Melisa lekarska jest wykorzystywana na szeroką skalę w ziołolecznictwie. Słynie z właściwości uspokajających, ale drzemie w niej znacznie większy potencjał. Poznaj jej działanie.
Pokrzywa zwyczajna – Właściwości, działanie, zastosowanie, jak stosować i przeciwwskazania
- Opublikowano: 17.08.2022 - Aktualizacja: 07.10.2022
Pokrzywa zwyczajna urtica dioica l to roślina lecznicza, która rośnie niemalże na całym świecie, a jej uprawa nie wymaga praktycznie żadnej troski. Pokrzywa bowiem, mimo tego, że od wieków znane są jej prozdrowotne właściwości, traktowana jest jako niepotrzebny i dokuczliwy chwast z parzącymi włoskami. Z jednej strony takie podejście bierze się z tego, że w dużym stopniu jest to samosiejka i w zasadzie nie trzeba nic robić, by wyrosła i się rozprzestrzeniła. Z drugiej strony jej parzące liście powodują, że trudno jest ją usunąć z miejsc, w których jest niechciana. Warto jednak wiedzieć, że pokrzywa to naprawdę wartościowe ziele. Można wykorzystać jej łodygę, liście i korzeń, a to powoduje, że praktycznie cała roślina niesie dla człowieka korzyści. Jest bogatym źródłem witaminy C i wielu innych witamin. Jak działa, jakie ma właściwości prozdrowotne i na co można ją stosować? Oto najważniejsze informacje.
Pokrzywa zwyczajna urtica dioica l to niezwykle powszechna roślina, którą znaleźć można na wsi, w miastach, na polach, łąkach, lasach i w przydomowych ogrodach. Rośnie dziko i bardzo często jest wręcz zaliczana do chwastów. Jej opinię psują szczególnie właściwości parzące, które charakteryzują jej liście i łodygę, które przy dotknięciu wywołują specyficzne uczucie. Po oparzeniu przez pokrzywę na skórze pojawiają się specyficzne, swędzące bąble.
Roślina znana jest już od starożytności. Stosowano ją do leczenia różnorodnych dolegliwości, ale też przypisywano jej właściwości magiczne – chroniła przed urokami.
Pokrzywa zwyczajna (urtica dioica l) zwana również pokrzywa dwupienna, pokrzywa wielka, pokrzywa parząca, żagajka wielka, koprywa, żogawka to niewielki krzew, który dorasta do wysokości kilkudziesięciu centymetrów. Łodyga i liście pokrzywy zwyczajnej porośnięte są specyficznymi włoskami parzącymi, w których znajdują się substancje drażniące. To właśnie one powodują uczucie poparzenia po zetknięciu z pokrzywą. To właśnie pod ich wpływem na skórze pojawiają się charakterystyczne bąble.
Liść pokrzywy zwyczajnej jest stosunkowo duży, a jego kształt sprawia, że wygląda na postrzępiony. W ziołolecznictwie stosuje się liście pokrzywy, łodygę i korzeń pokrzywy.
Pokrzywa zwyczajna – właściwości lecznicze
Ze względu na dużą zawartość różnorodnych substancji odżywczych, pokrzywa zwyczajna (urtica dioica) ma liczne właściwości prozdrowotne. Przede wszystkim wskazuje się ją jako wsparcie dla osób z alergiami. Zawarte w niej pochodne tyrozyny mają działanie przeciwhistaminowe. Badania wykazały, że ekstrakt z pokrzywy hamuje aktywność enzymów odpowiedzialnych za kilka reakcji zapalnych, które związane są z alergiami sezonowymi.
Ponadto, preparat z pokrzywy jest świetnym wsparciem w nieżycie nosa. Zmniejsza jego symptomy i pomaga się z nimi uporać. To nie koniec jej dobroczynnych właściwości.
Bardzo duże znaczenie dla wykorzystania pokrzywy są jej właściwości przeciwzapalne oraz antyoksydacyjne. Badania wykazały również, że ekstrakt z pokrzywy może przynieść tymczasową ulgę w bólach reumatoidalnych. Dostarcza też niezbędne dla człowieka witaminy.
Preparat przygotowany z kłączy i korzeni obniża poziom cholesterolu, lipidów i lipidów we krwi. Ponadto pomocna jest przy leczeniu cukrzycy. Zawarte w niej substancje podnoszą wrażliwość komórek na działanie insuliny oraz na większe zużycie glukozy do chemicznych przemian zachodzących w ludzkim organizmie, w ten sposób reguluje poziom cukru.
