Kombucha

Kombucha – Co to jest, właściwości, działanie i przeciwwskazania

Kombucha w niektórych rejonach świata jest znana od wieków, ale w Polsce i Europie zaczęła robić furorę dopiero niedawno. Ten sfermentowany napój o specyficznym smaku ma wspierać zdrowie – mimo tego jego właściwości w tym zakresie nie zostały w większości potwierdzone badaniami naukowymi. Dowiedz się, czym jest robiąca zawrotną karierę także wśród gwiazd i celebrytów kombucha oraz jak jej picie może wpłynąć na organizm człowieka.

Kombucha to napój, do którego przygotowania wykorzystuje się grzyb herbaciany – zwany także grzybem kombucha. Jest to tak naprawdę symbiotyczna kultura bakterii i drożdży nazywana SCOBY, co jest skrótem od anglojęzycznej nazwy Symbiotic Culture of Bacteria and Yeasts.

W jej skład wchodzą:

  • bakterie kwasu octowego, a w tym m.in Acetobacter xylinum, Acetobacter aceti, Acetobacter pas teurianus i Gluconobacter oxydans – syntezują one kwasy organiczne;

  • drożdże Saccharomyces, Zygosaccharomyces kombuchaensis, Torulopsis, Pichia, Brettanomyces i Zygosaccharomyces bailii – rozkładają one cukier i syntezują etanol;

  • bakterie kwasu mlekowego.

Zbiór tych mikroorganizmów znajduje się w cienkiej, celulozowej błonie i przypomina kształtem kapelusz grzyba. To między innymi dzięki temu grzybek herbaciany ma charakterystyczny wygląd. Ma ona postać galaretowatej masy, która jest biała lub jasnożółta. Aby przygotować z niego popularny napój, dodaje się go do posłodzonej herbaty – to wtedy zachodzi proces fermentacji.

Napój kombucha – również ze względu na sposób, w jaki powstaje – ma specyficzny smak, który nie każdemu przypadnie do gustu. Jest od delikatnie słodki, kwaskowaty, a ponadto przyjemnie musujący. Niektórzy twierdzą również, że kombucha smakuje jak ocet. Jest w tym ziarno prawdy, gdyż grzybek herbaciany składa się po części z bakterii kwasu octowego.

Kombuchę pito w Chinach już tysiąc lat p.n.e. – nazywano ją tam „eliksirem wiecznego życia” lub „herbatą nieśmiertelności”. Dopiero w II w. n.e. trafiła ona do Japonii, gdzie zyskała ogromną popularność. Do Europy dotarła prawdopodobnie w momencie, gdy zaczął działać Szlak Jedwabny.

Kombucha

Kombucha – właściwości

Powstający w procesie fermentacji orzeźwiający napój kombucha zdobył w Europie tak dużą popularność zwłaszcza ze względu na swoje właściwości lecznicze, prozdrowotne. Uważa się, że jego picie wspomaga:

  • funkcjonowanie układu odpornościowego – udowodniono, że grzybek japoński oraz sama kombucha zawierają wiele witamin i minerałów, które mogą wspierać odporność organizmu;

  • działanie układu pokarmowego – ze względu na fakt, że napój ten powstaje na skutek fermentacji grupy symbiotycznych kultur drożdży, ma on pomaga utrzymać prawidłową mikroflorę w jelitach;

  • walkę organizmu z drobnoustrojami – dzieje się tak, gdyż jednym ze składników kombuchy jest kwas octowy, który pomaga hamować rozwój bakterii i drożdży w organizmie. Kombucha jest szczególnie skuteczna podczas walki z drożdżakami Candida;

  • funkcjonowanie nerek i wątroby;

  • zwalczanie wolnych rodników – wynika to z obecności w niej antyoksydantów, a zwłaszcza witaminy C i polifenoli;

  • proces oczyszczania organizmu z toksyn.

Kombucha – zastosowanie

Ze względu na swoje domniemane właściwości zdrowotne kombucha jest wykorzystywana zarówno jako napój wspierający organizm, jak i urodę.

Napój z kombuchy do picia

Kombuchę można obecnie kupić w dobrze zaopatrzonych sklepach, ale sam grzyb herbaciany będzie dostępny raczej w punktach ze zdrową żywnością. Napój ten w wersji klasycznej przygotowuje się na bazie oryginalnej, chińskiej herbaty – Camellia sinensis – z dodatkiem sacharozy. Jednak jego popularność sprawiła, że zaczęto z nim eksperymentować. Dziś powstaje on także na bazie zielonej herbaty, naparów z ziół, a nawet serwatki, mleka, coli czy kawy parzonej na zimno.

