Cebula to powszechne warzywo, słynące z prozdrowotnych właściwości. Pomaga ustabilizować ciśnienie tętnicze, wspiera w walce z przeziębieniami. Dowiedz się więcej.
Cytryna – Właściwości, wartości odżywcze, skutki uboczne i zastosowanie w kuchni i kosmetyce
- Opublikowano: 28.09.2022
Cytryna to nieodzowny element każdej kuchni, dbający o prawidłowy balans smakowy dań i zapewniający im orzeźwiającą kwaskowatą nutę. Cytryna to także skarbnica witaminy C, która idzie w parze z wieloma innymi witaminami i minerałami. Jedną z najważniejszych właściwości prozdrowotnych cytryny jest wspomaganie odporności, ale cennych atutów ma o wiele więcej. Co istotne, owoc ten świetnie sprawdza się też w kosmetyce. Sok cytrynowy to remedium na przebarwienia, zaś otrzymywany z cytryny olejek to cenne wsparcie dla cery trądzikowej i tłustej. Wysoka zawartość witaminy C sprawia, że nie sposób zapomnieć o cytrynie w sezonie jesienno-zimowym, kiedy jesteśmy podatni na przeziębienia i grypę.
Cytryna zwyczajna lub inaczej cytryna właściwa (Citrus linon L.) jest gatunkiem należącym do rodziny rutowatych. Powstała ze skrzyżowania limy i cytronu. Prawdopodobnie pochodzi z Chin lub Indii, skąd rozprzestrzeniła się na teren Bliskiego Wschodu. Do Europy cytryna przywędrowała w czasach średniowiecza (przypuszczalnie została przywieziona w rejony basenu Morza Śródziemnego przez arabskich kupców).
Drzewa cytrynowe uwielbiają klimat tropikalny, ale dobrze rosną też w klimacie umiarkowanym. Mają formę małych, rozgałęzionych, wiecznie zielonych drzewek. Liście cytryny są niewielkie, jasnozielone, lśniące, jajowato-lancetowate. Na gałęziach rośliny zaobserwować można kolce. Kwiaty cytryny są średniej wielkości, mają białą barwę i wydzielają silny zapach. Owoce to zmodyfikowane jagody o żółtym kolorze i twardej, grubej skórce, niezwykle bogatej w substancje lotne. Dojrzałe cytryny zbiera się nawet 10 razy w roku. Miąższ cytryny złożony jest z drobnych segmentów, w których znaleźć można rozliczne pęcherzyki wypełnione orzeźwiającym, pysznym sokiem.
Cytryna – właściwości
Cytryna to owoc o wielu cennych właściwościach prozdrowotnych. Jest bogatym skupiskiem polifenoli, mających silne zdolności antyoksydacyjne. Dzięki nim intensywnie wspiera odporność organizmu i zmniejsza prawdopodobieństwo nowotworów oraz innych chorób związanych z czynnikami cywilizacyjnymi.
Jako skarbnica witaminy C cytryna wzmacnia naczynia krwionośne, zmniejsza ich przepuszczalność oraz zwiększa barierę obronną przed wpływem szkodliwych czynników zewnętrznych, takich jak wirusy czy bakterie. Co ciekawe, cytryna wykazuje również kilka mało znanych, acz równie cennych działań, między innymi wspomaga leczenie artretyzmu, łagodzi bóle, zwiększa wchłanialność i biodostępność składników mineralnych (w tym żelaza i wapnia) oraz pobudza produkcję żółci, poprawiając czynność wątroby.
Najważniejsze prozdrowotne właściwości cytryny:
cytryna wykazuje właściwości przeciwnowotworowe (dzięki bogatej puli antyoksydantów),
cytryna wspiera zdrowie nerek i dróg moczowych (wspomaga usuwanie bakterii z układu moczowego, zapobiega tworzeniu się kamieni nerkowych),
cytryna pobudza układ odpornościowy do pracy (poprawia odpowiedź immunologiczną, łagodzi infekcje, pomaga zwalczać wirusy, ma silne właściwości antybakteryjne),
cytryna wspomaga pracę układu pokarmowego i usprawnia procesy trawienne,
cytryna wykazuje właściwości odchudzające (reguluje przemianę materii, pomaga szybciej pozbywać się nadprogramowych kilogramów),
cytryna wspomaga układ krążenia i poprawia kondycję naczyń krwionośnych,
cytryna wykazuje właściwości alkalizujące (zasadotwórcze), normuje pH, przeciwdziała zakwaszeniu organizmu,
cytryna stymuluje oczyszczanie organizmu z toksyn,
cytryna obdarzona jest dobrymi właściwościami regenerującymi (wspomaga odnowę tkanek),
cytryna wykazuje korzystny wpływ na drogi oddechowe.
