Nasturcja, roślina spotykana w wielu odmianach, nie tylko ozdobna, ale i jadalna, o doskonałym, unikalnym smaku oraz wielu cennych właściwościach sprzyjających naszemu zdrowiu.
Kalarepa – Właściwości, działanie, przeciwwskazania i wartości odżywcze
- Opublikowano: 28.09.2022
Kalarepa to warzywo, w którym znajduje się całe mnóstwo cennych dla zdrowia składników mineralnych, bogactwo witamin, przeciwutleniaczy. Jednocześnie jest ono rzadko włączane do diety i niedoceniane. Wyjaśniamy, dlaczego warto jeść kalarepę, jakie ma ona wartości odżywcze i w jaki sposób jej jedzenie może wesprzeć organizm.
Kalarepa należy do warzyw kapustnych – jest blisko spokrewniona z kalafiorem, kapustą i brukselką. Ta roślina dwuletnia pochodzi z Europy, była znana już w starożytnym Rzymie i jest chętnie uprawiana do dziś – także w Polsce.
W pierwszym roku uprawy warzywa pojawia się zgrubiała, krótka, kulista, twarda łodyga, którą obrastają liście. Może mieć ona kolor jasnozielony, biały lub fioletowy. Natomiast w drugim roku na warzywie pojawia się również pęd kwiatostanowy.
Liście kalarepy są osadzone na długich ogonkach i mogą mieć różny kolor oraz wielkość. Kiedy warzywo to kwitnie, pojawiają się na nim drobne, żółte kwiatki – z czasem przekształcają się one w owoce, wewnątrz których znajdują się nasiona. Korzeń kalarepy jest słabo rozwinięty
Nie ona ma też dużych wymagań, jeśli chodzi o jej uprawę. Do wzrostu potrzebuje jedynie regularnego podlewania i światła słonecznego. Warzywo to może osiągnąć wysokość od ok. 40 do 60 cm.
Kalarepa to roślina typowo uprawna, która nie występuje na stanowiskach naturalnych. Można spotkać jej wiele odmian, które dzieli się na wczesne, średnio wczesne i późne.
Warzywo to jest cenione głównie za swoją łodygę i jej walory smakowe. Jednak liście kalarepy również zawierają całe mnóstwo wartości odżywczych, są jadalne i mogą być podawane nawet małym dzieciom.
Kalarepa – właściwości
Kalarepa ze względu na znajdujące się w niej witaminy, minerały, przeciwutleniacze ma szereg cennych właściwości. Ta odmiana kapusty warzywnej jest bogata w substancje, dzięki którym warzywo:
ma właściwości przeciwnowotworowe – dzieje się tak ze względu na znajdujące się w niej indole i izotiocyjaniany, czyli silne przeciwutleniacze;
wspomaga przyswajanie żelaza – dlatego też jej spożywanie może być elementem profilaktyki anemii;
pomaga w zachowaniu w dobrym zdrowiu wzroku, gdyż znajduje się w niej dużo luteiny;
wspiera perystaltykę jelit – wynika to z faktu, że jest bogata w błonnik;
przyspiesza gojenie się ran – są za to odpowiedzialne substancje znajdujące się w liściach;
wspomaga układ immunologiczny;
wszechstronnie wspiera metabolizm – dotyczy to zarówno tłuszczów, jak i cholesterolu oraz kwasów żółciowych;
pomaga opóźnić zachodzenie procesów starzenia komórkowego.
Kalarepa – wartości odżywcze
Kalarepa jest często włączana do codziennego menu przez osoby będące na diecie. Wynika to z faktu, że jest niskokaloryczna. 100 g tego warzywa dostarcza zaledwie 27 kcal. Mimo tego znajduje się w niej bogactwo substancji cennych dla ludzkiego zdrowia, a w tym:
witaminy z grupy B – wszechstronnie wspomagają one funkcjonowanie układu odpornościowego, sprawność myślenia oraz zachowanie pięknych włosów i paznokci;
witaminę C – już w porcja 100 g kalarepy zaspokaja aż 102% dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Jest ona silnym przeciwutleniaczem, a oprócz tego wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego;
izotiocyjaniany – to związek, który wspomaga oczyszczenie organizmu z substancji odpowiedzialnych za choroby nowotworowe;
indol-3-karbinol – pomaga on w hamowaniu wzrostu i namnażania się komórek rakowych oraz wspiera naprawę uszkodzonego DNA;
sulforafan – to składnik aktywny, który ma działanie antyoksydacyjne;
błonniki – to włókno pokarmowe, które wspomaga regulowanie perystaltyki jelit;
witaminy A i K – znajdują się one w liściach kalarepy. Są one także źródłem cennego chlorofilu, który wspiera detoksykację organizmu;
składniki mineralne – miedź, wapń, potas, magnez, żelazo niehemowe.
