająco, stymulująco i rozgrzewająco. To przekłada się na właściwości omanu w obrębie układu pokarmowego. Okazuje się bowiem, że może on wpływać na wydzielanie enzymów trawiennych, równowagę płynów w organizmie oraz apetyt (stosowany na przykład w postaci naparu).
Z uwagi na to może być stosowany przy niestrawności, gazach i wzdęciach, braku łaknienia, biegunkach, mdłościach oraz pasożytach.
Oman wielki na kaszel
Korzeń omanu wielkiego (radix inulae) może też być stosowany w przypadku dokuczliwego, duszącego kaszlu mokrego. Prawdopodobnie ułatwia wykrztuszanie oraz rozrzedzanie wydzieliny, która zalega w oskrzelach. Zwolennicy zielarstwa i medycyny naturalnej, zalecają stosowanie go podczas zapalenia oskrzeli, krztuśca, tuberkulozy, a nawet astmy. Działanie przeciwbakteryjne powoduje, że może wspierać w leczeniu infekcji bakteryjnych górnych dróg oddechowych, a tym samym zachowywać się jak naturalny antybiotyk.
Oman wielki – zastosowanie
Z uwagi na opisane powyżej właściwości lecznicze omanu wielkiego, znalazł on bardzo szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie.
Działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwzapalne sprawia, że może być stosowany zewnętrznie do płukania w przypadku stanów zapalnych w jamie ustnej oraz infekcji gardła. Przypuszcza się, że może również pomóc zwalczyć brzydki zapach z ust.
Prawdopodobnie oman wielki może pomóc w usunięciu pasożytów (między innymi glisty ludzkiej i owsików) z układu pokarmowego.
Roślina może działać wykrztuśnie, a to oznacza, że może wspierać w leczeniu mokrego kaszlu. Okazuje się, że jej składniki aktywne stanowią składnik mieszanek ziołowych i syropów na kaszel.
Oman wielki (Inula helenium) polecany jest rownież przy problemach z trawieniem. Spowodowane jest to tym, że może pobudzać wydzielanie soków żołądkowych i żółci, co przekłada się na sprawniejszy przebieg procesów trawiennych. Dodatkowo ta roślina z rodziny astrowatych może też rozluźniać mięśnie gładkie, z których zbudowane są organy wewnętrzne, co sprawia, że łagodzi bóle brzucha, pomaga jelitom w usuwaniu gazów (likwiduje wzdęcia) oraz pomaga przy wypróżnieniach.
Prawdopodobnie z korzenia omanu wielkiego (radix inulae) można korzystać również przy skąpych miesiączkach. Jego działanie sprawi, że staną się nieco obfitsze, ale jednocześnie mniej bolesne.
Korzeń omanu (radix inulae) wielkiego może też mieć działanie moczopędne, a to przekłada się na jego wsparcie układu moczowego i pomoc w zwalczaniu infekcji pęcherza czy nerek.
Roślina może też być wykorzystywana zewnętrznie do dezynfekcji przy schorzeniach skóry.
Jak działa oman wielki i na co może pomóc?
Korzeń omanu wielkiego działa na różne obszary ludzkiego organizmu.
Jego składniki aktywne mogą mieć działanie wykrztuśne, co wpływa na układ oddechowy człowieka. Może ułatwiać zwalczanie infekcji, łagodzić kaszel i przynosić ulgę w chorobach, które w swoim przebiegu polegają na zaleganiu wydzieliny w oskrzelach. Przypuszcza się, że działa jak środek wykrztuśny. Może pomagać udrażniać drogi oddechowe.
W obrębie układu pokarmowego, oman wielki (Inula helenium) może wspomagać trawienie, poprzez stymulowanie wydzielania soków żołądkowych i żółci. Preparaty z korzenia omanu wielkiego mogą łagodzić bóle brzucha i wzdęcia. Jego lecznicze właściwości mogą również przyczynić się do wspierania odchudzania, pobudzania apetytu w zaburzeniach łaknienia oraz niestrawności. Prawdopodobnie sprawia, że składniki pokarmowe z posiłków są lepiej wchłaniane.
Właściwości moczopędne może pomóc w zwalczaniu stanów zapalnych dróg moczowych.
Regulacyjne działanie rośliny sprawia, że może się ona okazać pomocna w przypadku problemów z nieregularnym i zbyt skąpym miesiączkowaniem.
Okazuje się, że zawarte w roślinie składniki pozwalają również na stosowanie jej zewnętrznie na skórę. Może się sprawdzić na wypryski, wysypki i trudno gojące się rany.
Dodatkowo, omanu wielkiego można używać w różnorodnych stanach zapalnych (ma działanie przeciwzapalne), w tym jamy ustnej i gardła. Do zwalczania pasożytów zewnętrznych (zabija wszy), jak i wewnętrznych (tasiemce, glisty, owsiki). Prawdopodobnie też odpędza komary, gryzące meszki i roztocza.
Jak stosować oman wielki – dawkowanie
Dawkowanie omanu w terapii domowej uzależnione jest w dużym stopniu od tego, na jakie problemy ma on pomóc oraz w jakiej formie jest przyjmowany. I tak, na przykład, na problemy trawienne można korzystać z naparu. Jedną filiżankę (100 ml) spożywa się wówczas od 2 do 6 razy dziennie. W przypadku pasożytów jednorazowa dawka powinna być większa (ok. 200 ml), ale stosuje się tylko trzy razy dziennie. Napar może też być wykorzystywany do nasiadówek oraz przemywania skóry.
