Algi morskie są bogate w składniki odżywcze. Zawarte w nich substancje wspierają m.in. odporność, odchudzanie, proces detoksykacji. Pomagają pielęgnować skórę. Dowiedz się więcej.
Burak czerwony – Właściwości, działanie, zastosowanie, przeciwskazania i skutki uboczne
Strona główna - Blog - Burak czerwony – Właściwości, działanie, zastosowanie, przeciwskazania i skutki uboczne
- Opublikowano: 10.07.2023 - Aktualizacja: 07.08.2023
Praktycznie każdy z nas zna czerwone buraki. To powszechnie wykorzystywane w kuchni warzywo bardzo często bywa niedoceniane. Zdarza się, że gotujesz z niego barszcz czerwony czy surówkę z buraczka na ciepło lub na zimno. Okazuje się jednak, że to niepozorne warzywo ma w sobie wielką moc. Może istotnie wpłynąć na Twoje zdrowie, działać profilaktycznie i wspomagać w wielu różnorodnych schorzeniach. Zobacz, na co i jak działa burak czerwony. Czym się wyróżnia i jakie ma właściwości lecznicze.
Spis treści
ToggleBurak czerwony – co to takiego i jak wygląda?
Burak czerwony to niskokaloryczne warzywo, które bogate jest w witaminy i minerały. Co więcej stanowi również źródło cennych dla człowieka antocyjanów i flawonoidów, o których mówi się, że mają działanie przeciwnowotworowe.
Roślina składa się z bulwiastego korzenia spichrzowego, który stanowi jej część jadalną. Z reguły korzeń buraka czerwonego jest intensywnie czerwony z lekkim odcieniem różowego. Liście buraków są zielone z odcieniem czerwonym i czerwoną łodygą. Barwnik buraków jest bardzo intensywny i silnie brudzący.
Wśród odmian buraków wyróżnia się buraki liściowe, czyli tak zwaną botwinkę, buraki korzeniowe – cukrowe, które wykorzystywane są do produkowania białego cukru i buraki pastewne, które służą do karmienia zwierząt. Jest jeszcze burak ćwikłowy, czyli klasyczny burak czerwony o grubym korzeniu spichrzowym.
Burak czerwony – właściwości zdrowotne
Okazuje się, że ta niedoceniania roślina ma w sobie wiele wartościowych substancji, które przekładają się na jej właściwości lecznicze.
Zanim jednak zostaną one omówione, warto obalić jeden z poważniejszych i groźniejszych mitów na temat znaczenia buraka dla życia i zdrowia człowieka. Otóż, przez długi czas panowało przekonanie, że burak czerwony potrafi leczyć choroby nowotworowe. Niestety, nie jest to prawdą i może doprowadzić do poważnych konsekwencji. Wierzono, że systematyczne spożycie buraków może działać na komórki nowotworowe cytotoksycznie. Oznaczałoby to, że prowadzi do ich śmierci, a tym samym wyleczenia z choroby nowotworowej. Składniki zawarte w buraku pośrednio działają terapeutycznie, ale nie w takim stopniu, jak dotychczas myślano.
Prawdą jest, że wdrożenie buraków do diety pacjenta onkologicznego poprawia jego kondycję i wzmacnia organizm. Dodatkowo, zastosowanie buraków jest korzystne dla osób, które wracają do sił po zakończeniu leczenia onkologicznego.
Przeprowadzone badania natomiast potwierdzają, że składniki mineralne i inne substancje, które znajdą się w buraku mogą wpływać na mechanizmy naprawy DNA oraz procesy ochronne. Do tego mogą pobudzać aktywność enzymów wątrobowych i prowadzić do obniżenia stężenia markerów nowotworowych.
Prawdopodobnie buraki likwidują zgagę. Dzieje się tak dlatego, że mają one właściwości zasadotwórcze i neutralizują zbyt kwaśne pH soku żołądkowego.
