Nostrzyk żółty (lekarski) słynie z właściwości prozdrowotnych. Wspomaga pracę układu krążenia, ma właściwości uspokajające i łagodzące ból. Poznaj szczegóły.
Czarna rzepa – Właściwości, działanie, skutki uboczne, zastosowanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 26.01.2023
Czarna rzepa, czy też czarna rzodkiew, to wciąż zbyt rzadko obecne na naszych stołach warzywo pełne cennych właściwości. W czarnej rzepie, która podnosi odporność, jest wysoka zawartość składników odżywczych. Dzięki temu jest skutecznym pogromcą bakterii, wirusów i grzybów.
W bulwach czarnej rzepy znajdują się witaminy, minerały, błonnik i antyoksydanty. Jest ona bogata w korzystne dla zdrowia substancje, takie jak inulina, związki siarkowe, olejki eteryczne i kwas foliowy. Często jest stosowana jako naturalny środek leczniczy, który zwiększa wydzielanie soków trawiennych, ma silne właściwości moczopędne, jest dobry w chorobach górnych dróg oddechowych i w kuracjach leczących anemię oraz poprawiających stan naszej skóry. Warto jeść czarną rzodkiew jak najczęściej, choćby trzy razy w tygodniu.
To jedna z najstarszych roślin uprawianych przez ludzi.
Czarna rzodkiew spokrewniona jest z tradycyjną biało-czerwoną rzodkiewką. Niegdyś rosła dziko w Europie, na Bliskim Wschodzie, w Azji oraz Afryce Północnej. Spożywali ją już starożytni Egipcjanie. Czarną rzepę podawano wraz z czosnkiem i cebulą robotnikom budującym piramidy w Egipcie, co zresztą potwierdza jedna z inskrypcji na piramidzie Cheopsa. Czarna rzodkiew uważana była wtedy za produkt dodający siły robotnikom do pracy.
Czarną rzepę w medycynie ludowej stosowano powszechnie w kuracjach na anemię. W średniowieczu odgrywała ważną rolę w żywieniu ludności, ale w XIX wieku jej popularność zmniejszyła się na rzecz ziemniaków.
Rośnie na wszystkich glebach, ale tylko z tych głębokich gleb rzepa jest delikatna, soczysta i pełna największej ilości składników mineralnych. Czarna rzepa w stanie dzikim występuje dość powszechnie jeszcze na wybrzeżach Morza Śródziemnego (w Polsce znamy tylko jej odmiany uprawne).
Czarna rzepa – właściwości
Korzeń czarnej rzodkwi – bulwa pokryta czarną skórką, pod którą kryje się biały miąższ o ostrym smaku – ma walory zarówno odżywcze, jak i właściwości lecznicze.
Czarna rzepa jest bogata w witaminy i minerały, a także błonnik i przeciwutleniacze. Właściwości zdrowotne czarnej rzepy to m.in.:
wspomaganie trawienia dzięki wysokiej zawartości błonnika,
poprawa wyglądu skóry i włosów dzięki zawartości witamin A, C i E,
obniżanie poziomu cukru we krwi dzięki zawartości inuliny,
wzmacnianie układu odpornościowego (zawiera witaminę c),
wspomaganie detoksykacji wątroby dzięki zawartości glutationu,
regulacja ciśnienia krwi dzięki zawartości potasu.
Jednak pamiętajmy, że nie jest to lekarstwo i nie powinno zastępować leczenia. Zaleca się stosować preparaty z czarnej rzepy po konsultacji z lekarzem.
Czarna rzepa – zastosowanie
W bulwach rzepy znajduje się bogactwo składników odżywczych, mnóstwo witamin oraz sole mineralne, które znajdują zastosowanie wspierając chociażby pracę układu pokarmowego, w leczeniu zaparć, w kamicy moczowej oraz do przemywania skóry i na skórę głowy.
