Odkryj, jak uzupełnić żelazo! Poznaj produkty bogate w ten minerał, objawy niedoboru i wskazówki, jak zadbać o jego optymalny poziom w ciele.
Przedawkowanie witaminy C – objawy i skutki nadmiaru witaminy C
Strona główna - Blog - Przedawkowanie witaminy C – objawy i skutki nadmiaru witaminy C
- Opublikowano: 09.08.2022 - Aktualizacja: 07.10.2022
Witamina C (kwas askorbinowy) to jeden z ważnych składników odżywczych wpływający między innymi na naszą odporność, stan naczyń krwionośnych oraz poprawiający wchłanianie żelaza i stymulujący syntezę kolagenu. Jak każda substancja, którą stosujemy pod postacią leków i suplementów, również witamina C może być przedawkowana. Z drugiej strony jest dobrze rozpuszczalna w wodzie, przez co nieczęsto zdarza się sytuacja jej nagromadzenia w ustroju (jej nadmiar jest usuwany z organizmu wraz z moczem). Mimo to, nie warto przesadzać z jej ilościami. Choć przedawkować witaminę C jest trudno, nie jest to niemożliwe. Jak objawia się nadmiar witaminy C w organizmie? Kiedy najczęściej dochodzi do przedawkowania witaminy C? Jak pozbyć się nadmiaru kwasu askorbinowego w ustroju? Czy przedawkowanie witaminy C jest niebezpieczne?
Spis treści
ToggleCzy można przedawkować witaminę C?
Witamina C, inaczej kwas askorbinowy, to zaliczany do grupy alkoholi polihydroksylowych związek organiczny, będący jednym z głównych składników odżywczych i spełniający wiele istotnych funkcji w naszym organizmie. Witamina C nie bez powodu jest jednym z podstawowych preparatów, po które sięgamy profilaktycznie w sezonie jesienno-zimowym i wspomagająco w leczeniu przeziębień i grypy. Odgrywa bowiem ważną rolę we wzmacnianiu bariery obronnej organizmu przed patogenami, w tym przed wirusami i bakteriami, hamuje rozwój drobnoustrojów i sprawia, że łagodniej przechodzimy infekcje. To jednak dopiero jedne z wielu właściwości kwasu askorbinowego.
Rola witaminy C w organizmie jest znamienna. Bierze ona udział w licznych przemianach enzymatycznych i metabolicznych, wykazuje też wiele innych działań ważnych dla naszego zdrowia.
Główne właściwości witaminy C:
wzmacnia, uelastycznia i uszczelnia naczynia krwionośne,
bierze udział w przemianach białek, tłuszczów i węglowodanów,
ułatwia wchłanianie żelaza i wapnia,
wzmacnia odporność organizmu,
bierze udział w procesie wytwarzania czerwonych krwinek (erytrocytów),
chroni czerwone krwinki przed przedwczesnym rozpadem,
uczestniczy w syntezie kolagenu, tym samym dba o dobry stan tkanki łącznej budującej między innymi skórę, kości, zęby i struktury stawowe,
uczestniczy w syntezie kortykosteroidów,
uczestniczy w syntezie i przemianach niektórych neuroprzekaźników, w tym w przemianach tyrozyny,
jako silny antyoksydant (przeciwutleniacz) neutralizuje szkodliwe wolne rodniki, chroni komórki przed uszkodzeniami i hamuje procesy starzenia,
aktywuje liczne enzymy,
reguluje poziom cholesterolu, przeciwdziała powstawaniu zmian miażdżycowych,
pomaga regulować poziom cukru we krwi,
pomaga regulować poziom kwasu moczowego w organizmie (zażywana regularnie w średnich dawkach obniża jego stężenie),
pomaga w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi,
uczestniczy w procesach krzepnięcia krwi,
zwalcza bakterie odpowiedzialne za próchnicę zębów, dba o dobrą kondycję dziąseł,
dba o sprawną i stabilną pracę mózgu.
Witamina C z wielu względów jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ponieważ jednak organizm ludzki nie potrafi sam jej syntetyzować, musi być dostarczana w odpowiednich ilościach w pożywieniu lub pod postacią preparatów witaminowych. Niestety dieta większej części naszego społeczeństwa jest zbyt uboga w produkty zawierające kwas askorbinowy, a więc głównie w owoce i warzywa, stąd też tak często pojawiające się niedobory witaminy C w organizmie i wynikające z nich rozmaite zaburzenia zdrowia.
Nie dziwi zatem fakt, że tak wiele osób decyduje się na zażywanie kwasu askorbinowego w tabletkach, kapsułkach lub w formie preparatów do picia. Dawki witaminy C w suplementach diety bywają różne, niekiedy są bardzo wysokie. Pojawia się wówczas problem potencjalnego przedawkowania witaminy C. Czy jest ono możliwe, a jeśli tak, to czy jest groźne?
