Zioła na wrzody mogą się okazać skutecznym wsparciem w leczeniu schorzenia, trzeba jednak pamiętać, by właściwie je dobrać - zobacz, jakie zioła polecamy!
Kokoryczka – Właściwości, działanie, zastosowanie, przeciwwskazania i w czym może pomóc
- Opublikowano: 12.04.2023
Kokoryczka jest mało znaną, ale bardzo ciekawą rośliną leczniczą z rodziny szparagowatych. Ma wiele atutów, począwszy od szerokiego spektrum właściwości prozdrowotnych, poprzez korzystny wpływ na skórę, aż po niecodzienne walory dekoracyjne. Ze względu na silne działanie odkażające i regenerujące, w medycynie ludowej kokoryczka stanowiła receptę na stłuczenia, rany, siniaki i choroby skóry. Dlaczego warto zainteresować się bliżej kokoryczką? Sprawdź jej najważniejsze właściwości i zobacz, jak ją uprawiać.
Kokoryczka to mało popularna dziś roślina lecznicza i ozdobna w jednym. Jest łatwa w uprawie i kwitnie w bardzo miły dla oka sposób (kwiaty mają formę filigranowych białych dzwoneczków), a jej ziele i kłącza można wykorzystać jako naturalny lek na wiele dolegliwości i jako ziołowy kosmetyk. Nazwa rośliny pochodzi z greki i jest związana z kolankowymi połączeniami kłączy.
Kokoryczka jest byliną (rośliną wieloletnią) pospolicie rosnącą w strefie klimatu umiarkowanego. W rodzaju kokoryczka znajdziemy około 70 gatunków, przy czym w Polsce obecne są tylko 3.
Gatunki kokoryczki występujące w Polsce:
kokoryczka wielokwiatowa (Polygonatum multiflorum L.),
kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum Mill.),
kokoryczka okółkowa (Polygonatum verticillatum L.).
Kokoryczka występuje w całej Europie, Ameryce Północnej i w wielu częściach Azji. O ile na Starym Kontynencie i w Ameryce w ostatnich czasach jej popularność wyraźnie zmalała, o tyle w wielu azjatyckich krajach niezmiennie od lat pozostaje w powszechnym użyciu.
Surowcem leczniczym jest kłącze i ziele kokoryczki. Kłącze pozyskuje się jesienią i wiosną, a ziele w trakcie procesu kwitnienia, to jest od maja do czerwca. Kokoryczka lubi stanowiska zacienione. Gleba dla niej powinna być żyzna, próchnicza, średnio wilgotna, przepuszczalna.
Kokoryczka – Gdzie rośnie i jak wygląda?
Polygonatum multiflorum ma poziomo usytuowane, pełzające, solidnej budowy, grube kłącze. Wyrastają z niego łodyżki, które pną się w górę i na których wiosną pojawiają się małe białe kwiaty przypominające dzwoneczki. Kwiaty zebrane są w grona i zwisają na długich szypułkach, co daje bardzo ciekawy efekt wizualny.
Kokoryczka z wyglądu przypomina konwalię, z którą zresztą jest blisko spokrewniona. Jesienią jej kwiaty przyjmują złotawy odcień. Liście kokoryczki są sercowate lub lancetowate. Mają krótkie ogonki lub są liśćmi siedzącymi. Owoce to okrągłe jagody. Ich kolor jest różny w zależności od gatunku. U kokoryczki wielokwiatowej są niebieskawo-czarne, u kokoryczki wonnej szarawe, a u kokoryczki okółkowej początkowo czerwonawe, a potem granatowe.
Kokoryczkę w stanie naturalnym spotkać można w cienistych lasach, zaroślach, wąwozach, na zboczach gór, nad rzekami. Często trafia też do przydomowych ogrodów. Dobrze rośnie w zacienionych zakątkach, przy oczkach wodnych, na skalniakach, na półcienistych rabatach, pod drzewami.
Czy kokoryczka jest trująca?
Kokoryczka spożywana w niewłaściwy sposób może być trująca. Przede wszystkim należy unikać spożywania owoców, czyli jagód, tej rośliny, gdyż zawierają spore stężenie toksycznych substancji. Nawet jeden zjedzony owoc może spowodować wymioty, nudności, ostre bóle brzucha i inne objawy zatrucia.
Choć ziele i kłącze kokoryczki są surowcami leczniczymi, również je należy stosować odpowiedzialnie i ściśle według receptur zielarskich. Najlepiej nie eksperymentować z samodzielnym zbieraniem tego zioła, jeśli nie posiadamy wiedzy i doświadczenia w zielarstwie. Dużo bezpieczniej jest je kupić. Zarówno ziele, jak i cięte kłącze są dostępne w sklepach zielarskich i ekologicznych. Stosując gotowe preparaty z kokoryczką trzeba trzymać się rekomendowanych dawek.
