Żyworódka pierzasta to popularna roślina doniczkowa, a mało kto wie, jak wiele dobroczynnych właściwości leczniczych w sobie skrywa.
Arcydzięgiel litwor – Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 12.08.2022 - Aktualizacja: 07.10.2022
Arcydzięgiel lekarski (łac. Archangelica officinalis, Angelica archangelica) to roślina z rodziny baldaszkowatych (rodziny selerowatych) uprawiana w celach leczniczych. m.in. w dolegliwościach żołądkowych i w stanach wyczerpania nerwowego. Olejek z arcydzięglu jest używany, by złagodzić różne dolegliwości, jak np. bóle reumatyczne. W czym jeszcze pomaga ta pochodząca z krajów nordyckich roślina lecznicza, którą jako pierwsi na kontynencie sadzili wikingowie?
Ta miododajna roślina jest nazywana też dzięgiel wielki, dzięgiel lekarski, anielskie ziele, anielski korzeń, archangielski korzeń, a także anżelika. Zwana jest też zielem ducha świętego. Angelica archangelica to zioło, które rośnie na wysokość 250 cm. Korzeń, nasiona, liście i owoce były w przeszłości stosowane w nordyckiej medycynie ludowej.
Arcydzięgiel litwor występuje w stanie dzikim w górzystych i wilgotnych terenach Europy i Azji. W Polsce to gatunek rodzimy objęty częściową ochroną – pierwszy podgatunek typowy rośnie w Sudetach i Karpatach, zaś drugi podgatunek nadbrzeżny występuje w pasie wybrzeża i dolinach rzek (nad brzegami potoków).
Dzięgiel litwor typowy ma równowąskie pokrywki długości baldaszków i zielonkawożółte kwiaty. Dzięgiel litwor nadbrzeżny z kolei ma szczeciniaste pokrywki, około 2 razy krótsze od baldaszków. Jego kwiaty są zielonkawobiałe.
Angelica zawiera związki chemiczne, które mogą niszczyć komórki rakowe i różnego rodzaju grzyby, a także obniżyć lęk i niepokój oraz wpłynąć pozytywnie na układ pokarmowy.
Ziołolecznictwo korzysta z zalet arcydzięgla w leczeniu niestrawności, jako wsparcie przy rzucaniu palenia, w razie nadmiernego oddawania moczu w nocy, w utracie pamięci i problemach z koncentracją, w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów.
Przez setki lat angelica była uważana za niezwykle potężną, wręcz świętą roślinę – stąd jej nazwa, która powstała w XVII wieku. Według legendy, w mrocznych czasach, gdy Europa cierpiała na plagi, pewnemu mnichowi przyśnił się anioł. Zapowiedział on, że boskim lekarstwem na choroby jest archanielska roślina, która może łagodzić cierpienie i uzdrawiać. Jej zbawienny wpływ na zdrowie został szybko odkryty, dlatego też ówczesna Europa zaczęła importować z Norwegii duże ilości korzeni tego zioła.
Arcydzięgiel litwor – właściwości
Anielski korzeń to cenne związki dla dobra naszego organizmu – to one odpowiadają za jego prozdrowotne właściwości. Roślina ma w składzie sole mineralne (potas, cynk), estrogeny, kumaryny, związki odżywcze, kwasy organiczne, flawonoidy, garbniki oraz olejki eteryczne.
Dzięki nim roślina przyczynia się do lepszego samopoczucia i ukojenia nerwów, złagodzenia problemów żołądkowych oraz objawów chorób skóry, łuszczycy, trądziku i innych stanów zapalnych.
Jak działa angelica na układ pokarmowy? W przypadku tych dolegliwości, korzystnie wpływa na wydzielanie soku żołądkowego i śliny, co wyraźnie usprawnia perystaltykę jelit (arcydzięgiel wspomaga trawienie). Ponadto korzeń arcydzięgla pobudza apetyt. Jeśli zmagamy się z problemami żołądkowymi, suplement diety z tym składnikiem łagodzi bóle brzucha i skurcze żołądka, pozwoli na pozbycie się wzdęć i zaparć, a także ustrzeże nas przed nieoczekiwanym odbijaniem.
Jak arcydzięgiel działa na nerwy i stany napięcia? Jego właściwości pomagają ukoić zdenerwowanie i zmniejszyć stres. To dobry sposób w przypadku różnego rodzaju nerwic, bezsenności, stanów lękowych i depresji. Roślina poprawia samopoczucie i pozwala szybciej odzyskać wewnętrzny spokój.