Przedawkowanie witaminy C jest rzadko spotykanym zjawiskiem, nawet w przypadku stosowania preparatów zawierających znaczne ilości tej substancji w składzie. Musimy pamiętać, że jest to witamina rozpuszczalna w wodzie (jej cząsteczka zawiera wiele grup hydroksylowych -OH, przez co łatwo łączy się z cząsteczkami wody). Skłonność do wiązania się kwasu askorbinowego z wodą powoduje, że nie kumuluje się on w organizmie. Nadwyżki zostają sprawnie usunięte z ustroju razem z moczem, dlatego przedawkować go trudno.
Sporadycznie zdarzają się jednak sytuacje, na przykład wśród pacjentów cierpiących na choroby nerek, kiedy nadmierne ilości witaminy C nie są na bieżąco wydalane i dochodzi do jej zbyt dużego stężenia w organizmie.
Kiedy może dojść do przedawkowania witaminy C:
w przypadku osób z upośledzoną czynnością nerek,
w przypadku zażywania zbyt dużej ilości różnych suplementów diety, pośród których kilka ma w składzie witaminę C,
w przypadku nadużywania suplementów wyposażonych w uderzeniową dawkę witaminy C (1000 mg),
w przypadku złego oszacowania zapotrzebowania na witaminę C i źle dobranych dawek.
Reasumując, chociaż o ciężko jest przedawkować witaminę C, jednak niekiedy może do tego dochodzić, szczególnie w sytuacjach zaburzeń pracy dróg moczowych i w przypadku spożywania znacznych ilości syntetycznej witaminy C w suplementach. Na szczęście kwas askorbinowy nie jest toksyczny, więc nie stanowi zagrożenia dla zdrowia w żadnej dawce. Jego nadmiar może jednak wywołać nieprzyjemne dolegliwości.
Objawy przedawkowania witaminy C
Niekiedy nawet bardzo wysokie dawki witaminy C (np. przyjęcie jednorazowo 2 g witaminy C lub więcej) nie powodują żadnych dolegliwości, ale niekiedy skutkują szeregiem dokuczliwych symptomów.
Najczęściej obserwowane objawy przedawkowania witaminy C to:
dolegliwości ze strony układu pokarmowego (biegunka, zgaga, wzdęcia, kolka, bóle brzucha, mdłości, wymioty, dyskomfort w jamie brzusznej),
problemy skórne (rumień ,wysypka skórna, świąd),
zawroty głowy,
złe samopoczucie.
Objawem przyjmowania zbyt dużych ilości preparatów z witaminą C przez dłuższy czas często bywa również pogorszenie stanu szkliwa zębów oraz niekorzystne zmiany w układzie moczowym, zakłócony odpływ moczu i powstawanie kamieni nerkowych.
Przedawkowanie i nadmiar witaminy C – skutki uboczne
Ani jednorazowe zażycie dużej dawki kwasu askorbinowego, ani stosowanie małych i średnich porcji witaminy C przez długi czas, nie niesie ze sobą ryzyka żadnych niebezpiecznych skutków ubocznych. Problem może pojawić się dopiero przy częstym przyjmowaniu bardzo wysokich dawek. Może dojść wówczas do wzrostu poziomu kwasu szczawiowego w organizmie, a w konsekwencji do krystalizacji szczawianów, moczanów i cytrynianów oraz do zakwaszenia moczu. Efektem tych procesów może być kamica dróg moczowych.
Ponieważ witamina C zwiększa wchłanianie żelaza, ciągłe stosowanie jej w bardzo wysokich dawkach może prowadzić do nadmiaru żelaza w organizmie (szczególnie u osób, które cierpią na zaburzenia metabolizmu żelaza). Co więcej, jeśli stale przyjmujemy większe ilości witaminy C, może to wpłynąć na zakłócenie wyników badań moczu.
Żeby uniknąć skutków ubocznych, warto trzymać się dawek sugerowanych przez producenta danego preparatu z kwasem askorbinowym albo zwyczajnie zachować umiar w stosowaniu tej substancji i nie przekraczać porcji 1000 mg na dobę.
Musimy też pamiętać, że istnieją pewne interakcje witaminy C z innymi substancjami zawartymi w lekach. Witamina C może nasilać działanie takich środków jak: paracetamol, furosemid, etynyloestradiol, lewonorgestrel. Może też osłabiać działanie takich środków jak: propranolol, heparyna, dalteparyna, metadon, amitryptylina, dezypramina, cyprofloksacyna.
Czy nadmiar witaminy C szkodzi?