Kokoryczka – właściwości
Różne gatunki kokoryczki, w tym Polygonatum odoratum, zajmują ważne miejsce w wielu tradycyjnych systemach lecznictwa, w tym w medycynie chińskiej i medycynie indiańskiej. Nie do przecenienia są przede wszystkim jej właściwości regenerujące, które idą w parze z właściwościami dezynfekującymi i przeciwbólowymi. To połączenie sprawia, że kokoryczka idealnie nadaje się do przemywania i oczyszczania ran, opatrywania stłuczeń, zwichnięć, sińców oraz nadwyrężeń ścięgien i mięśni.
Kokoryczka wykazuje właściwości:
moczopędne,
rozkurczowe,
przeciwzapalne,
przeciwbakteryjne,
oczyszczające,
antyseptyczne,
żółciopędne,
wykrztuśne,
hipoglikemiczne,
hipotensyjne,
uspokajające,
regulujące trawienie,
antyoksydacyjne,
stymulujące odnowę stawów,
rozjaśniające skórę,
przeciwbólowe,
rozluźniające mięśnie,
przeciwobrzękowe.
Kokoryczka – zastosowanie
Kokoryczka zawiera wiele substancji bioaktywnych, w tym: saponiny, glikozydy, śluzy, flawonoidy, lektyny, kwasy organiczne, alkaloidy, garbniki, aminokwasy, glukokininy (glikokininy), sole mineralne i witaminy. Stosowane w odpowiednich dawkach ziele i kłącze kokoryczki wykazuje dodatni wpływ na pracę układu nerwowego, żółciowego, trawiennego, sercowo-naczyniowego i oddechowego. Kokoryczka należy także do grona ziół normujących gospodarkę węglowodanową w organizmie.
Z uwagi na bogaty skład, silne właściwości przeciwzapalne, regenerujące i odkażające, zdolność do poprawiania kondycji tkanki łącznej, usprawnianie procesów metabolicznych i trawiennych oraz inne korzystne działania, kokoryczka znajduje szerokie zastosowanie zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne.
Kokoryczka stosowana na skórę, poprawia jej kondycję i pielęgnuje na kilka różnych sposobów. Oczyszcza, zwalcza ewentualne stany zapalne, redukuje zaczerwienienia i wykwity. Stymuluje proces regeneracji. Przyspiesza gojenie ran. Zmniejsza widoczność pajączków naczyniowych, przebarwień oraz cieni pod oczami. Dodaje też skórze witalności, zwiększa poziom elastyczności i nawilżenia, działa rozjaśniająco.
Kokoryczkę można stosować pod następującymi postaciami:
napary z kokoryczki,
nalewka z kokoryczki,
wino kokoryczkowe,
odwary z kokoryczki,
mikstury i koktajle z udziałem zmielonej kokoryczki,
maceraty z kokoryczki,
okłady i kompresy z naparu z kokoryczki,
ziołowe maseczki na twarz z kokoryczką,
toniki do skóry twarzy z dodatkiem naparu lub odwaru z kokoryczki.
Jak działa kokoryczka i na co może pomóc?
Kokoryczka wykazuje silny, wielokierunkowy wpływ na ludzki organizm, jednak musi być stosowana w odpowiednich dawkach, inaczej może być szkodliwa. Właściwości kokoryczki często wykorzystywane są przy problemach z nadciśnieniem, przy zastoju żylnym, złym krążeniu, arytmii i innych problemach kardiologicznych. Rozszerzając i wzmacniając naczynia krwionośne, poprawiając siłę skurczu mięśnia sercowego i stymulując przepływ krwi, pomaga przywracać prawidłową pracę układu sercowo-naczyniowego i zwiększa stopień dotlenienia serca i całego organizmu.
Dzięki zawartości antyoksydantów, kokoryczka wpisuje się do grona składników zmniejszających ryzyko nowotworów. Istnieją też badania wykazujące jej zdolność do hamowania proliferacji (mnożenia się) komórek niektórych typów nowotworów oraz zdolność do hamowania rozwoju HIV.
Co więcej, zioło to jest jednym z najlepszych naturalnych środków o działaniu moczopędnym i żółciopędnym, dzięki czemu usprawnia funkcjonowanie nerek i dróg żółciowych. Pobudza też wydzielanie soku żołądkowego i trzustkowego, co sprzyja dobremu trawieniu.
