Maślan sodu to naturalne wsparcie dla Twoich jelit, zobacz, w jakich sytuacjach warto go przyjmować i jak robić to bezpiecznie!
Węgiel aktywny – Co to jest? Właściwości, działanie, zastosowanie, dawkowanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 26.09.2022
Od lat na biegunkę i zatrucie zaleca się węgiel aktywny (carbo activatus). To czarne tabletki, które niemalże natychmiast pomagają uporać się z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego. Metoda jest nie tylko doskonale znana, ale przede wszystkim bardzo skuteczna i z ogromną historią stosowania. Czym jest ów węgiel aktywowany, jak działa i czy leczenie biegunki to jego jedyne zadanie? Oto najważniejsze informacje.
Węgiel aktywny, zwany również węglem aktywowanym lub węglem leczniczym (carbo medicinalis) to specjalnie produkowany węgiel, który powstaje z materii organicznej. Produkuje się go poprzez spalanie w bardzo wysokiej temperaturze (900 stopni Celsjusza) miazgi drzewnej, torfu, węgla kopalnego lub skorup orzechów. Następnie podlega on procesowi aktywacji za pomocą pary wodnej lub niektórych kwasów. W ten sposób dochodzi do powstania licznych porów, które zwiększają powierzchnię adsorpcyjną (powierzchnię wchłaniania) przy zachowaniu małej objętości produktu. Tak powstały węgiel aktywowany ma nie tylko zdolność wchłaniania, ale również wiązania niektórych substancji chemicznych.
Produkcja węgla aktywnego jest stosunkowo prosta i tania, a to sprawia, że sam produkt również jest bardzo przystępny cenowo.
Węgiel aktywny – właściwości
Węgiel aktywny ma przede wszystkim właściwości adsorpcyjne, czyli zdolność do wchłaniania. Polega to na wiązaniu niektórych cząsteczek chemicznych przez węgiel. Dzięki temu nie tylko zostają one „przejęte” przez węgiel, ale również zneutralizowane chemicznie.
To właśnie dzięki tej właściwości węgiel aktywowany jest w stanie wiązać w przewodzie pokarmowym trucizny, toksyny bakteryjne, bakterie, gazy jelitowe, białka i niektóre leki. Sprawdza się również do usuwania metali ciężkich z organizmu. Dlatego jest on tak dobrym rozwiązaniem na różnego rodzaju biegunki i niedyspozycje żołądkowe lub jelitowe.
Ważnym aspektem są również właściwości osłaniające węgla aktywnego. Po przyjęciu doustnym, węgiel nie wchłania się w przewodzie pokarmowym. Jest wydalany razem z kałem, co może spowodować czarne zabarwienie stolca. Fakt, że nie jest wchłaniany powoduje, że przez całą drogę przez układ pokarmowy może działać. Dzięki temu może wzmacniać i osłaniać błonę śluzową całego przewodu pokarmowego.
Węgiel aktywny – zastosowanie
Z uwagi na swoje adsorpcyjne i osłaniające właściwości węgiel aktywny znalazł zastosowanie w lecznictwie. Ciekawostką jest to, że obecnie jego wykorzystanie znacznie się rozszerzyło. Stosuje się go już nie tylko dla zdrowia w lżejszych zatruciach pokarmowych czy dolegliwościacg jelitowych, ale również w kosmetyce. Okazuje się bowiem, że ma bardzo dobroczynny wpływ na naszą cerę.
-Węgiel aktywny dla zdrowia
W starożytności węgiel aktywowany stosowany był na rany. Dzięki temu szybciej się goiły i nie wydzielały nieprzyjemnego zapachu. Niektóre plemiona afrykańskie i rdzenna ludność Ameryki Północnej (Aborygeni) do dziś korzysta z właściwości węgla leczniczego. Stosowany jest jako środek na „wyciąganie” trucizny z ran po ukąszeniu pająka, węża czy skorpiona. Bardzo często wybierany jest również jako środek do leczenia reakcji alergicznych po zatruciu bluszczem.
