Koszenila, niekiedy mylona z czerwienią koszenilową, jest naturalnym, często stosowanym w przemyśle żywieniowym barwnikiem, który nadaje produktom intensywną czerwoną barwę.
Czy len mielony jest szkodliwy? – Możliwe zatrucia i jak bezpiecznie go stosować
- Opublikowano: 08.08.2023
Len zwyczajny to roślina, która jest stosowana zarówno w kuchni, jak i w walce z wieloma dolegliwościami. Była przyjmowana już setki lat temu, m.in. w Grecji i Rzymie. Obecnie w aptekach i sklepach zielarskich znaleźć można m.in. len mielony. Czy jego spożywanie prowadzi do skutków ubocznych?
Len mielony to nic innego jak rozdrobnione ziarna lnu zwyczajnego. To roślina oleista, będąca cennym źródłem nienasyconych kwasów omega-3 i fitoestrogenów. Len zawiera też błonnik, białko, witaminy, minerały oraz fitosterole. Roślina ta jest stosowana w codziennej diecie przede wszystkim w celu wsparcia procesów trawiennych zachodzących w ludzkim organizmie.
Len mielony to ziarna, które zostały rozdrobnione. Mają postać proszku, który można z łatwością zalać wodą. Preparat tego typu jest chętnie stosowany przez osoby, które borykają się z problemami żołądkowymi. Stanowi bowiem cenne źródło błonnika, wspierającego funkcjonowanie jelit. Co więcej, suplementacja lnu mielonego może również przyczynić się do zwiększenia poziomu kwasów omega-3, które są niezbędne do prawidłowego działania wielu organów w ludzkim ciele. Niektóre osoby przyjmują także całe nasiona lnu oraz wzbogacają posiłki olejem lnianym.
Czy len mielony jest szkodliwy?
Nasiona lnu zwyczajnego są doskonałym dodatkiem do codziennej diety. Wiele osób przyjmuje ten składnik także jako suplement. Nadużywanie nasion lnu może nieść za sobą nieprzyjemne skutki uboczne. Roślina ta zawiera bowiem glikozydy cyjanogenne, które mogą rozpadać się do cyjanowodoru. Związek ten jest natomiast niebezpieczny dla ludzkiego organizmu.
Zawartość glikozydów cyjanogennych nie oznacza jednak, nasiona lnu zawsze są niebezpieczne. Istnieje bowiem wiele sposobów, które pozwalają na zneutralizowanie tych związków. Zmielone nasiona lnu można zalać gorącą wodą lub zmieszać z owocami. Siemię lniane przyjmuje się też w całości, choć w takich warunkach kwasy tłuszczowe nie mają szansy przeniknąć do organizmu, a co za tym idzie – uzupełnić niedoborów.
Możliwe skutki uboczne po spożyciu lnu mielonego
Mielone siemię lniane stanowi świetny dodatek do wielu posiłków. Jeśli jest przyjmowane w niewielkich ilościach, nie powinno powodować skutków ubocznych. Trzeba jednak pamiętać, że ziarna lnu zawierają duże ilości błonnika, co może przyczynić się do zwiększenia częstotliwości wypróżnień. Wśród innych dolegliwości związanych ze spożywaniem mielonego siemienia warto wyróżnić:
ból brzucha,
wzdęcia,
nudności.
Suplementacja lnu niesie również za sobą konieczność zwiększenia podaży płynów. Picie zbyt małych ilości wody przy jednoczesnym przyjmowaniu tego produktu może bowiem doprowadzić do pojawienia się zaparć.
1. Zaparcia
Len mielony zawiera błonnik, który wspiera procesy trawienne. Przy nadmiernym spożywaniu tego produktu może jednak dojść do zaparć. Sposobem na uniknięcie tej dolegliwości jest zwiększenie podaży wody w trakcie suplementacji siemienia lnianego. W ten sposób można rozrzedzić odchody, a co za tym idzie – ułatwić ich wydalanie, nawet jeśli zawierają one dużo niestrawionych resztek (w tym przypadku błonnika).
2. Reakcja alergiczna
Nasiona siemienia lnianego mogą również powodować alergie, choć jest to stosunkowo rzadkie zjawisko. Najczęstszymi objawami uczulenia jest wysypka, trudności z oddychaniem, nudności, wymioty oraz ból brzucha. Objawy alergii po spożycia nasion lnu mogą różnić się w zależności od stopnia nasilenia problemu u danej osoby i rodzaju uczulenia.
