Świeży sok z buraka przez niektórych jest uznawany za niebezpieczny. Sprawdź, jakie są przeciwwskazania do jego stosowania i kto powinien zachować szczególną ostrożność.
Mangostan – Co to jest? Właściwości, działanie, zastosowanie, przeciwwskazanie i skutki uboczne
- Opublikowano: 18.04.2023
Mangostan (Garcinia mangostana L.) należy do najsmaczniejszych owoców świata, a równocześnie jest pełną dobroczynnych działań rośliną leczniczą. Zawiera bogatą paletę substancji biologicznie aktywnych, w tym jeden z najsilniejszych antyoksydantów – koenzym Q10, dzięki któremu wykazuje właściwości antynowotworowe. Jest też jednym z nielicznych źródeł HCA – związku hamującego proces lipogenezy. Z tego względu wyciągi z mangostanu często wchodzą w skład suplementów diety dla osób odchudzających się. Jak działa mangostan?
Mangostan właściwy (Garcinia mangostana L.) to wiecznie zielone drzewo należące do rodziny roślin kluzjowatych. Inne będące w obiegu nazwy mangostanu to: garcynia, smaczelina, żółciecz, żółtopla. Miejscem pochodzenia tej rośliny jest Azja Południowo-Wschodnia, a dokładniej Archipelag Malajski. Naturalnie występuje między innymi w Tajlandii, Malezji, Indonezji, Brazylii, Indiach i na Sri Lance. Z uwagi na dobroczynny wpływ na zdrowie i nietuzinkowy smak owoc mangostanu w Azji traktowany jest jako „dar niebios”.
Drzewo mangostanu dorasta do 25 m. Posiada ma rozłożystą, stożkowatą, bogato ulistnioną koronę i twardą, niemal czarną korę. Roślina charakteryzuje się ciemnozielonymi, długimi, lśniącymi liśćmi i zielono-różowymi kwiatami (rozdzielnopłciowymi lub obupłciowymi). Kwiaty wyrastają na szczytach pędów. Owocem mangostanu jest okrągła jagoda o średnicy około 6 cm. Ma ciemno-fioletową, grubą, gładką skórkę i biały, miękki miąższ podzielony na segmenty. Miąższ zawiera 6-8 nasion.
Owoce mangostanu dla jednych przypominają smak słodkiego agrestu, dla innych są zbliżone do owoców moreli lub ananasów. Choć w każdym mangostan wywołuje nieco inne wrażenia smakowe, jedno nie ulega wątpliwości – owoc jest niebywale orzeźwiający i wyborny. Co warto dodać, choć owoc mangostanu czasem bywa utożsamiany z powszechnie spotykanymi na naszym rynku dużymi owocami mango, tak naprawdę to całkiem inny gatunek.
Mangostan – właściwości
Mało który owoc może konkurować z owocem mangostanu, jeśli chodzi o działanie prozdrowotne przy jednoczesnej silnej aktywności na rzecz szczupłej sylwetki. Roślina poszczycić się może bardzo wysoką zawartością składników odżywczych i substancji blokujących nadmierny apetyt. Wszechstronne właściwości zdrowotne mangostanu wynikają bogatego zestawu witamin i minerałów, a także silnych antyoksydantów. Zaś za działanie wyszczuplające w głównej mierze odpowiada kwas hydroksycytrynowy i błonnik pokarmowy.
Owoc mangostanu ma silne właściwości antyoksydacyjne, przez co zmniejsza ryzyko chorób cywilizacyjnych, w tym chorób układu krążenia i chorób nowotworowych. Istotną właściwością mangostanu jest także zdolność do hamowania rozwoju wirusa HIV. Owoc ten ma też dobre właściwości przeciwbakteryjne. Regularne spożywanie owoców mangostanu lub ekstraktów z mangostanu pozytywnie odbija się na naszym metabolizmie, układzie hormonalnym oraz ogólnym samopoczuciu psychofizycznym.