Właściwości soku z cytryny
Zarówno cały owoc cytryny, jak i wyizolowany sok cytrynowy mają dobroczynny wpływ na cały nasz organizm, przy czym picie soku to szczególnie cenna recepta na wiele dolegliwości. Jakimi właściwościami może poszczycić się sok z cytryny?
Sok z cytryny jest skarbnicą elektrolitów. Zapewnia dobre nawodnienie organizmu, przez co usprawnia jego funkcjonowanie.
Świeżo wyciśnięty sok z cytryny stymuluje wypłukiwanie szkodliwych drobnoustrojów oraz toksyn z organizmu.
Sok z cytryny korzystnie wpływa na nerki, pomaga pozbyć się kamieni nerkowych i przeciwdziała ich powstawaniu (co wykazały badania przeprowadzone w American Urological Association).
Sok z cytryny zwalcza niestrawność i dyskomfort w jamie brzusznej po posiłkach, pomaga też obniżać poziom cukru we krwi.
Regularne picie soku z cytryny z wodą lub zieloną herbatą to metoda na wzmocnienie i rewitalizację organizmu oraz zmniejszenie podatności na zmęczenie psychofizyczne.
Codzienne picie soku z cytryny z wodą o poranku to patent na szybszy metabolizm i sprawniejszą utratę tłuszczowej masy ciała.
Przeprowadzone badania wykazały, że sok z cytryny jest skuteczny w leczeniu grzybicy skóry i opryszczki.
Co ciekawe, sok z cytryny ma także szeroką paletę właściwości użytkowych, co oznacza, że jest skutecznym i ekologicznym domowym pomocnikiem. Sok cytrynowy nada się do:
usuwania kamienia z czajnika,
usuwania pleśni,
czyszczenia armatury,
mycia okien i polerowania luster,
usuwania plam z tkanin,
usuwania osadów (np. z herbaty czy kawy),
mycia naczyń, desek do krojenia i plastikowych pojemników na żywność,
czyszczenia piekarnika i kuchenki mikrofalowej,
czyszczenia płytek i fug.
Cytryna – wartości odżywcze
Zawartość składników odżywczych (szczególnie witamin i minerałów) w cytrynie jest imponująca. Owoc zawiera też błonnik, liczne antyoksydanty i sporą ilość wody.
Cenne składniki odżywcze i antyoksydanty zawarte w cytrynie:
białko,
błonnik pokarmowy,
kwas cytrynowy,
witamina C,
witamina A,
witamina E,
cholina,
witamina B1,
kwas foliowy,
witamina B6,
potas,
magnez,
cynk,
selen,
wapń,
fosfor,
żelazo,
sód,
mangan,
miedź,
luteina,
zeaksantyna,
flawonoidy.
Cytryna – zastosowanie
Częściej stanowi dodatek do napojów i potraw niż jest jedzona samodzielnie, jak inne owoce. Nie zmienia to jednak faktu, że cytryna jest nieodzownym elementem każdej kuchni. Plasterek cytryny wrzucony do gorącej herbaty to doskonały sposób na rozgrzanie ciała w chłodniejsze dni, a świeży sok z cytryny zmieszany z wodą, liśćmi mięty i lodem to recepta na orzeźwienie i odświeżenie w upały. Zastosowań cytryna ma jednak o wiele więcej.
Cytryna dla zdrowia
Bogate właściwości prozdrowotne pozwalają na jej szerokie wykorzystanie przy rozmaitych niedomaganiach. Owoc sprawdzi się zarówno w użytku wewnętrznym, jak i zewnętrznym, na przykład w celu przyspieszenia gojenia ran.
Jak można stosować cytrynę dla zdrowia:
pić codziennie na czczo wodę z sokiem z połowy cytryny, kurkumą (lub imbirem) i miodem,
dodawać cytrynę do koktajli warzywnych i warzywno-owocowych,
popijać w ciągu dnia zieloną herbatę z cytryną,
pić codziennie zioła z dodatkiem soku z cytryny (np. melisę, miętę, rumianek, czystek),
przyrządzać dietetyczne lemoniady ze świeżo wyciśniętym sokiem z cytryny.
Cytryna w kuchni
Cytrynę warto włączyć do codziennej diety tak z uwagi na walory zdrowotne, jak i kulinarne. Tym uniwersalnym dodatkiem okrasimy mnóstwo różnych dań zarówno o charakterze słodkim, jak i wytrawnym. Cytrynę można dodawać do:
koktajli,
herbatek ziołowych, zielonej, białej i czarnej herbaty,
napojów i drinków,
sosów, dipów,
zup,
sałatek,
past,
dań warzywnych,
surówek i sałatek,
dań rybnych,
dań mięsnych,
deserów i ciast.
