Tarnina od lat stosowana była w medycynie naturalnej i choć na długo o niej zapomniano - znów wraca do łask - zobacz, jak może Ci pomóc ta roślina!
Pochrzyn włochaty – Właściwości, działanie, zastosowanie i przeciwwskazania
- Opublikowano: 15.05.2023
W ziołolecznictwie zastosowanie znajduje coraz więcej roślin, także egzotycznych, które przywędrowały na nasz kontynent między innymi z Ameryki Północnej lub Południowej oraz z dalekiej Azji. Jedną z takich roślin jest pochrzyn włochaty, jeszcze stosunkowo mało znany w Polsce, którym jednak zdecydowanie warto się zainteresować. Używa się przede wszystkim jego korzenia, mającego liczne właściwości sprzyjające zdrowiu.
Pochrzyn włochaty (Dioscorea villosa) to roślina zaliczana do licznej rodziny pnączy bulwiastych, wyglądem przypominająca nasze rodzime ziemniaki. W naturze rośnie w różnych, wymienionych wyżej częściach świata, stopniowo zyskując popularność także w naszym kraju. Łacińska nazwa rośliny obejmuje kilka jej odmian, między innymi dziki pochrzyn, noszący angielską nazwę wild yum, a u nas nazywany potocznie „dzikim ziemniakiem”.
Bulwy tego wieloletniego pnącza mogą osiągać wagę nawet kilkudziesięciu kilogramów, mają kulisty lub podłużny kształt, a w medycynie tradycyjnej wykorzystuje się je ze względu na właściwości lecznicze. Pochrzyn włochaty ma charakterystyczne liście w kształcie serca, pokrywające dokładnie całą roślinę, są jasnozielone i zmieniające na jesień kolor na czerwony i żółty. Roślina wręcz wspina się na drzewa, rośnie bardzo szybko, uwagę przyciągają też jej kwiaty, przeważnie białe, o niewielkich płatkach, wyrastające nietypowo w miejscu połączenia liścia z łodygą.
Pochrzyn włochaty – właściwości
Biorąc pod uwagę cały pochrzyn włochaty korzeń, czyli bulwy są najważniejszą częścią rośliny znajdującą zastosowanie w fitoterapii, na co wpływ ma jego skład chemiczny, decydujący z kolei o rozlicznych właściwościach prozdrowotnych. Podobnie, jak w przypadku wielu innych roślin leczniczych, także tutaj istotna jest zawartość substancji odżywczych, niezwykle korzystnie wpływających na osłabiony organizm.
Pochrzyn ma w tej kwestii czym się pochwalić, dostarczając organizmowi różne substancje czynne, spośród których najważniejsza jest diosgenina, związek podobny w działaniu do naturalnych hormonów płciowych, estrogenu i progesteronu. Jego działanie uzupełniają:
Witamina A
Nie bez konkretnych powodów uważana za jedną z najważniejszych dla zachowania pełni zdrowia, należąca do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, odpowiedzialna za liczne procesy zachodzące w ludzkim organizmie. Hamuje niektóre dolegliwości związane z menopauzą, pomaga uśmierzyć bolesne miesiączki, warunkuje dobre widzenie po zmroku, przeciwdziałając tzw. kurzej ślepocie. Chroni także przed awitaminozą, zapobiega łamliwości paznokci i wypadaniu włosów, odpowiada za wzrost i zdolności regeneracji komórek, wzmacnia osłabiony układ odpornościowy.
Witamina B6
Znana też pod nazwą pirydoksyny, jedna z wielu należących do tej wyjątkowo licznej grupy witamin. Pozwala najskuteczniej złagodzić objawy napięcia przedmiesiączkowego i pomaga utrzymać cholesterol LDL na bezpiecznym, niezagrażającym zdrowiu poziomie. Korzystnie wpływa też na zespół napięcia przedmiesiączkowego, odczuwalnie redukując jego symptomy, wspomaga produkcję hemoglobiny, odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego oraz pracę serca, rozszerzając naczynia krwionośne i ułatwiając przepływ krwi.
Witamina B12
Nazywana kobalaminą, którą można śmiało uznać za najważniejszą w tej grupie, a spożywana codziennie w zalecanej porcji np. jako suplement diety, dba o zdrowie całego organizmu. Pomaga utrzymać równowagę psychiczną, zwiększa odporność na stres, redukuje uczucie zmęczenia, bierze udział w procesie syntezy czerwonych krwinek, zapobiegając rozwojowi anemii. Jest niezbędna zwłaszcza dla kobiet w ciąży, odpowiadając nie tylko za ich zdrowie, ale i prawidłowy wzrost i rozwój nienarodzonego dziecka.
