Gurmar to zioło o wysokim potencjale w zwalczaniu cukrzycy. Poprawia pracę trzustki, reguluje gospodarkę glukozowo-insulinową, normuje poziom cukru we krwi i tłumi apetyt.
Wrotycz pospolity – Zastosowanie, właściwości i działanie
- Opublikowano: 30.08.2022
Zielarze i znawcy medycyny naturalnej korzystali od wieków z właściwości wrotyczu pospolitego. Roślina uznawana przez niektórych za chwast, okazuje się być niezwykłym preparatem na problemy skórne, bóle reumatyczne oraz pasożyty. Jak bezpiecznie stosować wrotycz pospolity? W jakich sytuacjach należy po niego sięgnąć?
Wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.) to bylina należąca do rodziny astrowatych. W medycynie ludowej znana już od dziesięcioleci głównie ze względu na jej działanie przeciwzapalne i przeciwpasożytnicze.
Wrotycz pospolity jest rośliną powszechnie dostępną. Rośnie swobodnie na terenach całej Europy oraz w częściach Azji odznaczających się klimatem umiarkowanym. Porasta dziko słoneczne i częściowo zacienione stanowiska przy drogach, miedzach i nieużytkach. Może być także rośliną uprawną w przydomowych rabatach i ogródkach.
Wrotycz pospolity posiada krótkie kłącza i rośnie zwykle w większych kępach. Wrotycz charakteryzuje się grubymi, ponad metrowymi łodygami, dużymi liściami oraz kwiatostanem w formie koszyczka. Żółto-pomarańczowe kwiaty wrotyczu zakwitają w czerwcu i ozdabiają bylinę a do września. Wrotycz pospolity odznacza intensywny zapach, kojarzonym bardzo często z kamforą. Cecha ta okazuje się skutecznym odstraszaczem dla kleszczy, komarów, mrówek i innych owadów. Oprócz zastosowania leczniczego, zarówno kwiaty, jak i zielone części wrotyczu wykorzystywany jest też bardzo często we florystyce do komponowania suchych bukietów.
Wrotycz pospolity – właściwości
Właściwości lecznicze wrotyczu pospolitego były wykorzystywane od wieków w medycynie naturalnej. Ceniono jego silne działanie przeciwwirusowe i przeciwzapalne. Wrotycz był dawniej stosowany jako surowiec leczniczy, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Od kiedy jednak odkryto, że w składzie produktu znajduje się olejek eteryczny tujonu, który może spowodować zatrucie organizmu, ograniczono się jedynie do wcierania wrotyczu zewnętrznie, na skórę.
Dawne wykorzystanie właściwości wrotyczu pospolitego:
Właściwości rozkurczowe. Wrotycz sprawdzał się przy wszelkich problemach w obrębie układu pokarmowego. Obserwowano jego wpływ na skurcze żołądka i dróg żółciowych. Wrotycz uznawano także za skuteczny i naturalny sposób na dolegliwości ze strony układu moczowego oraz bóle miesiączkowe odczuwane w okolicach narządów rodnych u kobiet.
Właściwości moczopędne i wiatropędne. Wrotycz stosowano w przypadku wzdęć, a także przy uczuciu nadmiernego przejedzenia. Podawano go także w przypadkach zatrzymującej się w organizmie wody lub w celu zwiększenia diurezy mającej służyć szybszemu wydaleniu toksyn z organizmu.
Obecnie, przy zastosowaniu zewnętrznym, korzysta się z następujących właściwości wrotyczu pospolitego:
– Właściwości antybakteryjne
– Właściwości regeneracyjne
– Właściwości dezynfekujące
– Właściwości ściągającego
– Właściwości antywysiękowe
Wrotycz – zastosowanie
Mimo że nie zaleca się doustnego przyjmowania wrotyczu pospolitego, możliwości zastosowania tego ziela przez człowieka są nadal bardzo szerokie:
Wrotycz na opryszczkę
Właściwości przeciwwirusowe wrotyczu pospolitego wykazują wysoką skuteczność w zwalczaniu wirusa opryszczki. Za sprawą aksylaryny — związku pochodzącego z korzenia oraz części naziemnej wrotyczu możliwe jest szybsze i efektywniejsze likwidowanie opryszczki.
Wrotycz na grzybice
Wrotycz pospolity stosowany na grzybicę może działać zarówno w formie ochronnej profilaktyki, jak i objawowo — kiedy zmiany skórne już się pojawiły. Okłady z wywarów lub naparów oraz maści z wrotyczu pomagają łagodzić świąd, zmniejszają stany zapalne i przyspieszają proces leczenia chorób skórnych, których podłożem jest grzybica.