Czarna rzepa na trawienie
Suplementy diety z czarną rzepą są dobre na trawienie ze względu na zawartość błonnika. Błonnik pokarmowy pomaga regulować trawienie, poprawiając perystaltykę jelit i usuwając resztki jedzenia. Błonnik może pomóc w utrzymaniu prawidłowej masy ciała poprzez uczucie sytości i zwiększenie ilości kalorii spalanych podczas procesu trawienia. Czarna rzepa jest bogata w inulinę, która pomaga regulować poziom cukru we krwi i zwiększa ilość dobrych bakterii jelitowych.
Co ciekawe, z wyciągu czarnej rzepy produkuje się też znany i ceniony lek raphacholin (od łacińskiej nazwy rzodkwi – raphanus).
Czarna rzepa na wątrobę
Czarna rzepa może być korzystna dla wątroby ze względu na zawartość substancji o działaniu detoksykującym, takich jak glutation. Glutation jest silnym przeciwutleniaczem, który pomaga chronić wątrobę przed uszkodzeniem i pomaga w usuwaniu toksyn z organizmu. Czarna rzepa jest również bogata w witaminę C, która pomaga w produkcji kolagenu i poprawia zdrowie tkanek, w tym wątroby.
Czarna rzepa na reumatyzm
Reumatyzm jest chorobą złożoną i składa się z wielu różnych typów. Jeśli chodzi o czarną rzepę, istnieją prace badawcze, które sugerują, że czarna rzepa może mieć korzystny wpływ na zdrowie stawów i kości. A to dzięki bardzo silnym właściwościom przeciwzapalnym. Oprócz spożywania rzepy można ją stosować do nacierań obolałych miejsc (najlepiej użyć jej pod postacią świeżego soku).
Czarna rzepa na włosy, skórę i paznokcie
Osoby, których włosy niezdrowo wyglądają, powinny pomyśleć o spożywaniu rzepy. Cenne związki zawarte w czarnej rzepie (przede wszystkim glikozydy gorczyczne bogate w związki siarki) pozwalają poprawić ich stan, a także zwalczyć łupież oraz polepszyć kondycję skóry i paznokci.
Czarna rzepa na infekcje i przeziębienia
Czarna rzepa jest bogata w witaminę C, która jest znana z właściwości przeciwutleniających i wspomagających układ odpornościowy. Witamina C wspomaga produkcję białych krwinek, które walczą z infekcjami, a także pomaga w produkcji kolagenu, co jest ważne dla zdrowia skóry, naczyń krwionośnych i tkanek. Czarna rzepa jest również bogata w witaminę A. Jest ona ważna dla zdrowia skóry i błon śluzowych, które stanowią pierwszą linię obrony przed infekcjami.
Czarna rzepa jako ochrona przed rakiem
Część badań naukowych wykazuje, że czarna rzepa wpływa na komórki i chroni je przed uszkodzeniami DNA, ale potrzebne są jeszcze dodatkowe testy potwierdzające działanie antyrakowe.
Czarna rzepa jako regulator poziomu cholesterolu
Zastosowanie czarna rzepa ma także na cholesterol. Zawiera błonnik oraz inuliny – rodzaj prebiotyku, który może korzystnie wpływać na poziom cholesterolu. Dodatkowo czarna rzepa zawiera flawonoidy, które mogą mieć właściwości przeciwutleniające.
Czarna rzepa jako środek przeciwbólowy i przeciwzapalny
Czarna rzepa jest uważana za skuteczny środek przeciwbólowy i przeciwzapalny ze względu na zawartość flawonoidów. W badaniach naukowych potwierdzono, że czarna rzepa jest skuteczna w zmniejszaniu bólu i stanu zapalnego w przypadku chorób takich jak choroba zwyrodnieniowa stawów i reumatoidalne zapalenie stawów.
Czarna rzepa polecana jest w nerwobólach
Niektóre badania wskazują, że czarna rzepa może pomóc w leczeniu bólu pochodzenia neuropatycznego.
