Dowiedz się więcej o znanej od setek lat w medycynie chińskiej i ajurwedzie substancji, która obniża poziom cukru we krwi, powoduje utratę wagi i poprawia zdrowie serca!
Czy elektrolity można pić codziennie? - Jak rozpoznać niedobory, jak długo pić, kiedy pić i czy można przedawkować?
- Opublikowano: 04.07.2023 - Aktualizacja: 07.08.2023
Główne elektrolity niezbędne naszemu organizmowi to sód, potas, magnez i wapń. Uczestnicząc w przekazywaniu impulsów nerwowych i regulując gospodarkę wodną, zapewniają prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Elektrolity tracimy głównie na skutek utraty wody w organizmie. Ich niedobór wywołuje szereg dokuczliwych objawów takich jak ciągłe zmęczenie, bóle mięśni i głowy i pogorszenie samopoczucia. Dlaczego elektrolity są tak istotne dla kondycji organizmu? Jak uzupełniać poziom elektrolitów?
Elektrolity to jony soli niektórych pierwiastków przewodzące prąd elektryczny. Są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Znajdują się w osoczu, krwi i płynach tkankowych. Ich zadaniem jest przewodzenie impulsów nerwowych między komórkami. Uczestniczą również w transporcie wody w ustroju oraz wpływają na poprawną pracę mózgu i mięśnia sercowego.
Kluczowymi elektrolitami są: potas, magnez, wapń i sód. Inne elektrolity to żelazo oraz jony naładowane ujemnie (aniony) – chlorki, wodorowęglany i fosforany, które wspomagają produkcję kwasu solnego w żołądku i dbają o równowagę kwasowo-zasadową. Elektrolity dostarczane są do organizmu głównie za pomocą spożywanych płynów zawierających odpowiednie pierwiastki. Występują też w niektórych produktach żywnościowych.
Prawidłowe stężenie elektrolitów w organizmie zapewnia równowagę w gospodarce wodnej. Elektrolity pomagają też w utrzymaniu właściwego poziomu płynów ustrojowych i dbają o balans między kwasami a zasadami. Co więcej, elektrolity są bardzo istotne dla termoregulacji ciała i procesów metabolicznych. Dbają ponadto o odżywienie i dotlenienie komórek i tkanek. Brak wystarczającej ilości elektrolitów, zwłaszcza utrzymujący się przez dłuższy czas, skutkuje odwodnieniem organizmu i niesie ryzyko poważnych szkód dla zdrowia.
Jak tracimy elektrolity?
Ponieważ elektrolitów pozbywamy się z organizmu głównie wraz z moczem i potem, ich utrata z organizmu jest naturalnym zjawiskiem. Przy odpowiednim spożyciu płynów (około 2 l dziennie) są one na bieżąco uzupełniane, przy czym ryzyko odwodnienia jest niewielkie. Sytuacja zmienia się, gdy pojawia się wzmożona utrata wody z organizmu. Skutkuje to wydaleniem dużych ilości elektrolitów, a co za tym idzie zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej w organizmie i pogorszeniem pracy układu nerwowego.
Do takiej wzmożonej utraty wody i elektrolitów z organizmu może dochodzić zarówno w efekcie działania czynników zewnętrznych, jak i w wyniku pewnych zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu. Głównym czynnikiem zewnętrznym są wysokie temperatury. Gdy jest gorąco, nasza potliwość jest wysoka, tym bardziej jeśli pozostajemy aktywni fizycznie. Zaś zaburzenia funkcjonowania organizmu powodujące znaczną utratę elektrolitów to: biegunki, wymioty, gorączka, zakażenia.
Kiedy tracimy najwięcej elektrolitów?
Duży deficyt elektrolitów w organizmie często idzie w parze z odwodnieniem. Największe ilości elektrolitów i wody tracimy:
w przebiegu biegunek,
w przypadku wymiotów,
w wyniku infekcji, np. wirusowych,
w okresie gorączki,
w efekcie dużej utraty płynów ustrojowych,
w czasie upałów,
w efekcie prowadzenia surowych diet i picia bardzo małych ilości płynów,
w wyniku przegrzania ciała (np. gdy zakładamy za ciepłe ubrania w stosunku do temperatury otoczenia),
przy ciężkiej pracy fizycznej,
w przypadku długotrwałej lub bardzo intensywnej aktywności fizycznej (np. dynamiczne, wzmożone, długie treningi),
w przypadku stosowania ziół moczopędnych i napotnych lub leków moczopędnych,
w przypadku stosowania kortykosteroidów, antybiotyków, środków przeczyszczających,
w efekcie intensywnego korzystania z sauny,
w wyniku nadmiernego spożycia alkoholu.
