Kreatyna – 11 możliwych skutków ubocznych, interakcje, bezpieczeństwo, dawkowanie i przeciwwskazania

Choć suplementacja kreatyną uchodzi za kurację stosunkowo bezpieczną, to nie jest ona pozbawiona skutków ubocznych. Okazuje się bowiem, że stosowanie kreatyny może istotnie wpłynąć na funkcjonowanie Twojego organizmu. Jako najczęściej występujące skutki uboczne kreatyny wymienia się:

• wzrost masy ciała;

• problem z układem trawiennym;

• problemy żołądkowe;

• uszkodzenie nerek;

• uszkodzenie wątroby;

• skurcze mięśni;

• nadwyrężenie mięśni;

• zwiększone ryzyko naciągnięcia mięśni;

• odwodnienie;

• zaburzenia nastroju;

• problemy z potencją.

Poniżej zostały omówione wszystkie wymienione skutki uboczne.

1. Nadmierny wzrost masy ciała

Z uwagi na to, że kreatyna (monohydrat kreatyny) ma zdolność do wiązania wody, jej wysokie stężenia mogą prowadzić do gromadzenia płynów w mięśniach, a to przekłada się na zwiększenie masy ciała.

Gdy na skutek suplementacji w komórkach mięśniowych zgromadzą się duże ilości kreatyny, wówczas dochodzi do wchłaniania do ich wnętrza wody. Kreatyna jest substancją osmotycznie czynną, oznacza to, że aktywnie wchłania wodę z jej najbliższego otoczenia. Ta właściwość powoduje, że obserwowany przyrost masy ciała to nie przyrost masy mięśniowej , a jedynie efekt zatrzymania wody w organizmie.

Badania prowadzone nad kreatyną potwierdzają obserwacje związane z przyrostem masy ciała. Okazało się, że przyjmowanie przez tydzień dużych dawek tej substancji (ok 20 gramów dziennie) powoduje przyrost masy ciała od 1 do 3 kg.

Analiza, w której pod uwagę wzięto dłuższa perspektywę czasową pokazuje, że masa ciała rośnie nie tylko w ciągu pierwszego tygodnia, ale również później. Przyrost ten wiąże się jednak nie tylko z zatrzymaniem wody w organizmie, ale również jest to przyrost masy mięśniowej.

Wzrost masy mięśniowej może być korzystną zmianą dla osób starszych, chorych lub otyłych. Trzeba jednak pamiętać, że i to powinno mieścić się w pewnych granicach.

2. Odwodnienie

Suplementacja kreatyny może doprowadzić do odwodnienia jeżeli jednocześnie nie przyjmuje się odpowiednich ilości płynów. Nawadnianie organizmu, szczególnie w okresie intensywnych treningów, upałów czy zwiększonego wysiłku fizycznego, może prowadzić do odwodnienia i stanowi stan zagrożenia dla organizmu.

Jeżeli przyjmowane są odpowiednie ilości płynów to kreatyna wręcz pomaga w zachowaniu poprawnej gospodarki elektrolitowej.

3. Dyskomfort żołądkowo-jelitowy

Okazuje się, że na skutek przyjmowania kreatyny (najczęściej jako jabłczan kreatyny) niektórzy mogą doświadczać nieprzyjemności ze strony układu pokarmowego. Do najczęściej występujących objawów zalicza się bóle brzucha, biegunki, nudności czy wzdęcia.

Badania nad działaniem kreatyny sugerują, że do tego rodzaju zjawisk może dojść przy przyjmowaniu jej w zbyt dużych ilościach. U badanych, którzy przyjęli jednorazowo 10 g substancji, ryzyko biegunki wzrosło o 37%. Natomiast u tych, którzy przyjęli jednorazową dawkę w wysokości 5 g nie byli zagrożeni problemami z trawieniem i nie obserwowali ich u siebie.

