Dowiedz się, co sprawia, że l karnityna jest popularna wśród osób odchudzających się i dlaczego jest tak istotna dla dobrego poziomu cholesterolu oraz testosteronu i tarczycy.
GABA (kwas gamma-aminomasłowy) – właściwości, działanie i stosowanie
- Opublikowano: 02.08.2022 - Aktualizacja: 10.10.2022
GABA to kluczowy aminokwas zapewniający prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Kiedy wszechogarniający stres i nadmiar bodźców utrudniają codzienne funkcjonowanie, GABA pomaga w naturalny sposób obniżyć poziom napięcia i lęku. Czym dokładnie jest kwas gamma-aminomasłowy? Kto szczególnie może skorzystać z jego cennych właściwości? Wszystkie kluczowe informacje na temat GABA znajdują się w poniższym artykule.
Kwas gamma-aminomasłowy, kwas γ-aminomasłowy (GABA; gamma-aminobutyric acid) jest jednym z kluczowych neuroprzekaźników zlokalizowanych w ośrodkowym układzie nerwowym. Pod względem chemicznym GABA należy do grupy aminokwasów. Za właściwe działanie tego aminokwasu odpowiadają receptory GABA: GABA-A i GABA-B.
Wytwarzanie GABA możliwe jest dzięki obecności innego aminokwasu określanego jako kwas glutaminowy lub glutaminian. Zaskoczeniem może okazać się fakt, że glutaminian ma działanie pobudzające, a więc zupełnie odwrotne do GABA. Niezwykle istotne jest, aby w organizmie zachowana była równowaga między tymi aminokwasami.
Działanie GABA hamuje czynność ośrodkowego układu nerwowego, przez co odgrywa istotną rolę w redukcji nadmiernego pobudzenia nagromadzonego w organizmie. GABA minimalizuje pobudliwość komórek nerwowych i umożliwia odprężenie komórek mięśniowych.
GABA kwas gamma aminomasłowy pełni funkcję hamulca dla zbyt pobudzonego organizmu. Zapewnia większą stabilność zarówno dla ciała, jak i dla umysłu oraz pomaga radzić sobie z nadmiernym stresem.
Jak już wiemy, organizm człowieka syntetyzuje kwas gamma-aminomasłowy z glutaminianu. Istnieją jednak zewnętrzne źródła GABA, o których dostarczenie można zadbać samodzielnie — są to przede wszystkim produkty spożywcze takie jak soja, brązowy ryż, kiszonki oraz przetwory mleczne.
Suplement GABA — właściwości
Oprócz naturalnej syntezy GABA z glutaminy oraz produktów bogatych w prekursor kwasu gamma-aminomasłowego, istnieją także suplementy diety dostarczające GABA. Takie preparaty w swoim składzie mają często także witaminę B6, która jest konieczna, aby mogło dojść do wystąpienia istotnych reakcji chemicznych i przekształcenia glutaminianu w GABA.
Suplementy z GABA są polecane przede wszystkim osobom, które podejmują regularny i intensywny wysiłek fizyczny. Stosowane są także podczas nauki w celu poprawienia koncentracji oraz w sytuacji zwiększonego napięcia i nadmiernego pobudzenia.
Korzystając z suplementów GABA ze sprawdzonego źródła można liczyć na pełne bezpieczeństwo. Należy jednak bezwzględnie przestrzegać dawkowania kwasu gamma-aminomasłowego zaproponowanego przez producenta, a w razie jakichkolwiek wątpliwości, przed rozpoczęciem kuracji skonsultować się z odpowiednim specjalistą.
GABA — działanie
Zasadniczym działaniem kwasu gamma-aminomasłowego jest relaksacja neuronów — zmniejszenie pobudliwości komórek nerwowych oraz ograniczenie przewodzenia impulsów między nimi. Zachowanie prawidłowego poziomu GABA jest podstawą poprawnie funkcjonującego układu nerwowego.
Działanie kwasu gamma-aminomasłowego:
– Przeciwdziałanie bezsenności
– Zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób neurodegradacyjnych (Alzheimer, Parkinson)
– Poprawa pamięci i zwiększenie koncentracji
– Pozytywny wpływ na funkcje poznawcze mózgu
– Zwalczanie negatywnych skutków stresu
– Poprawa odporności organizmu
– Wspiera regenerację organizmu
– Redukcja napięcia mięśniowego
Warto także pamiętać, że GABA kwas gamma aminomasłowy bierze udział w wielu innych procesach zachodzących w organizmie. Odgrywa ważną rolę w procesie wydzielania insuliny i hormonu wzrostu, stymuluje rozluźnianie mięśni szkieletowych oraz aktywuje produkcję fibroblastów, kolagenu i kwasu hialuronowego, przez co wspiera gojenie się ran, a także opóźnia proces starzenia się skóry.