Mangostan wykazuje właściwości:
antyoksydacyjne,
antybakteryjne, antywirusowe, przeciwgrzybicze,
antynowotworowe,
immunomodulujące,
przeciwzapalne,
oczyszczające,
moczopędne,
ochronne (chroni m.in. skórę, serce, naczynia krwionośne, układ nerwowy),
hipotensyjne,
regulujące pracę układu hormonalnego,
przeciwreumatyczne,
przeciwalergiczne,
przeciwcukrzycowe,
przeciwmiażdżycowe.
Jakie składniki zawiera mangostan?
Owoce mangostanu zawierają bogatą pulę związków spełniających rolę antyoksydantów, w tym pokaźną ilość ksantofili, a także koenzym Q10, katechiny, stilbeny, beta-karoten, tokoferole i chinony.
Inne cenne składniki mangostanu to błonnik pokarmowy, polisacharydy (w tym chityna), białka i enzymy. Na szczególną uwagę zasługuje kwas hydroksycytrynowy odpowiedzialny za właściwości wyszczuplające tej rośliny. Owoc mangostanu jest także zasobnym źródłem związków mineralnych takich jak: żelazo, potas, magnez, mangan, wapń, fosfor, miedź, cynk. Nie brak w nim też witaminy C, witaminy E, witaminy A i witamin z grupy B.
Mangostan – zastosowanie
W ludowej medycynie azjatyckiej, sięgającej czasów starożytnych, mangostan spełniał bardzo istotną rolę. Nazywany był nawet świętym owocem, ponieważ skutecznie neutralizował różnego rodzaju niedyspozycje i przypadłości, zwłaszcza cielesne, ale także i mentalne. Używano go m.in. przy problemach trawiennych, biegunkach, bólach reumatycznych, osłabieniu, dolegliwościach skórnych, ranach, krwotokach i jako środek wzmacniający i regenerujący organizm po chorobach.
Mangostan należy do ścisłej czołówki najzdrowszych i najsmaczniejszych owoców tropikalnych. Jest też jednym z najbardziej wszechstronnych owoców na świecie. Jest szeroko wykorzystywany w różnych gałęziach przemysłu. Ma przede wszystkim zastosowanie kulinarne, zielarskie i farmaceutyczne, niemniej jednak sprawdza się również w innych obszarach działalności człowieka. Z Azji i Ameryki Południowej, w których umiejscowione są największe plantacje mangostanu, bardzo chętnie eksportowany w inne rejony globu.
Mangostan wchodzi w skład licznych suplementów diety i preparatów ziołowych:
stanowiących ochronę antyoksydacyjną przed chorobami cywilizacyjnymi,
poprawiających odporność organizmu,
detoksykujących,
dodających energii i sił witalnych,
wspomagających serce i układ krążenia,
normujących gospodarkę cukrową w organizmie,
przyspieszających proces utraty wagi.
Spotkać też go można w specyfikach stojących na straży prawidłowego poziomu cholesterolu i cukru we krwi.
Wyciągi z mangostanu stanowią składnik aktywny w wielu kosmetykach, w tym kremach do twarzy, balsamach do ciała, szamponach, odżywkach, maskach do twarzy i włosów. Z oleju wytłaczanego z nasion mangostanu wyrabia się mydła. Olej z nasion znajduje też zastosowanie w przemyśle spożywczym. Podobnie zresztą jak całe owoce, które nie dość że sprzedawane są w formie surowej, to jeszcze służą do produkcji wielu przetworów – dżemów, konfitur, soków.
Zaś drewno mangostanu wykorzystywane jest jako surowiec do produkcji mebli i jako materiał rzeźbiarski. Ciemny pigment ze skórki znajduje natomiast zastosowanie jako barwnik w przemyśle skórzanym.
Jak działa mangostan i na co może pomóc?
Mangostan, jako skarbnica antyoksydantów, hamuje procesy starzenia, a jednocześnie ochrania organy, tkanki i komórki przed uszkodzeniami. Dzięki chitynie i błonnikowi stymuluje proces oczyszczania organizmu z toksyn i metali ciężkich. Dzięki związkom polifenolowym, witaminom z grupy B, cynkowi i koenzymowi Q10 działa przeciwzapalnie, wspiera naturalną odporność organizmu i pomaga lepiej bronić się przed patogenami.