Po czym rozpoznać niedobór elektrolitów – objawy i skutki
Elektrolity uczestniczą w przekazywaniu impulsów między neuronami, zapewniając prawidłową kurczliwość mięśni, w tym naszego kluczowego mięśnia, czyli serca. To właśnie dlatego jednymi z najczęstszych dolegliwości, które pojawiają się przy niedoborze elektrolitów w organizmie, są skurcze mięśni i zaburzenia pracy serca.
Jak objawiają się niedobory elektrolitów?
Niedobór sodu – jego symptomy to przede wszystkim: osłabienie, znaczny spadek ilości wydalanego moczu, ból głowy, a także nudności, wymioty, zawroty głowy, oszołomienie, niekiedy nawet śpiączka lub drgawki.
Niedobór magnezu – objawia się m.in. bólem mięśni, spadkiem siły mięśni, skurczami mięśni, wahaniami nastroju, rozdrażnieniem, problemami ze snem, bólami głowy, kłopotami z koncentracją.
Niedobór potasu – głównymi objawami niedoboru potasu są: zaburzenia rytmu serca (nieregularne bicie, kołatanie), drętwienie i mrowienie kończyn, nadpobudliwość, wzmożone napięcie nerwowe, apatia, zaburzenia pracy mięśni, skurcze, drżenie mięśni, zaparcia, obrzęki nóg i rąk, osłabienie, łatwe męczenie się, w poważniejszych przypadkach zaburzenia świadomości, utrata przytomności, niedrożność jelit.
Niedobór wapnia – w jego przypadku pojawiają się następujące symptomy: bóle kości i stawów, nieprawidłowości w pracy układu krążenia (krwotoki z nosa, zaburzenia krzepliwości krwi, zaburzenia rytmu serca), osłabienie, skurcze mięśni, drętwienie i mrowienie kończyn, łamliwość włosów i paznokci, niekiedy też łamliwość kości i szybko pogarszający się stan uzębienia.
Inne mogące pojawić się objawy niedoboru elektrolitów oraz odwodnienia to: nadmierna senność, częste zmęczenie i znużenie, brak sił witalnych, zaburzenia koncentracji, rozkojarzenie, obniżona wydajność umysłowa, stany lękowe i depresyjne, podenerwowanie, niepokój, zaburzenia cienienia krwi, omdlenia.
Czy elektrolity można pić codziennie?
Elektrolity dbają o odpowiednie nawodnienie organizmu, zatem bardzo istotne, aby nie brakowało ich w codziennym jadłospisie. Jeśli nasz organizm został narażony na nadmierną utratę wody, koniecznie powinniśmy zadbać o uzupełnienie elektrolitów. Najprostszym sposobem jest spożywanie produktów bogatych w potas, magnez, wapń i sód, a są to głównie owoce i warzywa. Jednocześnie powinniśmy zadbać o picie zwiększonych ilości wody wysoko zmineralizowanej.
Innym znanym i coraz częściej praktykowanym sposobem na to, by uzupełnić niedobór elektrolitów, jest sięgnięcie po gotowe preparaty elektrolitowe. Jest to metoda dająca szybkie efekty i zapewniająca wyraźną poprawę samopoczucia i ekspresowy dopływ sił witalnych. Czy elektrolity można stosować codziennie? Tak, ale najpierw warto zapoznać się z informacjami na temat sposobu ich zażywania. Nie powinno się przekraczać zalecanych dziennych porcji, gdyż można doprowadzić do zaburzeń w gospodarce wodno-elektrolitowej organizmu.
Jak długo można pić elektrolity?
Preparaty z elektrolitami można przyjmować w sposób długotrwały, szczególnie w okresie lata oraz w innych przypadkach wzmożonego zapotrzebowania na te pierwiastki. Trzeba jednak pamiętać, aby trzymać się rekomendowanych dawek. Nadmiar elektrolitów również może być niekorzystny dla organizmu. Przykładowo nadmiar sodu w organizmie może prowadzić do nadciśnienia, nadmiar potasu do zaburzeń pracy mięśni, a nadmiar wapnia do zaburzeń pracy nerek.