Czarna rzepa na włosy
Czarna rzepa jest uważana za skuteczny środek do pielęgnacji włosów, ze względu na zawartość składników odżywczych, takich jak witamina B6, magnez, miedź, żelazo i krzem. Witamina B6 pomaga w produkcji keratyny, która jest głównym składnikiem włosów i paznokci. Magnez i miedź pomagają w produkcji melaniny, co z kolei jest odpowiedzialne za kolor włosów. Żelazo jest niezbędne do produkcji czerwonych krwinek, które dostarczają tlen do mieszków włosowych. Krzem jest ważny dla elastyczności włosów i zapobiega ich wypadaniu. Czarna rzepa jest również bogata w kwas foliowy, kluczowy dla zdrowego wzrostu włosów. Wiele osób stosuje olej z czarnej rzepy, jako odżywkę lub maseczkę do włosów, która ma pomóc w odbudowie i ich nawilżeniu.
Jak działa czarna rzepa i na co może pomóc?
Podsumujmy, dlaczego nie warto rozstawać się z czarną rzodkwią:
działa żółciopędnie (wspiera leczenie schorzeń woreczka żółciowego)
odkaża przewód pokarmowy (działa przeciwbakteryjnie w przewodzie pokarmowym)
działa odkażająco i reguluje produkcję sebum przez gruczoły łojowe w skórze (to też częsty składnik szamponów przeciwłupieżowych)
pobudza krążenie krwi
bogactwo witamin w rzepie pomaga na infekcje, a także w bólach reumatycznych i nerwobólach
czarna rzepa wspiera zdrowe funkcjonowanie organizmu, o czym wiedział już każdy budowniczy piramid
Jak stosować czarną rzepę – dawkowanie
Wszystko zależy od powodu, dla którego stosujemy rzepę. Jeśli chodzi o zdrowie serca, zaleca się spożywanie od 25 do 50 gramów czarnej rzepy dziennie w postaci suplementów lub jedzenia.
Jeśli chodzi o pielęgnację włosów, należy stosować odpowiednią ilość oleju z czarnej rzepy na włosy i skórę głowy. Należy go delikatnie wmasować i pozostawić na co najmniej 30 minut przed myciem.
W chorobach stawów zaleca się spożywanie od 2 do 4 łyżek oleju z czarnej rzepy dziennie lub stosowanie maści z czarną rzepą bezpośrednio na dotknięte obszary.
Jak jeść czarną rzepę?
Z powodu licznych walorów odżywczych i smakowych rzepę można jeść na surowo, a także w postaci soku, nalewki lub suplementów diety.
Jak przyrządzić nalewkę i sok z czarnej rzepy?
Sok z czarnej rzepy
Aby przygotować sok z czarnej rzepy, potrzebujesz:
1 kg czarnej rzepy
2 litry wody
1-2 szklanki cukru (do smaku, bo rzepy są gorzkie)
Umyj dokładnie rzepę i usuń wszystkie zanieczyszczenia.
Pokrój rzepę na małe kawałki.
Włóż rzepę do garnka z 2 litrami wody i gotuj na średnim ogniu przez około 30 minut.
Przecedź przez gęste sito lub gazę, aby pozbyć się fusów.
Dodaj cukier do smaku i mieszaj, aż się rozpuści.
Gotowy sok można przechowywać w lodówce przez około tydzień.
Świeży sok z rzepy (2-3 łyżki, 2-3 razy dziennie) – m.in. odkaża skórę, rozjaśnia cerę, a także hamuje wydzielanie sebum. Działa antygrzybiczo i antybakteryjnie.
Nalewka z czarnej rzepy
Zrobienie nalewki to dobry sposób na suplementację czarnej rzepy. By ją przygotować, ścieramy rzepę na tarce i zalewamy miąższ alkoholem (40-70%) w proporcji 1:5. Po 2 tygodniach filtrujemy i przelewamy do butelek. Możemy wykorzystywać nalewkę do wcierek na włosy i do przemywania skóry. Można ją także spożywać w niewielkich dawkach (10 ml 2-3 razy dziennie).