Kalarepa – zastosowanie w kuchni
Kalarepa może być wykorzystana w kuchni na dziesiątki sposobów. Przyrządza się z niej zarówno przekąski, jak i dania główne na ciepło.
Warto wiedzieć, że najwięcej wartości odżywczych ma surowa kalarepa niepoddana obróbce termicznej. Można ją przygotowywać, np. krojąc ją w słupki i traktując jako zamiennik niezdrowych przekąsek lub wykorzystywać ją do przygotowywania surówek.
Oprócz tego kalarepę można:
wydrążyć, upiec i wypełnić ciepłym farszem – mięsnym lub warzywnym;
dodać do sałatki – nadaje się do tego zarówno łodyga, jak i młode liście kalarepy;
wykorzystać do przyrządzenia ciepłych, chrupiących placków i pożywnej zupy;
używać jak natkę pietruszki – dotyczy to jej liści;
wykorzystać do przygotowywania sycących zapiekanek.
Ze względu na jej walory smakowe świetnie pasuje ona do marchewki, rodzynek, selera naciowego, jabłka, a nawet do sera. Ponadto to niedoceniane warzywo z rodziny kapustowatych mogą bez obaw o zdrowie jeść osoby chorujące na cukrzycę. Wynika to z faktu, że znajduje się w niej niewiele węglowodanów – stanowią one zaledwie od 5 do 10% składu tego warzywa.
Jak działa kalarepa i na co pomaga?
Bogactwo składników odżywczych znajdujących się w kalarepie sprawia, że może ona wspomagać profilaktykę popularnych schorzeń, a także walkę z niektórymi poważnymi chorobami. Wspiera ona funkcjonowanie organizmu i pomaga w zachowaniu dobrego zdrowia.
Kalarepa na zdrowe oczy
Spożywanie kalarepy jest zalecane kobietom po 50. roku życia, którym zagraża zwyrodnienie plamki żółtej. Dzieje się tak, gdyż w warzywie tym znajduje się luteina, która pomaga ochronić tę część oka przed postępowaniem procesu chorobowego, a także przed promieniowaniem UVA i UVB. Jednak aby wspierała ona prawidłowe widzenie, to należy jeść ją na surowo.
Kalarepa przeciwko nowotworom
Regularne jedzenie kalarepy może być zarówno elementem profilaktyki, jak i walczyć z chorobami nowotworowymi. Dzieje się tak za sprawą glukozynolanów, które rozkładają się na izotiocyjaniany i indole – zwalczają one wolne rodniki i chronią organizm przed stresem oksydacyjnym.
Ponadto przeprowadzono badania, które dowiodły, że zielone warzywa liściaste – a w tym kalarepa – pomagają walczyć z rakiem piersi.
Kalarepa a odchudzanie
Kalarepa jest małokaloryczna, ma niski indeks glikemiczny i znajduje się w niej niewielka ilość węglowodanów. Ponadto jest bogata w błonniki. To włókno pokarmowe wspiera perystaltykę jelit, metabolizm, a zarazem zapewnia uczucie sytości – dzięki temu ten, kto jest na diecie i sięga po to warzywo, ma mniejszą ochotę na podjadanie między posiłkami.
Kalarepa na grzyby i bakterie
Warzywo to wspomaga walkę organizmu z bakteriami i ma działanie grzybobójcze. Znajdujące się w nim indole są zabójcze dla Helicobacter pylori. To bakterie, które odpowiadają m.in. za zachorowanie na wrzody dwunastnicy i żołądka.
Kalarepa na oczyszczanie organizmu
Liście kalarepy są źródłem chlorofilu. Związek ten wspiera pracę wątroby, dzięki czemu toksyny mogą być sprawniej usuwane z organizmu. Ponadto błonniki znajdujący się w tym warzywie wspiera funkcjonowanie jelit – dlatego szkodliwe substancje nie zalegają w przewodzie pokarmowym.
Kalarepa dla anemików
Kalarepa jest źródłem żelaza, ale anemicy powinni włączyć ją do diety także z innego względu. Znajdujące się w niej składniki pomagają również przyswajać ten pierwiastek biorący udział m.in. w procesie tworzenia krwinek czerwonych.
Jak przygotować i jeść kalarepę?
Kalarepę najlepiej jeść na surowo. Można ją również gotować, dusić, piec, jednak na skutek obróbki termicznej traci ona swoje wartości odżywcze.
Najsmaczniejsza jest młoda kalarepa, które ma delikatnie słodkawy smak. Stanowi ona świetny dodatek do kanapek. Warzywo to w formie surowej można także pokroić na cienkie plastry i wykorzystać do przygotowania spring rollsów. Warto także jeść ją solo – pokrojoną na słupki oraz skropioną oliwą z oliwek i cytryną.
