Przedawkowanie witaminy C – objawy i skutki nadmiaru witaminy C

Witamina C, inaczej kwas askorbinowy, to zaliczany do grupy alkoholi polihydroksylowych związek organiczny, będący jednym z głównych składników odżywczych i spełniający wiele istotnych funkcji w naszym organizmie. Witamina C nie bez powodu jest jednym z podstawowych preparatów, po które sięgamy profilaktycznie w sezonie jesienno-zimowym i wspomagająco w leczeniu przeziębień i grypy. Odgrywa bowiem ważną rolę we wzmacnianiu bariery obronnej organizmu przed patogenami, w tym przed wirusami i bakteriami, hamuje rozwój drobnoustrojów i sprawia, że łagodniej przechodzimy infekcje. To jednak dopiero jedne z wielu właściwości kwasu askorbinowego.

Rola witaminy C w organizmie jest znamienna. Bierze ona udział w licznych przemianach enzymatycznych i metabolicznych, wykazuje też wiele innych działań ważnych dla naszego zdrowia.

Główne właściwości witaminy C:

• wzmacnia, uelastycznia i uszczelnia naczynia krwionośne,

• bierze udział w przemianach białek, tłuszczów i węglowodanów,

• ułatwia wchłanianie żelaza i wapnia,

• wzmacnia odporność organizmu,

• bierze udział w procesie wytwarzania czerwonych krwinek (erytrocytów),

• chroni czerwone krwinki przed przedwczesnym rozpadem,

• uczestniczy w syntezie kolagenu, tym samym dba o dobry stan tkanki łącznej budującej między innymi skórę, kości, zęby i struktury stawowe,

• uczestniczy w syntezie kortykosteroidów,

• uczestniczy w syntezie i przemianach niektórych neuroprzekaźników, w tym w przemianach tyrozyny,

• jako silny antyoksydant (przeciwutleniacz) neutralizuje szkodliwe wolne rodniki, chroni komórki przed uszkodzeniami i hamuje procesy starzenia,

• aktywuje liczne enzymy,

• reguluje poziom cholesterolu, przeciwdziała powstawaniu zmian miażdżycowych,

• pomaga regulować poziom cukru we krwi,

• pomaga regulować poziom kwasu moczowego w organizmie (zażywana regularnie w średnich dawkach obniża jego stężenie),

• pomaga w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi,

• uczestniczy w procesach krzepnięcia krwi,

• zwalcza bakterie odpowiedzialne za próchnicę zębów, dba o dobrą kondycję dziąseł,

• dba o sprawną i stabilną pracę mózgu.

Witamina C z wielu względów jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ponieważ jednak organizm ludzki nie potrafi sam jej syntetyzować, musi być dostarczana w odpowiednich ilościach w pożywieniu lub pod postacią preparatów witaminowych. Niestety dieta większej części naszego społeczeństwa jest zbyt uboga w produkty zawierające kwas askorbinowy, a więc głównie w owoce i warzywa, stąd też tak często pojawiające się niedobory witaminy C w organizmie i wynikające z nich rozmaite zaburzenia zdrowia.

Nie dziwi zatem fakt, że tak wiele osób decyduje się na zażywanie kwasu askorbinowego w tabletkach, kapsułkach lub w formie preparatów do picia. Dawki witaminy C w suplementach diety bywają różne, niekiedy są bardzo wysokie. Pojawia się wówczas problem potencjalnego przedawkowania witaminy C. Czy jest ono możliwe, a jeśli tak, to czy jest groźne?

Przedawkowanie witaminy C jest rzadko spotykanym zjawiskiem, nawet w przypadku stosowania preparatów zawierających znaczne ilości tej substancji w składzie. Musimy pamiętać, że jest to witamina rozpuszczalna w wodzie (jej cząsteczka zawiera wiele grup hydroksylowych -OH, przez co łatwo łączy się z cząsteczkami wody). Skłonność do wiązania się kwasu askorbinowego z wodą powoduje, że nie kumuluje się on w organizmie. Nadwyżki zostają sprawnie usunięte z ustroju razem z moczem, dlatego przedawkować go trudno.

Sporadycznie zdarzają się jednak sytuacje, na przykład wśród pacjentów cierpiących na choroby nerek, kiedy nadmierne ilości witaminy C nie są na bieżąco wydalane i dochodzi do jej zbyt dużego stężenia w organizmie.

Kiedy może dojść do przedawkowania witaminy C:

• w przypadku osób z upośledzoną czynnością nerek,

• w przypadku zażywania zbyt dużej ilości różnych suplementów diety, pośród których kilka ma w składzie witaminę C,

• w przypadku nadużywania suplementów wyposażonych w uderzeniową dawkę witaminy C (1000 mg),

• w przypadku złego oszacowania zapotrzebowania na witaminę C i źle dobranych dawek.

Reasumując, chociaż o ciężko jest przedawkować witaminę C, jednak niekiedy może do tego dochodzić, szczególnie w sytuacjach zaburzeń pracy dróg moczowych i w przypadku spożywania znacznych ilości syntetycznej witaminy C w suplementach. Na szczęście kwas askorbinowy nie jest toksyczny, więc nie stanowi zagrożenia dla zdrowia w żadnej dawce. Jego nadmiar może jednak wywołać nieprzyjemne dolegliwości.