Czarna rzepa – przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do jej spożywania są m.in. wrzody żołądka, uporczywe biegunki, zgaga, dna moczanowa, a także uczulenie na to warzywo.
Czarna rzepa – skutki uboczne i działania niepożądane
Biegunka i wzdęcia: Czarna rzepa jest bogata w błonnik, co może powodować problemy z trawieniem u niektórych osób.
Zabarwienie skóry: Spożycie czarnej rzepy może prowadzić do zabarwienia skóry, płytki paznokcia, a nawet języka.
Bóle głowy i zawroty głowy: Czarna rzepa zawiera substancje chemiczne, takie jak histamina, które mogą powodować bóle głowy u niektórych osób.
Czarna rzepa – podstawowe efekty stosowania
Poprawa zdrowia serca.
Obniżenie ciśnienia krwi.
Poprawa wydolności fizycznej.
Wzmocnienie układu odpornościowego.
Poprawa trawienia.
Dlaczego warto stosować czarną rzepę?
Czarna rzepa jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych, które mogą mieć korzystny wpływ na zdrowie serca, na trawienie, skórę i włosy oraz odporność. Jednak przed rozpoczęciem jej stosowania zaleca się skonsultowanie z lekarzem.
Gdzie kupić czarną rzepę?
Można ją dostać na większości bazarów i targów owocowo-warzywnych, także w supermarketach.
Przepisy z czarnej rzepy
Surówka z czarnej rzepy i selera
Umytą rzepę i seler obieramy, po czym ścieramy na tarce. Dodajemy jogurt naturalny, doprawiamy solą i pieprzem.
Ser twarogowy z rzepą
Startą rzepę mieszamy z serkiem twarogowym, dodajemy łyżeczkę śmietany lub jogurtu, natkę pietruszki. Doprawiamy solą i pieprzem.
Krem z czarnej rzepy
Do garnka wlewamy olej, po rozgrzaniu wrzucamy pokrojoną w kostkę cebulę i por. Po zeszkleniu dodajemy pokrojoną czarną rzepę, pietruszkę i ziemniaki. Całość dusimy pod przykryciem przez około 10 minut. Dolewamy wody lub bulionu, by przykryć warzywa i gotujemy do miękkości. Na koniec miksujemy całość i doprawiamy ulubionymi przyprawami.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Liście laurowe mają szerokie zastosowanie w kuchni jako popularna przyprawa, wywar z liści laurowych może być wykorzystany w celach leczniczych. Sprawdź właściwości rośliny
Wierzba biała wspiera walkę z wieloma dolegliwościami. Pomaga przy stanach zapalnych stawów, wspiera w okresie infekcji, pomaga na bezsenność czy nerwobóle. Sprawdź.
Polecane dla Ciebie
Poznaj niezwykłe właściwości witaminy B12, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego u osób starszych, ale także dla płodu - w przypadku zajścia w ciążę.
Jeśli rozglądasz się za silnymi antyoksydantami zapewniającymi długą młodość, wysoką witalność i kompleksową ochronę przed patogenami, astaksantyna powinna zwrócić twoją uwagę!
Probiotyki nie tylko przy antybiotkach! Zobacz co trzeba wiedzieć o probiotykach. Sprawdź w jakich sytuacjach stosowanie probiotyków jest pomocne!
Biotyna to naturalna substancja, która odpowiedzialna jest za wiele procesów zachodzących w ciele człowieka, jest też nazywana witaminą piękna, z uwagi na jej wpływ na włosy, skórę i paznokcie.
Poznaj wyjątkowe działanie najsłynniejszych i najbardziej skutecznych substancji, które potrafią przywrócić pełną równowagę organizmu oraz jego fizyczno psychiczny dobrostan!