W przypadku osób, które cierpią na problemy z oddawaniem moczu, stosowanie pokrzywy zwyczajnej może przynieść zauważalną poprawę. Dzieje się tak dlatego, że pokrzywa wzmaga diurezę wodną.
Natomiast jej działanie przeciwbakteryjne powoduje, że świetnie się sprawdza jako środek do mycia twarzy z problemem trądziku. Oczyszcza pory, dezynfekuje i zapobiega dalszemu namnażaniu się bakterii. Jej zewnętrzne stosowanie powoduje, że włosy stają się mocniejsze i ładniejsze, przeciwdziała łupieżowi i łojotokowi skóry. Zapobiega wypadaniu włosów. Sprawdza się jako środek w stanach zapalnych jamy ustnej, bólach mięśni i stawów.
Sok z pokrzywy można stosować przy przeziębieniu, grypie. Wzmocnia układ odpornościowy.
Zawiera w sobie kwasy tłuszczowe i kwasy organiczne, w tym kwas mrówkowy. Jest bogatym źródłem witaminy C i wielu innych witamin.
Pokrzywa zwyczajna – zastosowanie
Pokrzywa zwyczajna (urtica dioica) szerokie zastosowanie znalazła zarówno w ziołolecznictwie, medycynie naturalnej oraz kosmetologii.
W kosmetologii wykorzystywana jest jako składnik szamponów, odżywek i masek do włosów. Wzmacnia włosy i paznokcie, oczyszcza skórę głowy, zapobiega łupieżowi i nadmiernemu przetłuszczaniu. Jako składnik kosmetyków do twarzy odżywia i oczyszcza skórę, poprawia jej metabolizm i chroni przed działaniem wolnych rodników. Ma działanie antybakteryjne i pobudza do produkcji kolagenu. Działa przeciwzapalnie, redukuje obrzęki i poprawia mikrokrążenie skóry. To nie jedyne zastosowanie pokrzywy.
Jeżeli chodzi o medycynę naturalną i ziołolecznictwo, pokrzywę zwyczajną stosuje się w takich przypadkach, jak:
odchudzanie i poprawa metabolizmu;
rany;
owrzodzenia;
infekcje bakteryjne;
problemy żołądkowe (i w innych chorobach przewodu pokarmowego);
problemy z jelitami;
anemia;
problemy z gruczołem krokowym;
przewlekłe choroby nerek, problemy z oddawaniem moczu oraz w stanach zapalnych dróg moczowych;
problemy z wątrobą.
Jakie jeszcze jest zastosowanie pokrzywy? Pokrzywę można stosować w gotowych preparatach, jako ich składnik – wówczas może być stosowana zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Można też wykorzystywać ją jako główną substancję działającą na wymienione dolegliwości. W takiej sytuacji sprawdzi się herbata z pokrzywy, nalewka, sok z pokrzywy, płukanka itp.
Jak zaparzyć herbatę z pokrzywy?
Herbatę z pokrzywy można przygotować zarówno ze świeżych, jak i suszonych liści rośliny. W tym celu należy jedną czubatą łyżkę liści pokrzywy zalać wrzątkiem i odstawić do naciągnięcia. Herbata ze świeżych liści potrzebuje mniej czasu, zwykle gotowa jest po upłynięciu około pół minuty. Natomiast z liści suszonych potrzebuje nieco więcej czasu, nawet do dwóch minut.
Jak działa pokrzywa zwyczajna i na co pomaga?
Pokrzywa zwyczajna (urtica dioica) działa poprzez zawarte w niej substancje odżywcze i witaminy. Jest bogatym źródłem witamin, zawiera w sobie antyoksydanty oraz substancje odpowiedzialne za enzymy wywołujące stany zapalne. W jej składzie znajdują się też substancje o działaniu antyhistaminowym, co blokuje wystąpienie reakcji alergicznej.
Pomaga na układ wydalniczy, wspiera pracę nerek i ułatwia wydalanie moczu. Poprawia pracę serca i krążenie. Zmniejsza poziom lipidów ogólnie i poziom lipidów we krwi.
Wspiera w leczeniu cukrzycy poprzez zwiększanie wrażliwości komórek na działanie insuliny, a dodatkowo zwiększa zużycie glukozy.