Jeżeli problemem jest nieżyt gardła lub krtani, wówczas stosuje się odwar z surowca (suszonego korzenia omanu wielkiego). Jednorazowa dawka nie powinna przekroczyć 50 ml. Odwar spożywa się co 2 – 3 godziny.
Suszony korzeń można zmielić i spożywać 1 – 2 łyżeczki każdego dnia, jako naturalny prebiotyk.
Oman wielki może też być stosowany w postaci octu lub oleju. Do przygotowania octu potrzebny jest świeży korzeń, który poddawany jest dwutygodniowej maceracji. Stosuje się go zewnętrznie do przemywania skóry łojotokowej i trądzikowej, moczenia stóp, które nadmiernie się pocą oraz do płukania skóry głowy i włosów.
Olej rownież przygotowuje się ze świeżego korzenia omanu wielkiego. Również poddaje się go maceracji, a potem zalewa gorącym olejem i odstawa na tydzień. Trzeba go następnie przefiltrować i można stosować. W ilości 1 – 2 łyżeczki dziennie wyreguluje pracę układu pokarmowego, a stosowany zewnętrznie natłuści spierzchniętą skórę warg.
Nalewka z omanu rozcieńczona z wodą pomoże zadbać o zdrową cerę i wesprze w usuwaniu wyprysków. Przygotowanie nalewki nie jest skomplikowane i można zrobić ją samodzielnie.
Jeżeli roślina wchodzi w skład mieszanek ziołowych, które dostępne są w sklepach zielarskich, wówczas należy stosować się do zaleceń producenta.
Jak zrobić napar z korzenia omanu?
Najbardziej popularnym produktem domowej roboty z omanu wielkiego jest napar. Jak go przygotować?
Wysuszony surowiec – korzeń rośliny należy zalać wrzącą wodą lub mlekiem. Odstawić na 30 minut pod przykryciem w ciemne miejsce, a następnie odcedzić. Spożywać od dwóch do sześciu razy dziennie po 100 ml na zaburzone trawienie lub 3 razy dziennie po 200 ml na problemy z pasożytami.
Oman wielki – przeciwwskazania
Choć jest to stosunkowo bezpieczna roślina, z jej stosowania powinny zrezygnować kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. W przypadku osób, które mają problem z utrzymaniem prawidłowego poziomu cukru we krwi oraz prawidłowego ciśnienia, konieczna jest konsultacja z lekarzem. Roślinne składniki aktywne wchodzą prawdopodobnie w reakcję z lekami. Odradza się go również osobom, które cierpią na choroby sercowo – naczyniowe, miażdżycę oraz ciężkie choroby nerek.
Ostrożność powinni zachować też alergicy, szczególnie uczuleni na rośliny astrowate.
Oman wielki – skutki uboczne i działania niepożądane
Oman wielki nie daje wielu skutków ubocznych, ale zdarzają się one, szczególnie przy przedawkowaniu rośliny. Należy więc obserwować reakcje swojego organizmu i odstawić roślinę, gdyby doszło do działań niepożądanych. Najczęściej występują wymioty, biegunki, mogą pojawić się napady drgawkowe, paraliż i reakcje alergiczne miejscowe (podrażnienie, świąd, zaczerwienienie, rumień, pokrzywka, wyprysk) oraz uogólnione.
Oman wielki – efekty stosowania
Zastosowanie rośliny w ramach leczenia może skrócić walkę z infekcją, która dotknie górnych dróg oddechowych. Spożywanie zioła może też wesprzeć organizm w walce z pasożytami oraz usprawnić procesy trawienia. Zaleca się ją do wykorzystania przy zaburzeniach miesiączkowania, ponieważ może pomóc w wyregulowaniu menstruacji.
Surowiec może pomóc w leczeniu infekcji dróg moczowych oraz problemach skórnych.
Dlaczego warto stosować oman wielki?
To naturalny sposób na walkę z infekcjami dróg oddechowych, pasożytami czy niestrawnością. Może zwalczyć stany zapalne skóry, dróg moczowych i wiele innych. Wesprze również w problemach kobiecych.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Bobrek trójlistkowy jest źródłem cennych składników aktywnych. Wspomaga m.in. łagodzenie bólu, pracę układu nerwowego. Może być stosowany w przypadku braku apetytu. Sprawdź.
Szczodrak krokoszowaty, roślina o właściwościach adaptogennych, doskonale radząca sobie ze skutkami stresu i innymi dolegliwościami, kompleksowo wspierająca osłabione zdrowie.
Polecane dla Ciebie
N-acetylocysteina to substancja znana ze swoich właściwości przeciwutleniających, sprawdź, jak działa NAC i czy warto stosować suplement mający ją w składzie
Węgiel aktywny to doskonały i skuteczny środek na biegunki i zaparcia, sprawdzi się również w przypadku zatruć i może być wsparciem w leczeniu przeziębień.
Maślan sodu to naturalne wsparcie dla Twoich jelit, zobacz, w jakich sytuacjach warto go przyjmować i jak robić to bezpiecznie!
Sprawdź, co wiesz o zaletach witaminy C, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, przydaje się też w tak różnych dolegliwościach jak rak czy też przeziębienie.
Lizyna należy do aminokwasów egzogennych, więc trzeba ją dostarczać z zewnątrz, ważne, by utrzymać ją na odpowiednim poziomie - daje pozytywne efekty, a niedobory mogą stanowić zagrożenie.