3. Interakcje z lekami
Suplementy diety z dodatkiem siemienia lnianego mogą doprowadzić również do osłabienia lub wzmocnienia działania leków przyjmowanych doustnie. Z tego powodu osoby prowadzące farmakoterapię powinny skonsultować chęć przyjmowania ziaren lnu z lekarzem.
4. Niepłodność
Istnieje przekonanie, że zbyt duże porcje lnu mogą przyczynić się do niepłodności u mężczyzn. Wciąż nie ma jednak wiarygodnych badań w tym zakresie.
5. Cyjanowodór
Jeśli chodzi o len mielony, szkodliwy jest tylko jeden typ związków wchodzących w jego skład. Glikozydy cyjanogenne zawarte w ziarnach mogą przemieniać się w cyjanek. Do takiego zjawiska dochodzi jednak tylko w przypadku większych porcji lnu. Aby glikozydy zamieniły się w cyjanek, konieczne są też odpowiednie warunki. Oznacza to, że temu procesowi można łatwo zapobiec.
Jak powstaje cyjanowodór?
Same glikozydy cyjanogenne nie są szkodliwe dla ludzkiego organizmu. Mogą one jednak przekształcać się w groźny cyjanek. Z tego powodu przyjmowane nasiona należy zalać zimną lub gorącą wodą. Ważne, by nie doszło do naruszenia łupiny nasion. Taka sytuacja może bowiem prowadzić do rozpoczęcia się procesu cyjanogenezy, czyli przemiany glikozydów w cyjanowodór.
Istnieje również sposób na dezaktywację enzymów obecnych w nasionach. Jest to możliwe poprzez gotowanie lub prażenie ziaren. Wysoka temperatura może jednak doprowadzić do uszkodzenia również cennych substancji, jak kwas alfa-linolenowy.
Cyjanogeneza - dlaczego nie wolno zalewać mielonego lnu zimną wodą?
Len zawiera związki cyjanogenne, należące do grupy glikozydów nitrylowych. To przede wszystkim linustatyna i neolinustatyna. Związki te mają za zadanie uchronić len przed zwierzętami roślinożernymi. W określonych okolicznościach przemieniają się one w cyjanowodór, tzw. kwas pruski, który jest niebezpieczny dla ludzkiego zdrowia.
Szkodliwe związki uwalniają się dopiero w momencie, w którym łupinka ziarna zostanie naruszona. Wówczas aktywują się enzymy umieszczone w ziarnach, które w normalnych warunkach nie stykają się ze sobą. Zmielone siemię lniane jest już rozdrobnione, dlatego w jego przypadku konieczne jest zastosowanie obróbki w wysokiej temperaturze. Dobrze sprawdza się zalanie nasion ciepłą wodą – zimna, nie pozwoli na dezaktywację szkodliwych enzymów.
Czy jest możliwe zatrucie się lnem mielonym?
Zatrucie się lnem mielonym jest możliwe przede wszystkim w przypadku spożywania większych ilości ziaren. Z łyżki lnu powstaje około 0,835 miligrama cyjanowodoru. To porcja śladowa, jednak w sytuacji, gdy każdego dnia spożywasz nawet kilka łyżek ziaren, może ona zacząć stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia.
Ryzyko zatrucia jest największe przede wszystkim w przypadku dzieci, które ważą zdecydowanie mniej niż dorośli. W ich przypadku nawet mniejsze porcje siemienia mogą doprowadzić do pojawienia się niepożądanych objawów. Śmiertelne zatrucie się cyjanowodorem pochodzącym z siemienia jest jednak praktycznie niemożliwe – w tym celu należałoby spożyć ponad kilogram ziaren jednego dnia.
Jak używać bezpiecznie lnu?
Suplementacja siemienia lnianego powinna przebiegać zgodnie z kilkoma zasadami. Nie należy przekraczać ilości wynoszącej 50-100 g dziennie. Nie powinno się też zalewać zmielonych ziaren zimną wodą. Jednorazowa pomyłka (zastosowanie zbyt chłodnego płynu) nie doprowadzi jednak do poważnego zagrożenia dla zdrowia. We wspomnianej porcji zawartość cyjanowodoru jest bowiem dość niewielka.
Stosowanie wysokiej temperatury może jednak doprowadzić do utraty innych, cennych składników odżywczych zawartych w lnie. Z tego powodu niektóre osoby decydują się na zalewanie zmielonych ziaren letnią wodą, bez ich gotowania czy prażenia. Taka praktyka ma sens jedynie w przypadku mniejszych porcji siemienia lnianego – istnieje bowiem ryzyko, że w ziarnach pozostaną związki przekształcające się w cyjanek. Przy tak niewielkich ilościach ewentualne zatrucie jest niemal niemożliwe.