Działa antybakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwzapalnie, a to przekłada się również na jej działanie przeciwnowotworowe. W przypadku mężczyzn zapobiega przerostowi gruczołu krokowego.
Wzmacnia włosy i zapobiega ich wypadaniu. Poprawia kondycję skóry i pobudza do produkcji kolagenów.
Jak stosować pokrzywy zwyczajnej – dawkowanie
Warto wiedzieć, że pokrzywa zwyczajna działa wyłącznie, gdy jest przyjmowana. Jej odstawienie natychmiast powoduje, że znikają uzyskane efekty. Nie odkłada się w organizmie, więc jej działanie nie może być przedłużone.
Dawkowanie zależy w dużym stopniu od tego, w jaki sposób jest przyjmowana i czy jest tylko składnikiem preparatu czy jest to tylko ona. Zasadniczo, badania wykazały, że nie powinno się przekraczać 15 ml soku z pokrzywy 2-3 razy dziennie lub też 2 – 3 napary z ziela przez cały dzień.
Pokrzywa zwyczajna – przeciwwskazania
Choć pokrzywa zwyczajna jest naturalnym produktem, to nie dla wszystkich jest ona bezpieczna. Powinny na nią uważać przede wszystkim osoby leczące się z powodu cukrzycy. Pokrzywa może bowiem wzmocnić efekt hipoglikemizujący leków, a to może stanowić zagrożenie dla zdrowia chorego. Nie zaleca się też stosowania tej rośliny przez osoby chore na nowotwory, cierpiące z powodu krwawień lub ze zdiagnozowanymi chorobami układu rozrodczego. Jej nadmierne spożycie wypłukuje z organizmu sole mineralne.
Należy pamiętać by przestrzegać zaleceń producenta (w przypadku suplementów diety), nie przekraczać zalecanych dawek, a produkty trzymać w miejscu bezpiecznym i niedostępnym dla dzieci. Opakowanie powinno być szczelnie zamknięte.
Pokrzywa zwyczajna – efekty stosowania
Stosowanie pokrzywy zwyczajnej niesie ze sobą wiele pozytywnych efektów. Poprawia się praca układu odpornościowego, trawiennego i wydalniczego. Znacznie lepiej pracuje serce, a naczynia krwionośne oczyszczone są ze złogów. Spada poziom lipidów, a komórki stają się wrażliwsze na działanie insuliny.
Pokrzywa łagodzi doświadczenia związane z bólem reumatoidalnym. Działa antyoksydacyjnie, przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo. Poprawia kondycję skóry twarzy, skórę głowy oraz zapobiega wypadaniu włosów.
Pokrzywa zwyczajna – skutki uboczne
Pokrzywa zwyczajna zwykle nie daje skutków ubocznych, ale jej nadmierne stosowanie może je wywołać. Przy przedawkowaniu dochodzi do wypłukania z organizmu minerałów i witamin, a to może pociągnąć za sobą dalsze konsekwencje zdrowotne. Jest bogata w żelazo, a jeżeli dieta osoby, która ją przyjmuje również jest bogata w żelazo, wówczas może dojść do przedawkowania tego pierwiastka. Negatywnym skutkiem stosowania pokrzywy w nadmiarze może też być osłabienie, które wynika ze zbyt silnej hipoglikemii (czyli zbyt niskiego stężenia cukru we krwi).
Dlaczego warto stosować pokrzywę zwyczajną?
Warto stosować pokrzywę zwyczajną ponieważ jest to produkt całkowicie naturalny i pozbawiony syntetycznych wzmacniaczy i wypełniaczy. Przez to jest znacznie bezpieczniejsza. Poprawia kondycję całego organizmu. Ułatwia wydalanie moczu, a przez to również oczyszczanie organizmu. Wzmaga metabolizm, a to przekłada się również na utratę wagi. Pokrzywa jest więc wsparciem w procesach odchudzania. Działa profilaktycznie w zakresie chorób serca i układu krwionośnego. Pomaga zmniejszyć poziom lipidów we krwi oraz uwrażliwia komórki na działanie insuliny. Jest też bogata w niezbędne dla człowieka witaminy, a wartość z jej spożywania potwierdzają jej właściwości i zastosowanie.
Pokrzywa do picia – Jak często ją pić?
Jeżeli chodzi o pokrzywę do picia, to maksymalna dzienna dawka to cztery filiżanki. Należy przy tym obserwować reakcję swojego organizmu. Zbyt duże spożycie pokrzywy powoduje wypłukanie soli mineralnych i pierwiastków z organizmu, a to nie jest korzystna dla zdrowia sytuacja.