Przypuszcza się również, że buraki mogą obniżać ciśnienie krwi, wspomagać pracę serca łagodzić uderzenia gorąca, co jest pomocne szczególnie dla kobiet w okresie menopauzy. Dodatkowo mogą również wpływać kojąco na nawracające migreny. W temacie układu krwionośnego warto też dodać, że buraki ćwikłowe zapobiegają anemii i usuwają z krwiobiegu homocysteinę. Jest to o tyle ważne, że jej zbyt wysoko poziom może doprowadzić do rozwoju chorób serca. Do tego warzywo to chroni przed zwapnieniem naczyń krwionośnych i prawdopodobnie reguluje poziom cholesterolu.
Sok z buraka ćwikłowego może też wnieść bardzo pozytywne zmiany zdrowotne u sportowców. Okazuje się bowiem, że może się przyczynić do poprawy wydajności wymiany gazowej, co sprawia, że większa ilość tlenu trafia do mięśni, a to przekłada się na wiekszą wydolność fizyczną i szybszą regenerację po treningu. Obecność azotanów w buraku powoduje, że może on wzmacniać włókna mięśniowe oraz utrzymuje poziom glukozy i wapnia na prawidłowym poziomie. Warto również dodać, że buraki działają jak swoisty energetyk.
Burak ćwikłowy ma również pozytywny wpływ na odporność organizmu. Do tego przypuszcza się, że ma działanie wykrztuśne, więc pomaga w uporaniu się z uporczywym kaszlem.
Buraki ćwikłowe zawierają w sobie kwas foliowy. Prawdopodobnie może on mieć działanie uspokajające i wyciszające. Ułatwia zasypianie, a dodatkowo wspiera pamięć i koncentrację. Jest to możliwe za sprawą obecnych w roślinie litu i magnezu.
Burak czerwony – wartości odżywcze
Mało kto zdaje sobie z tego sprawę, ale burak ćwikłowy jest niezwykle bogatym źródłem witamin, minerałów i przeciwutleniaczy. To właśnie one są źródłem jego prozdrowotnych właściwości. A co dokładnie można znaleźć w buraku?
witaminy (w tym witamina C, witaminy z grupy B);
składniki mineralne (magnez, wapń, cynk, potas, sód, miedź, żelazo niehemowe, które wchłania się w zaledwie 1 – 5%);
przeciwutleniacze (polifenole, flawonoidy);
saponiny;
karoteny;
betaina (która ułatwia przyswajanie białek z pożywienia i poprawia funkcje wątroby);
foliany (które wspomagają pracę układu krwionośnego i nerwowego);
42 kcal (jeden mały burak)
2 g białka (jeden mały burak);
10 g węglowodanów (jak wyżej);
2 g błonnika pokarmowego (jak wyżej).
Burak czerwony – zastosowanie w kuchni
Warto wiedzieć, że zawarte składniki odżywcze, które znajdują się w burakach rozpuszczają się w wodzie. Z tego względu najlepiej spożywać to warzywo na surowo lub dodawać do zupy, ponieważ przenikają one do wywaru.
Buraki ćwikłowe można spożywać w postaci chipsów – ususzone w plastrach, które mogą zastąpić niezdrowe przekąski o wysokiej zawartości tłuszczów. Bardzo często dodawane są do zupek typu instant lub jako składnik przypraw.
Ciekawostką na pewno jest fakt, że betaina zawarta w burakach, która odpowiada za ich czerwony kolor, często wykorzystywana jest do nadawania czerwonej barwy innym produktom: galaretkom, lodom, deserom, napojom.
Buraki mogą być poddawane procesowi kiszenia. Wówczas ich wartość odżywcza dodatkowo rośnie, ponieważ zyskują właściwości probiotyczne. Spożywanie zakwasu z buraków poprawia florę bakteryjną przewodu pokarmowego, a dodatkowo rośnie zawartość witaminy C, witaminy B12 i witaminy B6.
Jak działa burak czerwony i na co może pomóc?
Burak czerwony działa przede wszystkim poprzez zawarte w nim substancje odżywcze, witaminy i minerały. Okazuje się, że regularne jedzenie buraków może wpłynąć na zdrowie układu krążenia, poprawić kondycję naczyń krwionośnych, układu mięśniowego oraz nerwowego.