Cennym dodatkiem kulinarnym jest nie tylko miąższ, ale i starta skórka cytryny. Nadaje wyjątkowego aromatu ciastom, ciastkom, kremom, lodom, deserom. Co ciekawe, kiedy pokropimy sokiem z cytryny owoce lub warzywa, dłużej zachowają pierwotny kolor. Sok z cytryny to także sprawdzony patent na usunięcie przykrego zapachu z rąk po kulinarnych podbojach. Zaś skórki cytryny włożone do lodówki to sposób na eliminację brzydkich zapachów.
Cytryna w kosmetyce
Cytryna jednocześnie głęboko odżywia i regeneruje skórę, oraz poprawia jej stan na zewnątrz. Rozjaśnia skórę, redukuje przebarwienia, pajączki naczyniowe i sińce, tonizuje, odświeża, oczyszcza i zwalcza drobnoustroje. Uelastycznia skórę, rozświetla, stymuluje proces produkcji kolagenu i działa przeciwstarzeniowo.
Wysoka aktywność i wszechstronne działanie cytryny sprawia, że cytrynowe ekstrakty są często wykorzystywane do produkcji kosmetyków: kremów do twarzy, kremów do rąk, balsamów, peelingów, żeli do mycia ciała, serum do twarzy, preparatów do oczyszczania twarzy, maseczek. Sok z cytryny to także jeden z najczęściej stosowanych składników do wytwarzania domowych mikstur pielęgnujących, w tym masek i toników.
Jak działa cytryna i na co pomaga?
Cytryna pozytywnie oddziałuje na strukturę i pracę wielu organów, w tym wątroby. Zawarty w soku z cytryny kwas cytrynowy przyczynia się do obniżenia poziomu enzymów wątrobowych (aminotransferazy alaninowej i aminotransferazy asparaginianowej) i dodatnio wpływa na strukturę organu. Chroniąc miąższ wątroby, hamuje martwicę hepatocytów. Obecny w cytrynie limonen blokuje z kolei proces namnażania się komórek raka wątroby.
W jaki sposób jeszcze cytryna wspomaga zdrowie?
Cytryna jako przeciwutleniacz
W cytrynie znajdziemy liczne polifenole, w tym głównie flawonoidy takie jak: hesperydyna, kwercetyna, eriocytryna, naringina, diosmina, apigenina. Pełnią one rolę antyoksydantów (przeciwutleniaczy), a że jest ich bardzo wiele, cytryna uznawana jest za jeden z owoców o najwyższym potencjale antyoksydacyjnym. Na uwagę zasługuje również duża ilość witaminy C – równie silnego przeciwutleniacza. Flawonoidy w połączeniu z witaminą C stanowią silne wsparcie antyoksydacyjne dla organizmu. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym cytryna to swoisty hamulec dla procesów starzenia organizmu, a jednocześnie silna broń przeciw wolnym rodnikom odpowiedzialnym za choroby cywilizacyjne.
Cytryna na serce
Owoce obfitujące w witaminę C, w tym cytryna, pomagają normować ciśnienie krwi i zmniejszają ryzyko zaistnienia chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak choroba wieńcowa, nadciśnienie czy miażdżyca. Ich udział w codziennej diecie zalecany jest zarówno osobom narażonym na te schorzenia, jak i tym już na nie chorującym. Na choroby serca i układu krążenia stosuje się też wyizolowany błonnik cytrusowy, który normuje poziom cholesterolu we krwi. Przeciwutleniacze zawarte w cytrynie, takie jak flawonoidy i witamina C, chronią układ krążenia przed szkodliwym wpływem wolnych rodników oraz uelastyczniają naczynia krwionośne.
Cytryna na układ pokarmowy
Cytryna zawiera duże stężenie błonnika rozpuszczalnego w formie pektyn. Niezwykle korzystnie wpływa on na układ pokarmowy. Poprawia pracę jelit, usprawnia procesy trawienne oraz spowalnia wchłanianie węglowodanów, przez co zapobiega gwałtownym skokom cukru we krwi.
Cytryna na odchudzanie
Cytryna to jeden z najważniejszych owocowych sojuszników odchudzania. Poprawia przemianę materii, usprawnia mechanizm trawienia cukrów, detoksykuje organizm, hamuje apetyt, daje uczucie sytości na dłuższy czas. Stosowany z dużą regularnością sok z cytryny może zmniejszyć przyrost masy ciała i przyspieszyć tempo gubienia kilogramów.
Cytryna przeciw nowotworom
Dzięki znacznej ilości zawartych przeciwutleniaczy cytryna stanowi cenny płaszcz ochronny przed zmianami nowotworowymi. Unieszkodliwia wolne rodniki, a tym samym chroni komórki przez niebezpiecznymi mutacjami. Co więcej, jak wykazały badania, zawarty w cytrynie limonen ma zdolność niszczenia komórek niektórych nowotworów, w tym jamy ustnej, płuc, piersi, okrężnicy, żołądka, skóry.