W aptekach węgiel aktywowany dostępny jest pod postacią tabletek na zatrucie pokarmowe, ale również w opatrunkach. Po zastosowaniu go na ranę, wchłania wysięk, neutralizuje zapach i wiąże endotoksyny. Sprawdza się szczególnie w przypadku trudno gojących się ran. Może być stosowany na owrzodzenia lub odleżyny.
Główne zastosowanie węgla aktywnego to leczenie biegunek. Węgiel w przewodzie pokarmowym wiąże toksyny i czynniki, które spowodowały zatrucie i transportuje je aż do jelita grubego, skąd są usuwane wraz ze stolcem. Takie efekty są możliwe, ponieważ węgiel nie wchłania się w przewodzie pokarmowym, tylko przemieszcza się jego długością aż do odbytu, gdzie zostaje wydalony.
Wspiera również w pewnym stopniu w leczeniu wzdęć. Badania wykazały, że pomaga usuwać nagromadzone gazy, które są przyczyną wzdęć, a tym samym przynosi ulgę i daje rozluźnienie w obrębie układu pokarmowego.
Jego stosowanie doustne powoduje również, że zabezpiecza on błonę śluzową przewodu pokarmowego i chroni przed działaniem szkodliwych substancji. Należy tu tylko pamiętać, by nie stosować go zbyt długo. Może być podawany jedynie doraźnie. Węgiel leczniczy ma bowiem zdolność do wchłaniania z organizmu enzymów i witamin.
-Węgiel aktywny w kosmetyce
W ostatnim czasie węgiel aktywny znalazł również szerokie zastosowanie w kosmetyce. Można go znaleźć jako składnik szamponów, mydeł, żeli, past do zębów, maseczek czy peelingów.
Włączenie go do produkcji kosmetyków wynika przede wszystkim z jego właściwości wchłaniania, ale nie tylko. Ma działanie przeciwzapalne, rozjaśniające i przeciwbakteryjne, dlatego też stał się ważnym składnikiem kosmetyków.
Sprawdza się w pielęgnacji cery tłustej i mieszanej. Polecany jest osobom ze skłonnością do trądziku i rozszerzonych porów. Może być stosowany w przypadku nadmiernego nagromadzenia sebum, zrogowaceń lub zanieczyszczeń. Dlatego właśnie jest składnikiem niektórych maseczek, peelingów i żeli do twarzy.
W szamponach pomaga uporać się z nadmiernym przetłuszczaniem się włosów i wspiera walkę z łupieżem.
Pasty do zębów, które w swoim składzie mają węgiel aktywowany, mają działanie wybielające, ale nie tylko. Pomagają uporać się z nieprzyjemnym zapachem z ust oraz łagodzą podrażnienia jamy ustnej i dziąseł. Trzeba jednak pamiętać, że wybielanie zębów za pomocą pasty z węglem aktywnym pomaga usunąć przebarwienia powstałe na skutek kawy herbaty czy wina. W przypadku głębszych zmian w kolorystyce uzębienia mogą nie rozwiązać wszystkich problemów.
Jak działa węgiel aktywny?
Węgiel leczniczy wiąże substancje toksyczne i czynniki wywołujące zatrucie, ale wyłącznie wtedy, gdy znajdują się one jeszcze w przewodzie pokarmowym. Dlatego właśnie tak ważne jest jak najszybsze jego przyjęcie bezpośrednio po zatruciu. To szansa, na związanie większej ilości toksyn i szybsze uporanie się z zatruciem. Najlepiej wiąże substancje, które są niezjonizowane, czyli rozpuszczalne w tłuszczach, a nie w wodzie. Węgiel aktywowany wskazany jest też przy wzdęciach i lżejszych zatruciach.
Węgiel aktywny na wzdęcia
Węgiel leczniczy można podawać dorosłym i dzieciom powyżej dwunastego roku życia w przypadku wystąpienia wzdęć lub przy lekkich zatruciach z objawami wzdęć. Badania wykazały, że węgiel pomaga pozbyć się nagromadzonych gazów, a tym samym zmniejsza doświadczanie wzdęcia. Samodzielnie węgiel można przyjmować przez siedem dni. Nie zaleca się przedłużania kuracji bez konsultacji z lekarzem.