Jak te arcyzdrowe zioło wpływa na stan skóry? Przychodzi z pomocą osobom z atopowym zapaleniem skóry, bielactwem, łuszczycą, uciążliwym trądzikiem czy łupieżem. Przede wszystkim łagodzi swędzenie, zmniejsza ilość wyprysków trądzikowych (może być stosowane wewnętrzne i zewnętrznie).
Jeszcze innym pomysłem i sposobem na poprawę stanu skóry jest dodanie kilku kropel olejku arcydzięglowego do kąpieli, co pomoże w poprawie ukrwienia i złagodzeniu stanów zapalnych.
A co z odchudzaniem? I w tym wypadku można liczyć na arcydzięgiel lekarski. Archangielski korzeń przyczynia się do intensywniejszego metabolizmu i detoksykacji. Jest on także niezrównany w walce z infekcjami i chorobami górnych dróg oddechowych. Ułatwia odkrztuszanie, zmniejsza uporczywy kaszel i ból gardła. Można go również stosować w chorobach wywołanych grzybami, wirusami i bakteriami.
Czy można skorzystać z rośliny w postaci nalewki? Oczywiście – to jedna ze smaczniejszych form przyjmowania arcydzięgla i korzystania z jego bezcennych właściwości. Nalewka z odrobiną spirytusu wykazuje działanie antybakteryjne, regulujące poziom wydzielania sebum i zapewniające szybsze gojenie się ran. Ma także działanie przeciwreumatyczne i przeciwartretyczne.
Arcydzięgiel litwor – zastosowanie
Zanim przyjrzymy się szczegółowo zastosowaniu archangelica officinalis hoffm do celów leczniczych, wykażmy dwa mniej znane przeznaczenia tego zioła.
Arcydzięgiel – zastosowanie w kosmetyce
Arcydzięgiel może być dobrym wyborem dla włosów przetłuszczających się i z łupieżem (szampony o działaniu przeciwzapalnym i przeciwświądowym).
Arcydzięgiel – zastosowanie w kuchni
W kuchni arcydzięgiel sprawdza się jako składnik likierów i aromatycznych wódek. W krajach anglosaskich i nordyckich korzeniem aromatyzuje się piwo (ma on gorzko-korzenny smak).
Jak działa arcydzięgiel litwor i na co pomaga?
O kojących nerwy, prozdrowotnych właściwościach rośliny pisał już w XVI wieku jeden z najwybitniejszych polskich botaników, Syreniusz: „Frasującym się korzeń na szyję zawieszony frasunek odpędza i serce wesołe czyni”. Jak jeszcze działa anielskie ziele?
Pobudza ono czynności wydzielnicze, działa rozkurczowo, wiatropędnie, antyseptycznie. Zwiększa wydzielanie soków trawiennych, śliny, a także moczu i potu. Działa przeciwdrgawkowo, rozgrzewająco i przeciwbólowo.
Pomaga na dolegliwości żołądkowe i bóle brzucha, a także w problemach czynnościowych serca, zawrotach głowy, braku apetytu i zatruciach pokarmowych, nikotynowych oraz alkoholowych. Jest łagodnym środkiem uspokajającym.
Olejki eteryczne dzięgla wykazują aktywność przeciwdrobnoustrojową przeciwko Clostridium difficile, Clostridium perfrigens, Enterococcus faecalis, Eubacterium limosum, Peptostreptococcus anaerobius czy Candida albicans.
Olejki mają działanie przeciwgrzybicze na niektóre gatunki z rodzaju Fusarium, Botrytis cinerea i Alternaria solani.
Podsumujmy zatem schorzenia i dolegliwości, na które warto stosować arcydzięgla litwora:
Arcydzięgiel na bóle żołądka – za pomocą korzenia arcydzięgla możemy wspomóc trawienie, wzmagając wydzielanie soku żołądkowego,
Arcydzięgiel na nerwy i układ nerwowy,
Arcydzięgiel na bóle reumatyczne,
Arcydzięgiel na choroby skóry – kąpiel z dodatkiem kropli olejku arcydzięglowego poprawia stan skóry,
Arcydzięgiel na oczyszczenie organizmu i na odporność organizmu – tym surowcem leczniczym można eliminować z organizmu toksyny,
Arcydzięgiel na kaszel.
Jak stosować arcydzięgiel litwor – dawkowanie
W zależności od formy podania i przeznaczenia, arcydzięgiel można stosować w różnych dawkach. Zalecenia doustne obejmują podawanie do 4,5 gramów składnika lub 1,5-3 gramy ekstraktu wodnego lub alkoholowego. Jednakże nalewka powinna zawierać niższe ilości – do 1,5 grama. Jeśli używamy tej rośliny zewnętrznie w formie olejku na bolące stawy, zastosujmy jednorazowo około 10-20 kropli.