Wrotycz na zapalenie stawów i artretyzm
W przypadku bólów stawowych i artretycznych dobrze sprawdzają się wcierki z wrotyczu pospolitego zawierające wyciąg alkoholowy. Rozgrzewająca i przeciwzapalna substancja pomaga załagodzić ból i zwalczyć uciążliwe stany zapalne.
Wrotycz na kleszcze, komary, mszyce i pająki
Tujon zawarty we wrotyczu ma działanie trujące, co przy stosowaniu doustnym może być szkodliwe dla człowieka, ale w przypadku użytku zewnętrznego jest destrukcyjne szczególnie dla pasożytów i owadów. Wrotycz pospolity pomaga w pozbyciu się uciążliwych insektów, ale również pasożytów bytujących np. na skórze głowy, takich jak wszy.
Jak działa wrotycz i na co pomaga?
Wrotycz wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przeciwpasożytnicze, odkażające i przeciwwirusowe. Te właściwości są niezwykle pomocne przy zwalczaniu różnego typu dolegliwości skórnych o charakterze miejscowym. Działa naprawczo na skórę i w sposób naturalny łagodzi stany zapalne.
Zewnętrzne zastosowanie wrotyczu pomaga na problemy takie jak:
– Liszaje
– Trądzik
– Ropnie
– Owrzodzenia
– Opryszczka
– Łojotok
– Zmiany łuszczycowe
– Zapalenie mieszków włosowych
Nie można zapominać, że dzięki swojemu intensywnemu, przypominającemu kamforę zapachowi, wrotycz działa także odstraszająco na niechciane insekty. Zewnętrzne stosowanie roztworów z wrotyczu pospolitego pomoże uporać się z problemami dotyczącymi świerzbowców lub wszy. Mieszanki do spryskiwania sprawdzą się także w przypadku domowych zwierząt — stosowane regularnie mogą zwiększyć ochronę przed kleszczami.
Nalewka, napar czy maść – jak stosować wrotycz?
Dawniej niezwykle popularną formą stosowania wrotyczu pospolitego były nalewki z alkoholem na bazie wrotyczu oraz napary wykonywane z zasuszonego ziela wrotyczu. Obecnie nie zaleca się wewnętrznego stosowania wrotyczu pospolitego, dlatego najlepszym i najbezpieczniejszym sposobem na skorzystanie z potencjału tej rośliny będzie przyrządzenie naturalnej maści.
Samodzielne przygotowanie maści z wrotyczu pospolitego nie jest zadaniem skomplikowanym: wystarczy połączyć ze sobą 1 łyżkę nalewki z wrotyczu, 2 łyżki maści z propolisu i 3 łyżki maści z nagietka. Tak przygotowaną substancję można bez obaw stosować na skórę, nawet do kilku razu w ciągu dnia. Maść z wrotyczu przygotowujemy łatwo w warunkach domowych. Najlepiej sprawdza się w przypadku problemów z suchą skórą, łuszczycy oraz miejscowego nagromadzenia ropy w tkankach miękkich.
Dla skóry problematycznej, wymagającej szczególnej pielęgnacji, można zastosować także maść z innym składem: wrotycz na bazie oleju, gliceryna i alkohol. Wrotycz zawiera wiele substancji o działaniu przeciwzapalnym i odkażającym, dlatego warto sięgać po niego w celu uzyskania efektu ściągającego, normalizującego i regeneracyjnego.
Wrotycz – przeciwwskazania i środki ostrożności
Za aktywność biologiczną wrotyczu pospolitego odpowiada związek o nazwie beta-tujon. Zgodnie z szacunkami wrotycz może zawierać nawet do 70% tujonu. Jest on jednak toksyczną substancją, która może być niebezpieczna znajdując się w nadmiarze w organizmie człowieka. Co prawda występuje także w szałwii oraz piołunie, jednak w dużo mniejszych ilościach.
Obecnie, zgodnie z zaleceniami Unii Europejskiej, wrotycz stosować można właściwie wyłącznie w formie zewnętrznych preparatów do nacierania lub spryskiwania. Ale i tutaj są pewne ograniczenia — zaparzony w gorącej wrotycz pospolity można ostudzić i spryskiwać lub nacierać nim ciało jako repelent. Dostępne są także gotowe olejki eteryczne z wrotyczu pospolitego, jednak nie powinno się ich używać bezpośrednio na skórę. Najlepiej rozcieńczać je z olejami roślinnymi (np. z nasion winogron lub migdałowym) w proporcjach, w których na kilkanaście kropli olejku z wrotyczu przypada ok. 50 ml oleju roślinnego.
Z jakiegokolwiek stosowania wrotyczu pospolitego powinny zrezygnować kobiety w ciąży oraz alergicy uczuleni na rośliny z rodziny astrowatych.