Za sprawą chinonów, HCA i błonnika mangostan wykazuje też działanie hipolipemiczne (pomaga obniżać poziom lipidów i cholesterolu we krwi) i hipoglikemiczne (pomaga obniżać poziom cukru we krwi).
Dzięki HCA i błonnikowi pokarmowemu mangostan jest wskazany dla osób odchudzających się. Skutecznie zmniejsza apetyt i nasila odczucie sytości, przez co łatwiej jest nam trzymać się diety o obniżonej kaloryczności. Co więcej, kwas HCA sprzyja syntezie i gromadzeniu glikogenu w wątrobie, co z kolei blokuje uczucie bycia głodnym. Systematycznie sięgając po mangostan lub preparaty z mangostanem, możemy wygrać z nawykiem podjadania między posiłkami.
Mangostan może też być pomocny w przypadku: problemów jelitowych i żołądkowych, infekcji dróg moczowych i infekcji intymnych, reumatyzmu, zapalenia stawów, dny moczanowej, nadciśnienia, migren, insulinooporności, oparzeń, ran, dolegliwości skórnych. Potrafi też prewencyjnie chronić nas przed chorobami neurodegeneracyjnymi (np. chorobą Alzheimera i Parkinsona), cukrzycą, miażdżycą, chorobami serca.
Jak stosować mangostan – dawkowanie
Mangostan jako owoc może być spożywany według własnych preferencji. Z pewnością jednak, jak żaden pokarm, nie powinien być konsumowany w nadmiarze. Kilka sztuk owoców mangostanu na dzień to optymalna porcja.
W przypadku tabletek i innych preparatów zawierających wyciągi z mangostanu warto zawsze trzymać się zalecanych przez producenta dawek. Przeważnie rekomendowana dawka to 500 mg ekstraktu z mangostanu na dobę. W niektórych przypadkach dawka ta może być podniesiona do 1000 mg na dobę.
Jak smakuje mangostan?
Wielu osobom mangostan kojarzy się z mango. Pod względem gatunku i pochodzenia mangostan nic wspólnego z mango nie ma. Jednak podobnie jak on należy do grona owoców tropikalnych. I podobnie jak mango jest wyśmienity, rześki i soczysty.
Smak mangostanu może kojarzyć się ze smakiem ananasa, poziomek, pomarańczy, moreli, agrestu, liczi. Nie ulega jednak wątpliwości, że jest jedyny w swoim rodzaju. Dojrzały owoc mangostanu ma miękki, biały, lekko kremowy, nieco galaretowaty, bardzo delikatny miąższ. W smaku miąższ mangostanu jest słodko-kwaskowy, bardzo aromatyczny, tropikalny, orzeźwiający, ożywczy, a zarazem łagodny dla podniebienia.
Jak jeść mangostan?
Świeże owoce mangostanu to w naszych sklepach niezwykle rzadki widok. Jeśli jednak uda nam się je kupić, możemy delektować się nimi, jedząc je na surowo lub dodawać do przekąsek na słodko, koktajli i deserów. Dobrze spisują się jako dodatek do lodów, naleśników, omletów, deserów jogurtowych, ciast, babeczek. Sprawdzą się też w sałatkach owocowych, sorbetach i musach. Można je również dodawać do potraw „na słono”, w tym do dań typu curry.
Mangostan – przeciwwskazania
Choć mangostan jest bezpieczny dla zdrowia, nie powinno się spożywać go w nadmiernych ilościach. Szczególnie powinny na ten owoc uważać osoby zmagające się z zaburzeniami krzepliwości krwi, poważnymi schorzeniami układu sercowo-naczyniowego, zażywające leki przeciwzakrzepowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz osoby przed zabiegami i operacjami.