Arcydzięgiel litwor – przeciwwskazania
Są one dobrze udokumentowane. Roślina może wywoływać interakcje w przypadku podawania jej z niektórymi lekami.
W trakcie suplementacji u niektórych osób występowały problem z sercem i z ciśnieniem krwi (przy dużych dawkach preparatu).
Ten gatunek rośliny zawiera w swoim składzie furanokumaryny, które są tymi samymi związkami, jak te występujące w grejpfrucie. Mogą one dawać interakcje z wieloma lekami, w tym z niektórymi lekami na cholesterol, dlatego warto uważnie czytać ulotki.
Osoby wrażliwe na promienie słoneczne, nie powinny się opalać w czasie zażywania preparatów z arcydzięglem. Zalecana jest też ostrożność w przypadku stanów zapalnych kłębuszków nerkowych i wyrostka robaczkowego.
Z braku dowodów na bezpieczeństwo stosowania arcydzięgla u kobiet w ciąży i karmiących piersią, należy unikać przyjmowania suplementu w takim stanie.
Ważne dla osób, które same zbierają zioła! Uważajmy na zbieranie dziko rosnącego arcydzięgla lekarskiego, ponieważ jest on podobny z wyglądu do trującego Barszczu Sosnowskiego.
Arcydzięgiel litwor – efekty stosowania
Podsumujmy najważniejsze właściwości lecznicze arcydzięgla i jego wpływ na organizm:
Korzystne działanie na układ trawienny,
Wpływ na pobudzenie wydzielania soków trawiennych,
Minimalizowanie wzdęć,
Pobudzenie apetytu,
Regulacja wypróżnienia,
Działanie antydepresyjne,
Kojące działanie na bóle reumatyczne,
Korzystne efekty w przypadku chorób skóry,
Zwiększenie odporności organizmu,
Działanie moczopędne,
Działanie antyseptyczne i antybakteryjne.
Arcydzięgiel litwor – skutki uboczne
Angelica Archangelica jest powszechnie spożywana w formie kapsułek, herbatek, olejku czy nalewek. Jednakże w przypadku przedawkowania może to czasami prowadzić do problemów ze strony układu pokarmowego, na przykład nadkwaśności, skurczów żołądka, nadmiernej perystaltyki jelit czy biegunki.
Warto też pamiętać o wspomnianych wyżej przeciwwskazaniach. Jeśli nie będą przestrzegane, mogą prowadzić do poważniejszych skutków zdrowotnych.
Dlaczego warto stosować arcydzięgiel litwor?
Bazując na tym, jakie dzięgiel ma właściwości, wymienia się następujące wskazania do jego stosowania:
Zaburzenia trawienia,
W przypadku bólu,
Stany depresyjne,
Wzdęcia,
Brak apetytu,
Problemy skórne.
Gdzie kupić korzeń arcydzięgla i jaka jest jego cena?
Korzeń suszony arcydzięgla, który możemy wykorzystać do sporządzenia naparu, to wydatek rzędu 4 zł za 50 gramów. Korzeń można kupić w dobrych sklepach zielarskich, aptekach, a także w sklepach internetowych.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Dąbrówka rozłogowa to naturalne wsparcie w leczeniu różnego rodzaju zmian skórnych, a dodatkowo wzmocni serce, układ moczowy i pokarmowy - zobacz, jak może Ci pomóc ta roślina!
Odkryj tajemnice tojadu mocnego: rośliny pięknej, lecz śmiertelnie trującej. Poznaj każdy aspekt jej toksycznego działania by się przed nim uchronić - Chroń siebie i swoich najbliższych.
Polecane dla Ciebie
Maślan sodu to substancja ciesząca się rosnącą popularnością wśród osób, które borykają się z nadmiernymi kilogramami. Dowiedz się więcej na temat jego o suplementacji.
5 HTP znajduje się w składzie wielu suplementów diety przeznaczonych m.in. w walce z zaburzeniami nastroju, problemami ze snem. Dowiedz się więcej o jej właściwościach.
Chlorek magnezu to suplement, który pomoże uzupełnić niedobory tego pierwiastka w Twoim organizmie, zobacz, jak działa i jak go bezpieczenie stosować!
Laktoferyna to białko, które ze względu na dobroczynny wpływ na układ odpornościowy i silne właściwości antybakteryjne, jest coraz częściej stosowane w formie suplementów diety.
Dowiedz się, jak rozpoznać objawy niedoboru magnezu i dlaczego są ważne. Nasz artykuł pomoże Ci zadbać o zdrowie i zapobiegać poważnym problemom!