Cytryna na zdrowie stawów
Jak wykazały badania, cytryna, jak również inne produkty zawierające duże pokłady witaminy C, znacząco zmniejszają ryzyko zapalenia wielostawowego. Co więcej, okłady ze startej skórki cytryny są skutecznym sposobem na złagodzenie bólu stawów.
Jak stosować cytrynę – dawkowanie
Żeby cytryna dawała nam efekt prozdrowotny, odchudzający, wzmacniający i nawadniający, trzeba stosować ją regularnie i w odpowiednich ilościach. Sok z połowy cytryny (dodany do koktajlu lub wody) to najczęściej stosowana jednorazowa dawka. Takie mikstury z cytryną możemy stosować 1-3 razy dziennie. Jednocześnie możemy dodawać ją do rozmaitych dań i przekąsek.
Cytryna – przeciwwskazania
Z uwagi na wysoki poziom kwaśności cytryny powinny unikać osoby zmagające się z refluksem żołądka, gdyż może ona zaostrzać dokuczliwe objawy.
Skutki uboczne picia soku z cytryny
Nadmierne ilości cytryny mogą wywołać szereg skutków ubocznych, w tym: uszkadzać szkliwo zębów i potęgować erozję, wywoływać ból brzucha, powodować zgagę, nasilać wydalanie moczu (a tym samym przyczyniać się do odwodnienia), podrażniać dziąsła i jamę ustną.
Cytryna – efekty stosowania
Cytryna jest owocem o wszechstronnym zastosowaniu. Efekty jej regularnego spożywania to przede wszystkim: wzmocnienie odporności, zaopatrzenie organizmu w niezbędne witaminy i minerały, poprawa procesów metabolicznych, sprawniejsze pozbywanie się złogów i toksyn z ustroju oraz poprawa jakości skóry.
Dlaczego warto stosować cytrynę?
Cytryna ma niebanalnie orzeźwiający, cytrusowy smak i mnóstwo walorów zdrowotnych. Jest, można powiedzieć, owocem od zadań specjalnych. Uzupełnia niedobory witamin i minerałów, wspiera gospodarkę wodno-elektrolitową, odtruwa z toksyn, chroni przed nowotworami i intensywnie wspomaga pracę wielu organów.
Jak wybierać cytryny i jak je przechowywać?
Wybierać należy cytryny duże, ciężkie, jędrne, świeżo wyglądające, mające jasnożółtą, żywą barwę i przyjemny cytrusowy zapach. Unikać zaś należy cytryn miękkich, posiadających ciemne plamy i pofałdowaną skórkę. Cytryny najlepiej przechowywać w lodówce.
KATEGORIE
ZDROWA DIETA
ZDROWA DIETA
PRZEPISY
PRZEPISY
OLEJE
OLEJE
MIODY
MIODY
SUPERFOODS
SUPERFOODS
ZDROWA ŻYWNOŚĆ
ZDROWA ŻYWNOŚĆ
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Rukola - doskonale znana, jako dodatek do dań śródziemnomorskich może w niewiarygodny sposób wzmocnić organizm i usprawnić funkcjonowanie wielu narządów; sprawdź, jak!
Kombucha to orzeźwiający napój, doceniany za walory wspierające prawidłową pracę organizmu. Jego spożywanie wspomaga układ odpornościowy, pokarmowy. Sprawdź szczegóły.
Polecane dla Ciebie
Znany z orzechowego posmaku olej z pestek dyni to wyjątkowe źródło zdrowych tłuszczów i sposób na problemy z prostatą, odpornością, skórą i włosami, sercem, a także z pasożytami.
Odkryj zdrowotne sekrety miodu z mniszka lekarskiego! Jak go zrobić, jakie ma właściwości, jak go przechowywać i na co pomaga? Uważaj na przeciwwskazania. Dowiedz się więcej!
Ta niepozorna przyprawa może wnieść wiele dobrego dla Twojego zdrowia, działa antynowotworowo, przeciwzapalnie i przeciwbólowo; zobacz, jak jeszcze może Ci pomóc
Olejek z oregano ma wiele zalet, ale nie jest odpowiedni dla każdego. Sprawdź 17 przeciwwskazań i dowiedz się, kto szczególnie powinien go unikać, aby zachować bezpieczeństwo!
Choć od pszczół czerpiemy głównie miód warto zwrócić uwagę również na ich inny produkt, czyli pierzgę pszczelą - to prawdziwa bomba witaminowa i cenne źródło makro oraz mikroelementów.