Napój z kombuchy można pić – w rozsądnych ilościach – aby ugasić pragnienie. Jednak wiele osób sięga po niego, aby zatroszczyć się o zdrowie. Przekonują do tego znajdujące się w nim witaminy z grupy B, aminokwasy, polifenole, substancje o działaniu antybiotycznym.

Kombucha w kosmetyce

Substancje znajdujące się w kombuczy sprawiły, że zaczęła ona podbijać rynek kosmetyczny. Ze względu na to, że przypisuje się jej działanie antybakteryjne, wykorzystuje się ją do produkcji toników, żeli, maseczek antybakteryjnych. Powstają z niej kosmetyki oczyszczające, gdyż znajduje się w niej niewielka ilość alkoholu.

Oprócz tego jest ona obecna w składzie kosmetyków działających pielęgnacyjnie. Zawartość w niej kwasu mlekowego spowodowała, że wykorzystuje się ją do produkcji specyfików wygładzających skórę.

Kombuchy można używać także do wykonywania peelingów. Znajduje się w niej kwas jabłkowy, który pomaga pozbyć się martwego naskórka. Może być ona także przydatna podczas pielęgnacji włosów. Ze względu na fakt, że znajdują się w niej witamina B i C może dobrze wpłynąć na ich kondycję.

Jak działa kombucha i na co pomaga?

Mimo że brakuje dowodów naukowych potwierdzających wpływ kombuchy na ludzki organizm, to uważa się, że może ona wspierać jego funkcjonowanie i pomagać chronić go przed chorobami.

Picie tego napoju zaleca się w przypadku takich dolegliwości jak bezsenność, zespół napięcia przedmiesiączkowego, bóle głowy, brak apetytu, reumatyzm. Ponadto kombucha:

  • może być wykorzystywana jako probiotyk – pomaga ona zwiększyć ilość pożytecznych bakterii w jelitach. Tym samym wspomaga ona trawienie, utratę wagi oraz walkę ze stanami zapalnymi;

  • może wspierać regulację poziomu cukru we krwi;

  • wspomaga funkcjonowanie układu krwionośnego – uważa się, że wspiera ona obniżanie poziomu złego i podwyższanie ilości dobrego cholesterolu we krwi. Dzięki temu wspomaga ona ochroną przed chorobami serca;

  • bywa uważana za napój, który może wspierać profilaktykę chorób nowotworowych;

  • pomaga chronić wątrobę – przeprowadzono badania, na podstawie których dowiedziono, że jest to możliwe ze względu na znajdujące się w niej antyoksydanty.

Kombucha

Jak stosować kombuchę – dawkowanie

Uważa się, że ten fermentowany napój ma dobry wpływ na zdrowie, jednak trzeba być ostrożnym, jeśli chodzi o jego picie. Organizm potrzebuje czasu, aby przyzwyczaić się do spożywania kombuchy.

Dlatego na początku, przez kilka dni nie powinno się pić więcej niż jedną łyżeczkę tego napoju dziennie. Porcję tę można stopniowo zwiększać, jednak nie zaleca się, aby nie spożywać więcej niż 125 ml kombuchy w ciągu dnia. Przekroczenie dziennej dawki może skutkować pojawieniem się nieprzyjemnych dolegliwości.

Kombucha – przeciwwskazania

Kombucha jest ceniona za właściwości lecznicze, ale mimo tego istnieje dość długa lista przeciwwskazań do jej picia. Z napoju tego powinny zrezygnować:

  • dzieci, kobiety w ciąży i karmiące piersią – jest to konieczne, gdyż w napoju tym znajduje się alkohol;

  • osoby z upośledzonym i osłabionym układem odpornościowym – do tej pierwszej grupy należą chorujący na HIV, w podeszłym wieku. Ponadto nie powinni pić jej także ci, których układ immunologiczny jest okresowo osłabiony. Są to np. osoby po przeszczepach, w trakcie chemioterapii, leczenia nowotworów;

  • chorzy na grzybicę przewodu pokarmowego – podczas produkcji kombuchy – zwłaszcza w domowych, nieodpowiednich warunkach – może łatwo dojść do jej skażenia. Wtedy w napoju mogą pojawić się groźne dla zdrowia mikroorganizmy, które dodatkowo mogłyby zaszkodzić choremu układowi pokarmowemu;

  • osoby chorujące na kamicę nerkową – wynika to z faktu, że w kombuczy znajduje się kwas szczawiowy;

  • chorzy na zespół jelita drażliwego i ci, którym dolegają przewlekłe biegunki – w napoju tym jest obecna kofeina, która dodatkowo podrażnia jelita;

  • cierpiący na dnę moczanową – picie kombuchy zwiększa ryzyko zakwaszenia organizmu.

Czy kombucha jest bezpieczna?

Zaleca się ostrożne, rozsądne picie tego napoju. Dotyczy to zwłaszcza kombuchy, która była przygotowywana w warunkach domowych.

