Odkryj tajemnice roślin trujących. Poznaj, jak rozpoznać i unikać najniebezpieczniejszych gatunków w Polsce, aby chronić siebie i bliskich. Nie daj się zaskoczyć.
Pokrzyk wilcza jagoda – Co to jest, działanie, stosowanie, zastosowanie, gdzie rośnie i jak rozpoznać objawy zatrucia
- Opublikowano: 19.01.2023
Pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna) jest rodzajem rośliny z rodziny psiankowatych. Jest to trująca roślina, która rośnie dziko w Europie, Azji Zachodniej i Afryce Północnej. Introdukowana w części Ameryki Północnej. Liście, korzenie i owoce tej rośliny zawierają alkaloidy tropanowe, w tym atropinę, która jest silnym środkiem parasympatykomimetycznym. Atropa belladonna występuje w niektórych lekach na receptę, ale ze względu na swoje właściwości trujące, nie powinna być stosowana bez nadzoru lekarskiego. Sprawdźmy, jakie jest jej działanie na organizm ludzki i jakie wykazuje właściwości lecznicze.
Łacińska nazwa Atropa belladonna wywodzi się od imienia jednej z trzech greckich bogiń przeznaczenia. Właśnie Atropos była tą, która przecinała nić życia. Druga część nazwy „belladonna”, to po łacinie „piękna pani”. Wzięła się ona od Rzymianek, które używały wyciągów z rośliny jako kosmetyku rozszerzającego źrenice i nadającego blask oczom.
Trujące jagody pokrzyku służyły niegdyś do trucia wilków, stąd polska nazwa rośliny. Wśród innych nazw zwyczajowych jest też wilcza wiśnia, leśna tabaka, psinki, wilcze jagody.
Ta dziko rosnąca trująca bylina jest w Polsce objęta ochroną ścisłą (gatunek występuje naturalnie w Europie i niektórych regionach zachodniej Azji oraz północnej Afryki). Dodatkowo roślina ta jest umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (gatunek bliski zagrożenia). Kwitnie w czerwcu i lipcu.
Słodkie owoce wilczej jagody są fioletowoczarne i można je pomylić z aronią lub borówką, co może doprowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych (towarzyszą im halucynacje i napady szału), a w konsekwencji do śmierci. Jednak medycyna korzysta z dobrodziejstw pokrzyku, ekstrahując z niego np. hioscyjaminę zmniejszającą napięcie mięśni gładkich i wykorzystywaną w lekach przeciwskurczowych oraz przeciwbólowych w kamicy żółciowej, nerkowej, kolce jelitowej i chorobie wrzodowej.
W medycynie stosuje się Belladonnae folium (liść pokrzyku) — wysuszone w temperaturze 50 – 60°C liście i kwitnące, a niekiedy owocujące szczyty pędów.
Gdzie rośnie wilcza jagoda i jak wygląda?
Pokrój przypomina niewysoki krzew o wysokości od 50 do 150 cm. Łodyga jest wzniesiona, w dolnej części najczęściej z trzema rozgałęzieniami, wyżej gruczołowato omszona, kanciasta, zielona, częściowo fioletowo lub brunatnie nabiegła. Liście wilczej jagody są jajowate do eliptycznych, zaostrzone, całobrzegie. Kwiaty pojedyncze (rzadko parami), osadzone w kątach rozgałęzień i kątach ogonków liściowych na krótkich, zwisających szypułkach.
Na wilczą jagodę należy uważać, bo już kilka jej owoców spożytych np. przez dziecko może wywołać zaburzenia mowy; częsta jest utrata przytomności, a w skrajnych przypadkach zgon.
Czy wilcza jagoda jest rośliną trującą?
Pamiętajmy, że ten niepozorny gatunek z roślin kwiatowych występujący na obrzeżach lasów jest bezwzględnie rośliną trującą. Oznacza to, że pokrzyk wilcza jagoda w całości zawiera substancje toksyczne (wszystkie części rośliny są trujące). Surowiec zawiera alkaloidy, a najwięcej tych substancji, takich jak hiocyjamina i atropina, zawierają owoce wilczej jagody. Nie jest istotne, w jakiej formie spożywamy roślinę – na surowo czy po wysuszeniu. Zatrucie przy niekontrolowanej konsumpcji jest nieuniknione.
Działanie szkodliwe alkaloidów polega na pobudzaniu przechodzącym w porażenie mózgowia, międzymózgowia i rdzenia przedłużonego oraz porażaniu układu obwodowego. Belladonna, a właściwie jej trujące jagody, powodują zwiększone pragnienie, wywołują halucynacje i liczne dolegliwości pokarmowe. Śmierć następujące w wyniku porażenia oddechu podczas śpiączki.
Wilcza jagoda – właściwości zdrowotne
Pomimo tego, że pokrzyk wilcza jagoda to roślina rzadka i niezwykle trująca – ma ona istotne zastosowanie dla przemysłu farmaceutycznego i naszego zdrowia. Poddana odpowiedniej obróbce wykazuje działanie lecznicze. Szczególnie liście i korzenie wyróżniają się właściwościami medycznymi.
