Znany od wieków cynamon, to nie tylko korzenna przyprawa, ale również roślina o zadziwiającym działaniu na organizm - przeciwbakteryjnym, przeciwzapalnym i przeciwnowotworowym.
Dąbrówka rozłogowa – Właściwości, działanie, zastosowanie, przepisy i na co może pomóc
- Opublikowano: 17.01.2023 - Aktualizacja: 16.02.2023
Dąbrówka rozłogowa (ajuga reptans) to niezwykle popularna w Polsce roślina, którą spotkać można najczęściej w lasach liściastych i mieszanych. I choć niewiele osób wie nawet, jak wygląda dąbrówka rozłogowa, to badacze, którzy analizują dobroczynne i lecznicze właściwości roślin, już dawno zaobserwowali, że może się ona sprawdzić w przypadku wielu dolegliwości. Dąbrówka rozłogowa może być stosowana zewnętrznie w licznych problemach skórnych o zróżnicowanym podłożu. Sprawdzi się również, jako preparat do spożywania, a wtedy może przynieść pozytywne zmiany w obrębie układu krwionośnego, oddechowego czy pokarmowego.
Zobacz, jak działa dąbrówka rozłogowa, jakie ma zastosowania i na co trzeba uważać przy jej spożywaniu.
Dąbrówka rozłogowa czyli ajuga reptans, to roślina okrywowa z rodziny jasnotowatych. Jest to niska i dobrze rozgałęziona bylina, częściowo zimozielona, jak inne rośliny wieloletnie. Jest rośliną miododajną. Najlepiej rośnie w podłożu gliniasto piaszczystym. Dobrze rośnie na glebach świeżych. Najlepiej, jeżeli są one żyzne, bogate w próchnicę i o odczynie obojętnym. Preferuje półcieniste stanowiska, ale miejsca cieniste i nasłonecznione również są dla niej akceptowalne. Może rosnąć nawet w cieniu drzew. Dąbrówka najczęściej rośnie kępami.
Na szczycie łodygi znajduje się groniasty kwiatostan, w którym zazwyczaj znajdują się niebieskie kwiaty. Odmiany dąbrówki rozłogowej mogą się różnić między sobą kolorem kwiatów, ale te o białych kwiatach czy różowych występują znacznie rzadziej niż niebieskie.
Wokół łodygi, która dorasta do 10 – 20 cm znajdują się blaszki liściowe. I tu również ich kolory mogą być różnorodne. Najczęściej spotyka się odmiany o ciemnozielonych liściach, ale trafić można też na te o purpurowych liściach.
To właśnie liście są surowcem zielarskim i zbiera się je od czerwca do sierpnia. To czy roślina będzie o purpurowych liściach, zielonych czy z przebarwieniami oraz jaki będzie kolor kwiatów, zależy odmiana, z którą mamy do czynienia.
Jest wiele odmian ogrodowych rośliny. Odmiana alba ma kwiaty białe, a Yariegata niebieskie. Atropurpurea ma purpurowe liście, a Cameleon ciemnozielone z żółtymi przebarwieniami.
Roślina przyjmie się praktycznie w każdym ogrodzie. Najczęściej sadzi się ją w wilgotnych miejscach, często też za jej pomocą prowadzi się obsadzanie skarp czy buduje skalniaki. Nie ma dużych wymagań upranych. Gleba musi mieć odczyn obojętny, a roślina najlepiej czuje się w zacienionym miejscu.
Dąbrówka rozłogowa – właściwości
Dąbrówka rozłogowa (ajuga reptans) ma wiele istotnych dla zdrowia właściwości. Wśród nich można wymienić chociażby właściwości przeczyszczające, przeciwbólowe i ściągające. Dąbrówka może przyspieszać gojenie ran i redukować nadaktywność gruczołu tarczycy. Do tego, przypuszcza się, że może również działać przeciwobrzękowo, przeciwkrwotocznie, przeciwzapalnie i przeciwświądowo – stąd jej zewnętrzne zastosowania.
Okazuje się ponadto, że może mieć właściwości przeciwalergiczne, przeciwtrądzikowe i zapobiegać powstawaniu łojotoku – co natomiast może ograniczać przetłuszczanie włosów.
Przypuszcza się, że dąbrówka rozłogowa (ajuga reptans) może także mieć właściwości antybakteryjne, żółciopędne i regenerujące, co przemawia natomiast za jej wewnętrznym stosowaniem w problemach z trawieniem i nieprawidłowym funkcjonowaniem układu pokarmowego czy kuracjach odtruwających.
Dąbrówka rozłogowa może mieć właściwości hepatoprotekcyjne, a jej alkoholowe ekstrakty mogą działać również przeciwgrzybicznie.