Przypuszcza się, że buraki obniżają ciśnienie, poprawiają przepływ krwi, wpływają na prawidłowe funkcjonowanie mięśni, ich szybszą regenerację po intensywnym treningu i lepsze przyswajanie tlenu. Obecność saponin warunkuje ich właściwości przeciwzapalne, a dodatkowo buraki wzmacniają odporność.
Należy też dodać, że ich stosowanie może pomóc złagodzić dolegliwości związane z menopauzą, w tym uderzenia gorąca i dokuczliwe migreny. Regularne jedzenie buraków może wzmocnić organizm i pomoże uniknąć sezonowych infekcji i poprawić przemianę materii.
Burak czerwony przy raku
Choć mitem jest, że buraki mogą leczyć nowotwory, to prawdą jest, że mogą pomóc w ich zapobieganiu. Oczywiście nikt nie da gwarancji, że choroba się nie rozwinie, ale zawsze można w pewnym stopniu zmniejszyć związane z nią ryzyko. W tym właśnie może wesprzeć jedzie buraków.
Zawarte w nich betalaina, kwas ferulowy, rutyna, kempferol i kwas kawowy mogą spowalniać podział i wzrost komórek rakowych, co bezpośrednio przyczynia się do znacznie wolniejszego rozwoju choroby. Badania nad wpływem buraków na przebieg choroby i proces zdrowienia w przypadku pacjentów onkologicznych ciągle trwają i nie jednoznacznych wskazań, że faktycznie pomagają. Niemniej ich spożywanie na pewno nie zaszkodzi.
Burak czerwony przy odchudzaniu
Okazuje się, że właściwości zdrowotne buraków dotyczą również ich wpływu na utrzymanie zgrabnej sylwetki. To warzywa niskokaloryczne o bardzo niskiej zawartości tłuszczu. Są też bogate w wodę. Ich stosowanie przyczynia się do prawidłowego bilansowania spożywanej energii. Zdaniem specjalistów włączenie burków do swojej codziennej diety może przyczynić się do utraty nadmiarowych kilogramów.
Burak czerwony na lepsze funkcjonowanie mózgu
Czerwone buraki są bogate w azotany, a te mogą wpływać na poprawę funkcjonowania mózgu. Dzieje się tak dlatego, że właśnie azotany rozszerzają naczynia krwionośne, a to przekłada się na lepsze ukrwienie i dotlenienie mózgu, a w efekcie poprawia jego pracę.
Były w tym kontekście prowadzone badania i wykazały one, że włączenie buraka do swojej codziennej diety poprawiło ukrwienie na terenie płata czołowego mózgu. Płat ten jest odpowiedzialny za myślenie, podejmowanie decyzji i pamięć krótkotrwałą.
Jeżeli zaś chodzi o sok z buraka, to jego częste picie może pozytywnie wpłynąć na czas rekacji.
Burak czerwony na lepsze sportowe osiągnięcia
Bardzo dużą rolę odgrywa też burak w diecie sportowców. Odpowiedzialne za to są azotany, o których mowa była w kontekście wpływu warzywa na pracę mózgu. Azotany mogą poprawiać wydajność mitochondriów, a to bezpośrednio przekłada się na poziom energii wytwarzanej w komórkach.
Regularne wypijanie szklanki soku z buraków może przyczynić się do zwiększenia wytrzymałości oraz wydolności sercowo – oddechowej (zużycie tlenu większe nawet o 20%). Te dwa elementy mają ogromny wpływ na ogólną wydajność sportową.
Szacuje się, że szczyt działania soku z buraków następuje około 2 -3 godziny po jego wypiciu (wówczas stężenie azotanów jest największe). Z tego względu najlepiej wypijać go na kilka godzin przed treningiem lub zawodami.