Witamina C
Znana także jako kwas askorbinowy, jeden z najsilniejszych naturalnych antyoksydantów, dzięki czemu ułatwia pozbycie się z organizmu zagrażających zdrowiu, chorobotwórczych wolnych rodników. Ma także potwierdzone właściwości przeciwzapalne, reguluje pracę serca i układu krążenia, podnosi stężenie progesteronu we krwi, wzmacnia osłabioną odporność. Łagodzi dolegliwości trawienne, hamuje procesy starzenia się skóry, dba o zachowanie pełnej sprawności stawów.
Składniki mineralne
Jeśli chodzi o pochrzyn włochaty korzeń tej rośliny ma w swoim składzie także wartościowe składniki mineralne, bez których jego pozytywne działanie byłoby po prostu niekompletne. Najważniejsze, jakie należy wymienić, to:
potas, regulator poziomu pH, w tym także komórek tłuszczowych piersi, pozwalający utrzymać właściwą równowagę elektrolitową organizmu, wspierający funkcjonowanie układu nerwowego, regulujący poziom wydzielania insuliny;
wapń, bez jego właściwych ilości można zapomnieć o zdrowych i mocnych kościach, wspierający jednocześnie układ nerwowy i układ mięśniowy, regulujący gospodarkę hormonalną organizmu, w tym pomagający zwiększyć stężenie progesteronu;
żelazo, nie tylko uczestniczące w produkcji czerwonych krwinek, odpowiedzialne też za przebieg wielu procesów metabolicznych, pracę układu nerwowego, regularność cyklu miesiączkowego i mniej bolesne miesiączki, utrzymanie wysokiego libido.
Oprócz wymienionych wyżej substancji pochrzyn włochaty zawiera też flawonoidy, saponiny sterydowe, katechiny i alkaloidy. Dzięki takim składnikom zyskuje cenne właściwości, wynikające z działania każdej opisanej powyżej substancji aktywnej:
podnosi ciepłotę ciała;
aktywuje rozrost pęcherzyków i komórek tłuszczowych biustu;
pobudza wzrost gruczołu sutkowego;
zwiększa wilgotność pochwy, a nadmierna suchość pochwy może np. utrudniać odbycie stosunku seksualnego.
Pochrzyn włochaty – zastosowanie
Pochrzyn włochaty znajduje coraz szersze zastosowanie nie tylko w tradycyjnej medycynie chińskiej czy środkowo lub południowo amerykańskiej. Warto jednak poznać, jakie znaczenie miał dla ludzi właśnie w tych regionach świata, dla przykładu na Dalekim Wschodzie wspomagał leczenie chorób dróg moczowych, a w Meksyku stosowano go przede wszystkim na dolegliwości związane z menopauzą czy zaburzeniami miesiączkowania i płodności u kobiet.
Wykorzystywano go również jako składnik środków antykoncepcyjnych, a obecnie zakres jego zastosowania nieco się zmienił, jest stosowany zarówno przez kobiety, jak i mężczyzn i obejmuje:
PMS, czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego, wspomaga redukcję jego objawów;
oddziaływanie na bolesne miesiączki, zmniejsza odczuwalność towarzyszącego im bólu;
hamowanie rozwoju osteoporozy;
wzmocnienie osłabionego libido u kobiet i mężczyzn, działa więc jak naturalny afrodyzjak;
redukcje bólów o podłożu reumatycznym;
utrzymanie bezpiecznego poziomu „złego” cholesterolu we krwi;
poprawę zdrowia i wyglądu skóry, ten włochaty korzeń znajduje więc zastosowanie w przemyśle kosmetycznym;
efektywniejszy przebieg procesów przemiany materii.
Jak działa pochrzyn włochaty i na co może pomóc?
Pochrzyn włochaty korzeń, jako najczęściej wykorzystywana część rośliny, oddziałuje na organizm niemal kompleksowo, z siłą zawartych w nim wszystkich związków aktywnych. Najważniejsza jest tu diosgenina, która doskonale uzupełnia, a w wielu przypadkach nawet stanowi alternatywę dla prowadzonej kuracji hormonalnej. W medycynie tradycyjnej wykorzystuje się właściwości przeciwbólowe, jakie ma pochrzyn włochaty korzeń pozwala między innymi złagodzić bóle miesiączkowe oraz dolegliwości występujące podczas menopauzy, czyli okresu przekwitania.