Jak zrobić napar z pokrzywy
Napar z pokrzywy przygotowuje się tak, jak herbatę. Łyżeczkę suszonych lub świeżych liści pokrzywy należy zalać wrzątkiem i odstawić do zaparzenia. Świeża pokrzywa parzy się około pół minuty, a suszona potrzebuje więcej czasu, nawet do dwóch minut.
Jak zrobić nalewka z pokrzywy
Nalewka z pokrzywy jest bardzo dobrym środkiem wzmacniającym i wspierającym w przeziębieniach. Trzeba jednak pamiętać, że nie wolno podawać jej dzieciom. Jak ją przygotować? Nalewka z pokrzywy wymaga kilku składników. To oczyszczony korzeń pokrzywy (100 g), który zalewany jest 0,5 l spirytusu o mocy 70%. Do tej mieszaniny należy dodać 50 g miodu. Całość zamykana jest w słoiku i odstawiana w ciemne miejsce na dwa tygodnie. Mieszaninę należy od czasu do czasu wstrząsnąć, by zaczęła pracować. Po tym czasie preparat trzeba odcedzić, a płyn przelać do butelki.
Jak zrobić sok z pokrzywy?
Dobrym sposobem na wzmocnienie organizmu jest też regularne spożywanie soku z pokrzywy. Jak go przygotować? Żeby uzyskać sok z pokrzywy potrzebne są młode pędy zbierane wczesną wiosną, które należy oczyścić i posiekać. Wkłada się je do wyciskarki lub sokowirówki. Uzyskany w ten sposób płyn należy przelać do ciemnych butelek i odstawić do lodówki na 48 godzin.
Czy można używać pokrzywy w ciąży?
Choć pokrzywa to dobroczynne ziele nie zaleca się jej przyjmowanie w czasie ciąży i karmienia piersią. Nie ma badań, które potwierdzałyby bezpieczeństwo jej stosowania w tym czasie, dlatego lepiej zachować ostrożność. Jeżeli zachodzi potrzeba suplementacji pokrzywą, należy koniecznie skonsultować ją z lekarzem prowadzącym.
Proste przepisy z pokrzywy zwyczajnej
Pokrzywę można też spożywać jako składnik dań i deserów. Oto kilka prostych przepisów, które każdy może zastosować w swojej kuchni.
Koktajl z pokrzywą: liście pokrzywy zwyczajnej, banan i mleko należy umieścić w blenderze i zmiksować. Tak przygotowany koktajl można pić od razu lub po schłodzeniu go w lodówce.
Oczyszczone liście pokrzywy można dodawać do sałatek w towarzystwie awokado, kalarepy i białej cebuli.
Z pokrzywą można też przygotować kluski leniwe. Składają się one z jajka, mąki pełnoziarnistej (6 łyżek), mąki ziemniaczanej (1 łyżka) i 150 g twarogu. Na takie proporcje wystarczy szklanka sparzonych liści pokrzywy. Całość jest nie tylko bardzo zdrowa, ale również bardzo smaczna.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Dowiedz się, jak rozpoznać mniszka lekarskiego i unikać pomylenia go z innymi roślinami. Kluczowe informacje w jednym artykule oraz obrazowe podsumowanie.
Odkryj skuteczne domowe sposoby na opuchnięte nogi. Sprawdź ćwiczenia, diety, okłady i zioła, które pomogą zredukować obrzęki.
Polecane dla Ciebie
Chlorek magnezu to suplement, który pomoże uzupełnić niedobory tego pierwiastka w Twoim organizmie, zobacz, jak działa i jak go bezpieczenie stosować!
Poznaj 14 możliwych skutków ubocznych stosowania inozytolu. Zobacz kto musi uważać na inozytol i jakich przeciwwskazań należy przestrzegać by pozostać bezpiecznym.
N-acetylocysteina to substancja znana ze swoich właściwości przeciwutleniających, sprawdź, jak działa NAC i czy warto stosować suplement mający ją w składzie
Chrom jest pierwiastkiem, który wspiera prawidłową pracę organizmu. Uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi, pomaga utrzymać aktywność enzymów trawiennych. Sprawdź.
Kolagen to białko młodości - i choć wiadomo, że świetnie wpływa na stawy, to nawet nie wiesz, jak szerokie ma zastosowanie i jak dobroczynnie działa.