Burak czerwony na trawienie
Buraki są bogatym źródłem błonnika, który pozytywnie wpływa na przebieg procesów trawienia. Dzieje się tak, ponieważ pozytywnie wpływa na florę bakteryjną jelit oraz zwiększa objętość stolca, co przyczynia się do skutecznego i efektywnego oczyszczania jelit.
Na skutek takiego działania poprawia się ogólne funkcjonowanie układu pokarmowego. Do wypróżnień dochodzi regularnie, można zapobiegać zaparciom, nieswoistemu zapaleniu jelit czy też wystąpieniu uchyłków jelita. Co więcej dieta, w której błonnik dostarczany jest w odpowiednich ilościach, pomaga uchronić się przed chorobą nowotworową okrężnicy oraz przed cukrzycą typu 2.
Burak czerwony na stany zapalne
Omawiane warzywo zawiera w sobie saponiny i betalainę, które wykazują działanie przeciwzapalne. Z tego powodu mogą być ważnym wsparciem dla osób, które zmagają się z chorobami serca, otyłością, chorobami wątroby oraz chorobami nowotworowymi. Ciekawostką z pewnością jest fakt, że spożywanie soku z buraka przez dwa tygodnie może wpłynąć na obniżenie białka C reaktywnego (CRP) oraz czynnika martwicy nowotworu alfą (TNF-a).
Co więcej mogą też poprawić komfort i jakość życia osób, które chorują na zwyrodnienie stawów.
Burak czerwony na lepsze ciśnienie krwi
Regularne spożywanie soku z buraka może przyczynić się do obniżenia ciśnienia krwi, zarówno tego skurczowego jak i rozkurczowego. Co jednak ważne, surowe buraki przynoszą tutaj znacznie lepsze efekty niż te gotowane.
Za uzyskanie takiego efektu prawdopodobnie odpowiadają znajdujące się w burakach azotany. W czasie przemian metabolicznych, organizm produkuje z nich tlenek azotu, a ten rozszerza naczynia krwionośne i skutkuje obniżeniem ciśnienia krwi.
Jakie składniki zawierają buraki czerwone?
Buraki zawierają w sobie:
witaminy (w tym witamina C, witaminy z grupy B);
składniki mineralne (magnez, wapń, cynk, potas, sód, miedź, żelazo niehemowe, które wchłania się w zaledwie 1 – 5%);
przeciwutleniacze (polifenole, flawonoidy);
saponiny;
karoteny;
betaina (która ułatwia przyswajanie białek z pożywienia i poprawia funkcje wątroby);
foliany (które wspomagają pracę układu krwionośnego i nerwowego);
42 kcal (jeden mały burak)
2 g białka (jeden mały burak);
10 g węglowodanów (jak wyżej);
2 g błonnika pokarmowego (jak wyżej).
Jak stosować buraki czerwone – dawkowanie
Jeżeli chodzi o buraki w ich naturalnej postaci, to nie ma żadnych jasno określonych dawek czy sposobów przyjmowania. Buraki można jeść na surowo lub ugotowane. Sprawdzą się jako składnik zupy, surówki czy sałatki warzywnej. Sok z buraka można dodać do soku malinowego i w ten sposób wzmocnić jego skład odżywczy.
Jeżeli zaś chodzi o suplementację burakiem ćwikłowym to tutaj już wiele zależy od producenta suplementu. Najczęściej zaleca się przyjmowanie 1 – 2 tabletek trzy razy dziennie. Tabletki można przyjmować w trakcie posiłku lub po jego zakończeniu. W takiej sytuacji nie należy przekraczać zalecanej dziennej dawki.
Burak czerwony – interakcje z lekami
Brakuje jednoznacznych informacji, które wskazywałyby, że łączenie suplementów z burakiem z innymi lekami, może stanowić jakiekolwiek zagrożenie dla zdrowia. Buraki nie wchodzą więc w interakcję z lekami.
Burak czerwony – przeciwwskazania
Nie wszyscy mogą jednak z pełną swobodą spożywać sok z buraka. Okazuje się, że nie jest on wskazany w przypadku osób z niedociśnieniem, kamicą nerkową czy dną moczanową. Burak ćwikłowy zawiera w sobie dość duże ilości szczawianów, które osobom z kamicą czy dną moczanową mogą nasilić objawy.