Dąbrówka rozłogowa – zastosowanie
Z uwagi na wymienione wyżej właściwości, dąbrówka rozłogowa znalazła dla siebie szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie i kosmetyce. Analizując jej różnorodne zastosowania należy przede wszystkim uwzględnić wykorzystanie zewnętrzne i wewnętrzne.
Stosowana zewnętrznie może być wykorzystywana do wykonywania okładów w przypadku zapalenia spojówek, obrzęku czy urazach gałek ocznych. Macerat sprawdzi się również w przypadku zmęczonych oczu, ponieważ może mieć właściwości regeneracyjne. Napar można wykorzystywać do nasiadówek przy hemoroidach. Maść z dąbrówki rozłogowej można stosować przy oparzeniach, owrzodzeniach oraz przy atopowym zapaleniu skóry. Macerat stosowany na skórę głowy może zapobiegać łupieżowi. Może się okazać pomocny również w przypadku odparzeń, odmrożeń czy odleżyn.
Macerat olejowy z dąbrówki rozłogowej może pomóc w walce z rozstępami, a dodatkowo wygładzi skórę, ujędrni i sprawi, że stanie się ona bardziej elastyczna.
Roślina może być stosowana do leczenia niewielkich ran i zadrapań oraz wspierać leczenie trądziku i łojotoku. Wyciągi z dąbrówki rozłogowej zmniejszają wydzielanie sebum, mogą działać ściągająco i przeciwbakteryjnie, a tym samym zmniejszać stan zapalny skóry.
Napary mogą być wykorzystywane do płukania jamy ustnej, ponieważ działają wspomagająco w leczeniu aft, pleśniawek i drobnych urazów. Dodatkowo można nimi również przepłukiwać gardło przy przeziębieniu.
Przy stosowaniu wewnętrznym napary mogą przynieść ulgę w przypadku palpitacji serca na tle nerwowym, wzmacniają serce i mogą korzystnie wpływać na pracę tarczycy. Mogą łagodzić kaszel.
Ekstrakty z rośliny mogą działać przeciwreumatycznie, przeciwartretycznie, antyalergicznie i moczopędnie. Okazuje się, że mogą być też stosowane w przypadku krwotoków wewnętrznych (działają na nie hamująco), szczególnie w przypadku krwotoku płucnego.
Napary mogą mieć działanie antybakteryjne i oczyszczające. Mogą też redukować stany malaryczne. Działanie moczopędne może sprawdzić się w stanach zapalnych pęcherza moczowego czy łagodnych obrzękach (usuwanie nadmiaru wody z organizmu poprzez częstsze wydalanie moczu).
Jak działa dąbrówka rozłogowa i na co może pomóc?
Dąbrówka rozłogowa była niegdyś powszechnie stosowana właśnie na rany i zadrapania. Dziś jest wykorzystywana w tym celu nieco rzadziej z uwagi na preparaty dostępne w aptekach.
Bardziej niż inne rośliny sprawdzić się może w łagodzeniu różnorodnych podrażnień skóry, jak owrzodzenia, rany, odparzenia, oparzenia, odmrożenia czy nawet odleżyny.
Z uwagi na działanie żółciopędne, przypuszcza się, że pobudza przemianę materii, a tym samym przyczynia się do szybszego przeprowadzenia procesów trawienia. Może być więc stosowana w przypadku nieżytów żołądka, niestrawności czy innych dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Dąbrówka hamuje reakcje alergiczne, może więc być stosowana przez alergików dla podniesienia ich komfortu codziennego funkcjonowania. Wzmacnia osłabione serce i może łagodzić palpitacje serca na tle nerwowym. Dodatkowo może wpływać korzystnie na pracę tarczycy.
Może mieć działanie ściągające, antybakteryjne i regenerujące.
Dąbrówka może pomóc w przypadku problemów z oczami: zapalenie spojówek, obrzęk, zmęczenie, urazy gałek ocznych. Okazuje się, że jej skuteczność jest porównywalna ze świetlikiem i rośliny te mogą być stosowane zamiennie.
Przypuszcza się, że może działać łagodząco na hemoroidy i w przypadku infekcji pochwy. Może działać moczopędnie, czym przyczyni się do pozbywania się nadmiaru wody z organizmu oraz pomoże uporać się z zapaleniem pęcherza.
Jak stosować dąbrówkę rozłogową – Przepisy
Dąbrówka rozłogowa może być stosowana w postaci nalewki, maści czy naparu. Każdy z nich przygotowuje się nieco inaczej i odmienne są też sposoby i cel stosowania. Poniżej znajduje się kilka ciekawych przepisów do samodzielnego wykonania i wykorzystania.