Mangostan – skutki uboczne i działania niepożądane
Mangostan bardzo rzadko daje negatywne efekty uboczne. W sporadycznych przypadkach mogą wystąpić bóle brzucha, skurcze w jamie brzusznej, reakcje alergiczne takie jak opuchlizna, pieczenie w jamie ustnej i gardle, wysypka.
Czy mangostan może zaszkodzić?
Nie ma wystarczających badań na to, że mangostan jest w pełni bezpieczny dla kobiet w ciąży i karmiących, dlatego warto w tym okresie go unikać. Owoce mangostanu mogą też być niewskazane dla osób mających w niedługim czasie przejść operację, ponieważ obniżają krzepliwość krwi.
Mangostan – efekty stosowania
Poprzez działanie antyoksydacyjne mangostan dezaktywuje wolne rodniki oraz przeciwdziała tzw. stresowi oksydacyjnemu komórek, chroniąc je tym samym przed niebezpiecznymi mutacjami. Co więcej, badania wykazały, że mangostan ma zdolność do niszczenia komórek rakowych.
Stymulując oczyszczanie organizmu i wygaszając procesy zapalne, mangostan właściwy dba o lepszą kondycję całego ustroju. Za sprawą HCA normuje gospodarkę glukozowo-insulinową oraz wspiera redukcję nadprogramowej tkanki tłuszczowej. Efektem regularnego zażywania wyciągów z mangostanu jest też wyższa odporność i lepiej działający układ krążenia oraz układ nerwowy.
Dlaczego warto jeść owoce mangostanu?
Wielkim atutem owocu mangostanu jest połączenie pysznego smaku z ponadprzeciętnymi wartościami odżywczymi. Ma pozytywny wpływ na cały organizm. Nie bez powodu zresztą mangostan szczyci się na azjatyckich rynkach wielką estymą. W wielu miejscach uznawany jest za dar natury. Spożywając owoce mangostanu, można zauważyć:
poprawę pracy umysłu,
większy poziom witalności,
redukcję wagi,
lepszą pracę serca i lepszą kondycję naczyń krwionośnych,
bardziej unormowane ciśnienie, cholesterol i cukier,
mniej nasilone objawy dny moczanowej i reumatyzmu,
szybsze gojenie ran,
lepszą kondycję skóry.
KATEGORIE
ZDROWA DIETA
ZDROWA DIETA
PRZEPISY
PRZEPISY
OLEJE
OLEJE
MIODY
MIODY
SUPERFOODS
SUPERFOODS
ZDROWA ŻYWNOŚĆ
ZDROWA ŻYWNOŚĆ
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Odkryj, kiedy unikać aronii i jak radzić sobie ze skutkami ubocznymi. Ten artykuł to klucz do bezpiecznego korzystania z jej zdrowotnych korzyści!
Poznaj leczniczą siłę imbiru! W naszym artykule znajdziesz przewodnik po jego zdumiewających właściwościach, wskazówki dotyczące bezpiecznego stosowania oraz porady, jak włączyć go do diety.
Polecane dla Ciebie
Goździki to nie tylko aromatyczna przyprawa, lecz także ludowy sposób na walkę z bólem zęba. Stosuje się je pod postacią olejku czy papki z rozdrobnionych pąków. Sprawdź więcej.
Odkryj sekrety oleju z czarnuszki. Dowiedz się, jak stosować ten cud natury dla zdrowia, urody i witalności. Przeczytaj i zacznij korzystać z jego mocy już dziś.
Dowiedz się wszystkiego o miodzie lipowym - jego cennych właściwościach w przypadku przeziębienia i grypy, a także na stany zapalne, gorączkę, bezsenność i wrzody.
Olej z ostropestu ma zbawienny wpływ na wątrobę. Ze względu na imponujące właściwości regenerujące, ochronne i detoksykujące pomaga nawet przy poważnych schorzeniach tego organu.
Odkryj 20 właściwości zdrowotnych pierzgi pszczelej! Od wsparcia układu odpornościowego po potencjalne działanie antynowotworowe. Nie przegap tego artykułu i dowiedz się jak działa pierzga.