Osoby z cukrzycą również powinny przemyśleć stosowanie soku z buraka. Jest to napój o stosunkowo wysokiej zawartości prostych węglowodanów (wysoki indeks glikemiczny), co może spowodować podniesienie poziomu glukozy we krwi u chorych.
Czy osoby chore na cukrzycę mogę spożywać buraki?
Jeżeli chodzi o buraki, to cierpiący na cukrzycę mogą je spożywać, ale trzeba pamiętać, by porcje nie były duże. Niewielka ilośc buraków nie powinna zaszkodzić, ale w dużych ilościach mogą się przyczynić do podniesienia poziomu glukozy we krwi.
Burak czerwony – skutki uboczne i działania niepożądane
Okazuje się, że co do zasady burak ćwikłowy nie wykazuje żadnych skutków ubocznych czy działań niepożądanych. Z pewnością powinny na niego uważać osoby chore na cukrzycę (wysoki indeks glikemiczny), dnę moczanową i kamicę nerkową (szczawiany) oraz na niskie ciśnienie.
Dlaczego warto stosować buraki czerwone ?
Warto stosować buraki, ponieważ przyczyniają się one do poprawienia ogólnej kondycji całego organizmu. Włączenie ich do codziennej diety niweluje zgagę, obniża ciśnienie, spowalnia procesy starzenia poprawia ogólną wydolność organizmu. Ponadto, warzywa te zawierają w sobie przeciwutleniacze, witaminy i minerały. Są więc jednymi z najzdrowszych warzyw, pozytywnie wpływają na zdrowie i urodę.
Jak włączyć buraki czerwone do naszej diety?
Buraki czerwone można włączyć zarówno w postaci surowej, jak i gotowanej. Surowe buraki sprawdzą się w sałatkach i surówkach. Buraki gotowane również można wykorzystać do surówki lub surowe dodać do zupy i razem z nią podawać. Wartości odżywcze przechodzą do wywaru, więc nie ma obaw o jakość. Warto również pamiętać o soku. Świeżo wyciskany sok z buraków to naprawdę fantastyczny sposób na wzmocnienie swojego organizmu.
KATEGORIE
ZDROWA DIETA
ZDROWA DIETA
PRZEPISY
PRZEPISY
OLEJE
OLEJE
MIODY
MIODY
SUPERFOODS
SUPERFOODS
ZDROWA ŻYWNOŚĆ
ZDROWA ŻYWNOŚĆ
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Papryczka piri piri to nie tylko wyjątkowy, pikantny smak, ale również bardzo korzystny wpływ na Twoje zdrowie!
Odkryj tajemnice gumy guar: Dowiedz się, jak bezpiecznie korzystać z jej korzyści zdrowotnych i uniknąć skutków ubocznych.
Polecane dla Ciebie
Olej z dziurawca korzystnie wpływa na organizm, wspomaga układ nerwowy i poprawia samopoczucie, ponadto działa przeciwzapalnie, przyciwbakteryjnie i przeciwbólowo.
Nasiadówki z kory dębu to popularna praktyka medycyny ludowej. Pomagają zwalczyć wiele dolegliwości, np. hemoroidy i infekcje intymne. Zobacz, jak je przygotować.
Olej rycynowy, naturalny, od dawna używany w medycynie i kosmetyce. Wzmacnia osłabione włosy, brwi, rzęsy i paznokcie, korzystnie działa na skórę i pomaga w leczeniu wielu schorzeń.
Olej z wiesiołka wspiera zdrowie, ale nie jest wolny od ryzyka. Dowiedz się o 12 przeciwwskazaniach, z jakimi lekami nie należy go łączyć i jakie mogą być skutki uboczne.
Odkryj zdrowotne sekrety miodu z mniszka lekarskiego! Jak go zrobić, jakie ma właściwości, jak go przechowywać i na co pomaga? Uważaj na przeciwwskazania. Dowiedz się więcej!