Zapalenie oskrzeli wywołuje objawy ze strony układu oddechowego. Kaszel i podrażnienie gardła mogą zmniejszyć zioła, np. dziewanna, sosna zwyczajna. Poznaj ich właściwości.
Chmiel – Właściwości, działanie, zastosowanie, stosowanie, skutki uboczne i przeciwwskazania
- Opublikowano: 18.01.2023
Chmiel zwyczajny to roślina jadalna, która już wieki temu była wykorzystywana w medycynie ludowej. Jest znany z tego, że wspomaga działanie układu moczowego, ale jego zastosowanie jest o wiele szersze. Dlatego ekstrakt z szyszek chmielu jest wykorzystywany zarówno w przemyśle spożywczym, jak i do produkcji wielu suplementów wspierających funkcjonowanie organizmu. Dowiedz się więcej o tej roślinie, kiedy warto po nią sięgać i jakie ma zastosowanie.
Chmiel (łac. humulus lupulus l.) to dwupienna pnąca bylina z rodziny konopiowatych z dłoniastowrębnymi liśćmi. Jej pędy, które owijają się wokół siebie, osiągają do 6 m długości. Kiedy roślina ta kwitnie, pojawiają się na niej zarówno kwiatostany męskie, jak i żeńskie. Te pierwsze są zebrane w wiechowate, a te drugie w kłosowate kwiatostany. Ponadto kwiaty żeńskie są bezpłatkowe.
Tym, za co szczególnie ceni się chmiel, są jego owoce. Wyróżnia je pomarańczowy, ciemnozłoty lub jasnobrązowy kolor, mają kulisty kształt i przypominają szyszki. To właśnie owoce tej rośliny oraz włoski otarte z żeńskich kwiatostanów są wykorzystywane jako surowiec zielarski.
Chmiel rośnie w Europie, na Syberii i w Ameryce Północnej. Idealnym terenem do jego uprawy są tereny lekko zacienione, osłonięte od wiatru i ciepłe. Uprawiane rośliny są nawet dwa razy dłuższe niż te, które rosną dziko – ich pędy mogą osiągać długość do 12 m.
Jaki jest skład chmielu?
Zastosowanie chmielu we wspomaganiu leczenia różnych schorzeń jest tak szerokie ze względu na znajdujące się w nim cenne dla zdrowia substancje. Jest bogaty w:
flawonoidy – związki te wspomagają walkę z wolnymi rodnikami, stanami zapalnymi oraz funkcjonowanie układu moczowego;
garbniki skondensowane – wspierają one ochronę organizmu przed wolnymi rodnikami;
olejki eteryczne – wspomagają one walkę z grzybami, bakteriami i wirusami;
aminokwasy.
Szyszki chmielu – składniki aktywne
Charakterystyczne, szyszkowate owoce chmielu są bogate w:
kwasy goryczowe – znajduje się w nich wysoka zawartość alfa-kwasów, czyli humulonów i beta-kwasów, czyli lupulonów. Wspomagają one hamowanie, wyciszenie czynności kory mózgowej, a w efekcie całego układu nerwowego;
terpeny – związki te mogą łagodzić stany zapalne;
glikozydy flawonolowe – należą do nich kwercetyna, kempferol, katechiny i rutyna – wspomagają neutralizację szkodliwego wpływu wolnych rodników na ludzki organizm
chalkony – wspierają profilaktykę chorób nowotworowych oraz walkę z groźnymi bakteriami i grzybami.
Chmiel – właściwości
Chmiel znalazł zastosowanie w zielarstwie, jako suplement diety, ponieważ na podstawie przeprowadzonych badań dowiedziono, że wykazuje on właściwości:
przeciwdrobnoustrojowe – wspomaga walkę organizmu z grzybami i bakteriami;
uspokajające i nasenne – zawarte w nim związki wspomagają hamowanie aktywności układu nerwowego;
spazmolityczne, czyli rozkurczające;
antyrakowe – substancje znajdujące się w tej roślinie przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka zachorowania na raka;
hipotensyjne – wspomaga obniżenie ciśnienia krwi;
moczopędne – wspiera proces produkcji moczu i wspomaga jego wydalanie;
przeciwbólowe;
przeciwzapalne;
estrogenne.
Chmiel – zastosowanie
Chmiel na zdrowie
Na bazie chmielu produkuje się suplementy diety – kapsułki, tabletki i koncentraty. Znajduje się on również w składzie niektórych leków o działaniu uspokajającym i ułatwiającym zasypianie. Natomiast napary z chmielu wspomagają pracę układu moczowego, trawiennego i są wykorzystywane do przemywania ran.