Przyjmowanie dużych ilości witaminy C zazwyczaj nie jest groźne, gdyż nadwyżki tej substancji są wydalane z organizmu z moczem, niemniej jednak warto zachować umiar i unikać jej nadużywania. Najlepiej trzymać się takich dawek, które wypełniałyby nasze dobowe zapotrzebowanie na witaminę C.
Zaszkodzić nam może natomiast niedostarczanie odpowiednich ilości kwasu askorbinowego, gdyż jest on konieczny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Skutki niedoboru witaminy C w organizmie to między innymi: obniżenie odporności, przemęczenie, krwawienie dziąseł, wypadanie zębów, osłabienie naczyń krwionośnych, trudne gojenie ran, problemy skórne.
Groźne skutki przedawkowanie witaminy C
U osób cierpiących na niektóre choroby przedawkowanie witaminy C może być bardzo niekorzystne, a nawet niebezpieczne. Na przykład w przypadku pacjentów borykających się z hemochromatozą przyjmowanie nadmiernych ilości witaminy C może prowadzić do nadmiaru żelaza w ustroju, co może mieć niebezpieczne konsekwencje zdrowotne takie jak uszkodzenie wątroby, niewydolność serca, uszkodzenia tkanek.
Przyjmowania witaminy C w dużych dawkach powinny unikać osoby zmagające się z problemami z nerkami i tendencją do tworzenia się kamieni w drogach moczowych. Nadmiar tej witaminy może skutkować zwiększeniem stężenia szczawianów, a w efekcie kamicą szczawianową i bardzo bolesną kolką nerkową.
Jak leczyć przedawkowanie witaminy C?
Pierwszym, co powinniśmy zrobić po przedawkowaniu witaminy C, jest zaprzestanie jej stosowania na kilka dni, a potem zmniejszenie dawek. Warto też zadbać o dobre nawodnienie ciała. Dokuczliwe objawy przedawkowania zazwyczaj ustępują w ciągu jednego dnia.
Jak się uchronić przed przedawkowaniem witaminy C?
Z całą pewnością nie da się przedawkować witaminy C, jeśli dostarczamy ją tylko pod postacią pożywienia, nawet jeśli jemy na co dzień dużo produktów mających bardzo wysoką zawartość witaminy C. Nikt nie jest w stanie zjeść w krótkim czasie tak dużych ilości owoców i warzyw, aby doprowadzić do przedawkowania tej witaminy. Jeśli zaś chodzi o zażywanie leków i suplementów z witaminą C, warto zawsze trzymać się opisanych na ulotce dawek. W ten sposób niewątpliwie uchronimy się przed przedawkowaniem.
Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na witaminę C?
Dla zdrowej osoby dorosłej dzienne zapotrzebowanie na witaminę C wynosi 90 mg. Jednak w niektórych przypadkach zapotrzebowanie może być wyższe, np. w okresie osłabienia organizmu albo infekcji (wówczas rekomendowana porcja witaminy C może wynosić nawet 1000 mg).
Zwiększone zapotrzebowanie na kwas askorbinowy mają:
palacze,
osoby cierpiące na nadciśnienie,
seniorzy,
osoby cierpiące na zaburzenia wchłaniania,
diabetycy,
osoby z zaburzeniami łaknienia,
osoby będące na restrykcyjnych dietach,
osoby przepracowane,
osoby prowadzące bardzo aktywny tryb życia,
kobiety karmiące.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Srebro koloidalne wykazuje właściwości prozdrowotne. Wykorzystywane do użytku zewnętrznego, wspiera w walce z bakteriami, wirusami, grzybami. Sprawdź.
Dowiedz się, jak rozpoznać objawy niedoboru magnezu i dlaczego są ważne. Nasz artykuł pomoże Ci zadbać o zdrowie i zapobiegać poważnym problemom!
Polecane dla Ciebie
Szałwia lekarska to nie tylko pachnący dodatek do potraw. Odkryj jak wpływa na zdrowie dzięki poprawie wielu paametrów zdrowotnych człowieka. Badania potwierdzają jej moc!
Brodziuszka wiechowata to cenne zioło, wykazujące szerokie właściwości prozdrowotne. Najbardziej znane jest korzystne działanie rośliny w terapii boreliozy.
Mak polny to nie tylko piękne czerwone kwiaty, ale i mnóstwo substancji odżywczych zawartych przede wszystkim w jego nasionach, korzystnie wpływających na poprawę zdrowia.
Zdrowa prostata wpływa na prawidłową pracę układu płciowego i moczowego. Aby wspomóc funkcjonowanie, można sięgnąć po zioła. Sprawdź, jakie będą pomocne.
Zamiast tabletek przeciwbólowych zdecyduj się na zioła, tak samo skuteczne, radzące sobie z różnymi rodzajami bólu, o różnym natężeniu, wolne od groźnych skutków ubocznych.