W ludzkim organizmie istnieją też mechanizmy, które pomagają usunąć i zneutralizować substancje potencjalnie toksyczne. Takiej zdolności zwykle nie mają osoby borykające się z chorobami nerek i wątroby, dlatego w ich przypadku lepiej stosować obróbkę termiczną siemienia. Alternatywą dla zalewania proszku wodą jest dodanie go do wypieków – zarówno tych słonych, jak i słodkich. Siemię lniane można też podgrzać, a następnie zastosować jako składnik koktajlu.
Jak bezpiecznie używać siemienia lnianego?
Picie siemienia lnianego to praktyka popularna wśród osób, które chcą dostarczyć swojemu organizmowi dodatkowe kwasy omega-3. Po zalaniu ziaren wodą może jednak dojść do rozpadu tych cennych związków. Z tego powodu wiele osób nie poddaje mielonych ziaren obróbce termicznej (choć jest to ryzykowne) lub stosuje całe nasiona.
Wśród najważniejszych zasad podczas suplementacji siemienia lnianego warto wyróżnić:
przyjmowanie siemienia lnianego przynajmniej godzinę przed posiłkiem – ziarna mogą bowiem powodować ograniczenie wchłaniania witamin i pierwiastków z pożywienia,
unikanie mieszania siemienia z zimną wodą,
miksowanie siemienia lnianego z owocami – w kwaśnym środowisku można delikatnie zniwelować szkodliwe związki zawarte w produkcie. Sposób ten pozwala na zachowanie cennych wartości odżywczych siemienia lnianego, jednocześnie zmniejszając ryzyko zatrucia.
Ziarna można jeść w całości, jednak w takiej postaci wspierają one jedynie funkcjonowanie jelit i nie dostarczają cennych substancji odżywczych. W siemieniu lnianym znajduje się wiele cennych składników, dlatego warto, by trafiły one do organizmu i wsparły jego funkcje.
Jakie są przeciwwskazania do stosowania lnu mielonego?
Ze zmielonego siemienia lnianego nie powinny korzystać osoby cierpiące na silne zaparcia i choroby zapalne. Innym przeciwwskazaniem jest też alergia na ten produkt.
Substancje zawarte w nasionach zmielonego siemienia mogą również wchodzić w reakcję z niektórymi lekami. Suplementacja tego produktu nie jest wskazana w przypadku osób spożywających środki przeciwzakrzepowe – np. aspirynę.
Ostrożność podczas spożywania zmielonego siemienia powinny zachować też kobiety w ciąży i karmiące piersią. Chęć codziennej suplementacji tego składnika warto skonsultować z lekarzem prowadzącym. Substancje zawarte w ziarnach siemienia lnianego mogą bowiem stanowić potencjalne ryzyko dla płodu lub małego dziecka. Kobiety w ciąży powinny szczególnie dbać o to, by jakiekolwiek spożywane siemię lniane było poddawane obróbce termicznej.
KATEGORIE
ZDROWA DIETA
ZDROWA DIETA
PRZEPISY
PRZEPISY
OLEJE
OLEJE
MIODY
MIODY
SUPERFOODS
SUPERFOODS
ZDROWA ŻYWNOŚĆ
ZDROWA ŻYWNOŚĆ
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Kumin rzymski to przyprawa wykorzystywana w kuchni. Wykazuje wiele cennych właściwości, głównie wspierając pracę przewodu pokarmowego. Dowiedz się więcej.
Trwa pobieranie danych. Zaczekaj kilka sekund i spróbuj ponownie wyciąć lub skopiować obiekt.
Polecane dla Ciebie
Kalina koralowa to powszechnie występująca roślina ozdobna, okazuje się jednak, że ma ona również bardzo wartościowe właściwości lecznicze!
Syrop z pędów sosny to doskonały sposób na naturalne wzmocnienie odporności, uporanie się z kaszlem i jesiennymi infekcjami.
Odkryj sekrety olejku z oregano. Dowiedz się, jak bezpiecznie go stosować, by czerpać zdrowotne korzyści. Zadbaj o swoje zdrowie naturalnie.
Zbierasz dziką różę? Zobacz, kiedy i jak to robić, by czerpać z niej maksymalne korzyści zdrowotne. Najlepsze porady na złote jesienne plony czekają!
Aronia cieszy się dużą popularnością ze względu na szerokie właściwości zdrowotne. Sprawdź, dlaczego warto i w jakiej formie najlepiej ją spożywać.