Jest ona też doskonałym dodatkiem do wszelkiego rodzaju sałatek i surówek. Dobrze smakuje starta na grubych oczkach, z dodatkiem miodu, rodzynek, soku z cytryn, odrobiny jogurtu i szczypty soli.
Starsze kalarepy, które są nieco twardsze, najlepiej nadają się do przygotowywania zup, zapiekanek czy risotto.
Kalarepa – przeciwwskazania i skutki uboczne
Kalarepa jest w Polsce popularną rośliną uprawną, a młode kalarepy w okresie wiosennym dość często pojawiają się na talerzach. Jednak mimo tego, że mają one właściwości zdrowotne, to nie wszyscy powinni je spożywać.
Dotyczy to osób, które stosują dietę wątrobową. Ponadto w warzywie tym znajdują się goitrogeny – są to substancje chemiczne roślin krzyżowych. Mają one silne działanie wolotwórcze i upośledzają funkcjonowanie tarczycy, dlatego z jedzenia kalarepy powinni zrezygnować ci, którzy cierpią np. na niedoczynność tego gruczołu.
Natomiast osoby, które mają wrażliwy przewód pokarmowy, przed zjedzeniem tego warzywa powinny ugotować je na parze – ograniczy to ryzyko wzdęć i zaparć.
Dlaczego warto jeść kalarepę?
Kalarepę można jeść bez obaw o sylwetkę – mogą po nią sięgać także osoby będące na diecie odchudzającej. Jest ona bogatym źródłem witamin, a zwłaszcza C i z grupy B. Znajdują się w niej substancje, które wspomagają organizm w walce z wolnymi rodnikami, grzybami, bakteriami i wspierają jego detoksykację.
Oprócz tego warzywo to można jeść na dziesiątki sposobów. Najlepiej będzie smakować surowa, młoda kalarepa, ale starsze okazy są doskonałe do przygotowywania z nich dań na ciepło.
Jak kupić dobrą kalarepę i jak ją przechowywać?
Kalarepę można znaleźć sklepie zarówno wiosną, jak i jesienią oraz zimą. Jednak najsmaczniejsze i najbardziej wartościowe są młode, wiosenne okazy.
Warto wybierać małe lub średnie warzywa, które są zarazem ciężkie – oznacza to, że nie będą one włókniste. Natomiast liście kupowanej kalarepy powinny być sztywne i zielone.
Warzywa to można nawet przez tydzień przechowywać w lodówce. W temperaturze pokojowej nie można trzymać go dłużej niż do 3 dni. Liście najlepiej włożyć do lodówki – będą one zdatne do spożycia przez ok. 2 dni.
Kalarepa jest tak samo smaczna jak dobra dla ludzkiego zdrowia. Ze względu na znajdujące się w niej witaminy, przeciwutleniacze, błonniki warto, aby częściej pojawiała się w codziennej diecie.
KATEGORIE
ZDROWA DIETA
ZDROWA DIETA
PRZEPISY
PRZEPISY
OLEJE
OLEJE
MIODY
MIODY
SUPERFOODS
SUPERFOODS
ZDROWA ŻYWNOŚĆ
ZDROWA ŻYWNOŚĆ
Zielares
Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.
Czytaj także
Algi morskie są bogate w składniki odżywcze. Zawarte w nich substancje wspierają m.in. odporność, odchudzanie, proces detoksykacji. Pomagają pielęgnować skórę. Dowiedz się więcej.
Bogaty w żelazo i wiele cennych składników odżywczych dereń jadalny to wyjątkowa roślina, która wykazuje działanie przeciwzapalne, moczopędne, wspiera też układ odpornościowy.
Polecane dla Ciebie
Zapraszamy do lektury artykułu o nalewce z pędów sosny! Dowiesz się, jak ją przygotować, jakie ma właściwości zdrowotne i kiedy zbierać pędy. Odkryj naturalne dobrodziejstwo!
Odkryj 20 właściwości zdrowotnych pierzgi pszczelej! Od wsparcia układu odpornościowego po potencjalne działanie antynowotworowe. Nie przegap tego artykułu i dowiedz się jak działa pierzga.
Odkryj moc mniszka lekarskiego w formie nalewki! Dowiedz się, jak ją zrobić, na co pomaga i jakie są przeciwwskazania. Nie przegap – czytaj już teraz!
7 przeciwwskazań do stosowania oleju żywokostowego z gojnikiem - Kto nie powinien go stosować i jak go bezpiecznie używać
Ta niepozorna przyprawa może wnieść wiele dobrego dla Twojego zdrowia, działa antynowotworowo, przeciwzapalnie i przeciwbólowo; zobacz, jak jeszcze może Ci pomóc