GABA na sen
Istnieje wiele przyczyn bezsenności. Najczęściej jest ona spowodowana przebodźcowaniem, nadmiernym pobudzeniem, zbyt intensywnym przepływem informacji i zbyt dużą częstotliwością przesyłu impulsów w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN).
Jedną z właściwości GABA jest wyciszenie aktywności mózgu. Takie działanie pomaga organizmowi przejść w stan odprężenia, co z kolei konieczne jest, aby zasnąć szybko i bez większych problemów. Zaobserwowano, że osoby, które dbają o to, by w ich organizmie nie pojawił się niedobór GABA, mają lepszą jakość snu i budzą się bardziej wypoczęte.
GABA na stres i nerwicę
Stres jest naturalną reakcją organizmu na negatywne (najczęściej) bodźce określane stresorami. Towarzyszące temu stanowi uczucia niepokoju, irytacji oraz wzburzenia mogą mieć negatywne konsekwencje dla funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego oraz prowadzić do rozwoju wielu groźnych schorzeń.
Kwas gamma-aminomasłowy ma działanie przeciwlękowe i jest niezwykle pomocny w tonowaniu nadmiernie pobudzonego organizmu. GABA ułatwia radzenie sobie ze stresem i często określany jest jako naturalny środek uspokajający.
GABA na koncentrację
Nadmiernie pobudzony mózg nie jest zdolny do skupienia uwagi przez dłuższy czas na aktualnie wykonywanych czynnościach. Dlatego dochodzi do rozproszenia myśli, gubienia uwagi oraz powtarzających się momentów roztargnienia.
Suplement diety z GABA może wpływać pozytywnie na funkcje poznawcze mózgu. Kwas gamma-aminomasłowy wykazuje działanie łagodzące, co pomaga zlikwidować oznaki zmęczenia lub spadki koncentracji. Zgodnie z wynikami przeprowadzonych dotychczas badań wykazano także, że GABA kwas gamma aminomasłowy może oddziaływać korzystnie na przyswajanie nowych informacji i zapamiętywanie. GABA jest szczególnie polecany osobom doświadczającym wzmożonego wysiłku intelektualnego, ale też każdemu, kto chciałby osiągnąć wyższą sprawność umysłową.
GABA — dawkowanie i stosowanie
W organizmie człowieka kwas gamma-aminomasłowy wytwarza się bez jego zewnętrznej ingerencji, ale wyłącznie w ograniczonych ilościach. Suplementację oraz uzupełnianie poziomu GABA poprzez produkty spożywcze zaleca się każdemu, kto odczuwa przewlekłe zmęczenie, stres, nadmierne pobudzenie, zaburzenia koncentracji oraz problemy ze snem. W pierwszej kolejności warto wprowadzić do diety kiszonki oraz przetwory mleczarskie, które dostarczają cenne bakterie kwasu mlekowego, odpowiedzialnego za produkcję GABA. Niezwykle efektywna jest także suplementacja preparatami zawierającymi kwas gamma-aminomasłowy (najlepiej w połączeniu z witaminą B6).
Zwykle zaleca się przyjmowanie suplementów z GABA na ok. 30-60 minut przed zaśnięciem. Przed rozpoczęciem kuracji należy jednak przeczytać ulotkę produkty, aby poznać zalecenia producenta dotyczące sposobu stosowania, jak również dawkowania danego produktu.
GABA — przeciwwskazania
Preparaty z kwasem gamma-aminomasłowym mają na ogół łagodne działanie i nie odnotowano dotąd ich negatywnego oddziaływania na organizm przy równoczesnym stosowaniu innych leków lub suplementów diety. Jedynie osoby stosujące leki oddziałujące na układ nerwowy powinny skonsultować kurację preparatami GABA z odpowiednim specjalistą.
Przeciwwskazaniem do stosowania suplementów z GABA może być również ciąża oraz karmienie piersią. Wynika to z faktu, że nie wykonano odpowiedniej ilości badań, które potwierdziłyby jednoznacznie bezpieczeństwo tego aminokwasu dla opisywanej grupy.
Efekty stosowania GABA
Stosowanie kwasu gamma aminomasłowego przynosi rezultaty, które łatwo odnotować. Do najpopularniejszych efektów suplementacji GABA należy:
– Poprawa jakości snu
– Szybsza regeneracja po wysiłku
– Obniżenie poziomu stresu
– Zwiększenie koncentracji i zdolności do zapamiętywania
– Zminimalizowanie lęku i napięcia w sytuacjach stresowych
– Obniżenie ciśnienia krwi
– Poprawa kondycji skóry i włosów (większa produkcja kolagenu)
– Wyeliminowanie skurczów mięśni
GABA — skutki uboczne
Nawet naturalne preparaty i suplementy mogą prowadzić do pojawienia się niepożądanych skutków ubocznych. Dotyczy to szczególnie sytuacji, w których dojdzie do przedawkowania produktu lub zastosowania go niezgodnie z zaleceniami producenta.