Węgiel aktywny na biegunki
W przypadku biegunki również zaleca się stosowanie węgla aktywnego. Ma właściwości adsorpcyjne. Wchłania toksyny i bakterie wywołujące biegunkę. Nie jest wchłaniany w przewodzie pokarmowym, tylko z niego wydalany, więc wszystkie związane toksyny również są wydalane.
Węgiel aktywny a zatrucia
Właściwości adsorpcyjne węgla aktywnego sprawdzają się również w przypadku zatruć substancjami chemicznymi. Jego szybkie podanie pozwala związać cząsteczki trucizny i innych substancji szkodliwych i wydalić je zanim jeszcze zdążą narobić szkód w organizmie.
Czy węgiel aktywny może pomów w walce z wirusami i przeziębieniem?
Okazuje się, że węgiel leczniczy może się okazać pomocny również w zwalczaniu wirusów i przeziębienia. Jego zdolność do wiązania toksyn sprawia, że działanie wirusów i drobnoustrojów jest znacznie osłabione, a dzięki temu odpowiedź immunologiczna organizmu jest skuteczniejsza. Infekcja przebiega w sposób znacznie łagodniejszy i trwa zdecydowanie krócej.
Kiedy stosować węgiel aktywny i na co pomaga?
Węgiel powinno się stosować w przypadku biegunek, wzdęć i zatruć. Sprawdzi się również, jako wsparcie w leczeniu przeziębień. Pomaga w zatruciach lekami i innymi związkami chemicznymi.
Pomaga w leczeniu ran, owrzodzeń i odleżyn. Wspiera pielęgnację cery tłustej i mieszanej oraz ze skłonnością do trądziku i rozszerzonych porów. Zmniejsza problem łupieżu i przetłuszczających się włosów. Pomaga w wybielaniu zębów i usuwaniu z nich nalotu z kawy, herbaty czy wina.
Jak stosować węgiel aktywny – dawkowanie
Dzieci powyżej dwunastego roku życia i osoby dorosłe mogą przyjmować węgiel aktywny w dawce od 800 mg do 1200 mg. Oznacza to, że powinien być przyjmowany w czasie biegunki kilka razy na dobę, aż do ustąpienia dolegliwości. Taka dawka zalecana jest przy lekkich zatruciach, z objawami fermentacji w jelitach oraz wzdęciami. Tabletki można połykać w całości, ale warto je rozgryźć. W ten sposób działanie węgla aktywnego zacznie się szybciej. Stosuje się go do ustąpienia objawów.
W przypadku biegunki powinno się spożywać od 3 g do 6 g co godzinę. Najlepiej przyjmować go w postaci zawiesiny wodnej (tabletka rozpuszczona w wodzie). W takiej postaci zadziała szybciej i skuteczniej.
Przy zatruciach węgiel również przyjmujemy w postaci zawiesiny, ale jego dawka powinna być większa. Jednorazowe podanie powinno mieścić się w granicach od 4 g do 12,5 g.
Węgiel aktywny w proszku czy w tabletkach?
Węgiel aktywny dostępny jest w postaci tabletek, proszki oraz granulatu. Wybór odpowiedniej formy zależy w dużej mierze od tego, do czego ma być stosowany. W przypadku zatruć lekami czy substancjami chemicznymi oraz w przypadku biegunek zaleca się spożywanie zawiesiny z węgla aktywnego. W takich sytuacjach z powodzeniem sprawdzi się więc ten sproszkowany. Jeżeli natomiast chodzi o lekkie niestrawności i wzdęcia – z powodzeniem można zastosować węgiel w tabletkach.
Węgiel aktywny – przeciwwskazania
Mimo tego, że węgiel aktywny jest bardzo skuteczny i szybko przynosi poprawę samopoczucia, nie każdy może go bezpiecznie stosować.
Wśród przeciwwskazań znajdują się takie dolegliwości jak:
niedrożność przewodu pokarmowego;
porażenie perystaltyki jelit;
uporczywe wymioty;
zaburzenia świadomości;
niesprawne odruchy obronne ze strony układu oddechowego;
rozstrój żołądka;
ostry ból brzucha;
wrzodziejące zapalenie okrężnicy;
niedrożność jelit.