Jeśli zatem w sposób długotrwały spożywamy preparaty elektrolitowe, warto co jakiś czas robić sobie przerwy, na przykład po miesiącu stosowania odstawić elektrolity na tydzień. Inny sposób to spożywanie elektrolitów przez 4-5 dni w tygodniu, a przez 2-3 pozostałe dni nawadnianie ciała jedynie za pomocą wody mineralnej.
Czy elektrolity można pić na czczo czy dopiero po śniadaniu?
Elektrolity można pić o dowolnej porze, również z samego rana, na czczo. Nie wszystkim jednak służy spożywanie ich przed śniadaniem. Większość preparatów elektrolitowych jest w formie musującej i zawiera substancje słodzące, co u niektórych może wywoływać podrażnienie żołądka. Dla osób o wrażliwszym układzie trawiennym lepszą metodą wydaje się spożywanie elektrolitów już po zjedzeniu śniadania. Wszystko zależy od stanu naszego organizmu i indywidualnych upodobań. Jeśli zdecydujemy się pić elektrolity na czczo, warto wybrać jak najbardziej łagodny dla przewodu pokarmowego produkt.
Kiedy szczególnie należy pić elektrolity?
Gotowe preparaty z elektrolitami doskonale sprawdzają się w okresach zwiększonego zapotrzebowania organizmu na elektrolity, w tym: w okresie lata, po przejściu zawirowań ze strony układu pokarmowego, np. po biegunce lub wymiotach, po ciężkiej pracy fizycznej, po intensywnym treningu, po przejściu infekcji, w stanach gorączki i przeziębienia i w każdym innym przypadku dużej utraty płynów z organizmu. Jednak nawet gdy korzystamy z gotowych specyfików z elektrolitami nie powinniśmy też zapominać o systematycznym piciu wody mineralnej.
Korzyści z codziennego picia elektrolitów
Codzienne picie elektrolitów może bardzo pozytywnie odbić się na kondycji psychofizycznej organizmu, zwłaszcza jeśli nasza dieta nie obfituje w minerały i jeśli nie zawsze jesteśmy w stanie spożyć odpowiednio dużo wody w ciągu dnia. Gotowe preparaty elektrolitowe w połączeniu z wodą wyrównują poziom płynów w przestrzeni między komórkowej i komórkach, zapobiegając odwodnieniu.
Spożywane codziennie elektrolity korzystnie też wpływają na poziom energii i usprawniają pracę mózgu. Niwelują ponadto drobne dolegliwości, takie jak bóle głowy, skurcze mięśni, osłabienie siły mięśni, łatwe męczenie się, opuchlizna kończyn, ciągłe uczucie pragnienia, zaburzenia rytmu serca, drganie powiek.
Czy elektrolity można przedawkować?
Co prawda można przedawkować elektrolity, ale jest to rzadkie, jeśli spożywamy je z umiarem. Nawet codzienne picie elektrolitów przez długi czas jest bezpieczne, jeśli nie przekraczamy zalecanych dawek i jeśli nie cierpimy na żadne poważne schorzenia. Jednak w przypadku gdy ilości zażywanych preparatów elektrolitowych są dużo wyższe od tych rekomendowanych, łatwo doprowadzić do nadmiaru elektrolitów w organizmie, co z kolei może wywołać problemy z ciśnieniem krwi i wiele innych niekorzystnych skutków zdrowotnych.
Możliwe skutki uboczne i ryzyko związane z nadmiernym spożyciem elektrolitów
Niewątpliwie ilości stosowanych elektrolitów powinny być dopasowane do trybu życia i sposobu odżywiania. Jeśli przykładowo prowadzimy mocno aktywny tryb życia lub z innego względu utrata wody z organizmu jest u nas na wysokim poziomie, warto stosować elektrolity częściej. Jeśli jednak prowadzimy średnio lub mało aktywny tryb życia, nie narzekamy na dużą utratę wody z organizmu, a nasza dieta jest bogata w minerały i dodatkowo wypijamy spore ilości wody na co dzień, nie musimy zbyt często stosować gotowych elektrolitów.