Chmiel w browarnictwie
Zgodnie z tradycyjną recepturą piwa do jego warzenia powinno wykorzystywać się suszone szyszki chmielu. Jednak obecnie podczas jego produkcji stosuje się granulaty i ekstrakty chmielowe. To one odpowiadają za charakterystyczny smak piwa – jego goryczkę i aromat.
Chmiel w kuchni
Podczas przygotowywania potraw można wykorzystywać zarówno szyszki, jak i pędy, liście oraz kwiaty tej rośliny. Dodaje się je do sałatek, omletów, mięs oraz stosuje się jako przyprawę do zup i napojów.
Olejek eteryczny z chmielu bywa wykorzystywany do aromatyzowania ciast. Natomiast wywar z szyszek to także substytut drożdży i zakwasu, po który można sięgnąć, piekąc chleb. Młode pędy chmielu mogą być również dodatkiem do sosu śmietanowego lub składnikiem soku warzywnego.
Chmiel w kosmetyce
Chmie znalazł zastosowanie jako składnik kosmetyków do pielęgnacji włosów i twarzy. Na jego bazie produkuje się specyfiki przeznaczone do skóry tłustej, które wspomagają regulację produkcji łoju. Powstają także szampony z chmielem z w składzie – warto je stosować w przypadku problemu z przetłuszczającymi się włosami.
Chmiel w leczeniu łupieżu
Do walki z łupieżem wykorzystuje się olejek z chmielu. Jego stosowanie wspomaga wzmocnienie struktury włosów.
Jak działa chmiel i na co może pomóc?
Działanie uspokajające
Stosowanie preparatów z chmielem wspomaga walkę ze stanami przewlekłego stresu, wzmożonym napięciem nerwowym i bezsennością. Dzieje się tak, gdyż zawarte w nim substancje przyczyniają się do ograniczenia przesyłania bodźców przez układ nerwowy.
Działanie rozkurczowe
Substancje zawarte w chmielu wspomagają zmniejszenie napięcia mięśni gładkich – m.in. jelit, naczyń krwionośnych oraz dróg moczowych. Dlatego spożywanie tej rośliny w formie naparów, suplementów wspiera walkę z ich skurczami i bólem.
Działanie wspomagające trawienie
Spożywanie chmielu przyczynia się do łagodzenia objawów nieżytu układu pokarmowego. Jest to możliwe, gdyż składniki aktywne zawarte w szyszkach wspierają proces produkcji soku żołądkowego oraz śliny.
Działanie estrogenne
Chmiel zwyczajny pomaga ograniczyć dolegliwości i złe samopoczucie – objawów typowych dla menopauzy i napięcia przedmiesiączkowego.
Działanie antynowotworowe
Zawarty w chmielu ksantohumol – antyoksydant i aktywny flawonoid – przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia raka prostaty. Natomiast zawarte w nim izoksantohumol oraz 8-prenylonaryngenina wspierają profilaktykę nowotworu piersi.
Działanie wspomagające pracę układu moczowego
Chmiel bywa nazywany naturalnym diuretykiem. Dzieje się tak, gdyż jest ziołem, które wspiera produkcję moczu. Oprócz tego wspomaga on rozluźnienie mięśni gładkich układu moczowego, co przyczynia się do jego łatwiejszego wydalania.
Działanie łagodzące objawy menopauzy
W chmielu znajdują się fitoestrogeny, które „naśladują” ludzkie estrogeny. Dlatego wspomaga on walkę z objawami menopauzy. Może łagodzić uderzenia gorąca, drażliwość i przyczynia się do poprawienia samopoczucia.
Działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze
Związki zawarte w chmielu wykazują właściwości bakteriostatyczne – dotyczy to zwłaszcza humulonu i lupulonu. Natomiast flawonoidy wspomagają walkę z bakteriami, grzybami, wirusami, a także z pierwotniakiem wywołującym malarię.
Jak stosować chmiel – w jakiej formie go przyjmować?
W sklepach zielarskich dostępne są suszone szyszki chmielu, na bazie których można przygotowywać napary. Wystarczy w tym celu jedną łyżeczkę suszu zalać 250 ml wrzącej wody i odczekać 15 minut – napój jest wtedy gotowy do picia.
Chmiel jest też dostępny w wielu suplementach dietach – wspomagających proces zasypiania, redukcję stresu, walkę z groźnymi drobnoustrojami. Są to kapsułki, tabelki, a także koncentraty w postaci płynów.