Węgiel aktywny nie powinien być też stosowany w przypadku regularnego przyjmowania leków. Jest to spowodowane jego właściwościami adsorpcyjnymi. Może wchłaniać składniki aktywne leków, a tym samym zmniejszać ich skuteczność działania. Nie zaleca się również stosowania węgla aktywnego u osób po zabiegach operacyjnych w obrębie przewodu pokarmowego. Węgla aktywnego nie stosuje się w czasie posiłków, ponieważ pokarm osłabia jego działanie.
Węgiel aktywny – skutki uboczne i działania niepożądane
Stosowanie węgla aktywnego powoduje, że wydalany stolec ma czarne zabarwienie. Ponadto może dojść do zaburzeń żołądkowo – jelitowych, w tym zaparć i wymiotów. W przypadku gdy reakcją na podanie węgla aktywnego są wymioty może również dojść do zachłyśnięcia treścią żołądkową.
W przypadku przyjmowania go z innymi lekami, działaniem ubocznym będzie również hamowanie ich skuteczności.
Czy można przyjmować węgiel aktywny w ciąży?
Przed przyjęciem węgla w czasie ciąży warto skonsultować to z lekarzem prowadzącym. Chodzi głównie o możliwe działania niepożądane, jak zaparcia czy wymioty.
Czy węgiel aktywny wchodzi w interakcje z innymi lekami?
Węgiel wchodzi w interakcje z niektórymi lekami. Ogranicza wówczas ich działanie lub całkowicie je hamuje. Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku leków przyjmowanych na stałe, gdzie organizm powinien być cały czas w takim samym stopniu wysycony substancją czynną preparatu.
Węgiel ogranicza wchłanianie między innymi salicylanów, barbituranów czy glutetimidu. Prawdopodobnie zmniejsza też działanie leków antykoncepcyjnych, przeciwzakrzepowych i antybiotyków.
Węgiel aktywny do roślin – w jakim celu się go stosuje?
Węgiel aktywny neutralizuje działanie wielu szkodliwych związków organicznych. Usuwa pestycydy, detergenty, fenole oraz metale ciężkie. Ponadto ma zdolność uzdatniania wody. Węgiel aktywny korzystnie wpływa na podłoże, w którym znajdują się rośliny. Filtruje je, zapobiega powstawaniu chorób grzybowych, neutralizuje bakterie i zapobiega zgniliźnie korzeni.
Dlaczego warto stosować węgiel aktywny?
Węgiel aktywny warto stosować z uwagi na jego właściwości adsorpcyjne i oczyszczające. Pomaga uporać się z biegunkami, wzdęciami i w razie zatrucia lekami, dzięki zdolności do wiązania i usuwania toksyn z organizmu. Ponadto ma duże znaczenie w kosmetyce. Wspiera w walce z łupieżem i przetłuszczającymi się włosami, pomaga w pielęgnowaniu cery tłustej i mieszanej oraz ze skłonnością do trądziku i rozszerzonych porów.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Chlorek magnezu to suplement, który pomoże uzupełnić niedobory tego pierwiastka w Twoim organizmie, zobacz, jak działa i jak go bezpieczenie stosować!
Hupercyna A - przyjaciel Twojego mózgu. Badania wykazały, że stosowanie hupercyny poprawia koncentrację i zdolność uczenia się. Jakie jeszcze zastosowanie ma ta substancja?
Polecane dla Ciebie
Odkryj, jak herbata z piołunu może poprawić Twoje zdrowie. Dowiedz się, kto powinien jej unikać i jakie ma niesamowite właściwości. Przeczytaj teraz.
Poznaj moc przytulii w walce z żylakami! Odkryj naturalne metody leczenia i ulgę dla nóg. Poznaj sposob przygotowania przytulii i metody jej aplikacji przeciwko żylakom.
Zastanawiasz się nad stosowaniem moringi? Poznaj 8 kluczowych przeciwwskazań i uniknij potencjalnych ryzyk. Sprawdź nasz artykuł!
Porastający wybrzeże Bałtyku rokitnik to pełna wartości odżywczych roślina, która wzmacnia i wspiera organizm w niedoborze witaminy C i jest dobra na serce oraz choroby skóry.
Ostropest plamisty: naturalny i bezpieczny sposób dla zdrowej wątroby. Jakie są efekty jego stosowania?