Pamiętajmy, że stosowanie elektrolitów w nadmiarze może przyczyniać się do wystąpienia pewnych skutków ubocznych, takich jak: podwyższenie ciśnienia krwi, zaburzenia czucia, splątanie, apatia, zaburzenia orientacji, zatrzymanie wody w organizmie, zaburzenia pracy układu moczowego, nudności, zawroty głowy, drgawki, śpiączka.
Jeśli chcemy mieć pewność co do poziomu elektrolitów w naszym organizmie, możemy co jakiś czas wykonać badanie elektrolitów, tzw. jonogram.
Jak dawkować elektrolity przy codziennym ich spożyciu?
Elektrolity, czyli pierwiastki odpowiedzialne za przewodzenie impulsów elektrycznych, odgrywają wiele ważnych ról w organizmie człowieka, dlatego warto zadbać o ich uzupełnianie. Przy codziennym spożywaniu elektrolitów przez dłuższy czas przeważnie zaleca się od 1 do 4 tabletek musujących lub tyle samo saszetek. 1 porcję rozpuszcza się w 1 szklance wody. Zawsze jednak należy czytać opis stosowania zawarty na opakowaniu oraz dostosowywać ilości spożywanych elektrolitów do poziomu odwodnienia.
Jak elektrolity wpływają na funkcjonowanie naszego organizmu?
Elektrolity odpowiadają za gospodarkę wodno-elektrolitową w ustroju. Utrzymują właściwe napięcie w błonach komórkowych i stoją na straży sprawnego przekazywania impulsów nerwowych między komórkami. Są konieczne do prawidłowej pracy mięśni i pomagają w regulowaniu temperatury ciała. Mają także wpływ na poziom ciśnienia osmotycznego i dbają o równowagę kwasowo-zasadową.
Jakie napoje są bogate w elektrolity?
W sprzedaży znaleźć można bogatą paletę produktów zawierających elektrolity. Są to przede wszystkim preparaty pod następującymi postaciami:
tabletki musujące,
proszek w saszetkach,
gotowe napoje izotoniczne (inaczej płyny glukozowo-elektrolitowe).
Naturalne elektrolity znajdziemy również sokach owocowych i warzywnych. Woda mineralna także zawiera elektrolity.
Rzadziej elektrolity można spotkać w formie tabletek i kapsułek oraz pastylek do ssania.
Gdzie naturalnie występują elektrolity?
Najlepsze źródła elektrolitów w pożywieniu to warzywa i owoce, w tym: banany, cytryny, pomarańcze, grejpfruty, arbuzy, winogrona, truskawki, jabłka, suszone owoce, szpinak, papryka, pomidory (i sok pomidorowy), brokuły, cukinie, ziemniaki.
Duże ilości elektrolitów znajdziemy także w pestkach dyni, orzechach, migdałach, otrębach, nasionach, płatkach zbożowych (np. owsianych, żytnich, gryczanych).
Woda o wysokim poziomie mineralizacji to kolejny składnik codziennej diety, który dostarczy nam dużo elektrolitów.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Soplówka jeżowata to grzyb, którego składniki aktywne wspierają funkcjonowanie organizmu. Wykazują właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające, wspomagające odporność.
Grzyby shiitake to azjatycki patent na długowieczność, witalność i wysoką odporność. Oprócz właściwości zdrowotnych mają walory kulinarne. Są też sojusznikiem szczupłej sylwetki.
Polecane dla Ciebie
Rzepik pospolity stanowi bogactwo składników aktywnych, które wspierają m.in. układ pokarmowy, pracę wątroby i nerek. Poznaj więcej jego dobroczynnych właściwości.
Odkryj skuteczne domowe sposoby na katar. Naucz się 11 technik, które pomogą Ci pozbyć się tej nieprzyjemnej dolegliwości.
Odkryj wzmacniające działanie kory amazońskiej lapacho, zwanej herbatą Inków, która zwalcza infekcje, stany zapalne, jest przydatna w przypadku wirusów, grzybów i drobnoustrojów.
Jaskółcze ziele to znana, naturalna metoda leczenia kurzajek. Ale czy jest dla każdego? Poznaj analizę skuteczności w kontekście innych opcji leczenia. Bądź świadomy możliwości.
Stewia to naturalny słodzik, który może skutecznie zastępować cukier, a co najważniejsze jego stosowanie przyniesie dodatkowe korzyści zdrowotne.