Chmiel – przeciwwskazania
Ze stosowania preparatów zawierających chmiel powinni zrezygnować ci, którzy:
przyjmują leki uspokajające;
zajmują się obsługą maszyn lub prowadzą pojazdy mechaniczne – chmiel może wywoływać nadmierną senność;
cierpiące na nowotwory piersi i raka macicy – chore powinny unikać tej rośliny ze względu na zawartość w niej fitoestrogenów;
kobiety karmiące piersią i w ciąży.
Specyfików na bazie chmielu oraz naparów na bazie tej rośliny nie należy podawać dzieciom poniżej 12. roku życia.
Chmiel – skutki uboczne i działania niepożądane
Chmiel jest uważany za bezpieczną dla zdrowia roślinę, a suplementy z nim w składzie nie powinny wywoływać skutków ubocznych – o ile są spożywane zgodnie z instrukcją ich producenta.
Jednak jeżeli po wypiciu naparu czy spożyciu produktu z tą rośliną wystąpią niepokojące objawy, warto skonsultować się z lekarzem. Takie symptomy zazwyczaj mają związek z reakcją alergiczną na chmiel, ale występują bardzo rzadko.
Chmiel – efekty stosowania
Chmiel to cenne dla ludzkiego zdrowia zioło:
wspomaga ono funkcjonowanie wielu układów w organizmie – a w tym moczowego, trawiennego oraz krwionośnego;
jego spożywanie wspiera walkę z drobnoustrojami – i to zarówno z bakteriami, grzybami, jak i pierwotniakami oraz wirusami;
może łagodzić objawy przewlekłego stresu, napięcia nerwowego, a w efekcie przyczynia się do poprawy nastroju;
wspomaga profilaktykę nowotworów.
Dlaczego warto stosować chmiel?
Szyszki chmielu to surowiec zielarski o łagodnym działaniu. Ich spożywanie może być naturalnym sposobem na wsparcie walki z popularnymi dolegliwościami – z bezsennością, napięciem nerwowym, problemami ze strony układu moczowego, zaburzeniami trawienia.
Preparaty na bazie szyszek chmielu można stosować jeszcze przed rozpoczęciem farmakoterapii, która może mieć poważniejsze skutki uboczne. Jeżeli jednak suplementy i napary okażą się nieskuteczne, należy skonsultować swój problem z lekarzem. Należy też zachować ostrożność.
Czy chmiel można jeść?
Chmiel bywa przygotowywany tak jak szparagi. Na bazie jego pędów przyrządza się zupy, sosy, a także dodaje się te części rośliny do omletów. Ze względu na to, że według wyników badań wykazuje on właściwości przeciwdrobnoustrojowe, wykorzystuje się go jako naturalny konserwant. Jednak w przemyśle spożywczym jest najczęściej surowcem do produkcji piwa.
Chmiel jest uprawiany, aby mógł być wykorzystany w ziołolecznictwie, do produkcji niektórych farmaceutyków i w browarnictwie. To roślina, która wszechstronnie wspomaga funkcjonowanie organizmu, a przy tym może być ciekawym dodatkiem do potraw. Dlatego, o ile nie ma przeciwwskazań, warto spożywać zarówno szyszki, kwiaty, jak i pędy oraz liście chmielu.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Odkryj 18 niezwykłych właściwości zdrowotnych moringi! Dowiedz się, na co może pomóc ta cudowna roślina.
Dowiedz się, jak rozpoznać mniszka lekarskiego i unikać pomylenia go z innymi roślinami. Kluczowe informacje w jednym artykule oraz obrazowe podsumowanie.
Polecane dla Ciebie
Co to jest inozytol? Poznaj go w odpowiedziach na najczęściej zadawane przez użytkowników pytania. Dowiedz się czym jest, jak działa, jak go stosować i jakie ma skutki uboczne i przeciwwskazania.
Witamina E, nazywana witaminą młodości i płodności, o licznych właściwościach prozdrowotnych i kosmetycznych, łagodząca objawy wielu schorzeń, korzystna dla całego organizmu.
Siarka organiczna na zdrowe stawy i jędrną skórę. Gdzie znaleźć ten cenny związek i jak włączyć go diety? Zobacz dlaczego warto stosować MDM!
Poznaj możliwe skutki uboczne picia kolagenu. Dowiedz się czy można go przedawkować. Zobacz jak stosować go bezpiecznie by uniknąć interakcji i efektów ubocznych.
Kolagen rybi charakteryzuje się budową podobną do kolagenu ludzkiego. Dlatego cieszy się coraz większą popularnością. Poznaj jego właściwości i zastosowanie.