Niekiedy skutki picia tego napoju mogą być bardzo poważne. Znany jest przypadek, kiedy osoba pijąca kombuchę codzienne przez dwa lata zachorowała na ostre zapalenie wątroby. Ponadto zbyt częste sięganie ten napój skończyło się dla niektórych hiponatremią – niebezpiecznie niskim poziomem sodu w organizmie – oraz kwasicą mleczanową.

Skutki uboczne przedawkowania kombuchy

Efektami zbyt częstego spożycia kombuchy i picia jej większych ilości, niż jest to zalecane, mogą być:

  • próchnica zębów i nadmierny przyrost wagi – mimo że uważa się, że kombucha może mieć dobry wpływ na zdrowie, to niektórzy zapominają, co wchodzi w jej skład. Znajdują się w niej zarówno cukry, jak i kwasy. Mogą one przyczynić się do problemów z zębami, a duża porcja węglowodanów może doprowadzić do niekontrolowanego przyrostu wagi;

  • uporczywe bóle głowy – dzieje się tak, gdyż w skład kombuchy wchodzi kofeina i alkohol. Ponadto jest w niej zawarta także tyramina – może być ona odpowiedzialna za migrenę;

  • problemy z jelitami – kombucha może być probiotykiem, jednak jeżeli będzie pita w zbyt dużych ilościach, to przyczyni się do problemów z trawieniem.

Kombucha

Kombucha – efekty stosowania

Efektem picia kombuchy może być sprawniejsze funkcjonowanie układu pokarmowego, a także lepsza odporność. Natomiast jeśli będzie ona stosowana jako kosmetyk, przyczyni się do zadbania o cerę, a przede wszystkim do jej starannego oczyszczenia. Dzięki jej stosowaniu może też znacznie poprawić się wygląd włosów.

Dlaczego warto stosować kombuchę?

Składniki mineralne, witaminy, bakterie, antyoksydanty znajdujące się w kombuczy sprawiają, że może ona wspomóc układ immunologiczny, a także wesprzeć mikroflorę bakteryjną jelit. Ponadto jest coraz łatwiej dostępna. Nie można jednak zapominać, aby pić ją z umiarem i być świadomym, że jej wpływ na zdrowie nie został potwierdzony badaniami naukowymi.

Przepis na kombuchę – jak ją zrobić?

Proces fermentacji grzybka japońskiego można przeprowadzić w domu. Wystarczy przygotować:

  • 1 l wrzątku;

  • 20 g czarnej herbaty

  • 100 g białego cukru

  • 24 g grzybka herbacianego wraz z załączonym do niego starterem;

  • szklany słoik o pojemności 1 l.

Zaparz herbatę, używając do tego 1 l wody, a następnie ostudź ją do temperatury pokojowej. Przelej ją do wyparzonego słoika, dodaj cukier, starter i grzybek herbaciany. Naczynie przykryj gazą i obwiąż gumką recepturką. Kombucha tea będzie gotowa po ok. od 7 do 10 dni – przez ten czas powinna być przechowywana w zacienionym miejscu, w którym panuje temperatura pokojowa.

Napój z grzybka herbacianego stał się popularny i jest chętnie pity przez tych, którzy dbają o zdrowie. Mimo tego spożywając go, należy zachować czujność, zdrowy rozsadek i umiar.

KATEGORIE

ZDROWA DIETA

ZDROWA DIETA

PRZEPISY

PRZEPISY

OLEJE

OLEJE

MIODY

MIODY

SUPERFOODS

SUPERFOODS

ZDROWA ŻYWNOŚĆ

ZDROWA ŻYWNOŚĆ

Zielares

Zielares

Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.

Czytaj także

Polecane dla Ciebie

Olej z awokado to jeden z najzdrowszych tłuszczy, wzmacnia serce i układ krwionośny, łagodzi ból stawów i dba o wygląd skóry i włosów; co jeszcze potrafi?
Syrop z cebuli to tradycyjny specyfik stosowany w walce z przeziębieniem. Sprawdź inne właściwości tego preparatu i zobacz, jak go przygotować. Poznaj przepisy na syrop z cebuli.
Olejek pichtowy to silny antyoksydant i niezawodny sposób na poprawę krążenia. Dowiedz się więcej o wschodniej recepcie na długowieczność, dobre zdrowie i nienaganną urodę.
Kumin rzymski to przyprawa wykorzystywana w kuchni. Wykazuje wiele cennych właściwości, głównie wspierając pracę przewodu pokarmowego. Dowiedz się więcej.
Mniszek lekarski to roślina powszechnie pojawiająca się w Polsce. Przez wiele osób jest ona stosowana w walce z przeziębieniem. Co warto wiedzieć o mniszku? Sprawdź.