Kondycję kosmyków można poprawić, stosując wybrane zioła na włosy. Sprawdź, jakie rośliny zapobiegają wypadaniu włosów, a które wzmacniają pasma i pielęgnują skórę głowy
Żarnowiec miotlasty – Właściwości, działanie, zastosowanie i skutki uboczne
- Opublikowano: 24.03.2023
Żarnowiec miotlasty (sarothamnus scoparius) znany jest w Polsce już od wielu, wielu lat. Suche pędy żarnowca wykorzystywane były do produkcji mioteł, a młode gałązki dodawano niegdyś do piwa. Obecnie roślina jest hodowana głównie w celach ozdobnych oraz do umacniania wydm w miejscowościach nadmorskich. Warto jednak wiedzieć, że wykazuje ona również szereg właściwości prozdrowotnych. Prawdopodobnie może działać moczopędnie i przeciwzapalnie. Zobacz, jakie jeszcze właściwości przypisuje się żarnowcowi, jak go stosować oraz jakie środki ostrożności zachować.
Jak wspomniano, żarnowiec miotlasty obecnie uprawiany jest głównie jako roślina ozdobna lub wzmocnienie wydm. Roślina ta jest niewielkim krzewem o wyprostowanych pędach, który osiąga do 1,5 m wysokości. Należy do rodziny bobowatych, a pierwotnie pochodzi z basenu Morza Śródziemnego. Obecnie żarnowiec miotlasty występuje na terenie całej Europy centralnej. W Polsce można go znaleźć na słonecznych zboczach oraz w nadmorskich miejscowościach na piaszczystych terenach.
Nie bez powodu żarnowiec miotlasty wykorzystywany jest jako roślina ozdobna. Ma żółte kwiaty, które kształtem przypominają motyle. Okres kwitnienia przypada na maj i czerwiec. Liście żarnowca miotlastego, które znajdują się na szczycie, mają z reguły kształt eliptyczny i są niepodzielone. Te, które są położone niżej maja kształt trójlistkowy, sama blaszka liściowa od spodu pokryta jest zaś delikatnymi włoskami.
Pędy żarnowca miotlastego mają ciemnozielony kolor i są bardzo cienkie. Po okresie kwitnienia roślina wydaje owoce. Są to czarne strąki długości około 5 centymetrów. Strąki początkowo zielone są jedwabisto owłosione. Z czasem zmieniają kolor i stają się później brunatnoczarne, pękające.
Surowcem zielarskim, z którego przygotowuje się różnego rodzaju preparaty zdrowotne jest ziele żarnowca miotlastego (sarothamni scoparii herba). Zbiera się je poprzez obcięcie szczytowych części pędów.
Żarnowiec miotlasty – właściwości
Ta piękna roślina zawiera w sobie liczne składniki o prozdrowotnym wpływie na organizm człowieka. Wśród nich są miedzy innymi alkaloidy chinolizydynowe, takie jak: sparteina, lupanina czy sarotaminina. W kwiatach żarnowca można znaleźć tyraminę i dopaminę, a całe ziele bogate jest we flawonoidy oraz w mniejszym stopniu kwas kawowy, olejek eteryczny i kumaryny.
W tym składzie na szczególną uwagę zasługuje sparteina. Przypuszcza się, że jej obecność w organizmie człowieka może zmniejszać siłę i częstotliwość skurczu mięśnia sercowego. Warto też wspomnieć, że alkaloidy mogą pobudzać skurcze macicy, szczególnie w czasie ciąży. Należy o tym pamiętać, ponieważ przedwczesne skurcze mogą wywołać zbyt wczesną akcję porodową, a to może doprowadzić do poronienia.
Obecne w roślinie flawonoidy mogą wykazywać działanie moczopędne. To zaś może się przełożyć na zmniejszenie obrzęków oraz zwiększenie dobowej ilości wydalanego moczu.
Żarnowiec miotlasty – zastosowanie
Z uwagi na opisany powyżej skład i właściwości, żarnowiec miotlasty znalazł dla siebie kilka ważnych zastosowań.
Przede wszystkim należy wspomnieć, że sadzonki rośliny stosowane są do wzmacniania nadmorskiego wydmowego brzegu.
W tradycyjnej medycynie ludowej wyciągi z żarnowca stosowane były w dolegliwościach wątroby i nerek. Często też wykorzystywano je do łagodzenia objawów schorzeń reumatycznych. Alkaloidy, które znajdują się w żarnowcu wykorzystywane są również do wzmacniania pracy serca oraz obniżania ciśnienia tętniczego. Znajdująca się w roślinie sparteina stosowana była jako preparat przeciwarytmiczny.
Jako ciekawostkę warto dodać, że suche pędy żarnowca wykorzystywano niegdyś do produkcji mioteł, a garbniki zawarte w roślinie stosowano do garbowania skór. Wspomniano już, że młode gałązki dodawane były też do piwa.