Nalewka z dąbrówki
Nalewkę z dąbrówki przygotowuje się w proporcji 1:4. Oznacza to, że na jedną część ziela przypadają cztery części alkoholu 40%. Ziele należy zalać alkoholem i pozostawić w szklanym naczyniu na dwa tygodnie. Po tym czasie jest gotowa do spożycia. Stosuje się od jednego do dwóch mililitrów trzy razy dziennie.
Maść z dąbrówki
Dąbrówki rozłogowe mogą też być wykorzystywane do wykonania maści. Potrzebna jest do tego baza tłuszczowa, którą może być masło, smalec lub olej lniany w proporcji 1:2. Oznacza to, że na każdą jedną część ziela stosuje się dwie części tłuszczu.
Ziele należy rozetrzeć a następnie wymieszać z tłuszczem. Mieszanie powinno trwać tak długo, aż uda się uzyskać jednolitą papkę. W ten sposób uzyskuje się gotową maść, którą dwa lub trzy razy dziennie można nakładać na chorobowo zmienione miejsce.
Napar z dąbrówki
Surowcem do przygotowania naparu jest susz. Jego niewielką ilość należy zalać gorącą wodą i zostawić do zaparzenia przez piętnaście minut. Napar można spożywać nawet trzy razy dziennie. Może się okazać pomocny w łagodzeniu infekcji dróg oddechowych, usprawnieniu wątroby oraz poprawieniu pracy przewodu pokarmowego.
Dąbrówka rozłogowa – przeciwwskazania
Dąbrówka jest stosunkowo bezpiecznym zielem. Nie zaleca się jednak jej spożywania przez kobiety w ciąży i karmiące piersią. Nie jest wskazana rownież dla dzieci oraz osób, które uskarżają się na przewlekłe zaburzenia pracy układu pokarmowego.
Zewnętrznie nie powinna być stosowana przez osoby z ostrymi owrzodzeniami, stanami zapalnymi skóry czy oparzeniami. Sprawdza się wyłącznie w łagodnym przebiegu opisanych zmian.
Nie zaleca się stosowania dąbrówki również przez osoby, które cierpią z powodu stanu zapalnego przewodu pokarmowego, wątroby oraz nerek.
Dąbrówka rozłogowa – skutki uboczne i działania niepożądane
Dąbrówka nie ma zbyt wielu skutków ubocznych i działań niepożądanych. Badania wykazały, że jej zbyt długie stosowanie może jednak wywołać negatywne skutki. Wśród nich najczęściej wymienia się alergie skórne oraz zaburzenia pracy układu pokarmowego.
Dlaczego warto używać dąbrówki rozłogowej?
Dąbrówka rozłogowa to naturalne wsparcie, które możesz wykorzystać wewnętrznie i zewnętrznie. Wewnętrznie może uspokoić pracę serca, pobudzoną na tle nerwowym. Do tego może regulować pracę gruczołu tarczowego, układu pokarmowego i moczowego.
Zewnętrznie może pomóc na rany i podrażnienia skóry, przyspieszy gojenie i złagodzi takie zmiany jak owrzodzenia, odparzenia, odmrożenia, oparzenia i odleżyny. Może być pomocna w walce z cellulitem i łupieżem. Zmniejsza wydzielanie serum, może łagodzić stan zapalny oraz uelastycznić i ujędrnić skórę.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Nadmierny apetyt to zmora wielu osób dążących do szczupłej sylwetki. Żeby go okiełznać, wystarczy kilka prostych zmian w sposobie odżywiania i regularne picie odpowiednich ziół.
Naucz się skutecznie rozpoznawać aloes leczniczy. Dowiedz się o jego właściwościach zdrowotnych, przeciwwskazaniach i skutkach ubocznych stosowania.
Polecane dla Ciebie
Kwercetyna to jeden z najcenniejszych flawonoidów. Jest nieoceniona w zwalczaniu objawów alergii, wzmacnia odporność i ma zdolność do hamowania rozwoju komórek nowotworowych.
Kwas hialuronowy to prawdziwy eliksir młodości; nie tylko wygładza zmarszczki i poprawia jędrność skóry, ale również istotnie wpływa na ruchomość stawów i ogólną kondycję organizmu.
Magnez: komu grozi niedobó i jak go rozpoznać? Poznaj proste sposoby na włączenie magnezu do codziennej diety.
Betulina jest pozyskiwana z kory brzozy. Ma wiele cennych właściwości, m.in. wspomaga łagodzenie stanów zapalnych, pomaga zapobiec powstawaniu kamieni nerkowych. sSprawdź.
Odkryj wpływ maślanu sodu na zdrowie i dowiedz się o jego 5 potencjalnych skutkach ubocznych. Czytaj teraz, by świadomie korzystać z maślanu!