Zawarta w owocach atropina jest często stosowana w leczeniu chorób układu oddechowego, takich jak astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc. Może być również stosowana w leczeniu chorób układu moczowo-płciowego, takich jak zapalenie pęcherza moczowego.
Atropina jest również stosowana w leczeniu niektórych chorób oczu, takich jak jaskra, ponieważ rozszerza źrenicę i zmniejsza ciśnienie wewnątrzgałkowe. Wilcza jagoda jest wykorzystywana przez okulistów jako preparat do rozszerzania źrenic przy badaniu dna oka.
Atropina jest również stosowana jako środek znieczulający w stomatologii i chirurgii oraz jako środek przeciwskurczowy w leczeniu chorób układu pokarmowego.
Wilcza jagoda – zastosowanie medyczne
Produkowane z wilczych jagód preparaty zmniejszają napięcie mięśni gładkich i działają hamująco na układ nerwowy przywspółczulny. Dodatkowo, jak wspomnieliśmy, rozszerzają źrenicę oka. Odpowiednio przygotowana wilcza jagoda może wspomagać leczenie wrzodów żołądka, kamicy nerkowej, zapalenia nerek, ale również przy problemach z jelitami, w leczeniu migren i infekcjach wirusowych, bakteryjnych i grzybicznych.
Dlaczego trzeba uważać na wilczą jagodę?
Rozporządzenie ministra środowiska uznaje pokrzyk wilczą jagodę za roślinę pod ścisłą ochroną w Polsce, ale należy na nią uważać przede wszystkim ze względu na możliwość śmiertelnego zatrucia pokarmowego.
Jak działa pokrzyk wilcza jagoda na organizm?
Pokrzyk wilcza jagoda bywa stosowana w wyżej wymienionych dolegliwościach, ale także znajduje się w mieszankach ziołowych na wsparcie organizmu w chorobie Parkinsona. Pokrzyk łagodzi drgania mięśni, niweluje sztywność, poprawia mowę i myślenie.
Pamiętajmy jednak, że jest to roślina trująca i jej podawanie w dowolnej formie zawsze powinien nadzorować lekarz.
Jakie są objawy zatrucia wilczą jagodą? – Skutki uboczne i działania niepożądane
Pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna) jest trująca i przedawkowanie może prowadzić do poważnych skutków ubocznych i działań niepożądanych. Objawy zatrucia wilczą jagodą mogą obejmować:
Objawy neurologiczne: halucynacje, omamy, dezorientację, senność, drgawki, parestezje, osłabienie mięśni, sztywność karku, trudności w mówieniu, zaburzenia równowagi.
Objawy układu oddechowego: suchy kaszel, trudności w oddychaniu, zwiększenie częstości oddechów.
Objawy układu krążenia: podwyższone ciśnienie krwi, przyspieszone bicie serca, tachykardia, duszność.
Objawy układu pokarmowego: suchość w ustach, skurcze brzucha, biegunka, wymioty.
Objawy układu moczowego: zwiększenie ilości moczu, trudności w oddawaniu moczu.
Objawy oczu: rozszerzone źrenice, suchość gałek ocznych, trudności w skupieniu wzroku, światłowstręt.
Powyższe objawy mogą być bardzo niebezpieczne i mogą prowadzić do poważnych powikłań, włącznie ze śmiercią. Ważne jest, aby natychmiast skontaktować się z lekarzem, jeśli podejrzewa się zatrucie wilczą jagodą.
Wilcza jagoda – przeciwwskazania
Atropa belladonna należy do roślin, których nie wolno samemu stosować z powodu ryzyka poważnych powikłań zdrowotnych i możliwości zgonu. Wszelkie przeciwwskazania medyczne powinien wykazać doświadczony lekarz.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Odkryj naturalną moc babki lancetowatej dla zdrowia stawów. Nasz artykuł zgłębia jej właściwości lecznicze, metody stosowania oraz potencjalne korzyści stosowania babki lancetowatej.
Shatavari to „kobiece” zioło pozytywnie wpływające na płodność i regulujące gospodarkę hormonalną. Dodaje też sił witalnych, wzmacnia, odstresowuje i spowalnia proces starzenia.
Polecane dla Ciebie
Zauważyłeś łamliwe włosy czy słabe paznokcie? Może to być sygnał niedoboru biotyny! Dowiedz się, jak ta witamina wpływa na zdrowie i jak jej brak może się objawiać. Nie przegap!
Chlorek magnezu to suplement, który pomoże uzupełnić niedobory tego pierwiastka w Twoim organizmie, zobacz, jak działa i jak go bezpieczenie stosować!
Kolagen to ważny składnik ludzkiego ciała. Wiele osób decyduje się na jego suplementację, by poprawić wygląd włosów, skóry i paznokci. Jaki kolagen warto wybrać?
Kwercetyna to jeden z najcenniejszych flawonoidów. Jest nieoceniona w zwalczaniu objawów alergii, wzmacnia odporność i ma zdolność do hamowania rozwoju komórek nowotworowych.
Lecytyna jest substancją chemiczną naturalnie występującą w komórkach ludzkiego organizmu, sprawdź, jak wpływa na Twoje zdrowie i dlaczego warto dbać o utrzymanie jej prawidłowego poziomu.