Na tej podstawie ustalono, że maksymalna bezpieczna dawka kreatyny to od 3 do 5 g jednorazowo. W sytuacjach, gdy niedobory są bardzo znaczące i należy je szybko uzupełnić, zaleca się nadal utrzymanie 5 gramowej porcji jednorazowej, ale zwiększenie częstotliwości jej przyjmowania do 4 razy na dobę. Wszelkie źródła sugerują, by nie przekraczać 5 g kreatyny na porcję.

4. Dysfunkcja nerek

Coraz więcej źródeł donosi, że stosowanie kreatyny (przyjmowanej jako jabłczan kreatyny, czyli połączenie kreatyny i kwasu jabłkowego) długotrwale może doprowadzić do uszkodzenia nerek. Na takie zdarzenia narażone są szczególnie te osoby, które już wcześniej borykały się z różnorodnymi schorzeniami tych organów. Warto wspomnieć jednak, że nie ma na ten temat jednoznacznych informacji. Nie jest jasne ile trwa „długotrwałe” przyjmowanie kreatyny i nadal potrzebne są dodatkowe badania, które rzuciłby więcej światła na to zagadnienie.

5. Skurcze mięśniowe i ciepłowstręty

Przypuszcza się, że stosowanie kreatyny może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia skurczów mięśni oraz ciepłowstrętów. Szczególnie jest to zauważalne w czasie intensywnych treningów, które odbywają się w gorącym otoczeniu.

6. Zaburzenia nastroju

Niektóre źródła podają, że spożywanie kreatyny może wpłynąć nie tylko na mięśnie i masę ciała, ale również na zaburzenia nastroju. Przypuszcza się, że może prowadzić do pojawienia się lęków czy nawet depresji. Nie ma jednak w tym temacie wyczerpujących badań, które by jednoznacznie te przypuszczenia potwierdzały. Warto jednak mieć to na uwadze i w razie zaobserwowania u siebie omówionych objawów, skonsultować się z lekarzem.

7. Ryzyko naciągania czy nadwyrężenia mięśni

Stosowanie kreatyny może doprowadzić również do zwiększonego ryzyka naciągnięcia mięśni. Może też powodować nadwyrężenie mięśni. Z tego względu nie zaleca się jej przyjmowania w zbyt dużych ilościach. Naciągnięte lub nadwyrężone mięśnie uniemożliwiają kontynuowanie treningów, a to prowadzi do sytuacji, że kreatyna i tak przestaje być potrzebna.

8. Wpływ na potencję

Prawdopodobnie długotrwała suplementacja kreatyną może prowadzić do zmniejszonej produkcji spermy, a w efekcie nawet do problemów z wytryskiem lub trudnościami w osiagnięciu orgazmu. W tym wypadku długotrwałe przyjmowanie kreatyny określono na kilka lub kilkanaście tygodni stałego przyjmowania. Warto obserwować swoje ciało i reakcje organizmu, a w razie problemów zrezygnować z suplementacji i skonsultować się z lekarzem.

9. Wpływ na erekcję

Do tego przypuszcza się, że kreatyna może też zauważalnie zmniejszać libido wraz z powodowaniem problemów z osiągnięciem erekcji. Źródła podają, że tego rodzaju skutki uboczne ustępują samoistnie w niedługim czasie po odstawieniu suplementu.

10. Nieregularne bicie serca

Według niektórych lekarzy kreatyna (jabłczan kreatyny)może być przyczyną nieregularnego bicia serca oraz wystąpienia szczególnej choroby skórnej zwanej purpurową dermatozą. Ich teorie jednakże nie mają jednoznacznego potwierdzenia w badaniach. Na razie są to wstępne przypuszczenia, które wymagają większej liczby badań dla ich potwierdzenia.

11. Osłabienie naturalnego wytwarzania kreatyny w ciele

Badania nad kreatyną sugerują, że jej przyjmowanie może doprowadzić do ograniczenia jej naturalnej produkcji w organizmie. Takie zjawisko prowadziłoby do wyciszenia procesów, które skutkują wytworzeniem naturalnych zapasów. Trudno jednak stwierdzić, czy może to prowadzić do całkowitego zatrzymania produkcji i jakie będą długofalowe skutki uboczne tego zjawiska.