Wrotycz – skutki uboczne
Unia Europejska uznała, że wysoka zawartość trującego tujonu czyni wrotycz pospolity niezdatnym do spożycia wewnętrznego. Należy pamiętać, że według dyrektywy wydanej przez UE, wrotycz pospolity nie może być składnikiem ziołowych mieszanek do picia, a wszelkie preparaty farmakologiczne wykorzystujące w swoim składzie wrotycz, powinny wyszczególniać konkretnie jego ilość.
Nie określono bezpiecznej dawki wrotyczu podawanego doustnie, dlatego przyjmuje się, że nawet niewielkie ilości wyciągu z tego ziela lub sproszkowanych kwiatów mogą spowodować następstwa takie jak:
– halucynacje
– zaburzenia świadomości
– nadmierne przekrwienie błon śluzowych wyściełających przewód pokarmowy, nerki oraz macicę
– zawroty głowy
– krwiomocz
– drżenie mięśni
– nadmierne napięcie i pobudzenie
Wrotycz – efekty stosowania
Wrotycz pospolity przy stosowaniu zewnętrznym może przynieść efekty takie jak:
– zwalczanie wesz
– eliminowanie świerzbowców
– przeciwdziałanie wirusowi opryszczki
– łagodzenie bólów reumatycznych
– zmniejszanie bólu związanego z dną moczanową
Przydatnym rezultatem stosowania wrotyczu pospolitego jest także odstraszanie owadów, w tym także naturalna ochrona przed kleszczami. Dodatkowo stosowanie naparu z kwiatów wrotyczu pospolitego miejscowo na rany — po rozcieńczeniu z olejem słonecznikowym lub migdałowym — może przyspieszyć ich gojenie.
Dlaczego warto stosować wrotycz?
Wrotycz pospolity to pożyteczne ziele, które pomaga zwalczyć wszy oraz świerzbowce.
Wrotycz doskonale sprawdza się także jako preparat zwalczający mole, mrówki oraz muchówki. Jego intensywny, charakterystyczny zapach i zawarte w nim substancje czynne, wykazują działanie owadobójcze. Z tego powodu wrotycz pospolity warto stosować w opryskach różnego rodzaju roślin lub w zasuszonej formie do odstraszania i eliminowania moli ubraniowych. W długie, letnie wieczory można zastosować świeże ziele wrotyczu pospolitego jako ozdobę miejsca, w którym spędzamy czas na zewnątrz — przy okazji posłuży on także jako odstraszacz uciążliwych owadów, takich jak komary, muchy, czy kleszcze.
Kiedy i jak zbierać wrotycz?
Ziele wrotyczu należy zbierać w okresie kwitnienia, które przypada na miesiace od czerwca lub lipca, aż do września. Wiele osób decyduje się na dokonanie zbiorów w sierpniu, ponieważ w tym czasie wrotycz wrotycz zawiera najwięcej olejków eterycznych. Kolejnym krokiem po zebraniu ziela jest jego zasuszenie. Najlepiej nadają się do tego przewiewne pomieszczenia, w których panuje temperatura nie wyższa niż 35°C. Gotowy susz najlepiej rozdrobnić oraz umieścić w szczelnych naczyniach do przechowywania.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Uważana za afrodyzjak kora drzewa catuaba wykazuje szereg cennych właściwości. Wspomaga walkę ze stresem, pomaga łagodzić migrenowe bóle głowy i zwalczyć infekcje. Sprawdź.
Mniszek lekarski to roślina, która zachwyca właściwościami prozdrowotnymi. Rosnąca na łąkach, a nawet trawnikach, wspomaga funkcjonowanie organizmu. Poznaj jej działanie.
Polecane dla Ciebie
Niacyna to niezwykle istotny składnik odżywczy dla organizmu człowieka, warto jednak wiedzieć, że jego przedawkowanie może przynieśc poważne skutki uboczne - sprawdź jakie!
Poznaj 32 źródła naturalnego wystepowania witaminy B6. Dowiedz się jakie jest jej dzienne zapotrzebowanie oraz jakie są przyczyny i skutki jej niedoboru oraz nadmiaru
Kompendium wiedzy o biału serwatkowym. Dzięki niemu poznasz jego rózne rodzaje, właściwości, działąnie skutki uboczne i przeciwwskazania. Dowiedz sie więcej i używaj go świadomie.
Witamina C spełnia wiele ważnych funkcji w naszym organizmie. W suplementach diety często spotkać można witaminę C w bardzo wysokich dawkach. Czy jej przedawkowanie jest groźne?
L-glutamina - źródło zdrowia, odporności i sprawności fizycznej; sprawdź, dlaczego tak jest i jak działa