Jak działa żarnowiec miotlasty i na co może pomóc?
Żarnowiec działa przede wszystkim poprzez znajdujące się w nim substancje czynne, jak alkaloidy, garbniki czy flawonoidy.
Alkaloidy mogą wzmacniać pracę serca oraz obniżać ciśnienie krwi. Dodatkowo mogą być one odpowiedzialne za skurcze macicy, szczególnie w czasie ciąży. Ważnym aspektem działania żarnowca może być fakt, że prawdopodobnie zmniejsza on wrażliwość i przewodnictwo nerwowe w mięśniu sercowym. To właśnie może skutkować mniejszą częstotliwością i amplitudą skurczów.
Warto dodać, że w przypadku migotania przedsionków, częstoskurczu czy zaburzeniach krążenia obwodowego podaje się leki na bazie sparteiny, czyli substancji, którą pozyskuje się właśnie z ziela żarnowca.
Jeśli zaś chodzi o wspomniane wcześniej wywoływanie skurczów macicy, to należy pamiętać, że podawanie tego rodzaju alkaloidów możliwe jest wyłącznie w celu wywoływania skurczów porodowych. Przyjmowanie ich wcześniej może doprowadzić nawet do poronienia.
Flawonoidy natomiast prawdopodobnie działają moczopędnie. Zwiększają przez to dobową ilość wydalanego moczu oraz mogą przyczyniać się do zmniejszenia i złagodzenia obrzęków.
Jak stosować żarnowiec miotlasty – dawkowanie
Z uwagi na duże ilości alkaloidów nie zaleca się samodzielnego stosowania wyciągów z żarnowca. Można bowiem sprowadzić na siebie poważne zaburzenia pracy serca. Do tego na rynku dostępne są leki, których działanie jest znacznie bezpieczniejsze.
Jeżeli chcesz samodzielnie stosować wyciągi z żarnowca, wstrzymaj się i koniecznie porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem.
Żarnowiec miotlasty – przeciwwskazania
Skład rośliny powoduje, że jej stosowanie może nieść ze sobą niebezpieczeństwo. Przede wszystkim przeciwwskazaniem do jej stosowania jest ciąża – z uwagi na zdolność rośliny do wywoływania skurczów macicy. Drugim przeciwwskazaniem jest niekontrolowane nadciśnienie tętnicze.
Żarnowiec miotlasty – skutki uboczne i działania niepożądane
Żarnowiec może wywoływać skurcze macicy, które w kontekście wywołania akcji porodowej są pożądanym zjawiskiem, ale wcześniej stanowią jedno z działań niepożądanych, ponieważ może to doprowadzić do poronienia.
Może też dojść do zatrucia żarnowcem. W takich sytuacjach najczęściej występujące objawy to: wymioty, zawroty głowy, mdłości, bóle brzucha a nawet zaburzenia ze strony układu krwionośnego.
Dlaczego warto stosować żarnowiec miotlasty?
Z żarnowcem trzeba bardzo uważać. Jego kwiaty żółte i w kształcie motyli mogą stanowić piękną ozdobę w ogrodzie, ale samodzielne wykorzystywanie wyciągów z rośliny może przynieść poważne konsekwencje. Z tego względu należy zachować szczególną ostrożność i koniecznie skonsultować się z lekarzem.
Może wzmocnić pracę serca oraz działać moczopędnie przez co może poprawić samopoczucie, ale duża ilość alkaloidów może spowodować negatywne skutki uboczne i stać się zagrożeniem dla zdrowia.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Zioła na atopowe zapalenie skóry nie wyleczą i nie rozwiążą problemu, ale mogą pomóc w złagodzeniu objawów i ich zneutralizowaniu.
Grzybica to dokuczliwa i wywołująca duży dyskomfort dolegliwość, której często trudno jest się pozbyć. Poznaj zioła, które mogą okazać się prawdziwym antidotum na grzybicę.
Polecane dla Ciebie
Poznaj 19 czynników wypłukujących krzem i jak możesz temu przeciwdziałać. Zobacz proste sposoby na utrzymanie optymalnego poziomu krzemu dla Twojego zdrowia!
Maślan sodu to naturalne wsparcie dla Twoich jelit, zobacz, w jakich sytuacjach warto go przyjmować i jak robić to bezpiecznie!
Melatonina to naturalny hormon snu, ale w razie zaburzeń jej wydzielania można skorzystać z syntetycznych odpowiedników, które przywrócą równowagę
L-glutamina - źródło zdrowia, odporności i sprawności fizycznej; sprawdź, dlaczego tak jest i jak działa
Witamina E, nazywana witaminą młodości i płodności, o licznych właściwościach prozdrowotnych i kosmetycznych, łagodząca objawy wielu schorzeń, korzystna dla całego organizmu.