Sprawdza się także jako afrodyzjak, zwiększający sprawność seksualną, wspomaga leczenie bezpłodności, przeciwdziała osteoporozie. Oprócz tego pozwala utrzymać właściwy poziom cholesterolu we krwi, usprawnia przemianę materii i zapobiega miażdżycy. Ma także działanie przeciwzapalne i antyseptyczne, przyspieszające gojenie się ran i podrażnień skóry. Pomaga usunąć z organizmu reaktywne formy tlenu (ROS), czyli wolne rodniki. Ich nadmiar może narażać komórki na skutki stresu oksydacyjnego i przyczyniać się do rozwoju wielu niebezpiecznych chorób, także nowotworów.
Jak stosować pochrzyn włochaty – dawkowanie
Jednoznaczna, zalecana dawka tej rośliny nie została jeszcze dokładnie określona, zależy między innymi od wagi osoby stosującej pochrzyn, czy jej aktualnego stanu zdrowia. Informacje na ten temat można zazwyczaj znaleźć na opakowaniu danego suplementu mającego w składzie ten włochaty korzeń i nie należy przekraczać zalecanej porcji, jaka jest tam opisana. Należy także pamiętać, że pochrzyn nie może być stosowany jako substytut prawidłowo zróżnicowanej diety.
Najczęściej sporządza się z niego napar, biorąc jedną łyżeczkę suszonego korzenia, zalewając szklanką wody, gotując przez 15 minut i pijąc najlepiej 3 razy dziennie. Dobrym pomysłem jest też zrobienie nalewki w proporcjach 1:5, w której jedna część to właśnie pochrzyn, a pięć to alkohol, ale o maksymalnej mocy 40-45%. Zalewa się nim korzeń, odstawia na 2 tygodnie do naciągnięcia, a następnie pije w ilości maksymalnie 3 ml trzy razy dziennie.
Pochrzyn włochaty – przeciwwskazania
Mimo niewątpliwych zalet nie każdy może spożywać pochrzyn włochaty korzeń nie jest między innymi zalecany dla dzieci, a pozostałe przeciwwskazania, jakie należy uwzględnić to:
ciążą i okres karmienia piersią;
jednoczesne stosowanie hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych, a jego użycie w takim przypadku pochrzynu warto przedtem skonsultować ze specjalistą;
niedobór białka w organizmie;
zdiagnozowane choroby, takie jak endometrioza, nowotwory macicy, jajników i piersi.
Pochrzyn włochaty – skutki uboczne i działania niepożądane
Mimo że zalecana dawka nie została precyzyjnie ustalona, nie należy przesadzać ze spożyciem korzenia pochrzynu, może to wywołać niepożądane reakcje ze strony układu pokarmowego, przede wszystkim wymioty.
Dlaczego warto stosować pochrzyn włochaty?
Suszony korzeń pochrzynu, czy suplement diety mający go w składzie, zdecydowanie warto mieć w swojej domowej, ziołowej apteczce. Zalecane są zwłaszcza dla kobiet mających trudności z zajściem w ciążę, zmagające się z wyjątkowo bolesnymi miesiączkami, lub wchodzące w okres przekwitania, czyli menopauzę. Znajduje zastosowanie także w przypadku innych dolegliwości, także u mężczyzn, wzmacnia odporność, poprawia metabolizm, łagodzi bóle kostno-stawowe, chroni przed osteoporozą.
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Blekot pospolity to roślina trująca, która niegdyś była wykorzystwana w medycynie alternatywnej. Obecnie występuje w postaci preparatów homeopatycznych. Poznaj jej właściwości.
Odkryj tajniki zbioru czarnego bzu! Dowiedz się, kiedy i jak zbierać kwiaty i owoce, by wykorzystać ich właściwości zdrowotne.
Polecane dla Ciebie
Poznaj 14 możliwych skutków ubocznych stosowania inozytolu. Zobacz kto musi uważać na inozytol i jakich przeciwwskazań należy przestrzegać by pozostać bezpiecznym.
Regularne stosowanie kolagenu to patent na atrakcyjność i witalność. Dowiedz się, dlaczego kolagen nazywany jest eliksirem młodości i jak wybrać najlepszy kolagen do picia.
Kolagen to jedno z najważniejszych białek w ludzkim organizmie, odpowiedzialne między innymi za utrzymanie elastyczności skóry. Sprawdź, czy warto stosować kolagen do picia
Jeśli chcesz wyregulować rytm dobowy i wysypiać się jak dziecko - sprawdź, jakie właściwości ma tryptofan, który wpływa korzystnie na problemy jelitowe oraz poprawę samopoczucia.
Laktoferyna to białko, które ze względu na dobroczynny wpływ na układ odpornościowy i silne właściwości antybakteryjne, jest coraz częściej stosowane w formie suplementów diety.