Kokoryczka może pomóc przy:
obrzękach ciała,
ranach,
ropniach, czyrakach, liszajach,
oparzeniach,
naciągnięciach więzadeł, mięśni, ścięgien, stłuczeniach, skręceniach, zwichnięciach,
bólach stawów,
przebarwieniach skóry, hiperpigmentacji,
trądziku,
wysypkach,
sińcach pod oczami,
zaburzeniach nerwicowych i lękowych, częstym odczuwaniu napięcia i irytacji, złej kondycji psychicznej, problemach ze snem,
zbyt wysokim poziomie glukozy we krwi (normuje poziom cukru),
wysokim ciśnieniu tętniczym (pomaga w jego obniżaniu),
zaburzeniach rytmu serca,
osłabieniu mięśnia sercowego,
zaburzeniach krążenia, dusznościach,
osłabieniu naczyń krwionośnych,
zmianach miażdżycowych,
zawrotach głowy, uderzeniach gorąca do głowy,
żylakach,
hemoroidach,
dolegliwościach trawiennych (w tym nieregularnym wypróżnianiu, niestrawności, wzdęciach),
zastojach żółci, kamicy żółciowej,
infekcjach dróg moczowych i żółciowych,
infekcjach intymnych,
nagromadzeniu toksyn w organizmie,
chorobach płuc i górnych dróg oddechowych (jako środek wykrztuśny, redukujący stany zapalne gardła, przynoszący ulgę w kaszlu).
Jak stosować kokoryczkę – dawkowanie
Napar z kokoryczki: 1 łyżkę ziela z kokoryczki zalewamy niepełną szklanką wrzątku. Naparzamy pod przykryciem pół godziny. Przecedzamy. Pijemy 3 razy dziennie po około 50 ml.
Odwar z kokoryczki: 1 łyżkę kłącza kokoryczki zalewamy 1 szklanką letniej wody. Doprowadzamy do wrzenia. Gotujemy na małym ogniu 5 minut. Przykrywamy i zostawiamy na 20-30 minut. Odcedzamy. Pijemy 2-3 razy dziennie po 50 ml.
Nalewka z kokoryczki: 100 g kłącza kokoryczki zalewamy 500 ml czystej wódki. Odstawiamy na 2 tygodnie w ciemne miejsce. Po 2 tygodniach filtrujemy i przelewamy do ciemnej butelki. Wypijamy 1 łyżkę nalewki dziennie.
Kokoryczka – przeciwwskazania
Główne przeciwwskazania do stosowania kokoryczki to ciąża i okres karmienia piersią. Na zioło powinny też uważać osoby mające niskie ciśnienie. Warto ponadto zachować ostrożność w stosowaniu kokoryczki, jeśli zażywamy leki przeciwcukrzycowe, leki na serce, leki psychotropowe, leki moczopędne oraz leki obniżające ciśnienie krwi.
Kokoryczka – skutki uboczne i działania niepożądane
Kokoryczka pobudza ośrodek wymiotny, nie powinna być zatem stosowana jednorazowo w zbyt dużej ilości, gdyż może wywołać torsje i wymioty. Znacznie lepiej jest podzielić 1 porcję (1 szklankę naparu) na kilka mniejszych dawek.
Inne skutki uboczne spożywania kokoryczki w za dużych ilościach to: podrażnienie przewodu pokarmowego, biegunka, ból brzucha, skurcze jelit, odwodnienie.
Dlaczego warto stosować kokoryczkę?
Kokoryczka to niezwykle aktywna biologicznie roślina lecznicza, która może być cennym wsparciem w zwalczaniu problemów z krążeniem i sercem oraz w wielu innych dolegliwościach. Ze względu na silne działanie moczopędne, jest skutecznym sposobem na poprawę pracy nerek i dokładne oczyszczenie organizmu z zalegających toksyn.
Kokoryczka pozytywnie wpływa na układ nerwowy, normuje ciśnienie, poprawia metabolizm węglowodanów, oczyszcza oraz usprawnia pracę układu trawiennego i dróg żółciowych, korzystnie wpływając na poziom sił witalnych i samopoczucie.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Zmagasz się z refluksem gardłowo-krtaniowym? Poznaj zioła, które mogą złagodzić nieprzyjemne objawy. Dowiedz się, jak działają m.in. lukrecja, imbir, szałwia, liść podbiału.
Szukasz sprawdzonych i łatwych sposobów na kaszel? Odkryj 20 domowych metod, od miodu po zioła, które pomogą Ci złagodzić objawy. Dowiedz się też, dla kogo mogą być one niebezpieczne!
Polecane dla Ciebie
Probiotyki nie tylko przy antybiotkach! Zobacz co trzeba wiedzieć o probiotykach. Sprawdź w jakich sytuacjach stosowanie probiotyków jest pomocne!
Poznaj możliwe skutki uboczne picia kolagenu. Dowiedz się czy można go przedawkować. Zobacz jak stosować go bezpiecznie by uniknąć interakcji i efektów ubocznych.
Grzyby shiitake to azjatycki patent na długowieczność, witalność i wysoką odporność. Oprócz właściwości zdrowotnych mają walory kulinarne. Są też sojusznikiem szczupłej sylwetki.
Magnez: komu grozi niedobó i jak go rozpoznać? Poznaj proste sposoby na włączenie magnezu do codziennej diety.
Naturalne probiotyki to doskonały sposób na wzmocnienie Twojego organizmu i wyposażenie go w naturalną tarczę ochronną i wzmacniającą; zobacz, gdzie je znaleźć