Efekty uboczne, które w tej sytuacji mogą pojawić się po stosowaniu preparatów z GABA to: zaburzenia pracy układu trawiennego, zawroty głowy, osłabienie, senność. Nie są to groźne następstwa, jednak w przypadku zaobserwowania jakichkolwiek nieprawidłowości należy niezwłocznie zaprzestać przyjmowanie GABA. W takiej sytuacji nie należy także podejmować się obsługi maszyn lub prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Kwas GABA — występowanie
Produkcja GABA przez ludzki organizm jest ograniczona, dlatego dobrą praktyką jest uzupełnianie jego poziomu wraz z codzienną dietą. Najlepiej sięgać po naturalne kiszonki oraz produkty mleczne. Dlaczego? Ponieważ są one cennym źródłem bakterii fermentacji mlekowej, które biorą udział w produkcji kwasu gamma-aminomasłowego.
Produkty, które warto włączać systematyczne do jadłospisu to: kiszona kapusta, kiszone ogórki, kiszone buraki, jogurt naturalny, kefir, maślanka, zakwas buraczany. Występowanie GABA odnotowano także w roślinie znanej jako waleriana lub kozłek lekarski. Spożywanie naparów na bazie tego zioła ma naturalne działanie uspokajające i wyciszające.
Suplementy diety z GABA
Suplementy diety z kwasem gamma-aminomasłowym są powszechnie dostępne na rynku. Zdecydowanie najczęściej występują w połączeniu z witaminą B6. W składzie zwykle znaleźć można także sole magnezowe kwasów tłuszczowych pełniące rolę substancji przeciwzbrylającej preparatu.
Po suplement diety zawierający GABA sięgają najczęściej osoby uprawiające sport lub systematyczną aktywność ruchową, a także uczniowie i pracownicy umysłowi, którzy chcieliby poprawić kondycje swojego mózgu. Ponadto, preparaty z GABA polecane są wszystkim osobom, które poszukują naturalnego sposobu na wyciszenie, bezsenność i uciążliwe skutki przewlekłego stresu.
Jednocześnie należy pamiętać, że GABA nie powinien być nigdy traktowany jako substytut prawidłowo zróżnicowanej diety.
GABA — opinie
Organizm każdego człowieka może reagować inaczej na stosowanie tych samych suplementów. Dotyczy to także preparatów z GABA. Efekty mogą być dostrzegalne po różnym czasie od rozpoczęcia kuracji, dlatego nie warto sugerować się zbyt mocno recenzjami innych użytkowników.
Należy także pamiętać, że u różnych osób poziom stresu i zmęczenia psycho-fizycznego może być różny, tak samo jak nasilenie problemów z bezsennością lub zaburzeniami koncentracji. Najlepiej przekonać się o działaniu GABA samodzielnie, przestrzegając zawsze wskazań sugerowanych przez producenta.
Dla kogo zalecana jest GABA?
Suplementacja GABA może być zalecana niemal każdemu, jednak w szczególności osobom:
– Podejmującym regularny i intensywny wysiłek fizyczny (także w ramach pracy)
– Obserwującym u siebie zaburzenia snu lub bezsenność
– Poddawanych systematycznemu stresowi
– Chronicznie przebodźcowanym
– Wykonującym pracę wymagająca dużego wysiłku umysłowego
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Kolagen to ważny składnik ludzkiego ciała. Wiele osób decyduje się na jego suplementację, by poprawić wygląd włosów, skóry i paznokci. Jaki kolagen warto wybrać?
Kwercetyna to jeden z najcenniejszych flawonoidów. Jest nieoceniona w zwalczaniu objawów alergii, wzmacnia odporność i ma zdolność do hamowania rozwoju komórek nowotworowych.
Polecane dla Ciebie
Gurmar to zioło o wysokim potencjale w zwalczaniu cukrzycy. Poprawia pracę trzustki, reguluje gospodarkę glukozowo-insulinową, normuje poziom cukru we krwi i tłumi apetyt.
Cynk to pierwiastek odgrywający ważną rolę w organizmie. Wspomaga układ odpornościowy i nerwowy, wpływa na kondycję włosów, skóry i paznokci. Dowiedz się więcej.
Podagrycznik to naturalny sposób na podagrę, ale nie tylko; świetnie wpływa na układ pokarmowy i wątrobę oraz wspiera w leczeniu cery trądzikowej.
Kocanka piaskowa to ziele, które niesie wiele pozytywnych zmian dla organizmu człowieka, nie tylko poprawia trawienie, ale również świetnie działa na wątrobę i skórę.
Poznaj 32 źródła naturalnego wystepowania witaminy B6. Dowiedz się jakie jest jej dzienne zapotrzebowanie oraz jakie są przyczyny i skutki jej niedoboru oraz nadmiaru